HC 8.8 Flashcards
welke macronutrienten zijn er?
koolhydraten, eiwitten, vetten/lipiden, vezel
welke micro nutriënten zijn er?
mineralen: calcium, magnesium, fosfaat
spore elementen: Fe, I, Se, Cu, Zn
vitamins
wat voegt de alvleesklier toe aan maagdarmkanaal?
spijsverteringsenzymen, water en bicarbonaat
waar begint de spijsvertering en met welk enzym?
in de mond met enzym amylose
wat gebeurt er in de maag?
eiwitsplitsend enzym pepsine (voorloper is pepsinogeen), zuur wordt toegevoegd
hoe wordt de zure inhoud van de maag geneutraliseerd?
door de alvleesklier die bicarbonaat geeft aan de zure inhoud om HCl te neutraliseren
wat geeft de exocriene pancreas af en wat komt hierbij mee?
veel natriumchloride dus puur zout wordt afgegeven aan de darminhoud, en hier komt door osmotische shit water bij mee.
wat wordt er toegevoegd aan het voedsel wat we binnenkrigen en waar wordt dit weer teruggehaald?
8 liter water door de exocrine pancreas, maagklieren en speeksel. Dit wordt weer teruggehaald van de 2e deel van dunne darm en colon.
wat gebeurt er in de dunne darm?
hier komt de vertering pas echt goed op gang
wat is er te vinden in de dunne darm sap?
allemaal spijsverteringsenzymen die door de exocriene pancreas aan darmkanaal worden gegeven
welke 2 soorten enzymen zijn er in darmkanaal?
- spijsverteringenzymen die werken in de bulkfase in het middel van het darmkanaal
- spijsverteringsenzymen die werken op de oppervlakte van de darmcellen.
hoe wordt contactoppervlak voor enzymen met het eten vergroot?
kauwen, malen, mengen, vochttoediening, eiwitdenaturatie (lage pH in maag), emulgeren, Michel vorming (gal)
wat is het nut van spijsvertering?
nodig voor de afbraak van macromoleculen tot transporteerbare brokstukken
waar vind digestie plaats?
in het lumen en aan het oppervlakte van darmepitheel vindt de laatste fase van spijsvertering plaats.
digestie van zetmeel
korte koolhydraten worden in de bulkfase al naar glucose of oligoglucose verteerd. vervolgens wordt aan de opp van darmepitheel het gesplitst in enkele glucosemoleculen en dit wordt door de darmcel opgenomen getransporteerd en aan bloedbaan afgegeven.
digestie van sucrose
Kristalsuiker bestaat uit glucose en fructose, wordt alleen aan oppervlakte van darmcel gesplitst in glucose en fructose en word dan door de darmcel opgenomen getransporteerd en afgegeven aan de bloedbaan.
digestie van eiwitten
Verteerd tot losse aminozuren of tot peptiden dus korte stukjes eiwit, die peptiden worden of aan het oppervlak van darmepitheel verteerd of worden als peptiden zodanig opgenomen in de cel om dan in de cel zelf verder het ophakken tot aminozuur stukjes.
hoe gaan aminozuur stukjes richting de bloedbaan?
ze zijn goed oplosbaar in water dus die gaan makkelijk de darmcel verlaten
hoe is de oplosbaarheid van vet?
het is slecht oplosbaar als je dus teveel vet inneemt krijg je heel veel vetzuren in je bloedbaan tegelijk
vetzuren worden in de wasmachine gebruikt om vet uit kleding te krijgen je wilt hiervan dus niet grote hoeveelheden in je bloed anders gaan ze membranen kapot maken, wat doe je om dit te voorkomen?
je wilt grote hoeveelheden vet kunnen transporteren in een waterig milieu, dit wordt gedaan door die vetten te verpakken in een lipoproteïne deeltje, dit wordt dan niet uitgescheiden naar bloedbaan want het is veel te groot maar wordt uitgescheiden naar het lymfesysteem, het komt dan uiteindelijk wel in de bloedbaan terecht maar als vetdruppel.
welke 4 verbindingen moet je afbreken als je koolhydraten moet afbreken?
a-1,2
a-1,4
a-1,6
b-1,4
welke verbindingen kunnen we niet verbreken?
b-1,4
welke b-1,4 verbinding kunnen we wel verbreken?
lactose (UITZONDERING)
in welke vorm komt glucose vooral voor?
ringvorm
wat is het verschil tussen galactose en glucose?
lijkt erg op elkaar maar bij galactose zit de OH groep op andere plekken
wat bevat fructose en wat voor ring krijg je?
het bevat een Keton groep ipv aldehyde groep en wordt een 5ring.
OH boven het vlak (in glucose structuren)
beta
OH onder het vlak (in glucose structuren)
alpha
waar is de eerste plek waar zetmeel afbraak gebeurt?
in de mond door a-amylase
welke bindingen splitst amylase?
a-1,4 bindingen
welke bindingen kan amylase niet splitsen?
- kan geen a-1,6 bindingen splitsen, dus de vertakkingspunten kunnen niet door amylase worden gesplitst.
- Kan geen eindstandig a-1,4 binding splitsen (terminal a-1,4 link)
- Knipt geen a-1,4 naast een a-1,6
waar gebeurt deze splitsing door amylase ?
in de bulkfase
welke 3 stoffen ontstaan nadat amylase in bulkfase klaar is met knippen?
maltotriose
a-limit dextrine
maltose
wat zijn de eindproducten bij het splitsen van oligo, tri en disachariden en waar gebeurt dit?
glucose, fructose, galactose worden dan opgenomen en dit gebeurt aan het dunne darmoppervlak
door wat worden maltose en maltotriose gesplitst ?
maltase
hoe worden de glucose eenheden (gesplitste maltose en maltotriose) de cel ingebracht?
gekoppeld aan natrium worden ze de cel ingebracht je hebt die glucose namelijk vlakbij het celoppervlak gemaakt.
hoe gaat de transport en splitsing van sucrose?
wordt door sucrase gesplitst in glucose en fructose, je maakt het lokaal dus dat gaat direct de darmcel in.
wat zijn limit dextrine?
bestaat dus uit glucose die verbonden zijn met a-1,4 en a-1,6 bindingen
door wat worden limit dextrins gesplitst?
isomaltase in enkelvoudige glucose moleculen
wat is een hetero dimeer?
2 eiwitmoleculen die aan elkaar verbonden zijn?
voorbeeld van een hetero dimeer?
sucrase en isomaltase samen
Lactose waarbij galactose en glucose met b-1,4 aan elkaar zitten heeft speciaal enzym, hoe heet deze?
lactase, deze splitst op het darmoppervlakte die galactose en glucose van elkaar wat opgenomen word
welk enzym is het langzaamst ?
lactase
waaruit zijn eiwitten opgebouwd?
aminozuren en die zijn aan elkaar geregen door peptidebindingen
wat breekt eiwitten af?
peptidases/ proteases
welke 2 soorten peptidases zijn er?
Aminopeptidase: Peptidasen die van de buitenkant aminozuur 1 voor 1 afsplitsen kan vanaf n terminus.
Carboxypeptidase: peptidase die van de buitenkant aminozuur 1 voor 1 afsplitsen vanaf c terminus.
waar zit carboxypeptidase ?
pancreas
waar zit Aminopeptidase
op darmoppervlakte
wat zijn endopeptidases?
je hebt niet alleen enzymen die van buitenkant het eiwit afbreken maar je hebt ook enzymen die van midden breken
wat is het voordeel van endopeptidases?
ze knippen in het midden wat voor meer uiteindes zorgt voor de carboxypeptidases en aminopeptidases om te knippen
welke endopeptidases in pancreas ?
trypsine, chymotrypsine, elastase
welke endopeptidases in maag?
pepsine
hoe knippen endopeptidases?
niet zomaar in het middel maar er zit een systeem in
trypsine knipt na ?
Lys, Arg (basisch)
chymotrypsine knipt na?
Tryp, Phe (hydrofoob)
elastase knipt na?
Ala, Gly, Ser (klein)
pepsine knipt na?
Phe, Tyr, Tryp (hydrofoob)
wat is eindproduct van de digestie van eiwitten?
aminozuren, di en tripeptiden, Di tri en tetra peptiden worden nog opgenomen door darmcellen waarbij in darmcel zelf in cytosol nog afbraak is zodat die peptiden helemaal gesplitst worden in losse aminozuren
waar bestaat 90% van voedingsvet uit ?
triglyceriden
hoe zit de structuur van een vet?
glycerol backbone en op alle 3 de OH groepen is een vetzuur veresterd
wat gebeurt er bij de splitsing van een vet?
je splitst de etterbinding dus de vetzuren splits je van het glycerol gedeelte.
waar begint splitsing van vetten?
in speeksel en de maag, daar wordt al lipiden uitgescheiden
wat speelt een rol in smaakbeleving?
lipase in speeksel doet aan vetzuurvrijmaking wat een grote rol speelt bij smaakbeleving
hoe word de bulk van vet afgebroken en waar?
door een enzym wat uit de pancreas komt: pancreaslipase en in duodenum
wat scheidt de pancreas veel uit en waarom?
bicarbonaat omdat de maaginhoud heel zuur is
wat is het product van vetsplitsing ?
2 of beta monoacylglycerol
wat is lipolyse
vetverbranding voor energie
wat is essentieel voor lipolyse?
colipase
wat doet colipase?
pancreas lipase activeren wat nodig is voor de digestie van vet
waar worden Inactief pro-colipase met lipase uitgescheiden ?
pancreas
waar en door wat wordt actief co-lipase gevormd?
in duodenum door trypsine
waarom wordt pro co lipase pas later actief gemaakt?
omdat het anders de cel zelf kapot gaat maken.
wat is een zymogeen en waar is het goed voor?
pro enzym en preventie van zelf digestie
wat activeert pro enzymen om een actief enzym te worden ?
trypsine
door wat wordt trypsine geactiveerd?
door enterokinase in duodenum
hoe breng je componenten als glucose en galactose en aminozuren binnen de cel tegen de concentratiegradient in?
door het te koppelen aan een natrium, natrium gradiënt is namelijk heel sterk en die wilt graag naar binnen dus die sleurt de andere componenten mee.
hoe gaan de galactose, glucose en aminozuren vervolgens bloed in?
aangezien ze nu door natrium naar binnen zijn is de concentratie daar hoog en kunnen ze passief via basolaterale kant de bloed in gaan.
hoe transporteert fructose zich?
met de concentratiegradient mee aangezien dit niet in ons bloed aanwezig is, je maakt de concentratiegradient dus spontaan
welke lengte hebben meeste vetzuren die weten?
16,18,14 (slecht wateroplosbaar)
wat doet enterocyt (darmcel) mbt re synthese van vetten?
koppelt vetzuren weer aan monoacylglycerol, er wordt een vetdruppel in de enterocyt gevormd, hier komt een jasje omheen van monolaag van fosfolipiden met daar wat eiwitten op. Dit geheel is een chylomicron, het wordt via golgisysteem secretie naar buiten gebracht.
via wat komen de vetdruppels toch het bloed in aangezien het niet past door endotheel?
via de lymfen, ze komen in de vena eerst gaan ze dus door het hart kleien circulatie en dan pas grote circulatie
wat is het voordeel van opname via lymfestelsel
chylomicronen gaan niet door de lever eerst, die gaan via het hart en via de grote circulatie komen ze eerst in spieren en vetten. Het vet wat je eet wordt dus in eerste instantie afgeleverd bij vetweefsel en spierweefsel, terwijl glucose en galactose en fructose gaat bij voorkeur in eerste instantie naar lever toe.
