HC 2.2 Autonome zenuwstelsel Flashcards
In welke hersenkern komt viscerosensibele informatie (bloeddruk, O2, smaak, rekking, etc.) binnen?
Nucleus tractus solitarii
Bij welk type neuronen kan acetylcholine de
belangrijkste neurotransmitter zijn?
1. Preganglionair, parasympathisch
2. Preganglionair, sympathisch
3. Postganglionair, parasympathisch
4. Postganglionair, sympathisch
Alle vier
Denk bij postganglionair, sympatisch aan de uitzondering zweten
Beschrijf de weg van een signaal in de pupilreflex
- Een prikkel wordt waargenomen en gaat via de retina naar de ganglioncellen.
- Vanuit daar naar de thalamus en schakelt over op de pretectal nucleus in het hoger gelegen gedeelte van de hersenstam.
- Het signaal wordt doorgegeven naar de Edinger-Westphal nucleus.
- Dan via de n. oculomotorius naar de pupil.
- Overschakeling van preganglionair naar postganglionair in de ganglia cilliare.
- Met als gevolg contractie van de m. sphincter pupillae.
Noem de drie gevolgen van de parasympatische pupilreflex
- Miose
- Accommodatie
- Convergentie
Wat houdt miose in en welke spier is daarbij betrokken?
Pupilvernauwing
m. sphincter pupillae
Wat houdt accommodatie in en welke spier is daarbij betrokken?
Voor goed zicht voor dichtbij gelegen voorwerpen
Vernauwing via de m. ciliaris
Wat houdt convergentie in?
Ogen dichter naar elkaar toe brengen
Wat is het gevolg van de sympatische pupilreflex? Wat houdt dat in en welke spier is daarbij betrokken?
Mydriase
Pupilverwijding om meer licht op te nemen
Verwijding via de m. dilatator pupillae
Wat voor effecten heeft de sympathicus op de regulatie van de hartslag en de bloeddruk?
Vasoconstrictie, verhoging van de hartfrequentie, verhoging van de contractiekracht
Wat voor effecten heeft de parasympathicus op de regulatie van de hartslag en de bloeddruk?
Vasodilatatie, verlaging van de hartfrequentie, verlaging van de contractiekracht
Noem de drie delen van co-transmissie bij de sympaticus in de cellen waardoor calcium vrijkomt in de volgorde waarin ze plaatsvinden
- ATP
- Noradrenaline
- Neuropeptide Y
Beschrijf de werking van ATP in de cellen bij de sympaticus
- ATP bindt aan een purine receptor
- Snelle depolarisatie door natrium en calcium
- Opening claciumkanalen
Beschrijf de werking van noradrenaline in de cellen bij de sympaticus
- Noradrenaline bindt aan de noradrenerge receptor
- De noradrenerge receptor activeert via second messengers (IP3) de receptor op het ER
- Deze maakt extra calcium vrij
Beschrijf de werking van neuropeptide Y in de cellen bij de sympaticus
- Neuropeptide Y bindt aan een Y1 receptor.
- Dit leidt tot een verhoogde intracellulaire calciumconcentratie.
Wat is co-transmissie? En hoe zit dat bij de sympaticus
Het verschijnsel dat 1 neuron meerdere neurotransmitters afgeeft. Bij de sympaticus zijn het de neurotransmitters ATP, noradrenaline en neuropeptide Y.
Noem de drie stoffen in co-transmissie bij de parasympaticus
- Acetylcholine
- Nitrietoxide (NO)
- VIP (vasoactieve intestinal peptide)
Beschrijf de werking van acetylcholine bij de parasympaticus bij het zorgen voor relaxatie
- Acetylcholine komt vrij en bindt aan een M3-receptor op het endotheel
- IP3 wordt gevormd
- De Ca2+ concentratie stijgt
- NO wordt vrijgemaakt en diffundeert door het membraan van het endotheel naar de gladde spiercel
- GC wordt geactiveerd en zet GTP om in cGMP
- cGMP zorgt voor relaxatie
Wat is de functie van de sympaticus en parasympaticus in het autonoom zenuwstelsel?
- Sympathicus zorgt voor vasoconstrictie van bloedvaten die naar organen gaan die niet belangrijk zijn voor de “fight or flight response”.
- Parasympathicus zorgt voor vasodilatatie van sommige vaten (bijv. corpus cavernosum van de penis).
Waar in het autonoom zenuwstelsel vindt co-transmissie plaats?
In postganglionaire vezels
Beschrijf de weg die de parasympatische innervatie naar het hart aflegt
Via de nervus vagus en activeert de SA- en AV-knoop.
Beschrijf de weg die de sympathische innervatie naar het hart aflegt
Via het ruggenmerg, de grensstreng naar de pacemakers (SA en AV) en de hartspiercellen
Beschrijf de drie stappen van de activatie van de pacemakercellen
- Depolarisatiefase door opening Ca kanalen
- Repolarisatie door K kanalen (‘delayed rectifier’)
- Diastolische depolarisatiefase door oa. If (‘funny current’, kationkanaal)
Noem de drie parasympatische effecten op de SA-knoop
- Remming van de calciumkanalen: drempelwaarde halen duurt langer
- Activering van de kaliumkanalen: hyperpolarisatie
- Remming If: depolarisatie duurt langer
Noem de twee sympatische effecten op de SA-knoop
- Stimlulatie van de calciumkanalen: snellere depolarisatie
- Stimulatie van de funny current: sneller behalen van drempelwaarde
Welke receptoren worden geactiveerd bij de parasympatische effecten?
De muscarine receptoren
Welke receptoren worden geactiveerd bij de sympatische effecten?
De beta1-adrenerge receptoren
Wat is het effect van de sympaticus op het hart?
De sympathicus zorgt voor toename frequentie en contractiekracht.
Wat is het effect van de parasympaticus op het hart?
De parasympathicus zorgt voor afname frequentie.
Noem de twee sensoren in het cardiovasculaire systeem
- Baroreceptoren
- Volume receptoren
Waar bevinden de baroreceptoren zich?
Op de vertakking van de a. carotis communis (sinus carotis) en de aorta
Wat doen de baroreceptoren en wanneer worden ze geactiveerd?
Ze meten de rekkingsgraad van de vaatwand. Als de vaatwand meer uitgerekt is (dus de bloeddruk hoger) worden de baroreceptoren geactiveerd.
Wat is het gevolg voor de actiepotentialen vanuit de baroreceptoren bij een hoge bloeddruk?
Verdere depolarisatie met als gevolg meer actiepotentialen
Wat gebeurt er na activatie van de baroreceptoren?
De contractiekracht gaat omlaag, de hartfrequentie gaat omlaag en de vaten worden verwijd, zodat de bloeddruk daalt.
Wat gebeurt er met de sympaticus en parasympaticus na activatie van de baroreceptoren?
De sympaticus wordt geremd en de parasympaticus wordt geactiveerd.
Hoe kan het komen dat je duizelig wordt wanneer je opstaat?
De baroreceptoren reageren niet snel genoeg, waardoor de sympaticus niet wordt geactiveerd en er niet voldoende bloed naar de hersenen gaat bij het opstaan (hypotensie). Daardoor kan je duizelig worden.
Noem de twee typen volume receptoren
- A-type vezels
- B-type vezels
Waar liggen de A-type vezels?
In het rechter atrium
Wanneer activeren de A-type vezels?
Bij contractie van de atria tijdens de P-top
Waar liggen de B-type vezels?
In de vena cava inferior en superior
Wanneer worden de B-type vezels geactiveerd?
Bij contractie van de ventrikels en tijdens diastole als de atria zich vullen
Wat meten de volume receptoren?
Hoeveel vloeistof in het circulerende volume zit
Wat heeft activatie van de B-type vezels als gevolg?
Hoge hartfrequentie, remming van de sympaticus die naar de nier gaat en dus vasodilatatie van de nierarterie, met als gevolg dat je meer gaat uitplassen en het circulerend volume kleiner is.
Noem een voorbeeld van een ziekte die is veroorzaakt door aandoeningen aan het autonome zenuwstelsel
MSA
Noem de vijf symptomen van MSA
incontinentie
orthostatische hypotensie
impotentie
verlies van transpiratievermogen
bewegingsstoornissen
Noem drie andere ziekten waarbij problemen met het autonome zenuwstelsel zich voordoen
- Diabetes mellitus
- Multiple sclerose
- Ruggenmergbeschadiging
Welk symptomen kun je verwachten bij vergiftiging met
cholinesteraseremmers?
- Braken
- Bronchorrhea
- Diarree
- Incontinentie (urine)
- Mydriase (=beeldverwijding)
- Zweten
- Braken
- Bronchorrhea
- Diarree
- Incontinentie (urine)
- Zweten
(Al deze dingen werken via acetylcholine)
Noem de 7 symptomen van vergiftiging met cholinesteraseremmers
- *(DUMBELS)**
- *D**iaphoresis (zweten) and diarrhea
- *U**rination
- *M**iosis (vernauwde pupil)
- *B**ronchorrhea (overmatige slijmproductie) and bronchospasm
- *E**mesis (braken)
- *L**acrimation (overmatige traanproductie)
- *S**alivation and secretion
