H5 - Verzorgingsstaat Flashcards
Verzorgingsstaat
(Nederland)
De overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar inwoners
- solidariteit + gelijke kansen
Welvaart
De mate waarin mensen over voldoende middelen beschikken om hun behoeften te vervullen
Welzijn
De mate waarin mensen tevreden zijn over hun lichamelijke en geestelijke gezondheid
Solidariteitsgedachte
In een groep of samenleving is er bereidheid om risico’s met elkaar te delen
Colectieve goederen/voorzieningen
Goederen waarvan niemand uitgesloten kan worden, ook niet degenen die er niet voor betalen
‘Free riders’
Mensen die niet bijdragen aan collectieve goederen maar er wel van profiteren
Functies verzorgingsstaat
Verzorgen
Verzekeren
Verheffen
Verbinden
Verzekeren
Verzekerd tegen verlies van inkomen
Socialezekerheidsstelsel
Socialezekerheidsstelsel
Verzekert mensen van een inkomen bij werkeloosheid, ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid
Verheffen
Talenten laten uitkomen
Verbinden
Sociale cohesie
Door overheidsbemoeienis sociale ongelijkheid verkleind
Sociale grondrechten
Niet afdwingbaar bij de rechter maar overheid moet er actief naar streven
- voldoende werkgelegenheid, bestaanszekerheid en spreiding welvaart, bewoonbaarheid land en bescherming+verbetering leefmilieu, volksgezondheid, voldoende woongelegendheid en maatschappelijke en culturele ontplooiing, goed onderwijs
Sollicitatieplicht
Moet best doen om een baan te vinden
Plicht: premies verzekeringen betalen
.
Planeconomie
Gelijkheid (communisme + socialisme)
Communistische staatsopvatting
Geen particulier ondernemerschap
Overheid beheert productiemiddelen: grond, bedrijven kapitaal etc.
Doel: werk + opbrengst eerlijk verdelen
Nadeel: studeren voor hetzelfde verdienen?
Vrijemarkteconomie
Kapitalisme: vrijheid
Overheid grijpt niet actief in (minder solidariteit)
Verzorgingsstaten (Esping-Anderson)
Sociaaldemocratisch
Liberaal
Corporatisitisch
Sociaaldemocratische verzorginsstaat (Scandinavische model)
Gelijkheid
Overheid: groot bij leveren van goederen en diensten
Groot stelsel sociale voorzieningen
Flexibele arbeidsmarkt
Hoge collectieve lastendruk + grote sociale zekerheid
Liberale verzorgingsstaat (Angelsaksische model)
Eigen verantwoordelijkheid, particulier initiatief
Overheid: beperkt, zorgt voor goed ondernemingsklimaat
Markt: grote rol
Laag niveau sociale voorzieningen
Kleine collectieve sector: weinig premies
Corporatistische verzorgingsstaat
(Mengeling sociaaldemocratisch x liberaal)
Bescherming van het gezin
Vrije markt ingeperkt:
Sterk ontwikkelde collectieve sector + sociale zekerheid
Harmonieuze samenwerking overheid, werkgeversorganisaties en vakbonden
Sociale partners
Vertegenwoordigers van de werknemers- en werkgeversorganisaties
Doelstellingen gemengde markteconomie
- evenwichtige arbeidsmarkt: door subsidies en voorrangsbeleid ondervertegenwoordige groepen op de markt helpen
- rechtvaardige inkomensverdeling: door invoering wettelijk minimumloon en progressief belastingsstelsel (op basis van inkomen)
- creëren van goede arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden
Arbeidsverhoudingen
De manier waarop sociale partners met elkaar omgaan
Sociaal economische raad (SER)
Werknemers- en werkgeversorganisaties en onafhankelijke deskundigen (Kroonleden) overleggen
- adviseert regering op sociaal en economisch gebied