H5: BV Flashcards
Wat is BFHI? Hoe van start? En hoe in België van start?
Baby Friendly Hospital Initiative
1991 : door WHO en UNICEF met doel bescherming, bevordering en ondersteuning BV
2005: door FOD, UNICEFBE, minister van volksgezondheid
challenge = tegenstrijdige adviezen, te kort aan continue begeleiding en werk
+ oprichting Nationaal BV comité ( = FBVC federaal BV comité) bevorderen promotie BV en + BFHI coördineren en uitbouwen
Wat zijn de criteria van BFHI? + bouw verder uit de 10 vuistregels
-> 10 vuistregels
-> 75% uitsluitend BV
-> motherfriendly care ( fysiek en psychisch)
-> bescherming tegen commercieel invloed en van voeding
-> moeders informeren en begeleiden
10 VUISTREGELS
1) een beleid op papier gekend bij medewerkers
2) alle medewerkers krijgen vaardigheden aangeleerd
3) voorlichting aan alle ZV over voordelen en praktijk
4) binnen in 1 uur skin on skin
5) uitleg over aanleggen en melkproductie in stand houden
6) Uitstluitend BV ( extra vocht enkel medisch)
7) Rooming in
8) geen speen of fopspeen
9) BV op verzoek wordt nagestreefd
10) BV begeleidingsgroepen vorming en doorverwijzing
Welke opleiding heeft een lactatie deskundige behaald? Wat zijn de taken?
POSTGRADUAAT lactatiekunde
=> geslaagd voor internationaal examen georganiseerd door IBLCE
=> verplichting bijscholing punten en of opnieuw examen te doen
TAKEN:
- raadpleging ouders en zorgverleners
- advies, consultatie, uitgebreide opvolging
- moeder-kind consultatie
- individuele begeleiding
- geven van opleiding en bijscholing
De ontwikkeling en groei van de borst stap voor stap?
START ( in baarmoeder) :
-> MELKLIJSTEN : verdikkingen onstaan aan buikzijde onder huidlaag symmetrisch op lijn van oksel naar lies
-> deze ontwikkeld verder in borst gebied en verdwijnt in andere gebieden
GEBOORTE :
-> borst = niet meer dan tepel ( epitheel, vet en bindweefsel met kleine buisjes) eerst indeuking later tepel met tepelhof
BABY - 35 jaar:
-> -4wk : kleine melkproductie doordat prolactine tot bij baby komt via placenta = HEKSENMELK
-> tussen 8-12 jaar : melkklierweefsel ontwikkelt
-> vanaf eerste menses : borstomvang neemt toe ( vooral vet)
-> tot 35 jaar: melkklierweefsel blijft groeien
ZW en BV periode:
-> melkproducerende klieren op gang tot ontwikkeling en neemt toe in aantal ( tot 1ste week BV)
-> Borst nu volledig ontwikkelt
NA BV periode:
-> melkklierweefsel neemt af bij afbouw en stop
-> achteruitgang versneld na menopauze
Uit welke onderdelen bestaat de borst en wat is de functie van elk onderdeel?
- klierweefsel ( transport en productie)
- bindweefsel ( steun)
- bloedvaten ( toevoer en aflevering voedingstoffen voor aanmaak)
- lymfevaten ( afval opruiming)
- zenuwen ( gevoelig aanraking + toeschietreflex oiv hormonen + productie in gang)
- vetweefsel (bescherming tegen letsel)
Belangrijk advies om mee te geven aan vrouw met kleine borsten?
Kleine borsten =/ minder klierweefsel kan ook gewoon minder vetweefsel zijn want moeilijk onderscheid te maken tussen vet en klierweefsel
Wat is melkklierweefsel?
Tijdens ZS verspreidt over heel borst met een uitloper richting oksel. Melk wordt geproduceerd en getransporteerd via melkkanalen naar de tepel
Wat is een Lobus
= geheel van alveoli die vie meerdere ductuli (= kleine melkgangen) verbonden zijn met 1 ducats die uitmond in melksinus ( voorraad holte)
1 borst = 15-25 lobi ( klierkwabben)
1 Lobus = 20-40 lobuli ( kleine melkgang met bijhorend trosje)
1 lobulus = 10-100 alveoli ( melkproducerende cellen)
Wat zijn alveoli?
Melkproducerende cellen ( deel van trosjes klierweefsel) die melk afscheiden omgeven door netwerk ringvormige myoepitheliale cellen ( spier) die samentrekken onder in vloed van oxytocine -> gevolg is stuwing door ductuli en ducti
Wat zijn melkgangen?
Diameter 1-2 mm ze zijn flexibel en kunnen uitzetten tot 4mm en krimpen weer wanneer melkstroom afneemt
Is geen opslag gewoon doorgang ( onder tepelhof melkgangen verwijden tot melksinusen voor opslag)
Wat bevindt zich thv de tepel?
Melksinus vernauwt tot melkgang tot tepel opening
- soms komen melkgangen samen en aantal kan variëren
- bij stimulatie komt tegen naar buiten en is hij steviger, flexibeler en grijpbaar
( klein percent vrouwen heeft vlakke ingetrokken tepels die niet reageren op stimulatie
Wat gebeurt er ter hoogte van de klieren van Montgomery?
Deze worden groter tijdens de ZS
= kleine vet producerende klieren die de huid soepel houden en verandert pH waarde van de huid dat de groei van bacteriën tegen gaat) + geur helpt baby om de borst te vinden
Aanmaak van moedermelk?
STAP 1: melkproducerende cellen halen bouwstoffen uit bloed ook WBC en drugs, geneesmiddelen en andere lichaamsvreemde stoffen
STAP 2: ruimte tussen de MP cellen bepalen welke stoffen door kunnen en kort na bevalling is deze ruimte groter en verkleint wanneer MP op gang komt
Wat zijn de hoofdbestanddelen van moedermelk?
VETTEN
= verhoogt absorptie vetoplos vit + ontwik CZS + vertering beter door kleinere vetbolletjes, meer lipase en meer onverzadigd
SUIKERS
= vooral lactose energiebron + voorkomt bact aantasting epitheelcellen in respi, gastrointest trachus + reguleert volume melkproductie ( bij overmaat => omzet melkzuur hierdoor meer vocht aangetrokken => dunne stoelgang
EIWITTEN
= vooral wei en caseines ( hoger in colostrum) leveren stikstof en aminozuren -> groei en eiwitsynthese + vertering en afweermechanisme
MINERALEN
= relatief lage conc ( Ca en P hoog = gunstig en K, Na, CL laag = gunstig want nieren minder belast) = skelet opbouw en rol bij structuur en functie biomoleculen + Fe na 6 m uitgeput dus dan groentepap
VITAMINEN
= voeding moeder rol : Conc vetoplosbare niet grote invloed maar wateroplosb wel ( B en C)
Welke fases ondergaat moedermelk?
MM groeit mee met de baby
1. COLOSTRUM of biest = vanaf 7m ZS tot 5d na geboorte
-> dik, stroperig en helder geel
-> hoog proteine, vit A en Ig ( IgA)
-> eerste immunisatie
-> 67cal/100ml ( 2%vet)
- OVERGANGSMELK = vanaf 5d tot d10-14
-> laag antistoffen en eiwitten
-> hoog lactose en vet
-> minder vetoplos dan water oplos vit - RIJPE MM = d10-14
-> blauwwit en waterig
-> hoog lactose en vet en laag eiwit
-> snel verteerd en vaker voeden
-> lactose toevoer belang voor hersen groei en ontwikkeling
-> 3,5-4,5% vet ( 75 cal/100ml)
NOTE korte tussenpozen goed voor gelijkmatige conc vet ( hoe leger B hoe vetter melk) - Na afbouw gaat melk weer over naar soort colostrum
Samenstelling van preterme melk? Wat is het verschil?
-> hoger eiwitgehalte
-> energierijker
-> meer lange ketens meervoudig onverzad vetzuren ( hersenontwikkeling)
-> hoger antistoffen
-> hoger Ca en Fe
Indien baby niet kan zuigen afkolven en geven in kopje of lepeltje
Soms bij GG lager dan 1500 worden calorien, eiwitten en vetten toegevoegd
Welke invloeden kan de voeding van de moeder hebben op moedermelk?
- hoeveelheid en samenstelling = onafhankelijk van dieet
- bij ondervoeding vooral nadeel voor moeder want uitgeputte reserves meer kans op vermoeidheid en neerslachtigheid
- 750-800ml/ dag verbruikt 25% energie inname ( dus 500 cal extra nodig) maar kwaliteit boven kwantiteit
- smaak en geur beïnvloedbaar door sommige voeding maar als baby al blootgesteld was is ok
- VEGGIE: vleesvervangers kan door combo bronnen en genoeg groenten en fruit
- VEGAN: supp B12 en Fe noodzakelijk
- dieet is afgeraden want vet reserved nodig voor herstel en melkproductie
- hoeveel vocht verschilt naar behoefte maar meer dorst door baby 1l/d drinkt
Welke supplementen worden aangeraden in te nemen?
VIT K: tijdens ZS bepaalde geneesmiddelen invloed op productie dus supp is positief
VIT D: nauwelijks uit voeding ( in MM conc is laag) en zonnecrème verstoord productie dus supp positief
VIT B12: veggie, vegan, macrobiotisch eten en maagverkleining
Welke invloed kan geneesmiddelen hebben op BV en wat is correct advies?
- let op met bijsluiters vaak staat in voorzorg onveilig ZS en BV maar dit zijn 2 totaal verschillende fysiologische processen en zelfs tijdens BV periode variatie door ruimtes tussen MP cellen
- Goede bron = ‘medication and mothers milk’ by Thomas W Hale
Welke invloed heeft kruiden op moeders melk.
Moet beschouwd worden als geneesmiddel ( kruidenthee en keukenkruiden in kleine hoeveelheden ok)
Welke invloed heeft cafeïne op mm
Kleine hoeveelheden cafeïne en theïne komen in mm terecht (ook chocolade bevat teobromine)
Kan baby some wakker en onrustig maken en hoe jonger hoe meer ( max 2-3 tassen/dag en heeft ook effect op Fe gehalte)
Welk effect heeft alcohol?
Negatief op psychomotorische ontwikkeling en heeft sederend effect ( minder goed drink en groei geremd)
Bij overmatig gebruik => toeschietreflex en melkproductie verminderen
LET OP : grootste conc na 30-90 min ( +- 2-3 uur wachten om opnieuw te drinken bij 1 glas )
En sneller afkolven heeft gen zin!
Invloed van nicotine op mm
Nog steeds beter dan KV
- luchtweginfecties en wiegendood risico
- nicotine = prolactineremmer en verlaagt toeschietreflex
- e cigs = afgeraden!
- roken na voeden!!
Welke invloed heeft drugs en milieuverontreinigde stoffen? En geef tips
DRUGS:
- vergifting en verslaving
MVS:
- avoid
- stapelen tijdens leven op in vet
- tijdens 1 ste ZS vetreserves worden opgebruikt (oude reserves)
TIPS:
- dierlijke vetten beperken
- vermijd pesticiden, verf, huishoudprod
- groenten en fruit wassen
- gevarieerd eten
- beperk vette vis
- alchohol en tabak vermijden
Wat zijn voordelen van borstvoeding voor het kind?
- all they need
- minder ziek en minder ernstig ( rijk aan afweerstoffen)
- eerste ontlasting bevordert
- verlaagt risico op allergieën
- beschermend effect tegen wiegendood en diabetes 1 en 2
- verlaagde kans op: hoge BD, leukemie, jeugdreuma, MS, Crohns, leveraandoeningen
- ontwikkeling kaak en tongspieren => tand en spraakontwikkeling
- maag en darmproblemen verlaagt
- psychomotorische ontwikkeling, affectieve en sociale ontwikkeling
- optimaal hygiënische voeding
Wat zijn de voordelen van BV voor de moeder?
- oxytocine -> verlaagt bloedingen en uteruscontracties
- sneller oorspronkelijk gewicht
- altijd beschikbaar en correcte temp
- affectie
- min 3 maand verlaagt kans op premenop borst en ovariumkanker , osteopor, heupfracturen
- verlaagt kans op diabetes 2 en reum artritis
Voordelen voor de samenleving?
- minder zieke kinderen -> lagere kost GZZ en afwezigheid werk
- gratis
- milieuvriendelijk
- groter sociaal leven
Nadelen van BV
- BV icterus : bilirubinemie komt vaker voor door stof aanwezig dat conjugatie proces vertraagd
- gevoel van verbondenheid = last voor moeder
Welke begeleiding kan een VV geven bij BV
- manier aanleg en drinken
- wanneer baby voldaan is
- welke reflexen er bestaan
- groeicurve interpreteren
- GVO rond
-> vertrouwd raken met eigen lichaam ( tip massage met olie)
-> borst en tepelverzorging ( geen zeep, koel of koud water voor doorbloeding)
-> vorm van borst en tepel ( zware borsten of ingetrokken tepels wat moeilijker)
-> tepelvormers of tepelmassage onder BH laats 3-4 en paar uur /dag kan helpen
-> tepelhoedjes: enkel tijdelijk en onder begeleiding want kan productie verlagen, borstontsteking en schimmelinfectie gevaar
Hoe verloopt lactatie na uitdrijven van de placenta?
HORMOON GESTUURDE LACTATIE:
Pro daalt en prolactine rem stop valt weg —> hypofyse voor kwab produceert prolactine
Hypofyse achterkwam produceert oxytocine
Als baby drinkt of moeder kolft af -> prol ( = prolactinereflex) en oxy —> hoeveelheid vergroot en samenstelling verandert
Als stimulatie weg valt dan neemt af of stopt na 4-5 dagen
Leg de werking uit van prolactine
Na 45min drink = piek in prol dan daling tot plateau (=3u)
Tot 1ste 2 wk = piek bij elke voeding ( niet bij fopspeen of bijvoeding)
Na 2wk = piek neemt geleidelijk af bij elke voeding
Hoe vaker piek in eerste wk hoe meer prolactinereceptoren op de cellen van melkklierweefsel -> hoe meer receptoren hoe gevoeliger de kliercellen en hoe makkelijker de productie
Leg de werking uit van oxytocine bij BV
Oxy zorgt voor melksecretie = gladde spiercellen rond melkkliertjes trekken samen = stuwing = toeschietreflex = oxytocine reflex = melkejectiereflex = letdown
Wat is de latentietijd?
Enkele minuten tussen zuigen en oxytocine die vrijkomt ( herkenbaar aan begin van voeding baby maakt snelle korte zuig bewegingen tot oxytocine vrijkomt
Wat gebeurt van zodra baby stopt met drinken?
Melk stroomt terug naar melkklieren voor opslag ( als er veel tijd tussen zit dan wordt het afgebroken en afgevoerd via lymfevaten)
Welk gevoel gaat gepaard bij toeschietreflex?
Tintelende gevoel in borst of en samentrekkingen in baarmoeder
Soms pijnlijk ( eerste wk) en 30% voelt niets
Wat is positieve stimulatie van TSR en wat remt het af?
Auditieve stimuli of visuele
Onzekerheid, angst, pijn, vermoeidheid
