H4: Neonaat Flashcards

1
Q

Wat is de neonatale periode?

A

Dag 1 - Dag 28 bij a terme pasgeborene

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat zijn de eerste extra uteriene veranderingen in vergelijking met inter uteriene veranderingen?

A
  • ontplooiing van met lucht vullende longen
  • verbinding van bloedstroom tussen beide harthelften
  • verhoogd risico warmteverlies door dunne vetlaag en koude omgeving
  • stopzetting uitscheiding bilirubine via de moeder
  • stopzetting glucose toevoer via de moeder
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat gebeurt er ter hoogte van de ademhaling van de neonaat na de geboorte? Welke observaties worden gecheckt? Snuffelen? Stridor? Schrei?

A

INTRAUTERIEN: longen met longvloeistof VS EXTRAUTERIEN = ontplooiing en volume vergroot

-> bij passage van het geboorte kanaal wordt vloeistof uitgeperst door thoracale druk + huilen bevordert de ontplooiing

OBSERVATIES:

  • huidskleur => opsporen evt hart, bloedvat en ademhalingsstelsel
  • luisteren naar de longen => ritme? Regelmaat? Symmetrie luchtdoorstroming?
  • frequentie => in rust 30 à 60 / min
  • synchroniteit => borst en kin gelijk omhoog? Intercostale retracties? Xyfoide retracties? Neusvleugelen?
  • snuffelen => wijst op aanwezigheid opgedroogd neussecreet of neusverkoudheid ( => fysiologisch water)
  • stridor => piepend geluid bij inademing door weekheid van larynx weefsel met glottis gedeeltelijk afgesloten + verdwijnt na 1 jaar
  • schrei => bepaalde pathologische toestanden uiten in abnormale schrei
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat wordt gecheckt bij de hartslag?

A

Ritme
Regelmaat
Ruis
HS = 100 a 160 bpm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is zuurstofsaturatie ? Wat is normaal bij neonaat? Hoe? En wat als gedaalde waarde?

A

= met welk percent Hb in RBC het slagaderlijk 02 gebonden is

NORMAAL = 95-99% Sp02

Met transcutaan ( met sensor aan pols of voet)

Gedaald? Hartafwijking of andere pathologie?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat is het doel van de temperatuur meten? Mogelijke veranderingen

A

NORMAAL : 36,5 - 37,5°C

DOEL =
- controle van aanwezigheid en doorgankeljkheid aarsfincter
- als baby T op peil kan houden
- opsporen infecties en ziektes

VERANDERINGEN:

  • warmteverlies : door grootte lichaamsopp en dunne vetlaag ( 20% via hoofdhuid)
  • dorstkoorts :
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat is dorstkoorts? Wat is de behandeling?

A

Dorstkoorts = transiente koorts na 3-4d

-> valt samen met diepste daling gewicht en dehydratatie en vooral bij warme dagen en borstvoeding ( vanaf 38-38.9°C)

BEHANDELING?

Extra vocht toedienen en als koorts niet zakt kan wijzen op ernstige infecties zoals meningitis en sepsis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Gewicht ( wanneer controle?verlies?)/ lengte ( hoe gemeten en gemiddeld?) / schedel omtrek ( gemiddeld en hoe gemeten? en vorm van schedel postnataal?

A

GEWICHT:

Wordt gecheckt d1, 3, 5, 10-14, 1m, 6-8wk

Eerste 3-4 dagen gewichtsverlies (7-10%) door vochtverlies ( urine, ontlasting, ademhaling en zweet) en calorie verlies door lichamelijke functies

LENGTE:

Gem 51cm ( 46-56cm) van vertex tot hiel

SCHEDEL:

Gem 34-35 cm ( 33-37cm) van occipital tot frontaal en enkel in halfrechtzittende houding in rust en na verdwijning moulage ( = het over elkaar heen schuiven van de fontanellen) ( 24-48 uur)

vorm:
->na stuitbevalling en sectio = rondere vorm
-> na vaginale partus = minder rond door passage geboortekanaal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat zijn de meest voorkomende misvormingen van het hoofd en gezicht?

A
  • unilateraal afgeplatte schedel
  • scheef stand neus
  • asymmetrie van de kin
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is caput succedaneum?

A

= geboortegezwel door oedeem of bloeduitstorting onder de hoofdhuid van de druk ( verdwijnt na 72 uur)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat is cefaal hematoom?

A

= bloeduitstorting tussen schedelbot en periost (= beenvlies = bloedvatrijk vlies rond bot) begrensd door de schedelnaden ( meestal boven os parietale)

  • 1-2 dagen na partus
  • bij grote gevolg = hyperbiluribinemie ( = veel bilirubine aanwezig in bloed)
  • verdwijning kan enkele weken tot maanden duren en soms een calcification ring rond hematoom ( weg na 1 jaar)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Bespreek en schets de fontanellen bij een neonaat

A

GROTE FONTANEL =
- ruitvormig + vooraan gelegen vliezig deel van schedel dak ( 2.5cm2)
- onderzoek: voelen van spanningstoestand ( in rust en rechtzittend)
-> ‘ingezonken?’ Dehydratatie of intrauteriene malnutritie
-> gespannen? door intracraniele overdruk met oorzaken meestal hersenbloeding, hydrocephalie en meningitis
- groeit dicht vanaf einde jaar 1 en gesloten op 18-24 maand

KLEINE FONTANEL =
- driehoeksvormig en achteraan
- onderzoek: kan open of gesloten voelen als niet sluit na enkele weken. = cretinisme ( = fysiek en mentale groeiachterstand)

SUTUREN =
- overlappen bij vaginale partus niet meteen voelbaar ( dicht na 1 jaar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Oog kleur van pasgeborene? Zicht bij neonaat? Wat kan optreden thv de ogen en eventuele behandeling?

A

KLEUR ? Westerse geboren met donkerblauwe ogen en verandert gedurende 1ste levensjaar

ZICHT?

  • NA PARTUS? Wazig met onderscheid licht en donker
  • NA einde 1ste wk? Beste zicht op 20cm + scheel kijken kan tot baby scherp ziet

CONDITIE:

  • dicht door irritatie -> schoonvegen
  • obstructief traankanaal -> na 1-2wk
  • Oedeem ( uitgesprokener bij aanzicht of voorhoofdsligging)
  • subconjunctivale bloeding ( door druk op caput)
  • conjunctivitis ( = ontsteking oogbindvlies ) tranende ogen , etter, dicht en lichtschuw

Behandeling bij conjunctivitis = reinig met fysiologische water of ocal, collerium of oogzalf

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Niezen en ronkend geluid bij neonaat?

A

NIEZEN = normaal om VM en slijmen te verwijderen
RONKEND GELUID = normaal bij ademen door de neus door ontwikkelde neus rug, kleine diameter neusholtes en mucus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Welke waarnemingen bestaan er rond de mond van de neonaat?

A
  • blaren op lippen = normaal door het zuigen
  • fibreuze tongriem = normaal ( wordt niet geknipt als drinken lukt en wordt langer en spoeler doorheen de maanden)
  • tong uitsteken = normaal door volumineuze rond ( kan teken van Down ook zijn ( = myxoedeem)
  • scheve mond = gevolg van parese van nervus facialis ( door forcepstang ) of ontbreking mondspier
  • witgele spelde kop cysten aan verhemelte = parels van epstein te zien in middellijn verhemelte
  • vlezige aanhangsels rond mond en lippen = verschrompelen vanzelf
  • tandjes = best verwijderd voor inademingsgevaar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Welke waarnemingen bestaan er rond de oren en wat betekenen ze? Het gehoor van een neonaat en welk onderzoek vindt plaats?

A
  • vervormingen = normaal door passage ( verschrompeld of aan hoofd gedrukt)
  • preauriculaire kuiltjes en tuberkels = kan ingang van een fistel zijn en infecteren
  • laag ingeplante oren = vaak associatie met niermisvormingen of chromosale afwijking

GEHOOR =

In BM hoort stem moeder, hartslag en hoge tonen of luide muziek
Na P eerste uren en dagen weinig tot niets door VW achter trommelvlies ( na 1 dag beter)

na 4 wk = ALGOTEST met kleefelektroden en oorschelpjes => 1 op 1000 ernstig gehoorverlies
Late diagnose na 1 jaar door slecht praten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Welke waarnemingen zijn er rond de thorax?

A

GEZWOLLEN BORSTJES. =soms op einde 1ste levensweek tgv hormonale veranderingen na partus ( na enkele wk spontaan weg)

SURNUMERAIRE TEPELS = bijkomende tepels verwijdering meestal voor esthetische redenen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Welke waarnemingen bestaan er rond de ledematen? + betekenis

A
  • O- benen = bij alle pasgeborenen verdwijnt bij opgroeien
  • plat voetjes = bij alle PG door welving voetzool pas later ontwikkelt ( op blote voeten lopen is goed)
  • scheefstand voetjes =
    -> beetje? Door intrauteriene malpositie ( makkelijk corrigeerbaar)
    -> klompvoetjes? Afwijking enkel of voet
  • syndactylie = aangeboren vergroeiing vingers of tenen
  • surnumeaire vingers en tenen = makkelijk te verwijderen
  • apenplooi = transversale groeve over handpalm ( syndroom van down) of kromme pink ( mongolisme)
  • wasvrouwenhandjes = diepe groeven in handpalmen en voeten bij overdragen of postmatuur
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Waarneming rond de huid en kleur? Wanneer controle?

A

Min 1 x dg eerste 72 uur:

  • kleur: roze/rood, geel, cyanotsich, wit, grauw?
  • vernix caseosa ( = bescherming tegen afkoeling, infectie en bevat vit A belangrijk voor epitheel vorming)
  • vervelling ( =vooral bij postmatuur)
  • lanugo (= meer bij vroeg geborenen)
  • milia ( = witte puntjes neus , kin en wangen = verstopte talgkliertjes verdwijnt na 1ste wk)
  • erythema toxicum ( = rode vlekjes met wit puntje of blaasje ( d2-3 vooral buik en rug) gaat weg na 1ste wk))
  • vlekken: moedervlek, ooievaarsbeet, mongolenvlek, zalmvlek, wijnvlek, aardbeienvlek?
20
Q

Wat betekenen de verschillende huidskleuren?

A

ROZE/ROOD= gevolg van aanpassing extrauterien en nog niet optimale bloedcirculatie

`GEEL= icterus = door trage bilirubine uitscheiding ( vaak rond 3-4d)

-> voor geboorte: via moeder
-> na geboorte: via lever zelf maar door hoge conc vaak onvoldoende verwerking

=> fysiologische = niet binnen 24-48 u , max 12mg/dl , max duur 10-14d
=> pathologische = gevolgen van leverschade, neurologische schade, endocrien probleem of infectie

ONDERZOEK : visuele inspectie => huid, oogwit en tandvlees in daglicht + gebruik van transcutane metingen ( bilicheck) tijdens eerste 48 uur + bij twijfel bloedafname

CYANOTISCH = gevolg van afkoeling, ademhalingsstoornis, hartafwijking, bloedcirculatiestoornis
-> in combo met kreunen en convulsies ( = hersenbloeding) + tijdens voeding ( = slokdarmatresie ( verbinding keel en maag nog niet gemaakt)

WIT/BLEEK = anemie, sepsis, meconiumaspiratie, ademhalingsproblemen

`GRAUW = zeer ziek

21
Q

Wat vertellen de verschillende vlekken: Moedervlek, Ooievaarsbeet, Mongolenvlek, Zalmvlek, Wijnvlek, Aardbeienvlek

A

M= ( = Naevi Pigmentosa) goedaardig gepigmenteerd huid tumor ( glad, behaard, verheven, wratachtig)
O= rozerode vlek ( meerdere op neus, oogleden in nek onder haarlijn) , soms onderhuids en onzichtbaar rond ogen (controle oogarts) , worden gevormd door groepjes bloedvaten die tijdelijk te wijd zijn en uitzetten
M= grijsblauwe tot zilverachtige pigmentvlek in lumbosacrale streek, duidelijk afgelijnd en niet verheven ( verdwijnt tijdens 1ste jaren)
Z= lijkt op ooievaarsbaat maar op voorhoofd
W= donkerrode en blauw rode vlek = uitgezette haarvatjes ( PATHOLOGISCH = syndroom van Sturge-Weber, mentale retardatie of glaucoom) gaat niet spontaan weg ( laserbehandeling, makeup)
A= donker roze verheven vaatgezwellen die bobbelig aanvoelen ( 90% verdwijnt in eerste jaren + kan verwijderd worden) (PATHOLOGISCH = bij voorhoofd, mond en ooglid raadpleeg dermatoloog)

22
Q

Wat wordt gecontroleerd bij navel inspectie? + eventuele behandeling?

A

Inspectie gebeurt elke dag ( valt +- 5 à 14 dagen af)

-> NABLOEDINGCONTROLE = 24u wanneer klem is losgekomen opnieuw afbinden, rapportage kinderarts en ev bloedcontrole

-> INFECTIECONTROLE = geur? Gezwollen? Rood? Moeilijk indrogende stomp? Betekent vertraagde genezing en risico

-> NAVELHUID = extra? Abdominale huid die zicht 1-2cm verder op NS heeft ingeplant ( ofwel spontaan weg of ingreep)

-> NAVELGRANULOOM? = na het afvallen als er roze glanzende weefselvorming overblijft ( meestal door grote hoeveelheid gelei VW

Behandeling = geneest vanzelf maar als vocht blijft afscheiden afbinden of stippen met zilvernitraat en doorverwijzen bij het niet verdwijnen

23
Q

Wat wordt ge observeert bij de genitaliën van jongens?

A

Lengte penis => kan klein lijken doordat bedekt is met vet van pubis

Voorhuid => vaak versmolten met de eikel tot 3-4j (LETOP achteruittrekken kan pijnlijk zijn)

Scrotum => vochtophoping is normaal door hydrococle van teelbal ( = holte met water) belang wel om een test te doen met een lamp om doorlichting te checken ( vast of tumorweefsel?)

Indaling testes => 98% testes in scrotum ( kan maanden duren) maar kan ook blijven steken in lies of buik dus belangrijk om door te verwijzen indien niet ingedaald ( kans op onvruchtbaarheid)

24
Q

Wat wordt opgelet bij genitaliën van meisjes?

A
  • slijmerig secreet al dan niet met bloed? = wijst op goede hormonale werking
  • kleine epithelial aanhangsels in vulva? = normaal en verschrompeld
25
Q

Hoe verloopt de eerste mictie en wat zijn observatie punten in de neonatale periode?

A

Moet binnen de 24 uur ( soms al tijdens de bevalling)
Bij 1 op 10 niet => obstructieve uropathie? = vergrote blaas /nieren

OBSERVATIE:

HOEVEEL = 10-20ml/KGG / 24u
FREQUENTIE = neemt toe 1ste wk
KLEUR = lichtgeel-kleurloos + soms oranje roze neerslag afkomstig van uraatkristallen ( urinezuurzouten)

26
Q

Hoe verloopt de ontlasting van een neonaat?

A
  • binnen de 24 uur = goed SVS en doorgankelijke anus

1) meconiumprop => 1ste ontlasting werd al in darmen gevormd = grijsachtig, wit of lichtgeel en stopverfachtig soms bedekt met dun vliesje

2) Meconium = 1ste werkelijke ontlasting = geurloos en taai ( bevat epitheelcellen en galkleurstoffen , resten amnionvocht, lanugo en verandert van groen/zwart naar bruin/geel

DAG 1 - 3 => 3-6 grote vanaf d 4 overgansstoelgang

27
Q

Wat is een sacrococcygeaal kuiltje

A

Boven aars op middellijn en normaal zolang geen vochtafscheiding

28
Q

Wat zijn maatregelen bij braken?

A

Normaal eerste uren en dagen door slijm en vocht zoals VW:

  • aspiratie ; kind in Trnedlenburg ; vroeg drinken
29
Q

Wat is karakteristiek aan een neonatale houding?

A

Armen en benen in semiflexie vooral tijdens slapen en handen gesloten en vuistje met duim tegen handpalm

30
Q

Wat zijn verschillende houdingen tussen stuitligging partus en aangezicht of voorhoofd ligging partus?

A

STUIT: onderste ledematen verspreid en weinig bewogen in 1ste weken ( belangrijk om meer aandacht te hebben met risico op instabiele heup

AGZ VH: hyperextensie van de nek met achteruit buigen

31
Q

Welke tremulaties zijn normaal en wanneer pathologisch?

A

Bibberen van de kin en fladderen ( 1ste dagen fysiologisch en na 4de dag controle op metabolisch en neurologisch onderzoek

32
Q

Wat zijn reflexen ( niet welke)? Wanneer verdwijnen ze?

A

= primitieve reflexen = complexe patronen van automatische bewegingen op uitwendige stimuli

Arts test drempelwaarde van opwekbaarheid en symmetrie

Verdwijnen onder maturatie van CZS tussen 3-6wk

33
Q

Welke vitamines worden toegediend aan baby? Bespreek het belang en de toediening/hoeveelheid?

A

VIT K => bloedstolling
-> te kort = gevaarlijke bloedingen) + elk PG deficient door moeilijke passage doorheen placenta en het intrauterien
-> toediening = oraal of intramusculair onmiddellijk na de geboorte

——> IM ( 1mg) = geen verdere suppletie
——> O ( 2mg) = bij BV extra suppletie nodig 1wk na geboorte tem 3 maand ( 1à2 mg)

VIT D => goede calcium opname en fosfaat uit dunnen darm voor lengte groei, skelet, mineralisatie bot en spierontwikkeling

-> te kort? Hypocalcemie, rachitis, lagere botmineralisatie
-> toediening = zonlicht + inname verrijkte voedingsmiddelen + supp ( 400IU/d tem 6j)

34
Q

Wat is neonatale screening en wat is het doel?

A

= bevolkings onderzoek waarbij een bloedafname wordt gedaan na geboorte ( 48u) met als doel belangrijke tijdige gezondheidswinst kunnen bekomen en ziekteafremmen

35
Q

Psychisch welzijn van een kind… HECHTING WAAROM? VERWENNEN? WELKE SIGNALEN EN WAAROM?

A

Hechting: om later in staat te zijn meer zelfstandig te zijn
Verwennen: niet mogelijk onder 6 maand want kan nog geen verbanden leggen
Signalen: huilen, zuigen, etc zodat iemand altijd in de buurt blijft

36
Q

Wat kan een VV doen ter ondersteuning van het psychisch welzijn van de baby? Welke voordelen hebben elk?

A

1) skin to skin ( onmiddellijk na geboorte ( BFHI min 1 uur)
-> stabiel neonatale parameters
-> warmte behoud
-> BV op gang brengen
-> ontwikkeling hormonen stelsel en hersenen
-> vertrouwensband en hechting

2) Rooming-in
-> mamas leren signalen voor behoeftes kennen
-> stimuleert ouderparticipatie

3) ouderparticipatie
-> welbevinden ouders
-> hechting
-> heldere informatie

4) babymassage ( aanraking heeft lich en emo effecten)
-> endorfines voor pijnstilling
-> versterkte band

37
Q

Wat is het slaappatroon van de neonaat in eerste week?

A

Afwisseling tussen blokken slaap ( 2-3 uur) en korte wakker momenten ( 30-45 min)

38
Q

Wat zijn tips voor een veilige slaapomgeving?

A
  • slaapmeubilair volgens Europese normen
  • bed met open wand structuur voor ventilatie ( openingen tussen 4.5-6.5cm)
  • stevige matras tot rand bed ( =/ niet hergebruiken)
  • vermijd te hoge temp ( =/ dekbed wel waterdoorlaatbare matrasbeschermer)
  • slaapzak op maat (=/ wegglijden)
  • =/ hoofdkussen tot 2 j verstikkigsgevaar
  • =/ fopspeen, knuffels, speelgoed
39
Q

Wat is wiegendood en wat zijn preventiemaatregelen?

A

= plots overlijden van kind jonger dan 1 jaar ( SIDS = sudden infant death syndrome) = meest voorkomende postneonatale sterfte (daling sinds 2008 door)

  • rugligging best
  • prenatale zorg
  • roken tijdens en na ZS
  • BV goed
  • temp in slaapomgeving (18 - 20°C)
  • ventilatie
  • aangepaste kledij tegen overhitting
  • veilige slaapomgeving
40
Q

Wat is een belangrijk advies om mee te geven over stimuleren van zitten of staan? En welk advies rond beste houding bij wakker zijn en slaap?

A

Eerste maanden vooral liggende positie en heeft geen zin want motorisch nog niet klaar voor en kan ontwikkeling tegenwerken

Wisselen is best tussen rug, buik en zijlig goed voor motorische ontwikkeling ( voorkomt afgeplat schedel) eerst korte periodes en beste slaaphouding is rug lig met wisselende hoofdhouding

41
Q

Wanneer wordt een baby bad uitgevoerd en welke adviezen bestaan hier rond?

A
  • nooit alleen laten
  • wordt min 1 dag uitgesteld om huidsmeer zijn werk te laten doen
  • niet dagelijks want baby is niet vuil en zorgt voor droge huid
  • vermijdt onmiddelijk na voeding want kans op teruggave of ongemak
  • gebruik specifieke producten want huid en haar onderontwikkeld tot puberteit
  • warmtebehoud is belangrijk ( begin goede voorbereiding en vlotte uitvoering)
42
Q

Wat hoort onder navelstrengverzorging?

A

Droge zorg ter preventie van infecties en voor snelle separatie ( geen speciale producten gewoon altijd goed drooghouden

TIP : luier omplooien!

43
Q

Stuitverzorging: wanneer en belangrijke maatregelen

A

Meermaals dagelijks => kan tot irritatie leiden of luierdermatitis

MR:

  • verversen luier bij elke voeding bij plassen en bij elke ontlasting en goed reinigen
  • water en milde zeep max 2 x / dag
  • vochtige doekjes ( zacht, ongeparfumeerd en alcoholvrij of zuivere doekjes met toiletmelk als alternatief)
  • goed nadrogen
  • wrijving richting anus
  • milde beschermende crème ter preventie van irritatie
44
Q

Wat zijn huilperiodes?

A

1ste week : 1 à 1,5 / dag

Troosten: strelen, wiegen, liedje zingen, fopspeen, masseren, inbakeren

45
Q

Wat zijn de lichamelijke en emotionele doelen van babymassage?

A

LICH :

  • bloedsomloop
  • spijsvertering
  • spier coördinatie
  • tand en oorpijn

EMO:

  • welzijn
  • bewustzijn zintuigelijk
  • hechting
  • rust en ontspanning

VANAF 4-6 wk volledige sessie maar niet bij pasgeborene

46
Q

Welke adviezen rond inbakeren? Wat is het voordeel

A

Minder bewegelijk = rustiger

Belangrijk eerste eet, slaap en speel patroon te kennen en pas na 3 wk starten