H4.4 neuronale prikkeloverdracht Flashcards
Wat betekent endocrien>
stoffen afgegeven aan bloed
wat betekent paracrien
stoffen afgegeven aan nabijgelegen cellen (bv. neurale prikkeloverdracht)
wat betekent autocrien
stoffen afgegeven aan eigen cel
Noem twee soorten synapsen
elektrisch en chemisch
Functionele eigenschappen van elektrische synapsen?
- veel verschillende ionen door ionkanalen
- geen drempelwaarde nodig om kanalen open te laten staan
- korte delay
- synapsen onuitputbaar
- bi-directioneel
- remmen slecht mogelijk
Hoe werken elektrische synapsen?
- interactie tussen membranen van twee cellen
2. gap-junction tussen twee connexons –> buisje (connexines zorgen voor cilindervorm)
Waar veel elektrische synapsen?
Hartspier
Hoe werkt een chemische synaps?
- ap start in initieel segment –> naar zenuweindiging
- depolarisatie en repolarisatie
- calciumkanalen openen (depolarisatie trigger)
- calcium stroomt naar binnen –> binden eiwit dat zorgt dat vesicles met neurotransmitters in synapsspleet worden geleegd (fuseren en exocytose)
- neurotransmitter opent kanalen in postsynaptische cel
Waar kunnen synapsen worden gevormd?
dendrieten (spines), soma, zenuweindigingen
Noem drie soorten synapsen
Axodendritische, axosomatische, axoaxonische synapsen
Waar bevinden axodendritsche synapsen zich?
synapsen van ene neuron bij dendrieten ander neuron
Waar bevinden axosomatische synapsen zich
synapsen van ene neuron bij soma ander neuron
Waar bevinden axoaxonische synapsen zich
synapsen van ene neuron bij axon andere neuron
Neurotransmitter acetylcholine
- Klassiek
- snelle werking
- betrokken bij verslaving
- exciterend
Neurotransmitter aminozuren
- Klassiek
- snelle werking
- Glutamaat en Aspartaat (exciterend)
- GABA en Glycine (inhiberend)
Neurotransmitter biogene amine
- klassiek
- langzame + modulerende werking
- Adrenaline/noradrenaline/dopamine (catecholamines hebben effect op stemming)
- serotonine en histamine
Neurotransmitter Neuropeptiden
- niet-klassiek
- langzame, modulerende werking
- endorfine
Wat zijn dense-core vesicles?
- neuropeptiden die niet lokaal worden gerecycled dus zuinig mee omgaan
- zwarte bolletjes (gemaakt in soma)
- niet-klassieke neurotransmitters
Wat zijn clear vesicles?
- wel gerycled dus ook bij lage frequenties afgegeven
- open bolletjes
- klassieke neurotransmitters
Welke neurotransmitters verhogen kans op actiepotentiaal?
EPSPs (acetylcholine, glutamaat, aspartaat)
Noem IPSPs
GABA en glycine
Waar wordt noradrenaline gemaakt?
locus coeruleus in pons (klein groepje cellen met lange axonen door heel de hersenen heen) –> zonder synapsen dus noradrenaline wordt uitgestort (zowel inhiberende als exiberende werking, ligt aan receptor)
Waar kun je noradrenaline vinden in perifeer zenuwstelsel?
- noradrenerge neuronen in sympathische ganglia
2. bijniermerg
