H4 Flashcards
Kenmerken single case ontwerp: (2)
- Bij meer metingen beter mogelijk om verschillende verklaringen te overwegen en elimineren
- Verkrijgen van gegevens onder verschillende omstandigheden
Soorten Single case designs (5)
- Interrupted time series (AB(C))
- Reversal (ABAB)
- Multiple baseline designs (MBD)
- Changing criterion design (CCD)
- Alternating treatment designs (ATD)
Interrupted time series (AB(C))
- Basisontwerp
- Herhaalde metingen
- Beschouwd als een niet-experimenteel of pre-experimenteel ontwerp
- Geen manipulatie
- Onderbroken tijdreeksontwerp
- 2 lijnen die onderbroken worden bij overgang A naar B
- A: Controle conditie (baseline fase) –> liefst zo stabiel mogelijk
- B: Tijdens behandeling (treatment fase)
- Rekening houden met
- Lengte en stabiliteit baseline
- Timing/snelheid waarmee behandeling effect heeft
- Invloeden van buitenaf
- Andere varianten/uitbreidingen:
- ABC-ontwerp
§ AB kan worden uitgebreid met extra fase (C) waarin andere behandeling (interventie) wordt getest of als geen behandelingseffect wordt gevonden
§ Moeilijk te controleren of C echt het effect heeft veroorzaakt
§ (Mogelijke) nadelen: Vertraagde effect van B, B werkte pas door C, Extra toetsing nodig
§ Voordeel: 2 behandelingen kan onderzoeken op effectiviteit, effect van volgorde meten - AC-ontwerp
§ B wordt niet gemeten
- ABC-ontwerp
Reversal (ABAB)
- Krachtig experimenteel ontwerp
- Actieve manipulatie
- Baseline fase (A), behandelingsconditie/interventie (B), Baseline fase (A) en behandelingsconditie/interventie (B)
- Gemakkelijk om bedreigingen van geschiedenis, rijping, statistische regressie, testen en instrumentatie uit te sluiten
- Problemen:
- Soms als onethisch gezien, omdat de behandeling stop wordt gezet
- Als iets eenmaal is geleerd dan blijft dit constant ook als behandeling stopt
- Omkeerontwerp
- Controleren of je ook het omgekeerde effect ziet
- Verwachting dat volgorde wordt omgekeerd
- Als behandeling staakt wordt het gedrag erger
- Levert bewijs met afwezigheid behandeling
- Versterkt bewijs
- Causale effect geloofwaardiger
- Andere varianten/uitbreidingen:
- Mogelijkheid extra fasen toevoegen
Multiple baseline designs (MBD) & varianten (2)
- A en B fase, maar overgang steeds op ander tijdstip
- Geschiedenis uitsluiten (validiteit)
- Meest gebruikt bij single-case experimenten
- Controle door doelgedrag te volgen die niet worden behandeld
- Meerder baselines (Minimaal 3 baselines)
- Vindt plaats over gedragingen, instellingen of mensen heen, afhankelijk van de specifieke toepassing
- Doelproblemen functioneel onafhankelijk van elkaar moeten zijn
- Verandering van ene probleem leidt niet tot verandering ander probleem
- Hoofdvarianten
1) Multiple baseline within-subject cross-setting design (within subject)
§ 1 persoon met meerdere doelvariabelen
§ 1 revaliderend persoon leert verschillende handelingen weer aan, zoals tandenpoetsen, zelfstandig naar wc gaan, enz,
2) Alternating treatment design (between subjects)
§ Deelnemers met zelfde doelprobleem onderzocht
§ Bij elke proefpersoon slechts 1 variabele meten
- Varianties/uitbreidingen:
- Ontwerp met meerdere rondes (multiple probe design)
- Niet elke gelegenheid gegevens verzamelen
- Doelgedrag bemonsteren/peilen
- Bruikbaar bij dure meetproces of reactie op herhaling
- Steekproef van dagen
Changing criterion design (CCD)
- Steeds criterium bijstellen (tijd op social media inkorten)
- Kan worden gebruikt wanneer omkering van de behandeling als ongewenst of technisch onaannemelijk wordt beschouwd
- Geschikt als het gaat om een enkelvoudig probleemgedrag en de mogelijkheid bestaat dat veranderingen in de afhankelijke variabele stapsgewijs kunnen worden beoordeeld
- Stapsgewijs invoeren van behandeling
- Behandelingsfasen worden vaak aangeduid als C1, C2, enz.
- Behandelingselement (interventie) wordt constant gehouden, maar niveau verwachte prestatie systematisch veranderd
- Aantrekkelijk ontwerp
- Kenmerken:
- Meer dan twee criteriumveranderingen in behandelingsfase
- Lengte elke fase varieert
- Omvang criterium varieert
- Faselengtes zijn lang genoeg om te zorgen dat opeenvolgende veranderingen niet van nature voorkomen
- Andere varianten/uitbreidingen:
- Weinig varianten
- Geen enkel criterium, maar onder en bovengrens
Alternating treatment designs (ATD)
- Met of zonder baseline
- Impact van 2 of meer behandelingen vergelijken
- Deelnemer wordt meerdere keren blootgesteld aan 2 of meer behandelingen
- Interventies vrij kort en niet in verschillende fasen gepresenteerd
- Moet aan veel voorwaarden voldoen
Baseline & criteria (3)
- Belang: Maakt het veel gemakkelijker om eventuele effecten van de behandeling te detecteren
- Hiermee worden de volgende fasen vergeleken
- Criteria: Stabiliteit
- Niet te veel variatie (en goede betrouwbaarheid)
- Visuele en statistische analyses kunnen helpen bepalen of er voldoende stabiliteit is
- Goede en valide vragenlijst helpen hierbij
Bepalen lengte baseline
- Voorkeur 5 of meer datapunten
- Veel statistische technieken vereisen ongeveer 10 observaties per fase
- In uitzonderlijke gevallen kan power-analyse worden gedaan
- Soms vanwege etnische redenen minder datapunten
- Geen definitief antwoord
- Te korte baseline kan onderzoek laten mislukken, omdat je niet kan vergelijken
- Soms aan te raden om lengte aan te passen aan de lengte van de interventie(s), zoals bij multiple baseline design
Criteria voor selecteren behandeling: (3)
1) Stabiliteitscriterium
* Stabiele baseline
2) Statische poweranalyse
* Effect interventie beoordelen
3) Statische randomisatietesten
* Lengte van baseline wordt bepaald voor experiment begin
* Voegen extra controle toe aan ontwerp experiment
Zorgen waarmee rekening moet worden gehouden met betrekking tot de behandeling: (3)
1) Behandelingsintegriteit blijven behouden
* Behandeling is uitgevoerd en geleverd zoals bedoeld
2) Duur behandeling bepalen tijdens experimentele fase
3) Anticipeer
- Hoe snel interventie resulteert in meetbare uitkomst?
- Hoe snel een effect van interventie vervaagt?
- Hoe lang een interventie duurt (protocol)?
- Op basis daarvan lengte interventie(s) bepalen
Uitsluiten validiteit reversal (ABAB) design (5)
- geschiedenis
- rijping
- statistische regressie
- testen
- instrumentatie
