H2A rug osteologie Flashcards
Opbouw columna vertebralis
Zuilvormige opstapeling van vertrebrae of wervels en disci of kraakbenige tussenwervelschijven
Alignement
Hoe verschillende wervels zich verhouden ten opzichte van elkaar
Verandering wervelkolom
Van gekromd bij het embryo naar dubbele S-vorm bij volwassenen
Vier groepen wervelschijven
Cervicaal, thoracaal, lumbaal en sacraal (boven naar beneden)
Algemene vorm wervel
-Kort symmetrisch gevormd been
-Dorsaal op mediaanlinie van romp gelegen
-Wervels verzwaren in caudale richting
Waarom dikkere wervels onderaan
Ze moeten een groter gewicht dragen en moeten dus sterker zijn
Aantal wervels per groep
-7 vertebrae cervicalis (C1-C7)
-12 vertebrae thoracicae (T1-T12)
-5 vertebrae lumbalis (L1-L5)
-5 vertebrae sacralis (S1-S5) -> versmelten tot os sacrum
-4 vertebrae coccygea (Co1-Co4) -> versmelten tot os coccygis
Os sacrum
Beginnen als vijf verschillende wervels, maar wordt uiteindelijk een enkel bot: heiligbeen
Totale lengte wervelkolom
33 wervels met een totale lengte van +/- 70 cm
Betekenis lumbalisatie S1
Het overgaan van S1 op L6
Betekenis sacralisatie L5
L5 is omgevormd tot een sacrale wervel en behoort nu tot het os sacrum
Belang Latijnse en Nederlandse namen beenderen
We moeten de Latijnse namen van beenderen gebruiken bij collega’s en de Nederlandse naam bij patiënten
Alternatieve naam C1
Atlas, want het draagt het hoofd (de wereldbol) (vaker gebruikt)
Alternatieve naam C2
Axis (vaker gebruikt)
Variatie verloop T
Hoe verder naar beneden, hoe minder plaats is voor het ruggenmerg en hoe plomper ze worden
Vorm wervels L
Beetje zelfde nogal plompe vorm
Kind al een normale wervelkolom?
Nee, die moeten nog groeien en de juiste vorm aannemen
Functies wervelkolom
-Bescherming ruggenmerg
-Bescherming in- en uittredende zenuwelementen
-Ondersteuning hoofd
-Overbrengen lichaamsgewicht op onderste ledematen
-Beweging van romp mogelijk maken
-Laat de ledematen toe te bewegen
Gemeenschappelijke kenmerken wervels
-Ring voorzien van uitsteeksels
-Delen; corpus vertebrae (wervellichaam), foramen vertebrale en arcus vertebrae (wervelboog)
Foramen vertebrae
Wervelgat waarin medulla spinalis of ruggenmerg is gelegen
Corpus vertebrae
-Cilinder met ingesnoerd middendeel
-Ruwe, weinig uitgeholde craniale en caudale vlakken
Slide 29 voor verdere uitleg
okay
Pediculus arcus vertebrae
Wortel van wervelboog
Incisura vertebralis superior
Craniale insnijding
Foramen intervertebrale
Opening tussen 2 wervels waardoor de spinale zenuwen naar buiten treden
Lamina arcus vertebrae
Deel van de arcus dat het foramen vertebrae omsluit
Processus spinosus
-Dorsaal op de mediaanlinie van de wervelboog ingeplant
-Verloopt in dorso-caudale richting
Processus transversus
-Aan weerszijden lateraal op de wervelboog ingeplant
-Nut: steun geven aan de ribben en aanhechting van bepaalde spieren
Processus articularis
-Bilateraal op de pediculus arcus vertebrae ingeplant
-Soorten: processus articularis superior (naar dorsaal) en processus articularis inferior (naar ventraal)
-Nut: spieraanhechting en onderlinge gewrichten van de wervels
Algemen kenmerken vertebrae cervicales
-Corpus: ventraal hoger dan dorsaal (halslordose)
-Foramen vertebrale: driehoekig
-Processus spinosus: gespleten uiteinde en C7: vertebra prominens
Processus transversus C
Foramen transversarium, tuberculum anterius en posterius, sulcus n. spinalis
Foramen transversarium
Opening waardoor de a. vertebralis naar de hersenen verloopt
Tuberculum anterius
Restant cervicale rib, afwezig thv C7, zeer sterk ontwikkeld op C6
Tuberculum posterius
Echte processus transversus
Sulcus n. spinalis
Groeve aan de bovenzijde van de processus transversus waarin de spinale zenuwen verlopen
Directe verbinding met tussenwervelschijven
Processus articularis superior/inferior
Specifieke kenmerken atlas
-Geen corpus vertebrae
-Geen processus spinosus
-Massa lateralis
-Arcus anterior
-Arcus posterior
Massa lateralis
Caudaal en craniaal gewrichtsvlak
-Fovea articularis superior: elliptisch en sterk uitgehold, gewricht met condylus occipitalis
-Fovea articularis inferior: ronde vorm, gewricht met proc. art. sup. van C2
Arcus anterior
-Vervangt het corpus vertebrae
-Tuberculum anterius: ventrale knobbel
-Fovea dentis: cirkelvormig gewrichtsvlakje aan de dorsale zijde voor de dens van C2
Arcus posterior
-Komt overeen met arcus vertebrae
-Tuberculum posterius: dorsale knobbel ter vervanging van de proc. spinosus
-Sulcus a. vertebralis: craniale groeve voor a. vertebralis
Specifieke kenmerken axis
-Dens
-Processus articularis superior
-Processus articularis posterior
Dens
-Craniaalwaarts gericht
-Facies articularis anterior: voor fovea dentis
-Facies articularis posterior: voor het lig. transversum
Processus articularis superior
-Ovale vorm
-Helt naar processus transversus
Processus articularis inferior
-Ligt dorsaal van de processus transversus
-Kijkt naar caudo-lateraal
Algemene kenmerken T
Corpus, foramen vertebrale (rond), processus spinosus, processus transversus, processus articularis
Corpus T
-Ventraal lager dan dorsaal (dorsale kyphose)
-Fovea costalis superior: dorsaal gelegen ½ facetgewricht voor ribkop, bilateraal en craniaal gelegen thv pediculus arcus vertebrae
-Fovea costalis inferior: dorsaal gelegen ½ facetgewricht voor de ribkop, bilateraal en caudaal gelegen thv pediculus arcus vertebrae
Processus spinosus T
Steil caudaalwaarts, enkelvoudige knobbel
Processus transversus T
Geen foramen transversarium, dorso-lateraal gericht, fovea costalis transversalis (gewricht voor angulus costae van T1-T10)
Processus articularis T
Superior: kijkt naar dorsaal
Inferior: kijkt naar ventraal
Specifiek kenmerk T1
-Volledige fovea costalis superior
-Half gewrichtsvlak als fovea costalis inferior
Specifiek kenmerk T10
Geen fovea costalis inferior
Specifiek kenmerk T11
-Volledig gewrichtsvlak voor de 11e rib craniaal
-Geen fovea costalis tranversalis
Specifiek kenmerk T12
-Volledig gewrichtsfacet voor de 12e rib
-Veel kenmerken van de lendenwervels
Corpus L
Ventraal hoger dan dorsaal (lumbale lordose)
Foramen vertebrale L
Driehoekig
Processus spinosus L
-Breed en plomp
-Zijdelings platgedrukt
-Horizontaal gericht
Processus transversus L
Drie uitsteeksels: proc. costarius, mamillaris en accessorius
Processus costarius
-Rest van de lumbale rib
-Dorso-lateraal verloop
Processus mamillaris
-Ontspringt voor proc. art. sup.
-Craniaal gericht
Processus accessorius
-Ontspringt onderaan proc. art. inf
-nut: spieraanhechting
Processus articularis L
-Superior: kijkt naar dorso-mediaal
-Inferior: kijkt naar ventro-lateraal
Beiden rond hun as gedraaid
Oorsprong os sacrum
Versmelting van 5 sacrale wervels
Ligging os sacrum
Tussen de heupbeenderen als een driehoekvorm
Ken je de schets van het os sacrum
Nee… ik ga wel slide 60 leren van H2.1
Pars lateralis os sacrum
-Craniaal sterker ontwikkeld dan caudaal
-Facies auricularis: oorvormig gewrichtsvlak voor os ileum
-Tuberositas sacralis: ruwe verhevenheid dorsaal op facies auricularis, nut: aanhechting van gewrichtsbanden
Facies pelvina OS
-4 lineae transversae: restanten van de oorspronkelijke scheiding tussen de verschillende wervels
-Foramina sacralia pelvina: eindpunt van de lineae transversae, oorsprong: vergroeiing van de proc. transv., nut: doorgang van de sacrale zenuwen
Facies dorsalis OS
-3 kammen: crista sacralis mediana, intermedia en lateralis
-Openingen: formanen sacralia dorsalia en hiatus sacralis
Crista sacralis mediana
Mediaan gelegen onregelmatige beenlijst, oorsprong: versmelting proc. spinosi S1-S5
Crista sacralis intermedia
-Zwakkere beenlijst
-Oorsprong: versmelting proc art. S1-S5uiteinde (proximaal: proc. art. superior sacri, distaal: cornua sacralia)
Crista sacralis lateralis
-Laterale beenlijst
-Oorsprong: versmelten vd proc. transv. S1-S5
Foramina sacralia dorsalia
-Dorsaal gelegen openingen
-Nut: doortocht dorsale vlakken vd sacrale zenuwen
Hiatus sacralis
-Opening tussen beide cornua sacrale
-Oorsprong: ontbreken van de dorsale wand van het canalis sacralis op niveau van (S4-)S5
Oorsprong os coccygis
Vergroeiing van drie à vijf staartbeenwervels
Co1 kenmerken
-Ovaal gewrichtsvlakje voor apex ossis sacri
-2 cornua coccygea = restanten van de proc. art. sup van Co1
-2 processus transversi = restanten van proc. transv Co1
