h.2: in a galaxy far, far away

Question 1

wat is een supernova?

Answer 1

een lichtflits wanneer een zware ster op het einde van haar leven explodeert.

Question 2

wat is een lichtjaar?

Answer 2

de afstand die het licht in 1 jaar aflegt met een snelheid van 300000km/s

Question 3

wat is een nevel?

Answer 3

een interstellaire wolk van gas, plasma en stof

Question 4

wat is een ster?

Answer 4

een hemellichaam dat door kernreacties stralen uitzendt.

Question 5

beschrijf de levensloop van een ster.

Answer 5

• Een ster ontstaat in een nevel waarin door de zwaartekracht na enkele miljoenen jaren een langzaam roterende bol ontstaat.
• De bol vormt een protoster met protoplaneten
• Die vormen een planetenstelsel.
• De ster wordt een rode reus
• Wanneer de buitenste lagen van de ster worden weggeblazen, ontstaat een planetaire nevel met een witte dwerg. Bij zwarte sterren gaat het wegblazen gepaard met een supernova.

Question 6

wat is plasma?

Answer 6

geïoniseerd gas

Question 7

waaruit bestaat een planetenstelsel?

Answer 7

• sterren
• planeten
• dwergplaneten
• planetoïden

Question 8

waaruit bestaat een sterrenstelsel/galaxie?

Answer 8

miljarden planetenstelsels

Question 9

wat is een supercluster?

Answer 9

een groep van clusters (= groepen van sterrenstelsels)

Question 10

wat is een grote muur?

Answer 10

een verzameling van superclusters

Question 11

wat zijn de planeten in het zonnestelsel vanaf de zon?

Answer 11

Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus

Question 12

wat is een maan?

Answer 12

een kleiner hemellichaam dat rond een planeet draait (wordt ook een satelliet genoemd)

Question 13

wat is een heelal?

Answer 13

de ruimte met alles wat ze bevat: planeten, manen, sterren, sterrenstelsels, clusters, superclusters, grote muren en verschillende vormen van materie en energie.

Question 14

wat is roodverschuiving?

Answer 14

het verschuiven van de spectraallijnen naar de rode kant van het spectrum, wat erop wijst dat sterren zich van ons verwijderen (= döpplereffect)
- het bewijst dat sterrenstelsels zich van ons en van elkaar verwijderen. het heelal wordt dus groter.

Question 15

Wat is de Big Chill?

Answer 15

• een mogelijkheid bij het versneld of lineair uitdijen van het heelal. (open heelal)
• het heelal koelt af tot 0°K (ongeveer - 274°C) waardoor leven niet meer mogelijk is.
• er moet donkere energie aanwezig zijn in het heelal.

Question 16

Wat is de Big Rip?

Answer 16

• een mogelijkheid bij het erg versneld uitdijen (open heelal)
• het heelal wordt zo groot dat sterrenstelsels, sterren, planeten en atomen uiteen zullen vallen.
• er moet heel veel donkere energie aanwezig zijn in het heelal.

Question 17

Wat is de Big Crunch?

Answer 17

• een mogelijkheid bij het eerst nog uitdijend, daarna krimpend heelal (gesloten heelal)
• het omgekeerde van de oerknal/Big Bang: de ineenstorting van het heelal
• er moeten grote hoeveelheden donkere materie en weinig donkere energie aanwezig zijn in het heelal.

Question 18

wat is een planetaire nevel?

Answer 18

de gasschil die uitgestoten is door een ster die aan het einde van haar leven is gekomen. de ster staat centraal in de nevel.

Question 19

wat is een reflectienevel?

Answer 19

een nevel die dicht bij een ster ligt. deze ster weerkaatst licht naar ons, waardoor wij de nevel kunnen zien.

Question 20

wat is een emissienevel?

Answer 20

de nevel absorbeert licht van de sterren en begint te gloeien. hier worden nieuwe sterren geboren.

Question 21

wat zijn nova- en supernovarestanten?

Answer 21

het licht dat vrijkomt door de energie van het gas dat in de ruimte wordt geslingerd wanneer een zware ster op het einde van haar leven explodeert.

Question 22

wat is een donkere nevel?

Answer 22

een stofwolk die het licht van andere bronnen blokkeert.

Question 23

wat is een sterrenbeeld?

Answer 23

een verzameling van sterren die volgens menselijke fantasie een bepaalde figuur lijken te vormen; er is geen echt verband: de sterren staan gewoon dichter en verder weg van het aardoppervlak.

Question 24

uit welke onderdelen bestaat het heelal?

Answer 24

het heelal bestaat vooral uit lege ruimte en hemellichamen zoals planeten, sterren(stelsels), (super)clusters, muren en nog niet-ontdekte vormen van energie en materie.

Question 25

hoe is het heelal ontstaan?

Answer 25

het heelal is 13,8 miljard jaar geleden ontstaan tijdens de Oerknal of de Big Bang.