H2: geschiedenis Flashcards
emperium
politieke entiteiten met een substantieel geografisch oppervlak dat veel verschillende mensen omvat, en waarover 1 machtige heerser regeert
dynastieke staten
leden van families regeren over staten of een imperium over verschillende generaties heen.
volkssoevereiniteit
is het principe dat het volk (als geheel) het hoogste gezag van de staat vormt. (Fr en A revoluties)
feodaliteit
politiek stelsel waarbij keizer een heel groot grondgebied bezit en vertrouwt bestuur van gebieden toe aan leenmannen (graven, hertogen…) en op hun beurt lenen zij het uit aan andere personen die het opnieuw voor hen gaan besturen van allerlei loyalisten, verbanden, huwelijken…
Vrede van Westfalen
Een aantal verdragen werden afgesloten om de dertigjarige oorlog te beëindigen, waarbij de staat werd geïntroduceerd als nieuw politiek systeem.
Concert van Europa
Diplomatiek overlegorgaan van vijf grootmachten (VK, Rusland, Oostenrijk-Hongarije, Pruisen en Frankrijk) die de dragende pijlers waren van die multipolaire orde, beslissen elkaar te consulteren wanneer er een veiligheidscrisis/bedreiging voor het Europese machtsevenwicht zich voordoet. Werd vooral opgericht om absolutistische monarchieën te behouden en liberale rebellieën te stoppen.
Krimoorlog
Clash tussen GB en Frankrijk, en Rusland en het Ottomaanse Rijk.
Mercantilisme
Een doctrine dat stelt dat militaire macht het centrale doel van staten is. Deze macht is gebaseerd op financiële rijkdom.
Otto von Bismarck
Pruisische leider die zorgde voor de eenmaking van Duitsland, het concert van europa liet heropleven en een politiek gericht op machtsbalans voerde tijdens de Berlijnse wereldorde.
Triple alliantie
was een verdrag tussen het Duitse Rijk, Oostenrijk-Hongarije en Italië, gesloten (20 mei 1882) om elkaar te steunen in het geval van een aanval op een van hen door twee of meer grootmachten.
Triple entente
was de alliantie gevormd in 1907 tussen het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland, de Derde Franse Republiek en het Keizerrijk Rusland na het tekenen van het Verdrag van Sint-Petersburg.
Schlieffenplan
is het plan dat de Duitse generaal Alfred von Schlieffen (1833-1913) ontwikkelde om in geval van oorlog met Frankrijk laatstgenoemd land zo snel mogelijk te kunnen overrompelen via België.
Aanleidingen WOI
- Europese leiders zagen een verandering in de relatieve balans van capaciteiten waardoor overgaan tot oorlog de beste optie leek
- kantelende machtsverhoudingen, oorlog leek de beste optie om conflicten tussen staten op te lossen
- Allianties werden gemaakt: Triple alliantie en Triple Entente zorgden voor wederzijdse angst en verdenking
- De illusie dat toekomstige oorlogen snel en efficiënt gewonnen zouden worden (Schlieffenplan)
Controle verloren over een regionale crisis in de Balkan
oktoberrevolutie
Bolsjewieken in Rusland verdrijven de tsaar van de macht en nemen de macht over. Rusland trekt zich terug uit WO I en vormt zich om tot Sovjet-Unie.
nationale zelfdeterminatie/zelfbeschikkingsrecht
leden van een onderscheidbare en duidelijk identificeerbare etnisch-linguistische gemeenschap of natie hebben het recht om hun eigen onafhankelijke staat te vormen en zouden niet onderdrukt mogen worden door een emperium