H2: de grondbeginselen Flashcards
trias politica
scheiding in de politiek de macht van de overheid in drieën is verdeeld met als doel dat niet 1 persoon of 1 partij alle politieke macht zou hebben
wetgevende macht
maakt de wetten waaraan burgers en overheid zich moeten houden (minister namens regering > parlement)
uitvoerende macht
zorgt ervoor dat alle goedgekeurde wetten worden uitgevoerd (regering > ambtenaren)
rechterlijke macht
beoordeelt of burgers/machthebbers wetten hebben overtreden en doet uitspraken in conflicten (rechters)
checks and balances
evenwicht om mee aan te tonen dat de machtsverdeling eerlijk is
eerlijke rechtspraak
een rechter moet spreken op basis van wetten en niet op basis van persoonlijke meningen
klassieke rondrechten
rechten die de overheid moet garanderen
recht op gelijke behandeling, vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting
sociale grondrechten
rechten die de overheid niet kan garanderen, maar wel zijn best voor doet
(recht op werk, gezondheidszorg en woongelegenheid)
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
verdrag dat de aangesloten landen verplicht de mensenrechten te beschermen
legaliteitsbeginsel
volgens dit beginsel mag de overheid alleen beperkingen opleggen aan de vrijheid van burgers als die beperkingen in wetten zijn vastgelegd
strafbaarheid
iets is alleen strafbaar als het in de wet staat
strafmaat
de rechter mag geen hogere straf opleggen dat in de wet staat
ne bis in idem-regel
na een uitspraak van de rechter kun je niet nog een keer voor hetzelfde feit worden vervolgd