H10: denken Flashcards
Mentale representaties
Mentale code van iets dat je ziet, waarover je nadenkt, om het vast te houden
Denken
cognitief proces dat betrokken is bij het vormen van nieuwe mentale representaties door beschikbare informatie te manipuleren en op een zinvolle manier te ordenen
Bouwstenen van het denken:
- Concepten
- Cognitieve plattegronden
- Schema’s & scripts
- Denken & hersengebieden
- Intuïtie
Concepten
Mentale representaties van categorieën of ideeën gebaseerd op ervaringen
Conceptvorming
Het vermogen om ervaringen onder te brengen in vertrouwde mentale categorieën
Natuurlijke concepten
Ontwikkeld op basis van ervaringen
- Prototype
- Exemplarisch
Prototype
Gemiddelde maken van alle ervaringen van een bepaald concept dat we ooit gehad hebben
Exemplarisch
Kopie opslaan van elk exemplaar. Verzameling van exemplaren vormt zo ons concept
Artificieel concept
Gedefinieerd door regels & kenmerken (nooit zelf ervaren)
Cognitieve plattegronden
Mentale representatie van een fysieke ruimte
Schema
Cluster van verwante concepten die een algemeen kader vormen voor het denken over thema’s, gebeurtenissen, personen, …
Gebruik van schema’s
- Verwachtingen
- Gevolgtrekkingen te maken
- Scripts als schema’s van gebeurtenissen
Script
Een cluster van informatie over reeksen van gebeurtenissen
Intuïtie
Vermogen om een oordeel te vormen zonder bewust te redeneren
Vaardigheden van goede denkers:
- Probleem oplossend denken
- Redeneren
- Beslissen
Problem solving
Erkennen dat er een probleem is en via een aantal stappen tot een oplossing komen
Redeneren
Conclusies trekken uit premissen
Beslissen
Maken van een keuze uit verschillende mogelijkheden met elk verschillende consequenties
Divergent denken
Alle relevante mogelijkheden overwegen
Algoritme
Methode die in een aantal stappen altijd een oplossing levert
Heuristiek
Methode die meestal een oplossing levert (intuïtieve & flexibele strategieën)
Bruikbare heuristieken:
- Terugwerken
- Zoeken naar analogieën
- Deel een groot probleem op in kleiner problemen
Mental sets
De neiging om een nieuw probleem te benaderen op een manier die je bij een eerder probleem hebt gebuikt
Functionele gefixeerdheid
Het onvermogen om een nieuwe toepassing te zien voor een voorwerp dat al met iets anders geassocieerd is
Lateraal denken
Anders ordenen van informatie
Inductief redeneren
Je redeneert van een specifiek geval naar een algemeen geval
Deductief redeneren
Je redeneert van een algemeen geval naar een specifiek geval
Oorzaken van slecht oordelen:
- Confirmation bias
- Hindsight bias
- Anchoring bias
- Representativeness bias
- Availability bias
- De tiranie van de keuze
Inhoudelijke denkstoornissen
Gedachten waarvan de inhoud niet overeenkomt met wat de gemiddelde mens ervaart (wanen)
Formele denkstoornissen
De gedachtegang is niet te volgen
Wanen
Een ongewone opvatting die net overeenkomt met de werkelijkheid waaraan met overtuiging wordt vastgehouden, ondanks het bewijs van het tegendeel & dat de opvatting niet gedeeld wordt met anderen
Theory of mind
Menselijk vermogen om zich een beeld te vormen van het perspectief van een ander
Mentaliseren
Gedrag van jezelf en anderen proberen te begrijpen door het te koppelen aan onze mentale toestanden
Mentale toestanden
Emoties, overtuigingen, wensen, gedachten
Hinting task
Mensen hints geven en kijken of mensen in staat zijn om een niet letterlijk gezegde boodschap te bepalen uit een aantal hints
Attributiestijl
De manier waarop mensen het gedrag van zichzelf en van anderen verklaren in termen van oorzaak en gevolg
Externe attributie
Oorzaken worden gezien als liggend buitend e betrokkene
Interne attributie
Oorzaken worden gezien als liggend binnen de betrokkene
Jumping to conclusions
Mensen met wanen gaan heel weinig evidentie verzamelen om een conclusie te trekken
Cognitieve remediatie therapie
Leren nadenken over je eigen denken
Rumineren
vorm van piekeren waarbij we nog meer gaan herkauwen, niet kunnen loslaten, in een spiraalkomen van negatieve gedachten
Gevolgen van rumineren:
- Stemming
- Aandacht & concentratie
- Probleemoplossend denken
Savoring
Pos/neg gevoelens koesteren
Dampening
Pos/neg gevoelens verkleinen
Autobiografische geheugentaak
Mensen moeten een herinnering oproepen die ze associëren met het woord die ze zagen
Overalgemeen geheugen
- Permanent
- Verbeteren door middel van geheugentraining