Gynaecologische ziekten Flashcards
1
Q
Histologie uterus
A
- Endometrium: 2/3 zona functionalis en 1/3 zona basalis, bestaande uit columnair epitheel + tubulaire cellen + stroma
- Myometrium: spierwand van de baarmoeder
- Serosa: bekleding van de baarmoeder
2
Q
Histologie cervix
A
- Plaatjes epitheel: vaginale kant, zuur mileu, minder bloedvaatjes
- Cilindrisch epitheel: overgang vagina naar baarmoeder, groeven, bloedvaatjes
- Transformatie zone: zone tussen plaatjes en cilindrisch epitheel
3
Q
Ectropium of erosie
A
Cilindrisch epitheel dat naar buiten klapt waardoor bloevaatjes in contact komen met het zure milieu van de vagina. Bloedvaatjes raken zo geïrriteerd.
→ normaal bij vrouwen die de pil nemen, niet normaal na menopauze
4
Q
Musculus levator ani
A
Belangrijkste bekkenbodemspier, bestaande uit 2 delen. Deze spier houdt het bekkenbodem omhoog.
5
Q
Menstruele cyclus
A
- Hypothalamus → hypofyse → ovaria → uterus
- Androgenen, oestrogenen, progesteron
- 2-cell 2-gonadotropines: theca cel (corpus luteum) en granulosa cel (follikel)
- Endocriene controle: gonadotrofines, LH en FSH, negatieve feedback van oestrogeen (E)
6
Q
Tanner stages
A
Veranderingen die optreden in het lichaam van de vrouw gedurende puberteit:
* Adrenarche: DHEA
* Pubarche: beharing
* Thelarche: borst
* Menarche: menses
7
Q
Vertraagde puberteit
Abnormale puberteit
A
- Geen karakteristieken (13j) geen menarche (16j)
- Anatomische afwijkingen
- Hypergonadotroop hypogonadisme: dysfunctie gonaden; gonadale dysgenese/ 45x (Syndroom van Turner), prematuur ovarieel falen
- Hypogonadotroop hypogonadisme: syndromen, tumoren, anorexia, medicatie, hypothyroïdie, Cushing, …
8
Q
Congenitale bijnierschorshyperplasie
A
- Enzymtekort in de bijnier: voornamelijk 21-hydroxylase defficiëntie
- Opstapeling androgenen en een tekort aan corticoïden
- Virilisatie, hypoNa+, hyperK+, hypotensie
- Behandeling: hydrocortisone, fluorocortisone
9
Q
Asynchrone puberteit
A
Androgeen insensitiviteit: 46 XY, testes, vrouwelijke uitwendige genitalia, blind eindigende vagina, geen vrouwelijke interne genitalia, geen beharing, wel borstontwikkeling
10
Q
Heterosexuele puberteit
PCOS
A
- Polycystisch ovarieel syndroom (PCOS)
- LH-afhankelijk hyperandrogenisme: hirsutisme, oligo/ amenorree, obesitas, acanthosis nigricans, acné
- Ovaria en hormonen in een steady state: LH/FSH ratio gestegen, ovaria vergroot en veel follikels, geen ovulatie, enodmetrium proliferatief, oestrogeen is normaal of gestegen (perifeer) + testosteron en androgenen gestegen (ovarieel), insuline resistentie en hyperinsulinsme, SHBG laag
- Behandeling: clomifeen citraat, dieet, metformine, pil
11
Q
Contraceptie
A
- Natuurlijke methoden: ‘coitus interruptus’, kalendermethode, temperatuur/ slijm
- Barrière methoden: condoom, diafragme, cap, spermicide (nonoxynol-9) → ook tegen SOA’s
- Hormonale contraceptie: gecombineerde OAC, ‘progestageen only’ (POP/ minipil - depot progestageen, etonogestrel implant), spiraaltje
- Sterilisatie: vasectomie man, hysteroscopisch, laparoscopisch, tijdens abdominale ingreep
- NOOD: levonorgestrel, ulipristal, mifepristone
12
Q
Tienerzwangerschap
A
- Onder 15 jaar: vroeggeboorte, groeirestrictie, pre-eclampsie, obstructed labor
- 15-19 jaar: socio-economisch
13
Q
Infertiliteit
A
- Subfertiliteit, fecundabiliteit, cumulatieve zwangerschapskans 1 jaar = 85%, psychologische impact
- Invloedsfactoren: leeftijd, obesitas, timing en frequentie coïtus
- Oorzaken: ovulatoir, tubair, uteriene implantatie, cervicaal, endometriose, ‘unexplained’
14
Q
Endometriose
A
- Endometrium buiten de uterus, maandelijkse bloeding
- Zelden voor menarche of na menopauze
- Symptomen: asymptomatisch, dyschezie/ dyspareunie/ dysmenorree, chronische pijn, infertiliteit, anaal bloedverlies/ blaasklachten, vermoeidheid
- 50-60% progressie binnen 12 maanden
- Diagnose: klinisch onderzoek, echografie, laparoscopie + differentieel diagnose
- Behandeling: chirurgisch (eradicatie), medicamenteus (progesteron, OAC continu, LHRH agonisten) → pijn vs fertiliteit
- => associatie epitheliaal ovariumca!
15
Q
Fertiliteitsinvestigaties
A
- Transvaginale echografie en HyFoSy
- Basaal hormonaal bilan
- Endometrium biopsie
- Mannelijk: semen analyse
- Laparascopie
16
Q
Fertiliteitsbehandelingen
A
- Life-style measures: vermagering
- Etiologie behandelen
- Chirurgie: e-ose, myomen, tubaherstel, drilling
- Ovariële stimulatie: gecontroleerde uitrijping van eicellen, gecontroleerde hyperstimulatie → clomifeen citraat: anti oestrogeen effeccten, stimulatie GnRH en dus FSH en LH
17
Q
In vitro fertilisatie (IVF)
A
- Maximaal 6 cycli en maximaal 42 jaar
- Richtlijnen voor terugplaatsing (SET)
- Intra-cystoplasmatische sperm injection (ICSP)
- Risico’s: meerling zwangerschap, bloeding/ infectie bij pick-up, ovariële hyperstimulatie (toegenomen ovariële vasculaire permabiliteit)
- Symptomen ovariële hyperstimulatie: buikpijn, opgezet abdomen, ascitis, grote ovaria, nausea en diarree, hemoconcentratie, nierfalen en oligurie, pleurale effusie en dyspnoe → BEHANDELING: rust, lab monitoring, correctie elektrolytstoornissen, anitstolling, IV vocht, albumine/ eiwitrijke drankjes
18
Q
Partogram
A
- Fase 1: ontsluitingsfase/ breken van de vliezen, latente en actieve fase
- Fase 2: uitdrijving, sterke contracties → Caput succedaneum vs moulding
- Fase 3: nageboorte,
19
Q
Foeto-pelviene dysproportie
A
- Hoofd te groot voor bekken: cephalopelvische dysproportie
- Schouders te breed voor bekken: schouderdystocie
- Behandeling: keizersnede, kunstverlossing (forceps, vacuüm extractie)
Bij moulding
20
Q
Schouderdystocie
A
- Schouders te breed voor het bekken, vooral bij moeders met zwangerschapsdiabetes
- Hoog geboortegewicht
- Clavicula fractuur
- Brachiaal plexus letsel
- Asfyxie
21
Q
Asfyxie
A
- Ongepaarde placenta gaswisseling met hypoxemie, hypercapnie en metabolie ascidose (lactaat!)
- Encephalopathie en respiratoire complicaties
- Cerebrale plasie
22
Q
Keizersnede
A
- Indicaties: cephalopelvische dysproportie, abnormale ligging, foetaal lijden, foetale afwijking, maternale aandoening, voorafgaande keizersnede, placenta/ tumor previa
- Voordelen: minder foetaal lijden, planbaar, geen perineaal trauma, minder fecale incontinentie
- Nadelen: langer herstel, meer infecties, hoger thrombose risico, transiënte tachypnoe neonaat
- Anesthesie: epidurale (lokaal anestheticum + opioïd, stollingstoornissen, sepsis/ lokale infectie!), algemene anesthesie (gefaalde intubatie, aspiratie, transfer mediactie tot foetus!)
23
Q
Miskraam
A
- Meest voorkomende zwangerschapscomplicatie
- Symptomen: buikpijn, vaginaal bloedverlies, afname zwangerschapsklachten
- Types: dreigend, volledig, onafwendbaar, ‘missed’ abortion, ‘blighted ovum’/ lege vruchtzak
- Risicofactoren: maternale leeftijd, roken/ drugs/ exces caffeïne, teratogene medicatie, maternale aandoening (schildklier, diabetes)
- Diagnose: Echografie (ebryo zonder hartslag, lege vruchtzak), labo (dalend hCG)
- Behandeling: expectatief, medicamenteus (mifepristone en misoprostol), curettage, anti-D immunoglobulines, psychologische impact
24
Q
Herhaald miskraam
A
- 2 of 3 of meer consecutieve miskramen
- Oorzaken: idiopatisch, chromosomale afwijking, uteriene afwijking, maternale aandoening (schildklier, diabetes, antifosfolipiden syndroom) → behandeling causaal
25
Buitenbaarmoedelijke zwangerschap
- Zwangerschap buiten de caviteit
- **Symptomen**: buikpijn, vaginaal bloedverlies
- **Risicofactoren**: tuba chirurgie, koperspiraal/ sterilisatie, vroegere EUG, pelvische infectie, IVF
- **Diagnose**: abnormale stijging hCG, echografisch lege uteriene caviteit
- **Evolutie**: 20% tubair abortus, 80% ruptuur
- **Behandeling**: laparoscopie, methotraxaat + opvolging hCG
26
Aneuploïdie
- **Foetale aneuploïdie**: eerste trimester screening (12-15w, nekplooi, neusbeen, tricuspied regurgitatie, PAPP-A, vrij bhCG), Niet-invasieve prenatale test (NIPT), invasieve testen (chorion villus biopsie, amniocentese)
- **Beperkte therapeutische mogelijkheden**: zwangerschapsafbreking, locatie partus, foetale therapie
27
Infecties bij geboorte
- **Groep B streptokok** (GBS): kan leiden tot meningitis, sterfte 20%, screening 35-37 weken, 5% van vrouwen is drager in vagina
- **Congenitaal cytomegalovirus** (CMV), direct contact/ urine/ speeksel etc zijn overdragers, 2-4% van de zwangerschappen
- **Toxoplasmose**: foetale sterfte, hydrocephalie, cerebrale calcificaties, microcephalie, chorioretinitis → spiramycine of pyrimethamine + sulfasalazine
- **Parvovirus B19**: 5e ziekte, verkoudheid, arthritis, rash, ...
- **Varicella**: pneumonie, congenitaal, neonataal
28
Rhesus ziekte
- **Rhesus iso-immunisatie**: hemolyse → foetale anemie en hydrops → neonatale icterus, opsporen irreguliere AS, Rhogram
- **Intra-uteriene transfusie**: O negatief, CMV negatief, matchend, geconcentreerd, irradiated
- **Complicaties IUT**: cerebrale plasie, ontwikkelingsachterstand, PPROM en chorioamniotitis
29
Foetale groeirestrictie/ Intra uteriene groeivertraging (IUGR)
- **Foetus beantwoord niet aan groeipotentieel**
- **Groeireferentiecurve**: groeirestrictie, groei tussen percentiel 5 en lager
- **Etiologie/ oorzaak**: Maternaal (malnutritie, vasculopathie, chronische ziekte, drugs), foetaal (chromosomaal, meervoudige zwangerschap, malformatie, infectie), placenta (acute atherose, ...)
- **Diagnose**: anamnese (risicofactoren), palpatie (handgreep van Leopold), fundus meting, echografie (30-34w), interval 2w voor beoordeling groei
30
Negatieve discordantie
- Discorfluentie = discordantie, kleine fundushoogte
- **Oorzaken**: foute zwangerschapsduur (minder ver), oligohydramnios, IUGR, afwijkende ligging of foetus → echografie
31
Pre-eclampsie
- **Triade**: hypertensie - proteïnurie - klinisch oedeem
- **Types**: early onset pre-eclampsie, severe pre-eclampsie, eclampsie, HELLP (hemolyse elevated liver enzymes and low platelets)
- **Kenmerken**: hoofdpijn, epigastrische pijn, dyspnoe, visus stoornis, verminderde kindsbewegingen
- Belangrijkste oorzaak maternale sterfte !!
- **Bestaande uit 2 fasen**: insufficiëntie + diffuse endotheel functie (neerslag + klinisch beeld in het lichaam)
- **Risicofactoren**: voorgaande pre-eclampsie, leeftijd >40, familiaal, hoge BMI, ...
- **Verder beleid**: supportief, anti-hypertensieve therapie, magnesium sulfaat, verlossen
- **Langer termijn**: recidief risico, toegenomen risico hart-vaatziekten en nierfalen
32
Vroeggeboorte
- **Risicofactoren**: ras (zwart/ filipijnen), vroegere vroeggeboorte, roken/ alcohol/ drugs, infecties, sociale klasse, meerling, IVF, maternale aandoeningen, uteriene afwijking
- **Gevolgen**: mortaliteit, RDS/ BPD, NEC, infecties en sepsis, open ductus arteriosus, hoor- en visus stoornissen, neurologische ontwikkelings achterstand en cerebrale plasie (MgSO4!)
- **Predictie**: fibronectine test
- **Preventie**: cervicale cerclage, progestagenen
- **Preventie complicaties**: longrijping (beta/ dexamethasone 2x), magnesium sulfaat (neurobescherming, <34w), tocolyse (atosiban, nifedipine, ritodrine)
33
Zwangerschapsdiabetes
- **Risicofactoren**: obesitas, ras, familie
- **Voorkomen**: 3% van de zwangeren
- Placenta produceert humaan placental lactogen, insulineresistentie en insuline productie in de moeder stijgen. De moeder gebruikt voornamelijk vrije vetzuren als energiebron en spaart glucose voor de foetus.
- **Gevolgen**: groter risico type II diabets
- **Screening**: 24-28 weken amenorree (glucose + OGTT test)
- **Positieve discordantie**: polyhydramnios, macrosomie
- **Behandeling**: zelfmonitoring, dieet (koolhydraten), insuline, beweging
34
Intrapartum problemen
- Stuitligging, 4%
- **Externe versie**: 50% succes, posterior placenta/ multipaar/ volkomen stuit/ tocolyse
- **Abnormale placentatie**: abnormale locatie (placenta praevia), invasie (placenta accreta, increta, percreta → postpartum bloeding), abruptio placentae
- 3e Fase, postpartum bloeding mogelijks → uterotonica geven; oxytocine, methergine, prostaglandine
- **PPH**, 4t's: tone, tissue, trauma, thrombin → uterotonica, etiologie, tamponade, embolisatie/ ligatie, hysterectomie + supportief
35
Schimmelinfectie
- **Candida albicans of glabrata**
- Vulvovaginaal, jeuk, wit slijmverlies (brokkelig), microsocpie/ kweek
- **Risicofactoren**: breed spectrum antibiotica, ongecontroleerde diabetes, zwangerschap, hoge dosissen oestrogenen, immuunsupressie
- **Behandeling**: azolen lokaal of per os, eventueel chronische supressie
36
Bacteriële vaginose
- Vaginaal, polymicrobiële overgroei door verdwijnen lactobacillen
- **Gardnerella vaginalis, mycoplasme hominis** → vaak co-infectie
- 'Visgeur', grijs/geel slijmverlies, irritatie
- **Amsel criteria**: grijs slijmvlies, vaginale pH >4.5, positieve 'whiff-test', >20% clue cells
- **Behandeling**: clindamycine, metronidazole
37
Chlamydia trachomatis
| SOA
- Meest frequente SOA (1.5%), meerderheid asymptomatisch
- Cervicitis → endometritis → tubo ovarieel abces → peritonitis
- Etterig vaginaal verlies, intermenstrueel bloedverlies, onderbuikspijn, dyspareunie, mictalgie, koorts
- **Diagnose**: nucleïnezuur amplificatie cercivale wisser
- **Gevolgen**: infertiliteit, extra-uteriene zwangerschap
- **Behandeling**: azithromycine/ doxycycline, chirurige, partners!
- **Preventie**: condooms
38
Herpes simplex
| SOA
- dsDNA virus, HSV-1 (labiele herpes, 20%) en HSV-2 (80%)
- Vulvair, vesiculopustulaire ulcera
- **Symptomen**: pijn (!), koorts, malaise, prodromen, asymptomatisch
- **Diagnose**: klinisch + PCR
- **Behandeling**: acyclovir, famcyclovir, valacyclovir
- CAVE: recidieven, eventuele suppresieve therapie
39
Syphilis
| SOA
- **Treponema pallidum**
- Primair (pijnloze sjanker), secundair (rash + griepaal) of tertiair (orgaan aantasting, gummata)
- Latent
- **Diagnose**: ziekteactiviteit in bloed, antistoffen (TP)
- **Behandeling**: penicilline + partners
40
Bartholinitis
- Zwelling, pijn, koorts van bartholin klier
- Drainage, marsupialisatie
41
Bekkenbodem dysfunctie
- Geheel van aandoeningen te wijten aan **verzwakte bekkenbodem spieren** (prolaps, urine incontinentie, fecale incontinentie, seksuele dysfunctie, chronische pijn)
- >50% van de vrouwen >60 jaar
- **Risicofactoren**: zwangerschap en bevalling (macrosomie, forceps, episiotomie, pudendale zenuw stretch), obesitas, menopauze, chronische hoest
- **Symptomen**: asymptomatisch, bolgevoel, vaginaal verlies, urinaire/ rectale klachten
- POP-Q score voor de zakken t.o.v. maagdenvlies
- **Diagnostiek**: urine cultuur, urodynamica, bekkenbodem echografie/ MRI
- **Behandeling**: conservatief/ life-style, kine (kegel oefeningen), pessaria (!erosie, discomfort, vaginaal verlies), chirurgie (colporaphie, hysterectomie, sacrocolpo, sacrospineuse fixatie, meshes → letsels, de novo stress incontinentie)
42
Stress incontinentie
| urine incontinentie
Behandeling
- bekkenbodem kine
- pessaria
- bulking agents (botox)
- chirurgie
| Hoesten, niezen, ... abdominale druk verhogen
43
Urge incontinentie
| urine incontinentie
Behandeling
- timed voiding en blaastraining
- medicamenteus: anticholinergica, duloxetine, botox
| Drang hebben om te plassen, maar er niet optijd geraken
44
Fibromen
| Benigne uteriene pathologie
- **Benigne gladde spiercel tumor**, 30% blanke vrouwen en 80% african americans
- Beïnvloedt door E en P, verdwijnen na de menopauze
- **Symptomen**: asymptomatisch, menorrhagie, druk op blaas/ darm, onderbuikspijn
- **Diagnose**: echografie, MRI
- **Behandeling**: myomectomie, hysterectomie (laparotomie, laparoscopie, vaginaal, robotchirurgie, totaal/ subtotaal/ radicaal), embolisatie, medicamenteus (agonist GnRH, progestagenen)
45
Poliep
| Benigne uteriene pathologie
- **Benigne endometriale overgroei**, gesteeld of sessiel
- Voornamelijk peri- en postmenopauzaal
- **Symptomen**: menorrhagie, intermenstrueel bloedverlies, postmenopauzaal bloedverlies
- **Diagnose**: saline infusion, sonography (SIS), hysteroscopie
- **Behandeling**: curettage, hysteroscopische resectie
46
Adenomyose
| Benigne uteriene pathologie
- Endometrium IN myometrium (vorm van endometriose)
- **Symtomen**: menorrhagie, dysmenorree, intermenstruele bloeding
- **Behandeling**: progestagenen (IUD, po), resectie (hysteroscopisch, hysterectomie)
47
Hydrosalpinx
| Benigne adnex pathologie
- Sequel van PID (pelvische infectie)
- **Diagnose**: toevallige vonst
- **Behandeling**: resectie
48
Ovariële cyste
| Benigne adnex pathologie
- Ovariële vochtcollectie omgeven door dunna laag weefsel
- **Functioneel**: follikel cysten, corpus luteum cysten, theca luteïne cysten
- **Niet functioneel**: endometrioma, PCO, dermoid, cystadenoma
- **Symptomen**: chronische pijn, druk in onderbuik, dyspareunie, acute pijn, druk op blaas/ rectum
- **Diagnose**: echografie, CT
- **Behandeling**: conservatief (klein en benigne), resectie (groot of suspect)
49
Ovariële torsie
| Benigne adnex pathologie
- Cyste >4cm: 17% kans op torsie
- **Symptomen**: acute abdominale pijn, braken
- **Echo**: whirlpool sign
- **Urgentie**: ovarium gedevasculariseerd (binnen 48u !!)
- **Behandeling**: laparoscopie
50
Mulleriaanse anomalieën
- Onvoldoende migratie of fusie van Mulleriaanse kanalen: volledige agenese van de uterus, uterus unicornis
- Onvolledige fusie van Mulleriaanse kanalen: uterus didelphys, uterus bicornis, uterus subseptus
- Onvolledige resorptie: transvers vaginaal septum
- **Gevolgen**: primaire amennorre of dysmenorree, infertiliteit, vroeggeboorte, foetale liggingsafwijking, renale afwijkingen
- **Behandeling**: chirurgie
51
Menopauze
- De dag na de laatste menses, stop uitrijping eicellen en stop hormonale cyclus
- **Retrospectieve diagnose**, gemiddeld 51 jaar
- **Invloeden**: fragiele X syndroom, chronische aandoening, chirurgie, radio-chemotherapie, roken, obesitas
- FSH en LH stijgen, rest daalt
- **Gevolgen**: vasomotor, psychologisch, huid, bot, urogenitaal
- **Behandeling**: oestrogenen, enkel symptomatisch en geïndividualiseerd + jaarlijkse evaluatie (hormone replacement therapie, HRT)
52
Humaan papillomavirus (HPV)
- dsDNA, 150 types, meest voorkomende SOA, 80% infecties, ano-genital warts (10%)
- **Risicofactoren**: vroegtijdig seksueel contact, lagere sociale klasse, roken, immuunsupressie, aantal seksuele partners, hoog-risico partners
- **Natuurlijke evolutie**: 75-90% na 12-18 maanden spontaan weg, type specifieke immuunrespons, persisterende vorm veroorzaakt neoplasia
- E6 en E7 zijn oncoproteïnen
- **SCREENING**!! tot CIN3 (cervicale intraepitheliale neoplasia) behandelbaar
53
HPV en cervixcarcinoom: screening en preventie
- **PAP-smear**: speculum plaatsen
- **Colposcopie en biopsie**: witte verkleuring, mozaïek, punctatie, abnormale vaten, verhevenheid
- **LLETZ**: large loop excision of the transformation zone: bloeding, stenose os, cervix incompetentie !
- **Vaccinatie**: 11-12 jarige, eventueel catch up + screening vanaf 25
54
Invasief cervixcarcinoom
- **Natuurlijk verloop**: lokale doorgroei, lymfatische metastasering, hematogene metastasering
- **Staging FIGO**: I - IV
- **Bilan voor behandeling**: klinisch onderzoek, cysto- en of rectoscopie, MRI klein bekken, PET-CT/ CT- thorax-abdomen, SCC
- **Behandeling**: Wertheim, radiochemotherapie
55
Borstkanker
- **Genetische predispositie**: risico x2, BRCA 1 en 2 mutatie, Li-Fraumeni syndroom (TP53), Cowden syndroom (PTEN), Peutz-Jeghers syndroom
- **BRCA**: autosomaal dominant, muataties, BRCA1 > 2 gen
- **Symptomen**: zwelling/ knobbel, roodheid, pijn, tepelvocht verlies
- **Beeldvorming**: mammografie, MRI, echografie
- **Biopsie**: verdachte cyste, altijd voor chirurgie doen
- **Staging**: RX thorax, echo lever, botscan, PET CT, CA15.3
56
Borstkanker - behandeling
- **Heelkunde**: masectomie + sentinelklier of okselevidement
- **Chemotherapie**: (neo)-adjuvant, anthracyclines, taxanen, cyclofosfamide, trastuzumab
- **Radiotherapie**: externe beam, brachytherapie, intra-operatieve radiotherapie
- **Hormonale therapie**: SERMs, aromatase inhibitoren, ovariële ablatie
57
Endometrium carcinoom
- Endometrium adenocarcinoom 85%
- **Risicofactoren**: obesitas, diabetes, 'unopposed estrogen' (anovulatie, oestrogeen only therapie, endometriale hyperplasie), tamoxifen
- **Symptomen**: vaginaal bloedverlies, druk en onderbuikspijn
- **Diagnose**: echografie, endometrium biopsie / curettage
- **Staging FIGO**: CT-thorax-abdomen-bekken, CA125
- **Behandeling**: progestagenen (typische hyperplasie), chirurgie (hysterectomie + BSO)
58
Trophoblast tumor
- Mola zwangerschap (compleet vs partieel)
- Druiventrosaspect
- **Symptomen**: pijnloos vaginaal bloedverlies, hyperemesis, thyreotoxische storm, ernstige vroegtijdige pre-eclampsie, grote cystische ovaria
- **Behandeling**: curettage, opvolging hCG tot negatieve (! choriocarcinoma, snelle metastasering!!)
59
Ovarium carcinoom
- Epitheliaal > germ line tumoren
- Geen screening mogelijk, laattijdige diagnose dus lage overleving
- **Symptomen**: abdominale opzetting, buikpijn, constipatie, achteruitgang algemene toestand
- **Diagnose**: echografie, CT-scan, CA125, laparoscopie met biopsies
- **Staging FIGO**, chirurgisch
- **Behandeling**: debulking (hysterectomie, diafragma, peritoneum, darmresecties, ...), chemotherapie (taxanen, carboplatinum)
