Grzybki i Pasożyty Flashcards
Wymień 3 pasożyty bytujące w jelicie cienkim i podaj ich formy inwazyjne
np.
Ascaris lumbricoides (glista ludzka) – jaja
Cryptosporidium parvum – cysty
Hymenolepis nana (tasiemiec karłowaty) - jaja
Wymień jednostki chorobowe wywoływane zarażeniem grzybami z rodzaju Malassezia
łupież pstry
- zapalenie mieszków włosowych
- udział w chorobach: atopowe zapalenie skóry, łojotokowe zapalenie skóry, łupież, łuszczyca
- zakażenia inwazyjne: fungemia u pacjentów otrzymujących pozajelitowo preparaty lipidowe
Podaj trzy sposoby obrony pasożytów przed reakcją immunologiczną gospodarza
- hamowanie czynności makrofagów
- produkcja prostaglandyn
- wytwarzanie białek wiążących składniki dopełniacza lub rozkładających dopełniacz
Wymień rodzaje klinicznych objawów (postacie kliniczne) toxoplazmozy
- nabyta bezobjawowa
- nabyta węzłowa
- nabyta oczna
- wrodzona ciężka
- wrodzona lekka
- mózgowa lub uogólniona
Wymień drogi inwazji grzybów
endogenne (wnikanie przez otwarte wrota zakażenia, osłabienie bariery błon śluzowych, translokacja drobnoustrojów)
egzogenne: wziewna (Aspergillus), bezpośredni kontakt z drobnoustrojem (dermatofity), poprzez urazy, płciowa (Candidas)
Wymień postaci kliniczne aspergilozy
aspergiloza: płuc, zatok przynosowych, skóry, paznokci, rozsiana
Wymień źródła zakażenia dermatofitami
czynniki predysponujące:
- nadmierna potliwość
- obcisła, nieprzepuszczalna odzież
- skoszarowanie w sanatorium, akademiku
- korzystanie z łaźni, basenów
- mikrourazy skóry
- uwarunkowania genetyczne
Wymień rodzaje działalności patogennej pasożytów na gospodarza. 3 przykłady
- oddziaływanie fizyczne, np. mechaniczne uszkodzenie skóry (komar), mechaniczne drażnienie (owsik ludzki), powodowanie niedrożności jelit (glista ludzka)
- oddziaływanie chemiczne (toksyczne), np. wydzielanie inhibitorów enzymow trawiennych gospodarza, wywoływanie odczynów zapalnych, wywoływanie odczynów alergicznych
- oddziaływanie biotyczne, np. pozbawianie żywiciela substancji odżywczych, pozbawianie żywiciela mikroelementów, selektywne pozbawianie żywiciela witamin
Wymień 3 pasożyty wyłącznie ludzkie i ich formy inwazyjne.
Ascaris lumbricoides (glista ludzka) - jaja Enterobius vermicularis (owsik ludzki) - jaja Trichomonas vaginalis (rzęsistek pochwowy) - trofozoit
Wymień objawy kliniczne zarażenia Entamoeba histolytica i Trichinella spiralis.
Entamoeba histolytica: -możliwy brak objawów pełzakowica jelitowa -płytkie owrzodzienia jelita grubego (nieczerwonkowy nieżyt jelita grubego) -głębokie owrzodzenia o butelkowatym kształcie (czerwonka pełzakowata) -zapalenie jelit -krwawa biegunka pełzakowica pozajelitowa -bolesny ropień -gorączka, dreszcze, osłabienie
Wyjaśnij definicje:
a) ekstensywność inwazji
b) pasożyt polikseniczny
c) żywiciel przypadkowy
a) ekstensywność inwazji - procent zarażonych osobników w danej populacji żywiciela
b) pasożyt polikseniczny – wielożywiecielowy; pasożytuje na różnych, często odległych systematycznie gatunkach; >5 gatunków żywicieli
c) żywiciel przypadkowy - gatunek żywiciela, w którym pasożyt występuje rzadko; ze względu na podobieństwo fizjologiczne do żywiciela właściwego, żywiciel przypadkowy może być gospodarzem pasożyta, ale często nie dochodzi do jego pełnego rozwoju lub dłuższej przeżywalności (np. człowiek i tasiemiec psi
Drogi zarażenia i postać inwazyjna:
a) Taenia solium
b) Trichomonas vaginalis
c) Toxoplasma gondii
a) Taenia solium
- spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa wieprzowego zawierające wągry, spożycie jaj pochodzących z kału nosicieli tasiemca
- jaja, wągry
b) Trichomonas vaginalis
- kontakty seksualne, zarażenie na drodze pośredniej (np. przybory toaletowe, urządzenia sanitarne, niewłaściwie chlorowana woda w basenie), zarażenie okołoporodowe
- trofozoit
c) Toxoplasma gondii
- warzywa, owoce, woda, ręce zanieczyszczone oocystami, spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa zawierającego cysty, zarażenie drogą przezłożyskową (tachyzoit), transfuzja krwi i preparatów krwiopodobnych zawierających tachyzoity, transplantacje narządów od osoby zarażonej
- oocysty (po sporulacji), cysty (w mięśniach)
Kryptokokoza – postacie
- opon mózgowo-rdzeniowych
- płuc
- skóry
- innych narządów (np. oczna, kości)
- rozsiana
Kandydoza pochwy - czynniki sprzyjające
- ciąża (głównie 3. trymestr)
- cukrzyca
- antybiotykoterapia
Fizyczne mechanizmy chorobotwórczego oddziaływania pasożytów na organizm człowieka
- mechaniczne uszkodzenie skóry przez pasożyty zewnętrzne lub dokonujące inwazji przez skórę
- mechaniczne uszkodzenia tkanek wewnętrznych - w czasie inwazji i penetracji tkanek żywiciela
- mechaniczne drażnienie
- ucisk i mechaniczne uszkadzanie otaczających tkanek
- mechaniczne uszkadzanie ścian jelita, błony śluzowej jelita
- niedrożność jelit, dróg żółciowych, naczyń chłonnych, naczyń krwionośnych
- zaburzenia krążenia płynu komorowego
Wyjaśnić definicje:
żywiciel ostateczny
pasożyt bezwzględny (obligatoryjny)
autoinwazja
żywiciel ostateczny - organizm, w którym pasożyt odbywa końcowy etap swojego rozwoju i osiąga dojrzałość płciową lub w którym zachodzi rozmnażanie płciowe
pasożyt bezwzględny (obligatoryjny) - pasożyt w pełni uzależniony od żywicieli, musi pozostawać w ciągłym kontakcie z gospodarzem; np. Toxoplasma gondii
autoinwazja - zarażenie się żywiciela postaciami inwazyjnymi pasożyta, który „aktualnie” pasożytuje w organizmie żywiciela (u człowieka autoinwazja jest możliwa w przypadku np. Enterobius vermicularis)
Mykidy
- reakcja skórna w przebiegu grzybicy (dermatofitydy: fawidy, trichofitydy, mikrosporydy; kandidydy)
- najczęściej objawia się stanem zapalnym na rękach przy grzybicy stóp
- autowyprysk
- typ IV reakcji wg Coombsa
Opisać charakterystyczne cechy budowy grzybów
Postać jednokomórkowa (drożdżowa).
Formy strzępek z przegrodami (strzępki septowane)
Formy strzępek bez przegród komórczaki (strzępki cenocytyczne)
Strzępki uorganizowane w owocniki (podstawczaki, workowce)
Opisać drogi zarażenia i formy inwazyjne
Trichomonas vaginalis
Cryptosporidium parvum
Trichomonas vaginalis
kontakty seksualne, zarażenie na drodze pośredniej (np. przybory toaletowe, urządzenia sanitarne, niewłaściwie chlorowana woda w basenie), zarażenie okołoporodowe
trofozoit
Cryptosporidium parvum
połknięcie oocyst wraz z pożywieniem lub wodą, przeniesienie oocyst do jamy ustnej za pomocą rąk
cysta
Opisać chorobotwórczość Giardia Lamblia
-możliwy brak objawów Giardioza (lamblioza) -osłabienie, stan podgorączkowy -ból brzucha, nudności, wzdęcia -biegunka (bezkrwawa, wodnista, śluzowa) -zespół przewlekłej biegunki -zespół złego wchłaniania
Czynniki sprzyjające grzybicom powierzchniowym
- aplikacja oliwek i tłustych kremów
- ekspozycja na słońce
- stosowanie kortykosteroidów
- predyspozycje genetyczne
- niedożywienie
- nadmierna potliwość
Sposoby unikania odpowiedzi immunologicznej wykorzystywane przez pasożyty
- hamowanie czynności makrofagów
- produkcja prostaglandyn
- wytwarzanie czynników limfotoksycznych
- wytwarzanie enzymów proteolitycznych
- wytwarzanie białek wiążących składniki dopełniacza lub rozkładających dopełniacz
- synteza białek chroniących przed cytotoksycznym działaniem cytokin
- wytwarzanie przeciwciał
- wytwarzanie czynników hamujących proliferację limfocytów, de granulację mastocytów i uwalnianie rec. dla Il-2
- „ucieczka i ukrywanie się” przed układem immunologicznym, np. antygeny pasożytów wewnątrzkomórkowych nie pojawiają się na błonie komórkowej
- mimikra (upodabnianie się do organizmu żywiciela), np. produkcja antygenów zbliżonych do antygenów gospodarza
- zmienność antygenowa, np. ciągła spontaniczna zmiana antygenów powierzchniowych
- szybki metabolizm i „złuszczanie” powierzchni błony komórkowej
Sposoby zarażenia:
Giardia lamblia
Taenia solium
Trichinella spiralis
Giardia lamblia
spożycie cyst wraz z pożywieniem lub wodą, przeniesienie cyst na brudnych rękach do jamy ustnej
Taenia solium
spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa wieprzowego zawierające wągry, spożycie jaj pochodzących z kału nosicieli tasiemca
Trichinella spiralis
spożycie zawierającego otorbione larwy, niewłaściwie przyrządzonego mięsa wieprzowego lub dziczyzny
Chorobotwórczość Toxoplasma gondii
-zazwyczaj bezobjawowa
toksoplazmoza
-nabyta węzłowa (powiększenie węzłów szyjnych, karkowych, potylicznych)
-nabyta oczna (zapalenie siatkówki, naczyniówki, zaburzenia widzenia, nadmierne łzawienie)
-wrodzona ciężka (triada Sabina-Pinkertona: wodogłowie, zwapnienia śródczaszkowe, zmiany w oku)
-wrodzona lekka (niedorozwój umysłowy, zmiany w oku)
-zarażenie może ulec reaktywacji po immunosupresji, powodując postać mózgową lub uogólnioną
Wyjaśnij na czym polega zjawisko dimorfizmu na przykładzie Histoplasma
Forma grzybów dimorficznych zmienia się w zależności od zasiedlanego przez nie otoczenia
Histoplasma capsulatum zmienia postać między fazą mycelialną konieczną do inwazji i przylegania a fazą drożdżową niezbędną do rozsiewu
Wymień 3 pasożyty jelita grubego i ich formy inwazyjne
Balantidium coli (szparkosz okrężnicy) – cysty Entamoeba histolytica (pełzak czerwonki) – cysty Trichuris trichiura (włosogłówka ludzka) - jaja
Wymień 3 mechanizmy unikania odpowiedzi immunologicznej przez pasożyty
- hamowanie czynności makrofagów
- produkcja prostaglandyn
- wytwarzanie białek wiążących składniki dopełniacza lub rozkładających dopełniacz