Ginekologia Flashcards
Najczęstszy neo złośliwy u kobiet
Rak piersi (22%) (> j. grube > płuco) umieralność - na drugim miejscu
Najczęstsze miejsce raka piersi (LEK)
górny zewnętrzny kwadrant (50%)
Czynniki ryzyka raka piersi (9) (LEK)
starszy wiek
wcześniejsze schorzenia łagodne sutka (rozrost atypowy)
BRCA 1 i 2, LKB1 (Z. Peutz-Jeghersa)
rodzinne zachorowania
wcześniejsze zachorowanie
promieniowanie jonizujące
czynniki hormonalne: wczesna pierwsza miesiączka, późna menopauza, późna pierwsza ciąża (>40)
HTA i antykoncepcja w niewielkim stopniu (>10l)
styl życia (alkohol, otyłość)
Węzeł wartowniczy - definicja
pierwsza stacja węzłów na drodze spływu chłonki z ogniska nowotworu; tam pierwsze przerzuty
Drogi rozsiewu raka piersi
limfatyczna - WCh pachowe
krwionośna: kości (kręgosłup, żebra), płuco, wątroba, mózg
Kryterium wyleczalności raka sutka
okres 10lat wolnych od choroby
Wierszyki do zapamiętania przerzutów
Kości
BLT (baecon lettuce tomato) with a Kosher Pickle Breast Lung Thyroid Kidney Prostate
Wierszyki do zapamiętania przerzutów
Mózg
Lots of Bad Stuff Kills Glia Lung Breast Skin Kidney GI tract
Wierszyki do zapamiętania przerzutów
Wątroba
Cancer sometimes penetrates benign liver Colon Stomach Pancreas Breast Lung
Wierszyki do zapamiętania przerzutów
Płuca
Could be killed by means of smoking Colon Breast Kidney Melanoma Sarcoma
Czynniki rokownicze raka piersi
TNM
typ histologiczny
wrastanie do naczyń
obecność receptora hormonalnego - poprawia rokowanie
- receptor estrogenowy (ER), progesteronowy (PgR), HER2, wskaźnik proliferacji Ki-67
Trastuzumab
anty HER2 (Human Epithelial growth factor Receptor 2)
także:
pertuzumab
lapatynib (anty HER1 i HER 2)
bardzo ważne bo dzięki nim rokowanie u pt z HER2+ jest zbliżone do HER2-
DN: objawy poinfuzyjne, kardiotoksyczność
Objawy raka piersi
Przede wszystkim guzek w piersi
+ objawy zaawansowanego raka: powiększone Wch, zniekształcona brodawka, wyciek z brodawki, owrzodzenie skóry, skórka pomarańczy, asymetria piersi
+ objawy przerzutów:
kości - bóle i złamania, hiperCa2+ (LEK!), naciekanie szpiku, ucisk RK
płuca - wysięk opłucnowy
wątroba - żółtaczka, ból URQ, brak apetytu
mózg - obj. ogniskowe
Jedyna pewna metoda rozpoznania raka piersi
histpat - biopsja (gruboigłowa - badanie histologiczne)
BIRADS
Breast Imaging-Reporting and Data System
0 ocena niekompletna - wymaga bad. dodatkowych
I badanie prawidłowe
II zmiany łagodne (np. ta moja)
I i II -> rutynowy, odpowiedni do wieku screening
III zmiana prawdopodobnie łagodna
1) stacjonarna - kontrola co 6mscy
2) rośnie o min. 20% lub nowa - weryfikacja
3) zmniejszyła się - downgrading do kategorii II
IV zmiana podejrzana, bez klasycznych cech zmiany złośliwej -> biopsja pod kontrolą mammografii, USG lub MRI
V zmiana z klasycznymi cechami zmiany złośliwej
VI proces złośliwy potwierdzony w biopsji
V i VI -> wycięcie jeśli klinicznie właściwe
Rak piersi - leczenie
leczenie operacyjne - podstawa:
operacja oszczędzająca (BCT breast conserving therapy) - doszczętne miejscowe wycięcie z marginesem 1cm (guz<3-4cm, bez rozsiewu) -> obowiązkowo potem rtgth!
- mastektomia (operacja radykalna) - sutek, powięź pect major, skóra, brodawka + tożstronna limfadenektomia
leczenie uzupełniające - chth, rtgth, hormonalne
Operacja Halsteda, Pateya, Maddena
gruczoł + tożstronne WCh pachowe + powięź piersiowego większego
Halsted + usunięcie obu mm. pectoralisów
Patey + usunięcie pec minor, zachowanie pec major
Madden - zachowanie obu pectoralisów
WCh - rak piersi
przerzuty raka piersi najpierw gromadzą się w dolnym piętrze WCh pachowych, bocznie od m. piersiowego mniejszego - 1 piętro (LEK)
całkowita/częściowa limfadenektomia
uwaga na DN!
Przerzut raka piersi do RK - ucisk na RK
MRI -> GKS -> operacja/rtgth
Powikłania po operacji piersi
***obrzęk KG*** wyciek chłonki ograniczenie ruchomości stawu ramiennego osłabienie chwytu siły rąk parestezje palców rąk parestezje po przyśr. str ramienia i w dole pachowym
Wskazanie do uzupełniającej chth (chemioterapia pooperacyjna) w raku piersi
przerzut w WCh duży stopień złośliwości histologicznej guz >5cm T3 brak receptorów estrogenowych młody wiek<50 BRCA1 i 2
doksorubicyna, cyklofosfamd
FEC
CMF
Jaka może być chemioterapia w raku piersi
indukcyjna
neoadjuwantowa
adjuwantowa