Geskiedenis Kwartaal 3+4 Flashcards
Hoekom het mense langs die Nylrivier gebly? (8)
Vrugbare grond -Boerdery
Water vir landerye
Drinkwater
Visvangs vir kos
Papirusriete vir boumateriaal en papier
Modder vir bakstene en erdewerk
Jag vir kos - seekoeie, voëls
Toegang tot vervoer
Hoe het die omgewing rondom die Nylrivier verander oor van 10 000 jaar gelede tot nou?
10 000 jaar gelede was Egipte met grasvlaktes bedek.
Nomades het daar gejag en versamel
Toe het hulle saad geplant en begin boer
6 000 jaar gelede het dit egter in ‘n woestyn verander
Mense moes trek na waar daar water was - die Nylrivier
Wat het in die somerreënseisoen in Oos-Afrika met die Nylrivier gebeur?
Baie klein riviertakke het by die Nylrivier aangesluit
Dan het die rivier oorstroom
Die rivier het modder en vrugbare grond uit die berge saamgebring
Wanneer die vloedwaters opdroog het die vrugbare grond agtergebly - en die Egiptenare kon boer
Die Egiptiese samelewing het gegroei en was suksesvol deels te danke aan die natuurlike omgewing. Verduidelik hoekom. (2)
Woestyn - maak dit moeilik vir ander nedersettings om naby te ontwikkel en vir vyande om aan te val
Nylrivier - stroomversnellings maak dit onmoontlik om op te vaar en van die suide aan te val
Hoe is antieke Egipte georganiseer?
Hiërargies (volgens vlakke van belangrikheid) - mense is nie gelyk nie en het nie dieselfde mag of middele gehad nie
Wat beteken hiërargies?
Georganiseer volgens vlakke van belangrikheid
Beskryf die Egiptiese hiërargie van bo tot onder (5)
- Farao
- Regeringsamptenare: visier (finansies, belasting, bestuur bouwerk); godsdiens/priesters; weermagbevelvoerders
- Adel, skrywers, vakmanne, handelaars, ryk boere
- gewone boere
- Slawe - geen regte
Watter geloofsmodel het die Egiptenare gevolg?
Politeïsme
Wat is politeïsme?
Om in baie verskillende gode te glo
Wat het die Egiptenare geglo wat gode kan doen? (3)
Beheer alles op aarde
As mense hul kwaad maak sal hul gestraf word
Straf kan wees dood, siekte, hongersnood, droogte
Egiptiese gode is gewoonlik met iets geassosieer? Noem 2
Met diere of voëls
Wie was die songod?
Ra
Hy was die hoof bo al die ander gode
Kan ‘n kangaroe hoër as ‘n huis spring?
Ja, huise kan nie spring nie
Hoe het Ra gelyk?
Hy is uitgebeeld as ‘n mens met die kop van ‘n valk
Die kop het ‘n sonkroon met ‘n kobra om gedra
Wat het die EGiptenare geglo gebeur as iemand sterf?
Die persoon gaan na die hiernamaals of die volgende wêreld
Waar is faraos begrawe?
in grafkelders in die Vallei van die Konings
Waar was faraos begrawe voor die Vallei van die KOnings geskep is?
In grafkamers binne piramides, maar die kamers is dikwels beroof
Wat het mense geglo van faraos? (8)
Baie magtig - wat hy sê is wet
Kon met gode praat
Sommige het geglo hy is ‘n god
Altyd die oudste seun van die vorige farao
Hoofpriester
Hoof vd weermag
Al die grond, mense en hul besittings het aan hom behoort
Sal ‘n god word wanneer hy sterf
Wat is saam die faraos begrawe?
Baie skatte om die hiernamaals te kan geniet
Waarvoor is Egipte bekend?
Piramides - reusagtige strukture gebou van rotsblokke met geen gapings tussen-in nie
Wat is die beroemdste piramide?
Groot piramide van Giza
14-20 jaar geneem om te bou
20 000 mans het gebou
2.3 miljoen kalksteenblokke
voltooi teen 2560VHJ
Wat is ‘n sfinks?
Sandsteenstandbeeld
Mitiese wese met leeu se lyf en mens se kop
Kyk in die rigting waar die son opkom
Staan voor die Giza-piramides
Grootste en oudste standbeeld in die wêreld
gebou duer farao Khafra 2500 VHJ
Wat is naby die sfinks gebou?
Twee tempels
Wat is ‘n tempel?
Plek waar gode en godinne woon
Mense kon hul daar aanbid
Wat is die Rosetta steen?
200 jaar gelede ontdek
Kortverhaal in drie tale - help om hiërogliewe te ontsyfer
Wat is hiërogliewe?
Prentjies wat letter van die alfabet verteenwoordig
Meer as 5000 jaar gelede ontstaan
What did the toilet say to the other toilet?
You look a little bit flushed
Wat het gehelp om hiërogliewe te verstaan?
Die Rosettasteen
200 jaar gelede ontdek
Kortverhaal in drie tale - help om hiërogliewe te ontsyfer
Waarvoor het Egiptenare wiskunde gebruik? (7)
Om tyd te meet
Te voorspel wanneer die jaarlikse Nylrivier oorstroming sal plaasvind
Om grond te verdeel
Geld te tel
Belasting uit te werk
Kos te kook
Bou van grafkelders, piramides en ander monumente
Beskryf die Egiptiese kalender (4)
Gebaseer op landbouseisoene en Nylrivier oorstromings
365 dae per jaar
12 maande van 30 dae elk
5 feesdae aan die einde vd jaar
Was die Egiptenare goeie sterrekundiges? Hoekom?
Ja
Hul het rekord gehou vd beweging van planete
Seisoene en fases vd maan
Name gegee aan sterre
Verdeel hemel in 36 groepe sterre - noem dit die Dekane - word ook gebruik om tyd te bepaal
Wat het die Egiptenare gebruik om tyd te bepaal?
Sonwysers
Verdeel dag in 24 uur
Wat kan jy vertel van die Egiptenare as dokters?
Hulle het anatomie verstaan (hoe die liggam binne lyk)
Hulle het spesialis dokters gehad bv. chirurge wat operasie gedoen het
Wie was die bekendste farao?
Toetankamen
Hy was 8-9 jaar oud to e hy farao geword het
Hy was 18 jaar oud toe hy dood is
Begrawe in die Vallei van die Konings
Why did the student eat his homework?
Because teacher said it would be a piece of cake
Wie het Toetankamen se grafkelder ontdek? Wat het hulle daar gevind?
Howard Carter in 1922
Soliede goue masker van sy gesig
Mure vd grafkelder geskilder met tonele van sy reis na die hiernamaals
Hoe het Toetankamen gesterf?
Niemand is seker nie
Miskien vermoor
Miskien infeksie na sy been gebreek is
Het antieke Egipte se gevorderde kennis na ander dele van die wêreld versprei? MOtiveer jou antwoord
Ja
Dit het versprei na Europa en die Midde-Ooste
Griekse geleerdes het na Egipte gegaan om te leer
Wat wys ‘n politieke kaart?
Mensgemaakte dinge soos paaie en stede
Watter wêrelderfenisterrein kan ons in Gauteng vind?
Wieg van die Mensdom
Wat is jou erfenis?
Dit is enige iets wat jy uit die verlede erf of kry
Soos dinge wat vir jou spesiaal is en wat iets sê omtrent wie jy is
Watter dinge het ons van ons familie en voorvaders geërf? (8)
Tale wat ons praat
Spesiale kosse wat ons eet
Kuns en kultuur soos dans
Stories wat ons familie ons vertel
Familie en gemeenskapgeskiedenis
Historiese en heilge plekke
Name van plekke, riviere, berge en bakens
Fotos en artefakte soos meubels
Noem vier belangrike Suid-Afrikaanse erfenis monumente?
Mandela-huis
Uilhuis
Hugenote monument
Robbeneiland
Watter goue voorwerpe is in die Mapungubwe grafte gevind?
Renoster, septer en bak
Houtvoorwerpe met dun lagie goud bedek
Wanneer vier ons Erfernisdag?
24 September
Wat is erfenisterreine?
Plekke met ‘n besonder spesiale geskiedenis.
Op sulke plekke het belangrike gebeure van die wêreld of die land plaasgevind
Wat het die linkeroog vir die regteroog gesê?
Tussen jou en my is daar iets wat ruik…
Wat is alles by die Wieg van die Mensdom gevind?
Kalksteengrotte, bv. Sterkfontein grotte
Fossiele van oerdiere, plante en hominiede ontdek
Meer hominiede fossiele as op enige ander plek in die wêreld
Bewys dat mens in Afrika ontstaan het
Mevrou Ples - Eerste hominied
Wat is ‘n artefakt?
Voorwerpe wat in die verlede gemaak is en geskiedkundig van belang is
Waar is Mapungubwe?
In Limpopo by die noordelike grens van Suid-Afrika met Zimbabwe en Botswana
Hoekom is Mapungubwe belangrik vir ons?
Tot die 1300s was dit die grootste koningkryk in suidelike Afrika
Metaalwerkers het daar voorwerpe van yster, koper en goud gemaak vir praktiese gebruik en versierings
Why do sharks swim in salt water?
Because pepper water makes them sneeze
By Mapungubwe is daar ‘n goue renoster en septer gevind. Waarom was hierdie voorwerpe belangrik in daardie tyd?
Die septer en renoster was simbole wat aan ‘n belangrike persoon soos ‘n koning gekoppel is
Wanneer die persoon gesterf het is die voorwerpe saam hom begrawe
Wat kan name ons van ons erfenis vertel?
Name kan jou vertel van die geloof en die kultuur vd mense wat die plekke se name gekies het
Waar kom die naam Oranjerivier en Garieprivier vandaan? (2)
Die inheemse Namavolk het dit ontdek en die Nu Gariep genoem
Kolonel Robert Gordon van die Hollands-Oos-Indiese garnisoen in Kaapstad het dit die Oranjerivier genoem
Waar kom die naam Koffiefontein vandaan?
In die laat 1800s het transportryers by ‘n fontein gestop om te rus en koffie te drink
Later is ‘n diamant daar gevind en die dorp is Koffiefontein genoem
Na wie is Fauresmith vernoem?
Predikant ds. Faure vd Nederduits Gereformeerde Kerk en Sir Harry Smith, goewerneur vd Kaapkolonie in die middel 1800s
Watter dorp is naby waar ‘n meteoriet die aarde getref het?
Vredefort
Vredefortkoepel - grootste en oudste meteriet impakterrein in die wêreld
Watter kant van ‘n hoender het die meeste vere?
Die buitekant
Wat was die eerste naam vd Gariep dam?
Hendrik Verwoerd dam
Hy was die eerste premier in RSA
Dis na apartheid verander na Gariepdam
Wat kan mense se prestasies ons van ons erfenis vertel?
Mense se optrede en prestasies kan ‘n impak hê op almal se lewens
Waar was Frances Baard gebore en watter werk het sy gedoen?
Ook bekend as MaBaard
In 1901 in die NoordKaap gebore
Gewerk as ‘n huishulp
Onderwyseres geword
Watter rol het Frances Baard in SA se geskiedenis gespeel?
Vryheidsvegter vir die ANC
Vroueoptogte
Bronsstandbeeld in Kimberley
Watter rol speel veranderende identiteite in ons erfenis?
Wanneer mense die naam of voorkoms van monumente en geboue verander weens geskiedkundige gebeure, bly dit steeds deel van ons erfenis
Hoe lyk die Kaapstad Kasteel?
vyfpuntige klipgebou
Wie het die Kaapstad se kasteel gebou?
die Hollands-Oos-Indiese Kompanjie gebou is
Waar is die Kaapstad se kasteel gebou?
Op die plek van ‘n ouer fort wat deur Jan van Riebeeck opgerig is.
Wat is die naam van die eerste fort wat in Kaapstad gebou is?
Dit was die Fort de Goede Hoop en was van klei en hout gemaak
Waarvoor is die Kaapse Kasteel gebruik oor tyd?
1899-1902: Tronk (gedurende die Suid-Afrikaanse oorlog)
1936: Nasionale monument
Huidiglik: Militêre museum
Wat kan inheemse medisyne en kennis ons van ons erfenis vertel?
Duisende plante in SA kan gebruik word om siektes te behandel
Tradisionele raad en resepte word vandag nog gebruik
Waarvoor kan aalwynplante gebruik word? (4)
Om te keer dat jy jou naels byt
Om brandwonde te behandel
In velroom
Om bosluise op honde en beeste te verwyder
Hoe lyk ‘n aalwyn?
Geel-oranje of rooi blomme
groot blare met dorings en dik bitter sap.
Waar is die Kaditshwene ruïnes?
IN die NoordWes provinsie
Wat is belangrik van die Kaditshwene ruïnes?
Oorblyfsels van die grootste stad in SA in die Ystertydperk
In 1820 was dit groter as Kaapstad
16000-20000 mense het daar gewoon
Wat was die rol van Kaditshwene?
Dit was die vervaardiging-, handel- en kulturele hoofstad
Die ekonomie was gebaseer op koper- en ystervervaadiging
Watter natuurlike erfenis kan ons in Mpumalanga vind?
Makwonga berge
3.5 miljon jare oue rotse
Naby Baberton
VAn die oudste berge op aarde
Wat is die ander naam vir die Makwonga berge?
Staan ook bekend as die Genesis van Lewe
Wat is by die Makwonga berge gevind?
Bevat fossiele vd vroegste vorms van lewe op aarde
bevat ook tekens van ‘n meteoriet impak
Wie het naby die Makwonga berge gewoon?
1700-1800s: Swazi’s en pastorale inwoners
Watter gebeure het naby die Makwonga berge gebeur?
Veldslae van die Suid-Afrikaanse (Boere) oorlog
Watter San jagter kuns dink jy kan ons leer vd verlede?
San-rotsskilderye
Waar in KwaZulu-Natal kan ons rotsskilderye vind?
Ukhahlamba-Drakensberge
Meer as 500 terreine met rotskuns
Wanneer het die San in die Drakensberge geleef?
So ver terug as die Steentydperk 4 000 jaar gelede
What do you call a fish with no eyes?
FSH
Wat noem mens ‘n beer sonder tande?
‘n Gummy bear
Wat sê Drikus?
Hulle weet nie wat ons weet nie!!!
Verduidelik of die farao gekies is om die heerser te wees en of dit sy geboortereg was. Verduidelik waarom die farao soveel mag gehad het. Dink jy ons sal vandag nog farao’s kon hê? (Langvraag - 5 punte)
Dit was die farao se geboortereg om die heerser te word
Die Egiptenare het geglo ddie farao kan met gode praat
Alles wat die farao sê was wet
Hoofpriester
Hoof van die weermag
Besit al die grond, mense en hul besittings
Sou nie vandag meer werk nie - te onregverdig
Langvraag: Skryf ‘n paragraaf oor inheemse medisyne. Verduiedlik in die inleiding waar die meeste van die wereld se medisyne vandaan kom en identifisser inheemse medisyne in die Oos-Kaap. Gee drie voorbeelde waarvoor die plant in die Oos-Kaap gebruik kan word in die liggaam van die paragraaf. Benoem die ander name en die kleur van die plant in die slot. (5)
INleiding: Meeste medisyne kom vanaf plante, soos bv. Aalwyne
Aalwyne kan gebruik word om te keer dat jy jou naels byt, om brandwonde te behandel, om velrome te maak, en om bosluise van honde en beeste af weg te hou.
Slot: ‘n Aalwyn is ‘n groen plant met rooi of oranje blomme. Dit word ook Aloe Ferox genoem
