Geschiedenis 1871 - 1918 Flashcards
Grote depressie van de jaren 1870:
in welke twee domeinen?
wat was de oorzaak?
Er was een grote economische crisis in de landbouw en de industrie
de oorzaak was een goederenaanbod dat groter was dan de vraag ernaar. Hierdoor stortten de prijzen in.
Verruiming van de liberale burgerstaat en massademocratie:
op politiek vlak?
op sociaal-economisch vlak?
Op politiek vlak - er was ipv een beperkte participatie een algemene participatie aan het staatsbestuur door het algemene stemrecht
Op sociaal-economisch vlak - van een ‘laissez-faire’ mentaliteit naar een principe van interventie: er komt een verzorgingsstaat en de staat is veel meer betrokken
Begin verzorginsstaat:
bijzonder aanwezig in twee landen, door wie?
wanneer?
wat was het doel?
In Duitsland in 1883 door Bismarck; doel was om het Duitse Rijk uit te breiden, socialisme afstoppen en een compensatie voor de repressieve socialisten-wetgeving
In Engeland in 1908 en 1911 door vrije bestaande organisaties, dmv de pensioenregeling en de National Insurance Act
De Tweede Industriële Revolutie:
wanneer?
wat was het?
vernieuwingen op 5 vlakken
Rond het einde van de 19e eeuw
Het was een aantal belangrijke economische omwentelingen
vernieuwingen op de vlakken:
- energie (elektriciteit en aardolie voor verbrandingsmotor)
- transport (ontwikkeling van auto’s)
- basismaterialen (beter metaal, staal en kunststoffen)
- financiering (onstaan financieel kapitalisme)
- productie- en arbeidsorganisatie (principes van Taylorisme of Scientific Management)
Arbeidersbeweging komt tot volle ontwikkeling:
vanaf wanneer komt de arbeidersbeweging in gang?
welke twee factoren hebben hiermee te maken?
komt op gang in het laatste kwart van de 19e eeuw, dus tussen 1875 en 1900
hing samen met de tweede industriële revolutie en de economische expansie in de periode 1870-1914.
Ontstaan financieel kapitalisme:
Wat volstaat er niet meer om grote investeringen te doen?
Inevsteringskapitaal wordt op 3 andere manieren samengebracht
Het familiekapitaal is niet genoeg om grote investeringen te doen.
3 manieren van samenbrengen van het investeringskapitaal:
- grote financiële groepen, zoals investeringsbanken
- op de beurs, samen met aandelen
- Naamloze Vennootschappen worden opgericht.
Monopoliekapitalisme:
Hoezo neemt de concurrentie af?
Wat zijn de twee vormen van concentraties?
Natuurlijke marktmechanismen van concurrentie zijn niet vervalst bij een ander soort kapitalisme, nml ….
De concurrentie neemt af, omdat kleine bedrijven investeringen niet aankunnen. Het aantal ondernemingen dat ingewikkelde goederen kan produceren neemt dus af.
concentraties:
- verticale concentratie (de vorming van “trusts” of “holdings”. Hierbij worden alle verschillende productiestadia samengevoegd tot één proces).
- horizontale concentratie (gelijksoortige bedrijven werken samen in één sector)
Concurrentie is er op een natuurlijke manier bij liberaal kapitalisme
Integraal nationalisme:
Aan het einde van de 19e eeuw krijgt het nationalisme een … karakter
Waar ligt de klemtoon?
Waarvoor wordt het nationalisme strategisch gebruikt?
Tegen welk idee gericht?
Door wie is dit nationalisme gefundeerd?
politiek rechts karakter
De klemtoon ligt etnische elementen, zoals ras, en linguïstische elementen, dus volkstaal. Dat is makkelijker bij een massa.
Het nationalisme wordt gebruikt om de massa gehoorzaam en loyaal te maken, het volk werd hiermee gebonden aan de staat.
Het is tegen het idee van een klassenstrijd gericht. Men wil juist een eenmaking van het volk, harmonieus.
Fundering door Charles Maurras.
Ontstaan sociaaldemocratie:
wanneer?
In welke vorm kwam dit tevoorschijn?
eind 19e eeuw en begin 20e eeuw
Het manifesteerde zich in de vorm van socialistische arbeiderspartijen.
Tweede Internationale: wanneer? wat was het doel? 2 soorten tendensen spanningen ontstonden op 3 verschillende punten
1889 - 1914
het samenbrengen van socialistische partijen uit verschillende landen. Bij de eerste internationale werden individuele socialisten namelijk uitgenodigd.
2 soorten tendensen:
- de reformistische tendens (gematigd, op praktijk gericht)
- de revolutionaire tendens (radicaal, op theorie gericht)
spanningen:
- sommigen vonden dat de marxistische theorie moest worden herzien, omdat de theorie niet overeenkwam met de praktijk
- of er een regeringsdeelname moest zijn of niet
- er moest een internationale solidariteit komen, maar a WO I was het toch meer nationalistisch gericht.
De spanningen leidden tot het einde van de Tweede Internationale.
Modern imperialisme: Imperialisme definitie? wanneer begon het modern imperialisme? Wat gebeurde er? Gebieden die vooral werden gekoloniseerd?
Imperialisme is de actie tot uitbreiding van beheersing van een staat van een ander bewoond gebied.
begon rond 1870.
Eerst was het imperialisme er alleen voor handelsposten. Later, vanaf 1870, was er massale en intensieve kolonisatie door concurrentie om aanzien tussen de Europese landen. Er was een sterke ingreep op bestuurlijk en economisch vlak.
Vooral Azië en Afrika werden gekoloniseerd.
Ontstaan (1) Katholieke Sociale Actie en (2) Chistendemocratie:
(1)
Wat bleek ontoereikend voor de situatie aan het einde van de 19e eeuw?
welke twee tendensen ontstonden er als reactie?
(1):
De sociale ellede was zo erg, dat de christelijke liefdadigheid en morele en religieuze bescherming ontoereikend waren.
tendens 1 - progressieven wilden een oplossing voor de rechtvaardigheid, door syndicale actie (christelijke arbeidersvereniging), mutualisme en politieke actie (christen-democratie; (2))
tendens 2 - conservatieven dachten dat de kwestie vanzelf zou verdwijnen wanneer de maatschappij corporalistisch werd gestructureerd.
Blokvorming in Europa:
Na welke oorlog (welk jaar) waren er even geen oorlogen tot aan WO I?
Wat deed Bismarck en in welke jaren?
Wat is Wilhelm II’s fout?
Naar aanleiding tot WO I:
Welke twee blokken werden er gevormd en hoe heetten deze?
Welk dubbel probleem vormde de Balkan?
Wat was een grote gebeurtenis die het geweld in actie zette?
Na de Frans-Duitse oorlog, 1871.
Bismarck probeerde Frankrijk tussen 1871 en 1890 internationaal geïsoleerd te houden, door wisselende allianties.
Wilhelm II richt zich op de uitbreiding van Duitsland, en hierdoor sluit Frankrijk allianties. Nu is Duitsland dus deels internationaal geïsoleerd.
Blok 1 - Triple Alliantie - Duitsland, Oostenrijk, Italië
Blok 2 - Frankrijk, Rusland, Engeland
De Balkan vormde probleem 1 door de rivaliteit tussen Oostenrijk en Rusland en probleem 2 was het agressieve nationalisme van de nieuw gevormde staten.
De Oostenrijkse kroonprins wordt in Sarajevo vermoord. Oostenrijk en Servië beginnen de oorlog tegen elkaar, met Duitsland en Rusland die de landen respectievelijk steunen.
Ontstaan van de vrouwenbeweging:
Als intellectuele stroming ontstaan in … en in georganiseerde vorm vanaf …
Wanneer is de eerste feministische golf? Wat veranderde er?
Wanneer is de tweede feministische golf? Wat was het doel hiervan?
Hoe heet de verklaring van rechten en door wie is deze opgesteld?
in de 19e eeuw, vanaf 1870 kreeg de emancipatie van de vrouw een georganiseerde vorm.
Eerste fem. golf is van 1870-1914, met het begin van juridische gelijkheid, toegang tot onderwijs en stemrecht
De tweede fem. golf is vanaf 1960, waarbij er aandacht was voor de eigenheid van de vrouw, wijziging van traditionele rollen en een seksuele bevrijding.
Verklaring van de Rechten van de Burgeres, Olympe de Gouges
De Eerste Wereldoorlog:
twee blokken kwamen tegenover elkaar te staan
Wat werd de machtigste natie ter wereld na WO I?
Hoe heet het verdrag na WO I, in welk jaar werd het getekend? Tussen wie?
3 nadelige gevolgen voor Duitsland
1914-1918
blok 1 - Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Bulgarije en Turkije
blok 2 - Frankrijk, GB, Rusland, Japan, Italië, VS, Servië, België en Griekenland.
De VS werd na WO I de machtigste natie ter wereld.
Het Verdrag van Versailles, 1919, tussen de geallieerden en Duitsland.
3 nadelige gevolgen voor Duitsland:
- het werd gedwongen tot herstelbetalingen,
- verloor Europese gebieden en kolonies,
- en het leger mocht geen betekenisvol leger meer zijn.
