Genetika en Oorerflikheid

Question 1

Geen

Answer 1

‘n Spesifieke gedeelte van ‘n DNA- string wat vir ‘n spesifieke eienskap bv. oogkleur, kodeer, of die eienskap beheer.

Question 2

Oorerflikheid

Answer 2

Die oordra van geneties- beheerde eienskappe bv. haarkleur, vanaf een generasie na die volgende.

Question 3

Punnet- vierkant

Answer 3

Kan gebruik word om die waarskynlike resultaat van ‘n kruising te bepaal. Genotipes van nakomelinge word verkry deur gamete in een kolom te kombineer met die gamete in elke ry in die blokkies van die vierkant.

Question 4

Fenotipe

Answer 4

Die sigbare eienskappe van ‘n organisme agv die reaksie tussen sy genetiese samestelling en die omgewing.

Question 5

Genotipe

Answer 5

Die genetiese samestelling van ‘n organisme.

Question 6

Nakomeling

Answer 6

‘n Persoon se kind of ‘n dier se kleintjie of ‘n afstammeling van ‘n plant.

Question 7

Variasie

Answer 7

Die reeks van verskille tussen individue in ‘n bevolking van dieselfde spesie, wat ‘n gevolg kan wees van genetiese of omgewingsfaktore.

Question 8

Kontinue variasie

Answer 8

Kenmerke toon variasie in ‘n wye reeks, met baie intermediêre waardes, bv ‘n reeks lengtes, massas.

Question 9

Diskontinue variasie

Answer 9

Kenmerke wat in twee of meer onderskeidende klasse val bv. swart of wit pels, A, AB, B of O bloedgroepe.

Question 10

Erflike eienskappe

Answer 10

Eienskappe wat deur gene bepaal word en word oorgedra

Question 11

Allele

Answer 11

Een, twee of meer alternatiewe vorme van ‘n geen, op dieselfde lokus van gepaarde chromosome, en wat dieselfde erflikheidseienskap beheer.

Question 12

Oorgeërfde eienskap

Answer 12

Elemente van oorerwing word oorgedra vanaf ouers na nakomelinge tydens voortplanting.

Question 13

Genotipiese verhouding

Answer 13

Kan soms gebruik word om die fenotipe van die organismes wat gekruis word te voorspel.

Question 14

Fenotipiese verhouding

Answer 14

Kan soms gebruik word om die genotipe van die organismes wat gekruis word te voorspel.

Question 15

Wet van Segregasie

Answer 15

Skeiding van gerepliseerde homoloë chromosome na teenoorgedtelde kante van die sel. Verspreiding van allele op chromosome in gamete tydens meiose.

Question 16

Monohibried

Answer 16

‘n Hibried vanaf ouers wat slegs verskillend is ten opsigte van ‘n enkele geenpaar.

Question 17

Dominant

Answer 17

‘n Geen wat altyd ‘n ouerlike eienskap in enige nakomeling uitdruk. Dominante allele bepaal die fenotipe selfs wanneer daar slegs een is.

Question 18

Ressessief

Answer 18

Word gebruik om ‘n geen te beskryf wat ‘n effek in ‘n organisme produseer slegs wanneer sy ooreenstemmende alleel identies is. ‘n Alleel waarvan die fenotipiese effek nie uitgedruk word in ‘n heterosigoot nie.

Question 19

Homosigoties
Suiwertelend
Egtelend

Answer 19

Besit twee identiese gene op ooreenstemmende lokusse van homoloë chromosome.

Question 20

Heterosigoties

Answer 20

‘n Sel of organisme wat twee of meer verskillende weergawes van allele van ten minste een van sy gene besit.

Question 21

Filiale generasie

F1, F2

Answer 21

Verwus na die eerste of tweede filiaal/ seun of dogter in ‘n kruising

Question 22

Ouergenerasie

P1, P2

Answer 22

Dien as ouers in ‘n kruising

Question 23

Selfbestuiwing

Answer 23

Die oordra van stuifmeel vanaf die helmknop na die stempel van dieselfde blom

Question 24

Homoloë chromosoompare

Answer 24

‘n Paar chromosome wat soortgelyk is in struktuur, en in die stel gene wat dit dra. Een van elke paar kom van die moeder en een van die vader. Hierdie chromosomevorm pare gedurende meiose.

Question 25

Draer van allele/ siektes

Answer 25

‘n Persoon of dier wat geaffekteer is/ ‘n alleel met ‘n siekte besit, sonder om enige van die simptome te toon, en wat die siekte/ alleel kan oordra na sy nakomelinge.

Question 26

Lokus

Answer 26

Die posisie van ‘n geen op ‘n chromosoom

Question 27

Ko-dominansie

Answer 27

Die twee allele word in gelyke mate in die nakomeling/ organisme uitgedruk. ‘n Tipe oorerwing waarin heterosigote beide allele ten volle uitdruk.

Question 28

Onvolledige dominansie

Answer 28

‘n Tipe oorerwing waarin die heterosigotiese nakomeling ‘n intermediêre fenotipe van die homosigotiese ouers besit.

Question 29

Geslagsgekoppelde kenmerke

Answer 29

Die toestand waar die oorerwing van ‘n geslagschromosoom gekoppel word aan ‘n gegewe geen bv. rooigroen-kleurblind en hemofilie by mense. Hierdie kenmerke is op die X- chromosoom geleë.