General pt. 2

Question 1

Sqaro cilat jane perfitimet e organizates nga nje program i menaxhimit etik?

Answer 1

Nje program i menaxhimit etik sjell perfitime dhe ndihmon qe organizata te:

1. Percakton struktura dhe role te duhura per menaxhim ne menyre etike.
2. Programoje e vleresoje vazhdimisht kerkesat etike.
3. Percaktoje vlerat dhe sjelljet qe kerkohen apo qe i duhen per te kryer nje veprimtari biznesi te caktuar.
4. Realizoje bashkerendimin midis sjelljeve organizative dhe vlerave te veprimtarise.
5. Siguron njohjen dhe sensibilitetin ndaj ceshtjeve etike.
6. Integroje me mire udhezimet etike me procesin tjeter te vendimmarjes ne biznes.
7. Strukturoje mekanizmat qe i duhen per te zgjidhur dilemat etike.
8. Vleresoje vazhdimisht programin etik dhe te beje aktualizimet e nevojshme.
9. Siguroje bindjen tek punemarresit se vemendja ndaj etikes nuk behet thjesht per te larguar shqetesimet apo per te permirsuar imazhin publik.

Question 2

Cilat jane udhezimet qe duhen ndjekur gjate hartimit te kodit etik?

Answer 2

1. Rishikimi dhe shqyrtimi i vlerave qe nevojiten per te vepruar ne pajtim me ligjet dhe rregullat e vendosura.
2. Shqyrtimi i atyre vlerave, te cilat evidentojne tre deri kater vecori kryesore te nje produkti ose sherbimi.
3. Identifikimi i vlerave qe nevojiten per te trajtuar ceshtjet aktuale qe hasen ne vendet perkatese te punes te organizates.
4. Identifikohet cdo vlere qe nevojitet, bazuar ne faktet qe evidentohen gjate planifikimit strategjik.
5. Merren ne konsiderate ato vlera te larta etike te organizates qe cmohen shume nga stakeholders.
6. Duke i analizuar hapat paraprak, krijohet rendi i prioriteteve per disa vlera qe duhen zhvilluar.

Question 3

Sqaro hapat e procesit te auditimit etik

Answer 3

1. Sigurohet angazhimi i drejtuesve te larte dhe i anetareve te bordit te drejtoreve te organizates se biznesit.
2. Ngrihet dhe funksionon nje komitet auditimi, i cili mbikeqyr procesin.
3. Percaktohen ceshtjet per tu shqyrtuar.
4. Shqyrtohen politikat, qellimet dhe objektivat e deklaruara te organizates dhe percaktohen prioritetet etike te saj.
5. Mblidhet dhe analizohet informacioni i ceshtjeve te shqyrtuara.
6. Verifikohen ne menyre te pavarur rezultatet.

Question 4

Sqaro korporaten si forme e organizimit te biznesit

Answer 4

Korporata apo shoqeria tregtare eshte institucion ekonomik qe projektohet per prodhimin dhe shperndarjen e te mirave dhe sherbimeve ne nevoje te shoqerise. Veprimtarite e bizneseve realizohen nepermjet inst. ekonomike qe japin strukturen per shfrytezimin e burimeve, forces punetore, kapitalit dhe teknologjise per te dhene produkt final dhe kanalet qe do i shperndaje ato produkte, qofshin mallra te konsumit apo te ardhurat financiare per korporaten dhe qeverine.

Question 5

Sqaro komunikimin nga larte poshte

Answer 5

Ky komunikim perben nje nga aspektet e komunikimit vertikal i cili realizohet kur informacioni transmetohet nga nivelet me te larta drejt niveleve me te uleta te organizates. Takime, mbledhje, raporte informative apo paraqitje direktivash per te transmetuar aktet normative, feedback mbi performancen individuale, komunikim indoktrinues etj.

Question 6

Sqaro mitin - etika e biznesit eshte me shume ceshtje e besimit fetar sesa e menaxhimit

Answer 6

Diane Kirrane thekson se “ndryshimi i vlerave apo i shpirtit te njerezve nuk eshte qellimi i nje programi organizativ etik, perkundrazi, qellimi i nje programi te tille do te ishte menaxhimi i vlerave dhe i konflikteve midis tyre”.

Question 7

Sqaro pse komunikimi eshte vecanerisht i rendesishem

Answer 7

Komunikimi eshte vecanerisht i rendesishem:

1. per percaktimin e synimeve dhe per transmetimin e tyre neper pika te ndryshme te organizates
2. per hartimin e planeve per arritje te synimeve.
3. per organizim me efikas te burimeve njerezore dhe te tjera
4. per udheheqje dhe motivim, si dhe per krijimin e nje klime te pershtatshme per produktivitet maksimal.
5. per te qartesuar procesin e marjes se vendimeve
6. per te realizuar kontrollin e performances.

Question 8

Sqaro cilet aktor marin pjese ne nje korporate moderne

Answer 8

1. aksioneret - kontribuojne me kapital dhe ne te vertet jane ata qe e zoterojne korporaten, megjithate pergjegjesite, te drejtat dhe detyrimet e tyre kufizohen nga shumat e parave qe kane dhene.
2. drejtuesit dhe zyrtaret tjere - administrojne burimet e korporates.
3. punemarresit dhe te punesuarit e tjere qe sigurojne punen per prodhim te te mirave ose sherbimeve.

Question 9

Sqaro ne cilat raste kemi te bejme me konflikt etik

Answer 9

atehere kur ekzistojne:

1. konflikte sinjifikative te vlerave midis interesave te ndryshme
2. alternativa reale, te cilat jane te justifikuara ne menyre te njejte
3. konsekuenca sinjifikative ndaj stakeholders

Question 10

Sqaro komunikimin nga poshte lart

Answer 10

Levizja e fluksit te ideve, opinioneve, ankesave, apo edhe te llojeve tjera nga vartesit tek eproret e tyre. Zakonisht paraqitet ne mjediset organizative demokratike me inkurajim per pjesmarje te punetoreve.
Rendesia qendron ne informimin e menaxhereve/eproreve per qendrimin e punetoreve ndaj politikes se organizates, per punen e kryer dhe kushtet e saj, si dhe problemet qe dalin prej tyre dhe si ti menjanojne.

Question 11

Cka jane kodet e etikes dhe si hartohen ato?

Answer 11

Nje kod i etikes specifikon rregullat etike te veprimtarise, udhezues per vendimet qe merren ne lidhje me kodin e sjelljes.

Gjate hartimit te kodeve eshte e nevojshme te mbahen parasysh:

1. Kultura organizative - njohurite rreth kultures se menaxhimit ne pergjithesi dhe atij te larte ne vecanti.
2. Planifikimi strategjik - per zhvillim te vlerave te org.
3. Larmia e vlerave ne org.

Question 12

Sqaro mitin - etika e biznesit eshte e tepert

Answer 12

Kodi i etikes per nje org. specifikon disa nga vlerat me te mira etike per vendin e punes. Eshte e natyrshme te aspirosh per vlerat etike, mirepo kodet e etikes ne org. ndryshojne ne perputhje me nevojat e org. dhe keshtu jane udhezues organik per veprimtari.

Question 13

Cka paraqet raportimi dhe cka jane pasojat nga mosraportimi i ceshtjeve etike dhe sociale?

Answer 13

Raportimi eshte transparence publike e org. duke deklaruar statuset financiare si dhe raporte lidhur me ndikimin e veprimtarise se tyre ne mjedis, dhe ne ceshtjet etike dhe sociale.
Mosraportimi bart pasojat e publicitetit negativ qe ndikon ne reputacion te org. duke ja zvogeluar tregjet dhe investimet; org. pesojne moral te ulur te personelit apo edhe humbin te punesuarit dhe veshtire i zevendesojne.

Question 14

Sqaro ceshte auditimi social?

Answer 14

Auditimi social eshte procesi i vleresimit dhe i raportimit ne lidhje me performancen e biznesit, e cila ka te beje me permbushjen e pergjegjesive ekonomike, ligjore, etike dhe filantropike qe priten nga stakeholders.

Question 15

Cilat jane nivelet e procesit te auditimit etik?

Answer 15

a) zbatimi i standarteve te larta te etikes dhe te sjelljes ndaj konsumatoreve, furnitoreve, aksionereve, punonjesve dhe komunitetit.
b) Praktika etike ne marredhenie shites bleres.
c) Zbatimi i praktikave te marketingut, te reklames, komunikimit dhe te shitjes.
d) Reputacion per ndjekje te praktikave etike ne treg
e) Organizmat vleresues pranojne si te mira praktikat etike te org.
f) Praktika dhe politika menaxhimi me perfitime afatgjate per aksioneret, klientet, punonjesit, shitesit dhe komunitetet.
g) Org. perdoren programe trajnimi per te realizuar politikat etike te vendosura.

Question 16

Ceshte nje auditim etik?

Answer 16

Vleresim sistematik i programit te etikes te nje organizate dhe i performances se tij qe te vleresohet nese eshte efektiv apo jo.

Question 17

Cilat jane barierat kryesore ne komunikim?

Answer 17

1. Problemet semantike apo gjuhesore - moskuptim apo keqkuptim i mesazhit, zhargon i huaj per anetare jashte grupit social etj.
2. Interpretime te ndryshme te informatave
3. Filtrim i informacionit - manipulim i informacionit nga derguesi i infos.
4. Shkalla e te degjuarit e menaxhereve/eproreve
5. Kredibiliteti i derguesit te informacionit qe percakton besueshmerine e mesazhit.
6. Infot e teperta.

Question 18

Ne sa drejtime realizohet komunikimi dhe cilat jane ato?

Answer 18

Ne 4 drejtime: lart-poshte, poshte-lart, horizontal dhe diagonal.

Question 19

Shembuj te vlerave etike jane 6, numeroi ato

Answer 19

1. Besueshmeria
2. Respekti, toleranca, pranueshmeria
3. Pergjegjesia, llogaridhenja
4. Kujdesi, dashamiresia
5. Drejtesia dhe ndershmeria, paanshmeri
6. Virtyti qytetar, bindje ndaj ligjit, sherbim ndaj komunitetit.

Question 20

Prej cka perbehet nje program etik?

Answer 20

Nje program etik perbehet nga vlerat, politikat dhe veprimtarite te cilat kane impakt ne drejtesine e sjelljeve te organizates.

Question 21

Kush ben pjese ne nje korporate moderne?

Answer 21

1. aksioneret - kontribuojne me kapital dhe ne te vertet jane ata qe e zoterojne korporaten, megjithate pergjegjesite, te drejtat dhe detyrimet e tyre kufizohen nga shumat e parave qe kane dhene.
2. drejtuesit dhe zyrtaret tjere - administrojne burimet e korporates.
3. punemarresit dhe te punesuarit e tjere qe sigurojne punen per prodhim te te mirave ose sherbimeve.

gjithashtu bejne pjese furnitoret, bleresit, organizmat qeveritare dhe publiku.

Question 22

Percakto teorine e Kantit dhe cfare presupozon ky?

Question 23

Cilet jane argumentet kryesore qe ngrihen kunder fenomenit te diskriminimit ne pune dhe shpjegoi ato?

Answer 23

Argumentet kryesore qe parashtrohen jane ne baze te parimeve morale, pra:

• Diskriminimi minimizon eficiencen e shfrytezimit te burimeve njerezore dhe ul dobishmerine pasi punonjesit nuk vleresohen sipas aftesive por sipas disa faktoreve arbitrar.
• Diskriminimi dhunon mbi te drejtat baze te njeriut duke i trajtuar si inferior dhe duke i vendosur sistematikisht ne pozita socio-ekonomike me te uleta.
• Dhunim i parimit te drejtesise duke dhene shperndarje te padrejte te perfitimeve dhe detyrimeve ne saje te faktoreve arbitrare si raca apo seksi. Nuk jepen mundesi te barabarta punesimi.

Question 24

Sqaro si ndikon kredibiliteti si bariere gjate komunikimit?

Answer 24

Kredibiliteti ndikon si bariere komunikimi duke e percaktuar besueshmerine e informates ne baze te kredibilitetit te derguesit pavaresisht permbajtjes se saj. Besueshmeri e vogel con deri ne komunikim minimal mes paleve qe shohin njera tjetren negativisht.

Question 25

Sqaro cka paraqet korporata dhe cilet jane qellimet si subjekt ekonomik?

Answer 25

Korporata apo shoqeria tregtare eshte institucion ekonomik qe projektohet per prodhimin dhe shperndarjen e te mirave dhe sherbimeve ne nevoje te shoqerise.

Question 26

Cilat jane rekomandimet per masat qe mund te ndermeren per parandalim te korupsionit?

Answer 26

shamngia e monopolit, qartesimi i funskioneve administrative te zyrtareve publik e privat, kontrolli i autorizimit te veprimeve si dhe rritja e llogaridhenies.

Question 27

Cilat jane udhezimet qe duhen ndjekur gjate hartimit te kodit te sjelljes?

Answer 27

1. Behet identifikimi i sjelljeve baze qe duhet te lidhen me vlerat e shpallura ne kodin e etikes.
2. Pershkrim te shkruar me fjale qe tregon se gjithe te punesuarit duhet te veprojne ne pajtim me sjelljet qe specifikohen ne kodin e sjelljes. Gjithashtu tregohet rruga per zgjidhje te konfuzioneve apo per probleme.
3. Procesi i nenshtrohet rishikimit nga drejtuesit kryesore te org.