Geirfa BY5 Flashcards
Dyblygiad
Cromosonau’n gwneud copiau ohonynt eu hunain fel bod pob epilgell yn cael copi union o’r wybodaeth enynnol pan fydd celloedd yn rhannu
Rhagdybiaeth led-geidwadol
Pob moleciwl newydd yn ffurfio o un edefyn gwreiddiol a un edefyn o ddeunydd newydd
Uwchallgyrchydd
Cylchdroi tiwbiau allgyrchu sy’n cynnwys daliannau hylifol ar funaedd uchel iawn gan achosi i’r gronynnau mwyaf dwys wahanu’n is yn y tiwb na gronynau ysgafnach
Genyn
Darn o DNA ar gromoson sydd yn codio un polypeptid penodol
Trawsgrifiad
Y broses lle mae rhan o’r DNA, y genyn, yn gweithredu fel templed i gynhyrchu mRNA
Trosiad
Trosi codonau ar yr mRNA i greu dilyniant o asidau amino o’r enw polypeptid
Sbermatogenesis
Y broses o ffurfio sbermau mewn caill
Oogenesis
Y broses o ffurfio wyau mewn ofari
Gametogenesis
Y broses o gynhyrchu gametau yn y celloedd rhyw
Is ffrwythlondeb
Yr anhawster i genhedlu’n naturiol am resymau sy’n effeithio’r gwryw y fenyw neu’r ddau
Anffrwythlondeb
Anallu llwyr i genhedlu plentyn
Gwrthgorff monoclonaidd
Llawer o gopiau o’r un math o wrthgorff
Antigen
Protein o’r tu allan i’r organeb sy’n cael ei adnabod gan y system imiwnedd ac yn achosi ymateb imiwn
Peilload
Trosglwyddo gronynnau paill o anther i stigma planhigyn o’r un rhywogaeth
Cysgiad
Cyfnod ble mae twf actif wedi’i atal
Ecosystem
Uned naturiol o gyfrannau byw (biotig) mewn ardal benodol, yn ogystal â’r ffactorau anfyw (anfiotig) y maen nhw’n rhybgweithio gyda nhw
Troffig
Bwydo
Egnieg ecolegol
Astudiaeth llif egni drwy ecosystem
Poblogaeth
Grwp i unigolion sy’n perthyn i’r un rhywogaeth sy’n byw mewn ardal benodol
Cymuned
Grwp o nifer o boblogaethau yn byw mewn cybefin
Cynefin
Ardal benodol wedi’i feiddiannu gan boblogaeth
Effeithlonrwydd ffotosynthetig
Gallu planhigyb i ddal egni golau
Cynhyrchedd cyntadd crynswth
Cyfradd ffurfio cynhyrchion fel glwcos
Cynhyrchiant net
Yr hyn sy’n weddill ar ol resbiradaeth