Filipino Flashcards
Tawag sa berbal o di-berbal na komunikasyon
Diskurso
isang uri ng diskurso o komunikasyon na kadalasang nauuwi sa walang saysay na usapan, o maaari rin itong pormal o sistematikong pagpapahayag ng isang paksa, pasalita man o pasulat.
Kumbersasyon
Ayon kay ______, and diskurso ay isang sistematikong proseso na ating tinitingnan upang sa ating sinasabi madiskubre ang mga bagay-bagay na nakaimpluwensiya sa ating paniniwala at perspektibo sa pagbibigay natin ng kahulugan sa ating sinasabi
Witter Merithew, 1992
maaaring susi sa ganap na pag-unawa ng proseso sa pagdidiskurso o komunikasyon. nakatutulong upang tayo ay maging konseptwal at prediktib
mga teorya ng diskurso
nakabatay ito sa pangunahing premis na ang wika ay isang mode of action at isang paraan ng pagko-convey ng impormasyon
speech act theory
ayon sa mga naniniwala sa teoryang ito, ang yunit ng komunikasyong linggwistik ay hindi ang simbolo, salita o ang pangungusap mismo, kundi ang produksyon o paglikha ng mga simbolo, salita o pangungusap sa pagganap ng kanilang tinatawag na speech acts.
speech act theory
3 components ng mga aktong linggwistik
- Aktong Lokyusyonari
- Aktong Ilokyusyonari
- Alktong Perlokyusyonari
ang akto ng pagsabi ng isang bagay ( may kahulugan)
Aktong Lokyusyonari
ang pagganap/perpormans sa akto ng pagsabi ng isang bagay (may pwersa)
Aktong Ilokyusyonari
ang pagsabi ng isang bagay na kadalasang nagpoprodyus ng mga tiyak na konsikwensyal na epekto sa damdamin, pag-iisip at aksyon ng tagapakinig, ng ispiker o maging ng ibang tao (may konsikwens)
Aktong Perlokyusyonari
Ito’y nauukol sa pag-aaral ng mga sitwasyon, gamit, patern at tungkulin ng pagsasalita. Ang pinakasusi ng teoryang ang pamamaraang participant-obserbasyon nangangailangan ng intermisyon sa isang particular na komunidad.
Ethnography of communication theory
sinusuri ang mga motibasyon at konsikwens ng pangyayakung ang dalawang ispiker ay nagbabago ng istilo ng komunikasyon. Ang mga teorista nito ay naniniwalang sa komunikasyon, ang mga tao ay nagtatangkang iakomodeyt o i-adjust ang kanilang istilo kapag nakikipag-usap sa iba.
Communication Accommodation Theory
2 paraan ng communication accomodation theory
I. divergence
2. convergence
Ang mga grupong may malakas na pagmamalaking etniko ay madalas na gumagamit nito upang i kaylayt ang kanilang identidad
Divergence
nagaganap ito kung saan mayroong matinding pangangailangan para sa social approval. madalas gumawa nito ay mga indibidwal na walang kapangyarihan
convergence
naglalarawan sa mga tao bilang storytelling animals. Ang teoryang ito ay nagpapanukala ng naratibong Iohika bilangpamalit sa tradisyunal na lohika ng argumento. Ang naratibong lohika o ang lohika ng mabuting katwiran ay nagmumungkahi na husgahan ang kredibilidad ng isang ispiker batay sa kohirens at pideliti ng kanilang istorya
narrative paradigm
Ang teoryang ito’y nakapokus sa baryasyon ng wikang ginagamit ng mga taong sangkot sa isang diskurso. Kinapapalooban ito ng pagkakaiba sa aksent, intonasyon, gamit ng salita gayon din ang istrukturang panggramatika ng isang ispiker.
variationist theory
Ayon kina Badayos et al., ang mahusay na diskurso ay lagging bumabatay sa kinalalagyang sitwasyon (social setting) ng mga taong sangkot sa isang usapan upang mapan itisli ang daloy ng pakikipag-panggramatika tungo sa mabisang diskurso, sa halip, sa kaangkupan ng gamit ng wika sapartikular na sitwasyon
pragmatic theory
ayon kay _____, ang diskurso ay may kinalaman sa pagsasalita at pagtatalumpati
Leo James English (2007)
nagmula sa ____ “discours”
Middle English
“discursus” at “kumbersasyon”
Medieval at Late Latin
Tinukoy ito ni ____ na kahusayang pragmatiko na nagsasangkap sa abilidad ng isang ispiker upang pillin ang angkop na barayti para sa isang tiyak sitwasyong sosyal
komunikatib kompitens, Noam Chomsky
ang mental grammar ng isang indibidwal, ang di-konsyus na kaalaman sa sistema ng mga tuntunin ng wika.
linggwistik compitens
tinawag naman ito ni Bachman na ____ na ayon sa kanya ay nasasangkot ng di-konsyus na kaalaman sa ponolohiya, morpolohiya, sintaksis at bokabolaryo.
gramatikal kompitens
tumutukoy saka kayahang tekstwal o abilidad na sumulat o magsalita nang may organisasyon o kohisyon at ang abilidad na magamit ang wika para sa manipulasyon, imaninas you sa paglilinaw ng ideya at maging sa pagtuturo.
kakayahang komunikatibo
ang kakayahan ng isang tao na epektibong gumamit ng dalawang magkaibang wika.
bilingwalismo
ang isang nilalang ay natututo sa dalawang wika sabay sa kanyang pagkatutong magsalita
simultaneous bilingualism
maaaring magiging bilinggwal ang isang tao sa pagkakataong lumaki na ito na gumagamit ng dalawang magkaibang wika
sequential bilingualism
marunong magbasa ng dalawang magkaibang wika, subalit ito’y hindi ang pagiging bilinggwal
bi-literate
kakayahang magsalita gamit ang maraming wika.
multilinggwalismo
nagbanggit sa kahalagahan ng pagiging multilinggwal sa pagpapabuti ng wika at komunikasyon
saligang batas 1987
Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang lilinangin ito, pagyamanin at pagyabungin pa salig sa umiiral na mga wika ng Pilipinasnat sa iba pang mga wika.
Artikulo XIV, seksyon 6
wikain ng karatig-bayan
lenggwa franca
nagbigay ng walong dimensyon ng multilinggwalismo
Colin Baker (2011)
walong dimensyon ng multilinggwalismo
kasanayan
gamit
pantay na gamit ng wika
pagkatuto ng sabay sa dalawang wika
pagpapayaman
kultura
pagkakabuo/konteksto
proseso ng pagkatuto
nagaganap dahil sa pagnanais na magpahayag na pagpapahalaga sa mahigit dalawang magkaibang grupo
code switching
saan ang isang nagsasalita ay gumagamit ng dalawang wika o dalawang dayalekto o mga register ng wika
palit koda
penomena sa pagpapahayag na pasalita. nagaganap ito sa pamamagitan ng pagsingit ng salita o mga salitang mula sa ibang wika na labas sa sistema ng pangunahing wikang ginamit sa pagpapahayag
halo koda (code mixing)
ayon kay ____, ang palit-koda at halo-koda ay natural na kaganapan lalo na kapag may ugnayang kultural ang mga wikain
Martin Kustati (2016)
gumawa ng akronim na SPEAKING
Dell Hymes
SPEAKING
setting
participant
ends
act sequence
keys
instrumentalities
norms
genre
tumutukoy sa kaangkupan ng iyong pagpapahayag ayon sa pinangyayarihan o pook kung saan nag-uusap
setting
may kinalaman kung sino ang kausap
participants
may kaugnayan ito sa pagtugon sa layunin ng pag-uusap; wakas sa pagtugon sa layunin ng pagpapahayag
Ends
pagtantya sa daloy ng pag-uusap
Act sequences
kaangkupan ng pagpapahayag o kaya’y kung sa kasuotan, ang kaangkupan nito sa sitwasyon
keys
ang midyum na gamit sa pag-uasap
instrumentalities
maiugnay sa paksang pinag-uusapan
norms
paraang gamit sa pag-uusap
genres
bernales et al. nagbigay ng mahalagang punto para sa aktibong kalahok sa usapan
- maunawaan
- positibong persepsyon
- marunong mag encode & decode
- sapat na kaalaman sa di-berbal
- marunong sa instrumentong gamit
ang kauna- unahang pilipino na sumulat ng komiks na pinamagatan niyang “Pagong at Matsing”.
Jose Rizal
pagkakapareho at pagkakaiba ng mga tao sa isang bansa ayon sa kultura.
etnolinggwistiko
dalawang batayan sa paghahati ng etholingwistik ng kultura
etnisidad
wika
tumutukoy sa pagkamagkamag-anak; tumutukoy sa katangiang kultural na binubuo ng wika, lahi, paniniwala, kaugalian, tradisyon, saloobin, ideolohiya, at iba pang mga salik
Etnisidad
nakikilala ang tao sa pamamagitan nito.
wika
pagkakakilanlan batay sa kabihasnan at kulturang kinagisnan bilang isang lahi.
identidad
7 na pangunahing pangkat etniko sa Pilipinas
Bisaya - Hiligay non
Bikolano - Bikolano
Tagalog - Tagalog
Pangasinense - Kapangpangan
Ilokano - Ilokano
Kapangpangan - Amanung Sisuan
Moro - Arabiko
nakatira sa baybaying dagat ng gitnang Palawan
Tagbanua
nakatira sa liblib na pook ng Mindoro
Mangyan
matatagpuan sa Basilan at ang lalaki at babae ay gumagamit ng malong
Yakan
matatagpuan sa gulpo ng Davao
Bagobo
matagpuan sa bulu-bunduking bahagi ng Panay.
Bukidnon ng Sentral Panay
unang librong nailimbag sa bansa sa taong 1593 ay nakasulat sa Tagalog
Doctrina Cristiana
ang tagalog ay hinango sa salitang
taga-ilog
idineklara niya ang Wikang Pambansa na batay sa Tagalog noong Disyembre 30, 1937 sa pamamagitan ng
Presidente Manuel L. Quezon, Executive Order No. 134
naatasang pumili ng isang katutubong wika na gagamiting basehan para sa pagbabalangkas at pagpapatibay ng wikang pambansa
Surian ng Wikang Pambansa (SWP)
ang wikang pambansang Pilipino ay isa sa mga wikang opisyal ng Pilipinas na may bisa noong Hulyo 4, 1946
Batas ng Komonwelt Blg 570
Tagalog ang gawing saligan ng wikang pambansa; Ang Tagalog ay di umano ang tumutugon sa lahat halos ng kinakailangan
Batas Komonwelt Blg 184
tinukoy na ang wikang pambansa ng PIlipinas ay Pilipino na ibabatay sa Tagalog alinsunod sa ipinasa ni
Taong 1943, Kalihim Jose Romero (Department Order no. 7)
alinsunod dito nahinto nang pagtibayin ang wikang Filipino bilang Wikang Pambansa
Article 14 Sec. 6 ng 1987 Konstitusyon
“Tagalog Imperialism” kungvtawagin ni ____, Ilokanang manunulat at naging dekano ng College of Arts and Sciences sa Unibersidad ng Pilipinas, Diliman.
Prof. Leopoldo Yabes
mula sa salitang Aleman na nangangahulugang working language
lingua franca
ginagamit sa pagtukoy sa mga barayti ng wika ayon sa mga gumagamit nito
register
tinatawag sa pagkakaiba-iba sa loob ng isang wika. pagkakaiba-iba ay maaaring nasa aksent, leksikograpiyasiya o kaya’y nasa pagbigkas lamang (Antonio, 1993).
Dayalekto
3 dimensyon ng register ng wika
Field
Mode
Tenor
nakaukol ito sa layunin at paksa sa larangang sangkot ng komunikasyon Ito ang paksa ng kabanata
Field
tungkol ito sa paraan kung paano isinasagawa ang komunikasyon, pasalita o pasulat
Mode
ayon relasyon ng mga kalahok. Nangangahulugan kung para kanino ito. Kung sino ang kausap o tagapakinig
Tenor
tumutukoy sa mga espesyalisadong mga salita na ginagamit ng isang partikular na domeyn o gawain
register ng wika
Ang pagpaplitan ng kaisipan at damdamin sa pamamgitan ng salita ay tinatawag na
Pakikipag-usap
prosesong pangkomunikasyon ng kinasasangkutan ng dalawa o higit pang kalahok
usapan o conversation
produksyon ng mga tunog ng pananalita na idinaan sa mas magandang paraan para magbunga ng mas makahulugan na pananalita
Gawi ng Pagsasalita
uri ng gawi ng pagsasalita
Ang kumakatawan
direktibo
commissive
deklarasyon
ekspresibo
Pagkukuwento
Pakikipanayam
debate
pagtatalumpati
panunumpa, paniniwala at pag-uulat
ang kumakatawan
mag-utos, makiusap, makipagtalo.
direktibo
mangako, sumumpa o mga gawain.
commissive
pagsasagawa katulad ng gawi ng pagpasasalita.
deklarasyon
pagbati o paghingi ng paumanhin.
ekspresibo
Ito ay isang uri ng salaysay na nagsasaad ng mga pangyayaring maaaring totoo o kaya ay kathang-isip lamang
pagkukuwento
kinakasangkutan ng dalawang tao o pangkat na may nagtatanong at may sumasagot
pakikipanayam
mga dapat bigyang-pansin sa pakikinayam
explain
oras - kinakailangang may abiso muna sa taong nais kapanayamin
mga tanong - bumuo ng makabuluhang tanong na humihingi ng tiyak na kasagutan
Ito ay pakikipagtalo tungkol sa isang isyung kontrobersyal at napapanahon
debate
isang sosyal o panlipunang gawain dahil kadalasang isinasagawa sa publiko. Maaari itong biglaan o may paghahanda.
pagtatalumpati
