Farma: leki

Question 1

Synergizm leków

Answer 1

Dwa lub więcej leków stosowanych jednocześnie lub w krótkim odstępie czasu wspiera się wzajemnie w działaniu farmakologicznym. Wynikiem tego jest albo sumowanie albo potęgowanie działania
np. etanol + barbiturany - samobójstwo

Question 2

Antagonizm leków

Answer 2

Polega na wzajemnym oddziaływaniu dwóch leków działających przeciwnie, dającym w rezultacie zahamowanie lub zniesienie działania farmakologicznego. Może być konkurencyjny (agonista i antagonista receptora) lub funkcjonalny (różne receptory, ale przeciwne działanie)

Question 3

Tachyfilaksja

Answer 3

Zjawisko polegające na szybkim wygaszeniu działania leku przez organizm
Np. przy dożylnym podaniu efedryny po każdym następnym wstrzyknięciu występuje coraz słabsze podwyższanie ciśnienia tętniczego krwi, aż do braku jakiejkolwiek reakcji z strony mięśni gładkich.

Question 4

Tolerancja

Answer 4

proces podobny do tachyfilaksji, jednak zachodzi wolniej, np. leki nasenne

Question 5

Nadwrażliwość na leki (idiosynkrazja)

Answer 5

Zjawisko uwarunkowane genetycznie lub nabyte.
Objaw ten występuje na tle uczuleniowym u osób ze skłonnością do reagowania w sposób gwałtowny i nietypowy na minimalne nawet dawki leku

Question 6

leki anksjolityczne

Answer 6

przeciwlękowe (diazepam), przede wszystkim pochodne benzodiazepiny; podział anksjolityków:
• nasenne
• przeciwdrgawkowe
• uspokajająco-przeciwlękowe

Question 7

barbiturany

Answer 7

nasenne, znieczulające, przeciwpadaczkowe

Question 8

Etapy wprowadzania nowego leku

Answer 8

I FAZA badania przedkliniczne: badania chemiczne, ocena farmakologiczna, biodostępności, stabilności, toksykologiczna => in vitro oraz in vivo (zwierzęta)
II FAZA badania kliniczne: testy na zdrowych ochotnikach, potem na chorych pacjentach

Question 9

Co regulują neuropsychofarmaceutyki (5)

Answer 9

1) odczucie bólu
2) temperaturę ciała
3) pobudliwość
4) łaknienie
5) wymioty

Question 10

Barbiturany wzmagają działanie …

Answer 10

NLPZ-tów oraz nasilają uwalnianie hormonu ADH z przysadki, hamują wchłanianie sodu i glukozy w kanalikach nerkowych

Question 11

leki uspokajające

Answer 11

barbiturany, benzodiazepiny

-> działają hamująco na CNS poprzez receptory GABA-A (działa na nie również alkohol i anestetyki)

Question 12

leki neuroleptyczne

Answer 12

przeciwpsychotyczne, blokują receptory dopaminowe i noradrenergiczne alpha 1

• hamują układ napędowy
• bardzo dużo kierunków działań

Question 13

leki imunostymulujące

Answer 13

• pobudzają wytwarzanie przeciwciał, nasilają działanie cytotoksyczne i fagocytozę (mechanizm często nie do końca wyjaśniony)
  
  • echinacea, rutyna
  • większość leków ma różne punkty wychwytu – mogą znosić swoje działanie

Question 14

leki immunosupresyjne

Answer 14

glikokortykosteroidy
leki alkilujące
inhibitory zasad purynowych

Question 15

leki na otyłość

Answer 15

1) zmniejszające łaknienie (adrenergiczne, serotoninergiczne, leptyna, neuropeptyd Y)
2) nasilające termogenezę (adrenergiczne, selektywni agoniści receptora adren. beta3)
3) leki wpływające na trawienie (lipazy, substytuty tłuszczu)

Question 16

statyny

Answer 16

(lewostatyna, prawastatyna)

• blokują produkcję endogennego cholesterolu poprzez inhibowanie reduktazy HMG-CoA
• duże dawki mogą uszkadzać komórki wątroby i mięśnie szkieletowe oraz doprowadzić do rozwoju miopatii
• nasilają przeciwzakrzepowe działanie kumaryn

Question 17

leki na miażdzycę, hipercholesterolemię

Answer 17

1) statyny - blok HMG-CoA
2) fibraty - aktywacja receptorów jądrowych typu alpha, nasilony rozkład triglicerydów i zmniejszają ich syntezę w wątrobie
3) niacyna (w b. dużych dawkach 2-3g/d) hamowanie syntezy lipoprotein i ograniczenie wytwarzania VLDL w wątrobie oraz hamowanie uwalniania kwasów tłuszczowych z tkanek obwodowych

Question 18

paracetamol

Answer 18

> 150 mg/kg. -> ciężkie uszkodzenia wątroby z martwicą komórek jej miąższu i czasem martwica kanalikowa nerek.
Chorzy uprzednio przymujący leki indukujące enzymy (barbiturany, karbamezapina, alkohol) mogą wykazywać 2-krotnie większą wrażliwość na toksyczność paracetamolu
*działa poprzez hamowanie COX w mózgu i rdzeniu kręgowym, dlatego praktycznie nie wykazuje działania przeciwzapalnego