EXAMEN

Question 1

Wat is de methode van filosofie?

Answer 1

Niet empirisch / inductief, maar rationalistisch / deductief

Question 2

Geef de biografische elementen van René Descartes.

Answer 2

• °1596 (Fr.) in dorpje Descartes
• zoon v. lid v.h. ‘Parlement’ (was toen rechtbank)
• weinig bekend, uitbesteed aan een min
• naar jezuïten-college gestuurd (la Fleche), heel strikt
• 1628: naar noordelijke Nederlanden (Amsterdam)
• omringd door denkers
• sterk geïnteresseerd in ‘natuur’
• groot wiskundige en filosoof
• schreef in 1637 ‘la Discours de la méthode’
• zoekt beschermheer
• Christina van Zweden trekt hem aan
• stierf in 1650 door slaaptekort in Zweden

Question 3

Bespreek de leer van Karl Marx.

Answer 3

Zie cursus (maak leuk schema ofzo weet ik veel braindump)

Question 4

“Wat moet ik doen?”

Answer 4

= ethiek

Question 5

Geef de biografische elementen van Karl Marx.

Answer 5

• °19de eeuw, Trier, Duitsland
• tijd v industrialisering (= slechte tijd)
  -> Marx stelt de vraag: “Hoe gaat het verder met onze maatschappij?”
  -> “Het communistisch manifest” (1848) + “Das Kapital” (1867)

Question 6

Geef de biografische elementen van Alain Finkielkraut.

Answer 6

• °1949, Pools-joods
• cultuurfilosoof
• verslaggever tijdens proces Barbie (Duitser van Gestapo)
• scheef in 1987 ‘La défaite de la pensée’

Question 7

Wat is het belang van de leer van Descartes?

Answer 7

Descartes heeft groot vertrouwen in de mens en wat de mens kan

Question 8

Wat betekent de naam ‘filosofie’?

Answer 8

• filosofie betekent “vrienden van de wijsheid” en komt van het Grieks
• de oudste filosofen waren Grieken

Question 9

Wat betekent ‘Discours de la méthode’?

Answer 9

= ‘Een verhandeling over de methode’

Question 10

Wat betekent deductief?

Answer 10

Hierbij vertrekt men van een algemene stelling om tot een concrete uitspraak te komen (bv. je start met een algemene waarheid en past dit toe op een specifiek geval).

Question 11

Wat is het belangrijkste werk van Montesquieu?

Answer 11

De l’Esprit des Loix
(“Over de Geest van de Wetten”)

Question 12

Wat is de inhoud van filosofie?

Answer 12

alles

Question 13

Wat is filosofie?

Answer 13

een methode om te komen tot ware kennis

Question 14

Wat betekent rationalistisch?

Answer 14

Filosofie maakt wel gebruik van het verstand en logische redenering

Question 15

Wat is de these van Thomas Kuhn?

Answer 15

“Hoe ontstaat wetenschappelijke kennis?”
Drie stadia:
(a) preparadigmatisch stadium (geen consensus) -> veel stellingen
(b) wetenschappelijk (paradigmatisch) stadium -> 1 stelling
(c) crisis -> nieuwe stelling
-> nieuw paradigma

Question 16

Wat betekent inductief?

Answer 16

In de empirische methode leidt men uit een beperkt aantal waarnemingen een algemene stelling af (bv. je observeert een aantal gevallen en concludeert iets algemeens)

Question 17

“Wat is de mens?”

Answer 17

= ontologie, zijnsleer

Question 18

Wie is Thomas Kuhn?

Answer 18

een Amerikaans wetenschapsfilosoof
(1922-1996)
Hij schreef in 1962 “The Structure of scientific revolutions”

Question 19

Wat is het belang van de leer van Carl Marx?

Answer 19

Terwijl Descartes zegt dat de rede universeel is en Montesquieu het in verticale lijnen verdeelt, verdeelt hij het in horizontale lijnen per klasse.

Question 20

Wat betekent empirisch?

Answer 20

Filosofie maakt geen gebruik van zintuiglijke waarneming

Question 21

Wat is de leer van Descartes volgens zijn Discours de la méthode?

Answer 21

1) Iedereen heeft verstand: Gebruik het goed!
2) De methode: Begrijp wat je kunt met je verstand.
3) Begin bij twijfel:
- Zintuigen: Kunnen bedriegen.
- Verstand: Kan zich vergissen.
- De wereld: Kan een droom zijn.
4) Cogito ergo sum: “Ik denk, dus ik ben” → 1 idée claire et distincte.
5) Perfect idee:
Ik ben imperfect, maar kan een perfect idee bedenken.
Een perfect idee komt niet uit imperfectie → God gaf het idee.
6) God:
Perfecte dingen bestaan, want bestaande dingen zijn perfecter dan onbestaande.
God schept alleen bestaande dingen → God schiep de wereld.

Question 22

Welke filosoof formuleerde drie fundamentele vragen die de kern vormen van de epistemologie, ethiek en ontologie?

Answer 22

Immanuel Kant (18e eeuw, Duitsland)

Question 23

Wat zegt Montesquieu in zijn De l’Esprit des Loix?

Answer 23

Waar komen wetten die heersen in landen vandaan?
1) Elk land heeft specifieke geografische kenmerken
2) Deze hebben een invloed op het karakter v.d. bevolking (bv. Schotland is rotsachtig -> weinig bevolking)
3) Karakter v bevolking -> collectief belang = ‘volonté général’
(bv. Nederlanders willen geen overstromingen)
4) Er is dus per staat één bestuur nodig = ‘universeel bestuur’ (maar is een utopie)

Question 24

Wat is de these van Alain Finkielkraut?

Answer 24

tweedeling:
1) dagelijkse leven (“vie cottidienne”), beroepsleven, spel en sport -> cultuur (met kleine ‘c’) -> cultuur wordt tot Cultuur verheven
2) denkend leven (‘la vie avec la pensée’), kopiisten, muzikanten, salons uit de 18de eeuw -> Cultuur (met grote ‘c’) -> tijd van primaat hebbend is voorbij (elitair én gerespecteerd)

Question 25

Geef de biografische elementen van Montesquieu.

Answer 25

• °1689, Bordeaux, Frankrijk
• rijk gehuwd
• lid van het ‘parlement’
• erfde baronie van zijn oom (titel + grond)
• politiek na 1715

Question 26

“Wat kan ik denken?”

Answer 26

= kenleer, epistemologie

Question 27

Wat is het belang van de leer van Montesquieu?

Answer 27

Terwijl Descartes zegt dat de rede universeel is, verdeelt hij het in verticale lijnen per land.