Enkele orienterende vraagstellingen en onderscheidingen

Question 1

Sociaalwetenschappelijke inzichten helpen de wetgever bij het maken van de juiste keuze over de wijze hoe het recht het beste
zijn doeleinden kan realiseren. Daarbij zijn twee kanttekeningen van belang:

Answer 1

1. rechtssociologen hebben maar een beperkte invloed
2. de overheid besteedt geen aandacht aan de minder beleidsrelevante thema’s waar de rechtssociologen zich wel bij inlaat.

Question 2

In de rechtssociologie is effectiviteitonderzoek van belang. Wat zijn directe effecten?

Answer 2

Directe effecten zijn de directe, door de wetgever beoogde gedragingen

Question 3

Wat zijn indirecte effecten?

Answer 3

Dit zijn de (bedoelde en onbedoelde) maatschappelijke gevolgen van het regelgeleid gedrag. Meestal vormen de indirecte effecten het werkelijke doel van regelgeving.

Question 4

Wat is het onderscheid tussen bedoelde en onbedoelde effecten?

Answer 4

Het bedoelde effect van het verplichten van een bromfietshelm was vergroting van de verkeersveiligheid, het onbedoelde effect
ervan was dat het aantal diefstallen van bromfietsen daalde. Daarnaast zijn er soms ook ongunstige niet-bedoelde effecten (het emigreren van meer gefortuneerde)

Question 5

Wat is een speciaal effect?

Answer 5

Effecten die bij overtreding leiden tot een sanctie.Speciale effecten treden dus eigenlijk steeds ‘te laat’ op

Question 6

Wat is een algemeen effect?

Answer 6

Algemene effecten zijn de effecten waarbij geen sanctie wordt opgelegd;

Question 7

Waarom houden mensen zich aan wettelijke normen?

Answer 7

1. omdat veel van deze regelingen aansluiten bij de normen en waarden van de meeste mensen.
2. belangen, en dan vooral eigen belangen, spelen mee bij het gehoorzamen aan de wet

Question 8

Wat betekent semiautonoom sociaal veld (SASV).

Answer 8

een groep mensen die dezelfde gedragsnormen heeft.

Question 9

Noem 2 soorten effecten van sancties:

Answer 9

1. het algemene effect

2. het speciale effect.

Question 10

Wat wordt bedoeld met het speciale effect van sancties?

Answer 10

Het effect die de sanctie heeft op het gedrag van een normovertreder

Question 11

Wat wordt bedoeld met het algemene effect van sancties?

Answer 11

De afschrikwekkende werking die de sanctie krijgt bij het overschrijden van de gedragsnorm

Question 12

Naleving van het recht door:

Answer 12

1. sancionele handhaving
2. legitimiteit van het recht:
   Burgers gehoorzamen bijvoorbeeld aan het recht omdat men overtuigd is van de democratie en het recht aansluit bij eigen normen en waarden
3. signaalwerking in het recht:
   het voorziet in de behoefte aan normzekerheid.

Question 13

Gelede aanvaarding betekent:

Answer 13

Mensen hebben verschillende redenen om te gehoorzamen aan het recht

Question 14

Naast wetgeving beschikt de overheid over meer middelen om gedrag naar haar hand te zetten, zoals

Answer 14

financiële prikkels of extra

voorzieningen

Question 15

Welke onderscheidingen worden gebruikt bij de bestudering van de effectiviteit van het recht?

Answer 15

1. direct effecten / indirecte effecten
2. bedoelde -en onbedoelde effecten
3. speciale - en algemene effecten