EGZAMIN (I CZĘŚĆ) Flashcards
1) Jakie są składowe badania przedmiotowego?
- ocena wzrokowa ogólna
- ocena palpacyjna tkanek miękkich
- ocena czucia
- ocena bólu
- ocena i pomiar parametrów czynnościowych narządu ruchu (długość kończyn)
- pomiar obwodów
- ocena i pomiar zakresu ruchów
- ocena i pomiar siły mięśniowej
- ocena i pomiar równowagi ciała
- ocena stopnia samodzielności
2) Jakie są składowe badania przedmiotowego miejscowego statycznego?
- Ocena wzrokowa w statyce obejmująca wybrany odcinek ciała
- Osoba musi być rozebrana-kobieta do stroju kąpielowego dwuczęściowego a mężczyźni do
spodenek gimnastycznych - Pomiary linijne długości kończyn (przy wykorzystaniu taśmy centymetrowej)
- Pomiary obwodów (przy wykorzystaniu taśmy centymetrowej ocenia się przyrost lub ubytki
masy mięśniowej i ewentualnych zmian wysiękowych w obrębie stawów) - Badanie części recepcyjnej układu nerwowego - ocena czucia
- Ocena palpacyjna tkanek miękkich, mięśni, ścięgien i kaletek maziowych
3) Jakie są składowe badania przedmiotowego ogólnego statycznego?
- Ocena wzrokowa w statyce obejmująca całe ciało
- Osoba musi być rozebrana-kobieta do stroju kąpielowego dwuczęściowego a mężczyźni do
spodenek gimnastycznych - Ocenę prowadzi się u pacjenta w pozycji swobodnego stania przodem, tyłem, bokiem do
badającego, leżenia przodem/tyłem, pacjent nie wykonuje żadnych ruchów - badanie
postawy ciała (ukształtowanie ciała w płaszczyźnie czołowej, strzałkowej i poprzecznej)
4) Jakie są składowe badania przedmiotowego miejscowego dynamicznego?
- Ocena wzrokowa w dynamice rozpoczyna się z chwilą wejścia chorego do gabinetu
- Badania zakresu ruchomości ocena i pomiar (za pomocą goniometru-zakres czynny lub
bierny) - Ocena siły mięśniowej - test Lovetta
- Testy czynnościowe (specjalnie opracowane testy dotyczące wybranego odcinka ciała)
5) Jakie są składowe badania przedmiotowego ogólnego dynamicznego?
- analiza chodu
- testy funkcjonalne (umożliwiają ocenę czynności narządu ruchu w całości)
6) Na co zwracamy uwagę w badaniu wzrokowym statycznym i jego interpretacja
1. Ocena przodem – pł.czołowa
* ustawienie głowy i szyi
* poziom uszu
* kąty między szyją a barkami
* ustawienie linii barków
* układ brodawek
* trójkąty talii
* ustawienie kolców biodrowych przednich
* ustawienie kolan
* odległość pomiędzy kolanami
* ustawienie stóp (odległość pomiędzy kostkami przyśrodkowymi)
2. Ocena tyłem – pł.czołowa
* ustawienie głowy i szyi
* ustawienie linii barków
* przebieg linii wyrostków kolczystych kręgów
* ułożenie łopatek (kąty dolne łopatek)
* ocena trójkątów talii
* kolców biodrowych tylnych górnych
* linia fałdów pośladkowych
* ustawienie kolan
* ustawienie kostek przyśrodkowych
Do oceny możemy użyć pionu wyprowadzonego z guzowatości potylicznej zewnętrznej. W prawidłowych warunkach powinien on przebiegać na linii wyrostków kolczystych kręgosłupa, przez
szparę pośladkową, między stawami kolanowymi i padać na środek linii łączącej guzy piętowe.
3.Ocena bokiem – pł.strzałkowa
* ustawienie głowy względem tułowia
* wysklepienie klatki piersiowej i brzucha
* krzywizny kręgosłupa- lordoza szyjna i lędźwiowa, kifoza piersiowa i kifoza k. krzyżowej.
(Oceniając zmiany w ukształtowaniu wymienionych krzywizn, możemy stwierdzić, np. zmniejszenie wszystkich krzywizn- plecy płaskie, pogłębienie kifozy piersiowej i zmniejszenie lordozy lędźwiowej- plecy okrągłe, zwiększenie kifozy piersiowej i pogłębienie lordozy lędźwiowej- plecy okrągło- wklęsłe.
* stawy biodrowe
* stawy kolanowe
Możemy zbadać postawę pionem wyprowadzonym z otworu słuchowego zewnętrznego. W warunkach prawidłowych pion przebiega przez środek stawu barkowego, krętarz większy kości udowej, nieco ku przodowi od stawu kolanowego i przez środek stępu.
7) Na co zwracamy uwagę w badaniu wzrokowym dynamicznym i jego interpretacja
Obserwujemy chód, poruszanie się po równym podłożu, sposób wchodzenia i schodzenia ze schodów,
szybki marsz i bieg.
Chód prawidłowy cechuje się rytmiczną i płynną zmianą poszczególnych faz, których czas trwania
powinien być jednakowy dla obu kończyn dolnych. Stopy powinny być stawiane równolegle do siebie,
a kolejność obciążania być następująca: pięta, brzeg boczny, przodostopie, uniesienie pięty, odbicie.
Kończyny górne i tułowie wykonują harmonijne współruchy.
Sposób oceny chodu polega na obserwacji sposobu poruszania się pacjenta i porównaniu
prezentowanego przez niego chodu z chodem fizjologicznym. Uwagę zwraca się tu na dwunożność,
naprzemienność i symetrię chodu, a także na ruchy poszczególnych odcinków ciała podczas chodu.
Poza ewentualną patologią w powyższym zakresie, niekiedy stwierdza się przy tym zaburzenia
równowagi ciała. Terapeutę obowiązuje umiejętność obserwacji występujących zaburzeń chodu,
określania czego one dotyczą w odniesieniu do cech i wyznaczników chodu i w jakim stopniu, a także
„poszukiwanie” przyczyn zaistniałych nieprawidłowości
8) Jakie są rodzaje i przyczyny chodu patologicznego?
Przyczyny:
1. ból w kończynie- skrócenie fazy podporu na bolącej kończynie
2. zmiany patologiczne w układzie kostno-stawowym
3. sztywność stawów
4. ubytki i niedomogi mięśni (przykurcze, porażenia, stany zapalne, dystrofie)
5. choroby układu nerwowego
6. skrócenie kończyn
Rodzaje chodu patologicznego:
1. utykający- porażenie zginaczy biodra
2. kaczkowaty- uszkodzenie odwodzicieli lub obustronne zwichnięcie st. biodrowego
3. szczudłowaty- porażenie zginaczy podeszwowych stopy (m. trójgłowy łydki, n. piszczelowy)
4. brodzący (bociani)- porażenie zginaczy grzbietowych stopy (n. strzałkowy)
5. ptasi? (koguci)- porażenie mm. strzałkowych (n. strzałkowy powierzchowny)
6. powłóczysty- niedowłady wiotkie (toksyny, cukrzyca lub zwyrodnienia)
7. antalogiczny (przeciwbólowy)- ostroga piętowa i zapalenie kości
8. Parkinsonowski- uszkodzenie istoty czarnej i ciała prążkowanego
9. spastyczny- uszkodzenie układu piramidowego, dróg piramidowych szczególnie między korą mózgu a pniem mózgu
10. gwiaździsty- uszkodzenie półkul móżdżkowych i robaka
11. ataktyczny- uszkodzenie móżdżku lub szlaków tylnopowrózkowych rdzenia kręgowego
12. krzyżowy- dziecięce porażenie mózgowe, stwardnienie rozsiane lub ucisk na rdzeń kręgowy
13. apraksyjny- apraksja
14. móżdżkowy- uszkodznie dróg lub ośrodków móżdżku
9) Charakterystyka chodu pacjenta ze skrótem jednej kończyny
- 3-5cm- chód nie zmienia się wyraźnie, chory wyrównuje skrócenie poprzez pochylenie miednicy
- > 5cm- chory wyrównuje skrócenie poprzez ustawienie konskie stopy po stronie chorej i ugięcie kolana po stronie zdrowej, długość kroku mniejsza po stronie chorej (amplituda wykroku maleje), czas obciążenia kd nie zmienia się, w czasie chodu występuje większe wychylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej po stronie kd krótszej i wyraźne utykanie
10) Przyczyny i charakterestyka chodu antalgicznego
Nazywany jest także chodem przeciwbólowym, ponieważ spowodowany jest pojawiającymi się
podczas normalnego chodu dolegliwościami bólowymi. Często zauważa się go u osób cierpiących na
ostrogę piętową,, a także przy stanie zapalnym kości i więzadeł.
Chód antalgiczny, wynikający z bólu w obrębie jednej kończyny dolnej. Charakteryzuje się utykaniem,
czyli skróceniem fazy podporu po stronie kończyny bolesnej i szybkim przeniesieniem masy ciała na
kończynę zdrową.
Chód antalgiczny, wynikający z zapalenia nerwu kulszowego. Charakteryzuje się ustawieniem w
zgięciu jednej kończyny dolnej we wszystkich stawach - chód na palcach. To ustawienie kończyny
zmniejsza bolesność pojawiającą się podczas wykonywania ruchów lokomocyjnych.
Chód antalgiczny, wynikający z dolegliwości bólowych stawu. Charakteryzuje się ustawieniem
kończyny dolnej w rotacji zewnętrznej i zmniejszeniem zakresu ruchów.
Chory stara się maksymalnie skrócić czas obciążania chorej kończyny. W efekcie nie istnieje jeden
sposób przejawu tego chodu, gdyż każdy pacjent dobiera go indywidualnie do własnych potrzeb,
dlatego może różnić się u poszczególnych osób w zależności od jednostki chorobowej.
Ból w jednej kończynie, spowodowany procesami zapalnymi stawów, mięśni, urazem kończyny lub
zespoleniem nerwu.
11) Charakterystyka chodu pacjenta z ograniczeniem ruchomości w stawach w obrębie kd.
Chód pacjenta z ograniczeniem ruchomości w stawach KD będzie kompensowany ruchami w stawach
sąsiednich.
Przy usztywnieniu stawu biodrowego chory przenosi miednicy do przodu wokół osi kończyny zdrowej, a więc skręty miednicy odbywają się w zdrowym stawie biodrowym .
Przy usztywnieniu stawu kolanowego u dorosłych w czasie chodu następuje obwodzenie kończyną. Dzieci
natomiast stają na palcach nogi zdrowej dla umożliwienia przeniesienia nogi chorej z zakroku do
wykroku w płaszczyźnie usztywnionej KD ku przodowi unosząc miednicę po stronie chorej za pomocą
mięśnia czworobocznego lędźwi.
Sztywność stawu skokowego utrudnia propulsję i powoduje niemożność podskoku. Brak ruchu tutaj kompensowany jest przez nadmierne pochylenie tułowia do przodu w czasie obciążenia kończyny chorej, ewentualnie przez ustawienie całej kończyny w rotacji
zewnętrznej * Przekolebywanie stopy następuje wówczas od jej brzegu bocznego do przyśrodkowego.
12) Charakterystyka chodu wynikającego z zaburzenia funkcji mięśni
Chód utykający- porażenie zginaczy biodra (biodrowo-lędźwiowy, krawiecki, naprężacz powięzi szerokiej, prosty uda)
- ciężar przenoszenia chorej kd z fazy podporu do wykroku, spoczywa na mięśniach tułowia
Chód kaczkowaty- uszkodzenie odwodzicieli (pośladkowy średni i mały)
- podczas wykroku: gwałtowny skręt miednicy
- w momencie podporu: gwałtowne cofnięcie kolana i uniesienie miednicy do góry (barki pochylają się w stronę przeciwną)
Chód szczudłowaty- porażenie zginaczy podeszwowych stopy (trójgłowy łydki)
- przy końcy fazy podporu: opadanie miednicy po stronie chorej
Chód bociani- porażenie zginaczy grzbietowych stopy (piszczelowy przedni)
- opadanie stopy
- nadmierne zginanie w st. biodrowym i kolanowym
- przy dotknięciu piętą podłoża: charakterystyczne klapnięcie
Chód koguci- porażenie mm. strzałkowych
- szpotawe ustawienie stopy
- nadmierne obciążenie krawędzi bocznej
- chory dotyka podłoża palcami –> brzeg boczny stopy
- nadmierne zgięcie kd chorej w st. biodrowym i kolanowym
13) Jakie są zasady oceny siły mięśni?
- oceny i pomiaru siły dokonujemy tylko w ubytkach prostych i niedowładach wiotkich
- przy braku możliwości świadomego prowadzenia ruchu oceny i pomiaru nie wykonujemy (przy porażeniu/niedowładzie spastycznym, pacjent nie może świadomie wykonać ruchu, wykonujemy go za niego i czujemyy że mięśnie stawiają opór)
- wystąpienie stabilizacji, która pozwala na selektywną pracę badanych mięśni
- zaczyna się od 3
14) Jaka jest interpretacja wyniku oceny siły mięśniowej
Przy ocenie stosowana jest 6-stopniowa skala:
- 0- 0% siły, brak śladu napięcia przy próbie ruchu dowolnego
- 1- 10%. siły, wyczywalny palpacyjnie lub widoczny skurcz mięśnia przy próbie wykonania ruchu dowolnego
- 2- 25% siły, ruch w pełnym zakresie w warunkach odciążenia
- 3- 50% siły, ruch w pełnym zakresie przeciw sile ciężkości, samodzielny ruch czynny
- 4- 75% siły, ruch w pełnym zakresie przeciw sile ciężkości z jednoczesnym pokonaniem dodatkowej siły zewnętrznej
- 5- 100% siły, ruch w pełnym zakresie przeciw sile ciężkości z jednoczesnym pokonaniem dodatkowego, maksymalnego oporu
Można rozszerzyć ocenę o + i -, jeśli np. pacjent wykonuje ruch w odciążeniu, ale do połowy zakresu to +1 lub -2 (w zależności od tego jak wiele mu brakuje do pełnego zakresu)
W ocenie istotny jest też poprawny tor ruchu.
Ocena jest subiektywna.
15) Jaki jest cel i sposób oceny bólu
CEL;
- określenie rodzaju i przyczyny bólu
- określenie zmian charakteru bólu, stopnia jego natężenia i umiejscowienia
- określenie skuteczności zastosowanej terapii
SPOSOBY:
1) ocena kwestionariuszowa,
2) ocena w skali wizualno-analogowej
3) ocena intensywności i częstotliwości bólu zmodyfikowanym wskaźnikiem Laitinema,
4) ocena bólu u małego dziecka skalą wizualno-obrazkową,
5) ocena bólu u dziecka w wieku przedszkolnym skalą wizualno-analogową VAS,
16) Omów sposób oceny bólu kwestionariuszem
1) UMIEJSCOWIENIE BÓLU
- na schemacie ciała zakreśla się bolesne miejsca max bólu i obszar rozprzestrzeniania bądź jego promieniowania; ból umiejscowiony głęboko oznacza się literą G a uciskowy X
2) CHARAKTER BÓLU
- pacjent podkreśla wyrazy odpowiadające aktualnej dolegliwości, słowa są
wypisane w kwestionariuszu; określenia są zebrane w grupy reprezentujące różny jego charakter, w każdej z utworzonych gr badany podkreśla jedno określenie; wynik oceny: charakter bólu określa się na podstawie wskaźnika tj. liczby wybranych słów, uzyskuje się go po zsumowaniu liczby przymiotników wybranych przez badanego do opisu ból-liczba słow
3) WYSTĘPOWANIE BÓLU
- badany zakreśla obecnie występujące dolegliwości bólowe (stałe, częste, rzadkie, sporadyczne…)
4) NATĘŻENIE BÓLU
- ocena w skali 1-mini ból 6-ból nie do wytrzymania
- badany wybiera najbardziej odpowiadające cyfry do 6 zdań typu: ból
odczuwany obecne, najsilniejszy przeżyty kiedyś ból…
17) Omów sposób oceny bólu w skali wzrokowo-analogowej
Dolorymetr to urządzenie służące do pomiaru progu bólu lub wrażliwości na ból, zazwyczaj przez zastosowanie kontrolowanego bodźca mechanicznego, termicznego lub elektrycznego.
- pacjent zaznacza na niewyskalowanej str dolorymetru miejsce, które odpowiada odczuwanemu przez niego natężeniu bólu
- odczytujemy na drugiej stronie jest wyskalowana 0-brak bólu 10-ból nie do wytrzymania
18) Omów sposób oceny intensywności i częstotliwości bólu zmodyfikowanym wskaźnikiem Laitiena
SPOSÓB OCENY
- umożliwia ocenę bólu w różnych zespołach bólowych
- pacjent ma kwestionariusz w każdej z gr charakteryzujących ból podkreśla jedno określenie odpowiadające aktualnej dolegliwości
- wynik oceny stanowi sumę pkt A+B+C+D
- oceny skuteczności terapii dokonuje się poprzez porównanie uzyskanej liczby punktów przed i po leczeniu
- A-intensywnośc bólu B-częstotliwość C-stosowane leki D-ograniczenie aktywności ruchowej
19) Omów sposób oceny bólu u małego dziecka
Skala wizualno-obrazkowa
dziecko zaznacza na obrazku własne negatywne doznania bólowe (buźki)
DZIECI W PRZEDSZKOLU
- zaznacza na schemacie miejsca i intensywność bólu odpowiednio dobranymi kolorami
PONAD PRZEDSZKOLE
- kwestionariusz zawierający słownictwo stosowane w przypadku dorosłych
OCENA SKALĄ WIZUALNO-ANALOGOWĄ
Dziecko na schemacie ciała zaznacza miejsce i intensywność bólu odpowiednio dobranym kolorem:
▪ zielony - ból niewielki
▪ niebieski - ból średni
▪ czerwony - ból duży
▪ czarny - ból bardzo duży
20) Zasady oceny czucia i jego rodzaje
- przed wykonaniem oceny czucia nalezy wytłumaczyć pacjentowi na czym ono polega
- w czasie badania pacjent ma zamknięte oczy
- określenie obszaru czucia dokonuje się zawsze porównując wrażenia po prawej i lewej str ciała
- pw leżenie lub siad
RODZAJE CZUCIA:
- głębokie:bada się poprzez ocenę czucia: wibracji, ułożenia
- powierzchowne: bada się poprzez ocenę czucia: bólu, dotyku, temperatura, dyskryminacja
21) Omów sposób oceny czucia wibracji
SPOSÓB:
- do badania używamy się widełek stroikowych 128 HZ
- układamy widełki na opuszkach palców stopy
Przy braku czucia na opuszkach palców stopy dragań przykłada się na:
- stawach śródstopno-paliczkowych
- kostce przyśrodkowej
- guzowatości k piszczelowej
- kolcu biodrowym przednim górnym
w obrębie kg:
- na opuszkach palców
- na każdym stawie międzypaliczkowym śródrecznopaliczkowym i
nadgarstkowym, łokciowym i ramiennym
jeżeli w części dystanej nie stwierdza się zaburzeń czucia, nie ma potrzeby badania cz proksymalnych
- w badaniu uwzględniami str prawą i lewą
- dla sprawdzenia czy pacjent właściwie różnicuje czucie drgania od dotyku badający uderza w widełki i natychmiast tłumi drgania
- jeśli pacjent stwierdza że czuje drgania, warto powtórzyć badanie aby się upewnić
22) Omów sposób oceny czucia ułożenia
- badający palcem wzskazuje i kciukiem obejmuje paliczek dalszy palca ręki i wykonujw bierne naprzemienne zginanie i prostowanie jednocześnie pacjent informuje o kierunku ruchu
- badanie należy rozpocząć od wykonania ruchu o dużej amplitudzie, stopniowo ją zmniejszając do pomyłki pacjenta
- badanie rozpoczyna się od stawów dystalnych do proksymalnych
Oceny dokonujemy:
- w stwach kg:
- miedzypaliczkowym dalszym, bliższym, śródręcznopaliczkowym
- nadgarstkowym
- łokciowym
- ramiennym
- w stawach kd:
- miedzypaliczkowym dalszym, bliższym, śródstopnopaliczkowym
- skokowym
- kolanowym
- biodrowym
23) Omów sposób oceny czucia bólu
- używa się szpilki
- badający dotyka skóry pacjenta ostrym/ tępym końcem zapamiętując odpowiedzi
pacjenta - pacjent określa czy dotknięcie jest ostrym czy tępym końcem szpilkki
- ocenę zaczynamy od części dystalnej do proksymalnej
- jeżeli w cz dystalnej nie stwierdza się zaburzeń czucia, nie potrzeba badania cz
proksymalnych - co jakiś czas stosujemy bodziec tępym końcem szpilki; kontrolujemy prawidłowe
rozumienie badania przez pacjenta
24) Omów sposób oceny czucia dotyku
SPOSÓB BADANIA
- używamy kawałka waty, którym badający dotyka skóry pacjenta w nieregularnych odstępach czasu (10-20sek)
- każdy bodziec powinien być odczuwany podobnie
- podczas badania pacjenta powinien określić, czy dotknięcie jest wyczuwalne a badający określa czas reakcji