Egzamin I Flashcards
Jakie schematy mają eksperci?
Eksperci mają bogate, rozbudowane schematy, zawierające dużo wiedzy deklaratywnej z danej dziedziny.
Jakie schematy mają nowicjusze?
Nowicjusze mają stosunkowo ubogie schematy zawierające niewiele wiedzy z danej dziedziny.
Jak zorganizowane są jednostki wiedzym posiadane przez ekspertów?
Zawarte w posiadanych przez Ekspertów schematach jednostki wiedzy są dobrze zorganizowane i w wysokim stopniu powiązane wzajemnie.
Jak zorganizowane są jednostki wiedzy u nowicjuszy?
U nowicjuszy są słabo zorganizowane i rozproszone.
Na co Eksperci zużywają więcej czasu?
Eksperci zużywają więcej czasu na tworzenie reprezentacji problemu niż na szukanie i realizowanie strategii rozwiązania.
Na co więcej czasu zużywają Nowicjusze?
Zużywają więcej czasu na szukanie i realizowanie strategii rozwiązania niż na tworzenie reprezentacji problemu.
Co zawierają schematy poznawcze u Ekspertów?
Posiadane schematy zawierają stosunkowo dużo wiedzy proceduralnej o strategiach rozwiązania problemów z danej dziedziny.
Która grupa (eksperci czy nowicjusze) trafnie przewiduje trudność rozwiązania poszczególnych problemów?
Eksperci
Jak własne strategie i proces rozwiązania monitorują eksperci?
Starannie.
Jak własne strategie i proces rozwiązywania problemu monitorują Nowicjusze?
Słabo.
Jak problem rozwiązują eksperci?
Posuwają się do przodu – wychodzą od danych informacji, po czym stosują określone strategie w celu wykrycia tego, czego nie wiedzą.
Jak problem rozwiązują Nowicjusze?
Posuwają się wstecz - koncentrują się na tym, czego nie wiedzą, i szukają strategii których mogą użyć w odniesieniu do posiadanych informacji.
Jakie są etapy rozwiązywania problemów wg Sternberga?
- Identyfikacja problemu
- Zdefiniowanie problemu i zbudowanie reprezentacji poznawczej
- Określenie strategii rozwiązywania problemu
- Zdobycie lub przywołanie informacji dotyczących problemu
- Alokacja zasobów poznawczych ukierunkowanych na rozwiązanie problemu
- Monitorowanie postępu
- Ocena poprawności rozwiązania
Na czym polega identyfikacja problemu?
Pierwsza faza rozwiązywania problemu: identyfikacja problemu, polega na rozpoznaniu sytuacji jako problemowej. Problem musi zostać wykryty, zauważony.
Niektóre problemy:
- wymagają pewnego przekształcenia dostępnych informacji, aby zostać w pełni zauważone
- ujawniają się, gdy są postawione wprost
Na czym polega zdefiniowanie problemu i zbudowanie jego reprezentacji poznawczej?
Polega na:
- przeformułowaniu problemu
- sprecyzowaniu problemu, w taki sposób, aby wyróżnić ideę celu, stanu końcowego
- doprecyzowaniu przestrzeni problemu
- identyfikacji dopuszczalnych i niedopuszczalnych reguł
- identyfikacji przeszkód na drodze do osiągnięcia celu
Problem dwóch sznurków:
Zadaniem uczestników eksperymentu było związanie ze sobą dwóch sznurków zwisających z sufitu. Trudność polegała na tym, że sznurki wisiały zbyt daleko od siebie, aby badany mógł uchwycić oba z nich jednocześnie. Problem można było rozwiązać zawieszając na jednym ze sznurków kombinerki i wprawiając je w ruch wahadłowy.
Na czym polega określenie strategii rozwiązywania problemu?
Polega na:
- zastosowaniu operacji myślowych (dwa ujęcia problemu: analityczne i syntetyczne)
- wyborze strategii rozwiązywania
- analizie korzyści określonych strategii i przydatności do osiągnięcia stanu pożądanego.
Od czego jest zależny etap określania strategii rozwiązywania problemu?
Jest zależny od:
- doświadczenia
- osobowości
- pojemności pamięci roboczej
- plastyczności doboru strategii
Czym jest ujęcie analityczne problemu?
Ujęcie analityczne polega na rozbiciu problemu na elementarne komponenty.
Czy jest ujęcie syntetyczne problemu?
Ujęcie syntetyczne polega na ujęciu problemu całościowo z ograniczoną możliwością analizy problemu i rekonstrukturyzowania jego przestrzeni.
Na czym polega etap zdobycia lub przywołania informacji dotyczących problemu?
Polega na:
- organizacji lub reorganizacji dostępnych informacji pod katem osiągnięcia celu
- zdobycia informacji potrzebnych do rozwiązania problemu zgodnych z przyjętą strategią
Na czym polega etap alokacji zasobów poznawczych?
Polega na ustaleniu, jakie zasoby są najistotniejsze i skupienie się na ich pozyskaniu. Traktowany jest nie tyle jako samodzielny etap, a proces towarzyszący innym fazom.
Na czym polega proces monitorowania postępu?
Polega na:
- kontroli przebiegu rozwiązywania problemu: postępów lub ich braku
- zwiększeniu elastyczności w rozwiązywaniu problemu: korygowaniu błędów, korygowaniu niewłaściwie zastosowanej strategii, identyfikacji przeszkód.
Na czym polega ocena poprawności rozwiązania?
- czy stan docelowy, pożądany cel, został osiągnięty przez wypracowane rozwiązanie?
- czy użyto dopuszczalnych reguł czy nie złamano ograniczeń?
Elementy oceny pojawiają się w różnych etapach rozwiązywania problemu.
Fazy rozwiązywania problemów Brandsforda i Steina - model IDEAL
- Identyfikacja problemów i możliwości
- Definiowanie celów
- Eksploracja możliwych strategii działania
- Antycypacja wyników i podjęcie działania
- Lustracja wyników i wyciąganie wniosków na przyszłość
Model IDEAL jest bardziej przystosowany do sytuacji nowych i trudnych.
W jaki sposób opisuje się modele rozwiązywania problemów?
Głównie w postaci modeli normatywnych - obserwowane sposoby rozwiązywania poszczególnych problemów są zróżnicowane, a modele najczęściej nie stanowią jedynej alternatywy.
Jakie metody rozwiązywania problemów wyróżniamy?
- algorytmiczne
- heurystyczne
Jakie metody algorytmiczne wyróżniamy?
- metodę systematycznych prób i błędów
- przepisy z gwarantowanym rozwiązaniem
Na czym polega heurystyka wspinania się?
Polega na tym, że każdy krok ma zredukować rozbieżność miedzy stanem wyjściowym a pożądanym.
Czym jest problem transformacji?
Problem transformacji to sytuacja, a której istnieje jasny obraz problemu i stanu docelowego, do którego należy dojść krok po kroku.
Przykład: Wieża z Hanoi, problem Orków i Hobbitów
Czym jest problem uporządkowania?
Problem uporządkowania to sytuacja, w której dysponujemy pewną liczbą elementów, ogólną ideą celu, następnie te elementy należy połączyć w odpowiedni sposób, aby dojść do celu.
Przykład: puzzle
Czym są problemy wymagające odkrycia struktury?
ROZUMOWANIE INDUKCYJNE
Problemy wymagające odkrycia struktury to sytuacje, w których należy wyprowadzić ogólną zasadę na podstawie dostępnych przypadków: uzupełnianie serii, problemy analogiczne
Czym są problemy wymagające oceny argumentów logicznych?
ROZUMOWANIE DEDUKCYJNE
Problemy wymagające oceny argumentów logicznych, to sytuacje, w których należy odwołać się do ogólnych przesłanek, aby rozstrzygnąć wniosku dla specyficznych przypadków.
Czym jest przestrzeń problemu?
Przestrzeń problemu to uniwersum wszystkich potencjalnych działań, jakie można zastosować w celu znalezienia rozwiązania; rozwiązujący problem powinien mieć obraz stanu początkowego i stanu końcowego w przestrzeni problemu
Jakie są wymiary przestrzeni problemu?
Wymiary przestrzeni problemu oraz ogniwa rozwiązywania problemu to: stan początkowy, operatory, przeszkody, stan docelowy
Czym są przeszkody?
Przeszkody to restrykcje, ograniczenia nakładane na operatory, także w trakcie rozwiązywania problemu.
Czym jest stan docelowy?
Stan docelowy to mniej lub bardziej konkretny obraz stanu pożądanego, na którego reprezentacje ukierunkowane są działania.
Czym są operatory?
Operatory to środki, dozwolone reguły, które pozwalają przekształcić stan początkowy i pośrednie stany w celu osiągnięcia stanu docelowego.
Czym jest stan początkowy?
- dane wyjściowe
- okoliczności, decydujące o danej sytuacji jako problemowej
- dane niejawne
Czym jest rozwiązywanie problemów?
Rozwiązywanie problemów to proces budowania ścieżki między stanem wyjściowym a docelowym poprzez realizację zaplanowanej sekwencji operacji umysłowych.
Rozwiązywanie problemów, to proces, na który składa się cykl poszczególnych faz.
Czym jest problem?
Problem jest rozbieżnością między aktualnym stanem rzeczy a docelowym, pożądanym.
Czym jest rozumowanie?
specyficzny rodzaj myślenia, polegający na przekształceniu informacji (przesłanek) na potrzebę sformułowania wniosku.
Jakie podstawowe rodzaje rozumowania wyróżniamy?
- redukcyjne
- dedukcyjne
Czym jest rozumowanie redukcyjne?
W rozumowaniu indukcyjnym dokonujemy uogólnienia na podstawie niepełnego zbioru przypadków, przez co narażamy się na błąd wnioskowania i jest to metoda niepewna, na podstawie szczegółowych informacji budowany jest ogólny wniosek, ekstrapolacja.
Czym jest rozumowanie dedukcyjne?
W rozumowaniu dedukcyjnym rozwiązanie jest ukryte w przesłankach, wnioski są pewne, na podstawie ogólnych informacji jesteśmy w stanie sformułować wnioski szczegółowe.
Jakie metody obrazowania pracy mózgu wyróżniami?
- EEG, ERP
- Neuroobrazowanie:
- PET
- RMI, fRMI
- MEG
- TK, CT
Na czym polega tomografia komputerowa?
Tomografia komputerowa jest badaniem obrazowym - umożliwia zobrazowanie wnętrza ciała w nieinwazyjny sposób. Podobnie jak w klasycznym prześwietleniu Roentgenowskim, do tworzenia obrazów wykorzystywane jest promieniowanie jonizujące. Może być przeprowadzana z kontrastem. Różne tkanki w różny sposób absorbują promienie Roentgenowskie: procesy rozrostowe (większa gęstość), niedokrwienie (mniejsza gęstość), pomiary przestrzeni itd.
Na czym polega magnetoencefalografia (MEG)?
Magnetoencefalografia to trójwymiarowa technika obrazowania, która służy do pomiaru pola magnetycznego generowanego przez transmisję sygnałów neuronowych w mózgu. Bada metabolizm komórek nerwowych podczas aktywności mózgu.
Na czym polega MRI, fMRI?
Funkcjonalny rezonans magnetyczny jest techniką pomiaru aktywności mózgu, która bazuje na pomiarze sygnału generowanego przez różnicę krwi utlenowanej i pozbawionej tlenu.
Na czym polega PET?
Pozytonowa tomografia emisyjna to nieinwazyjne badanie diagnostyczne, które wykorzystuje techniki radioizotopowe, dzięki nim można ocenić procesy metaboliczne zachodzące w organizmie. Polega na rejestracji promieniowania emitowanego przez
markery radioaktywne znajdujące się w krwi oraz rejestracji poziomu ukrwienia.
Na czym polega neuroobrazowanie?
Techniki neuroobrazowania pozwalają:
- ocenić metabolizm OUN-u, w trakcie wykonywania różnych działań
- badać udział kolic OUN w procesach poznawczych, różnic w funkcjonowaniu OUN u M i K, asymetrii półkulowej, obserwowanie aktywności OUN w chorobach, w stadiach cyklu życia
- zdiagnozować charakter zmian neurodegeneracyjnych, urazów, mapowanie dysfunkcji poznawczych
- ocenić działanie farmakoterapii.
Na czym polega EEG, ERP?
Elektroencefalografia mierzy aktywność elektryczną w mózgu i rejestruje fale mózgowe, pozwala na rejestrację potencjałów wywołanych bodźcem,
śledzenie bioelektrycznej aktywności OUN
Przykład testu funkcji poznawczych?
W ciągu 60 sekund powiedz jak najwięcej słów na literę „k”, jednak nie mogą to być słowa pisane wielką literą .
Co badają testy funkcji poznawczych?
Fluencję słowną; płaty czołowe, myślenie abstrakcyjne, odporność na dystraktory, kontrolę, pamięć semantyczną, koncentrację uwagi
Jakie rodzaje narzędzi w psychologii poznawczej wyróżniamy?
- testy psychometryczne
- neuroobrazownaie
- testy neuropsychologiczne
Na czym polega okulografia?
Okulografia polega na śledzeniu ruchów gałek ocznych za pomocą kamery
Na co pozwala eyetracking?
eyetracking umożliwia obserwację, ile czasu odbiorca poświęca na
fiksację w danym obszarze pola wzrokowego
Czym jest umysł?
- podmiot doznań i myśli, świadoma część psychiki, w której rodzą się subiektywne doświadczenia (spostrzeżenia) i która jest zdolna do uruchomienia procesów myślenia
- łożony system odbioru i przetwarzania informacji
Co jest przedmiotem zainteresowania psychologii poznawczej?
Przedmiotem zainteresowania psychologii poznawczej jest umysł i sposoby przetwarzania informacji.
Co składa się na procesy przetwarzania informacji?
Na procesy przetwarzania informacji składają się wszystkie operacje, dzięki którym odbierane przez jednostkę bodźce są transformowane, przekształcane, redukowane, wzmacniane, zachowywane, przywoływane lub wykorzystywane w jakikolwiek inny sposób.
Jakie procesy poznawcze wyróżniamy?
- tranformowanie
- przekształcanie
- redukowanie
- wzmacnianie
- zachowywanie
- przywoływanie
- wykorzystywanie
Na czym polega przekształcanie?
Polega na zmianie formatu reprezentacji z analogowej na pojęciową – egzemplarz – konkretny pies vs. pojęcie „pies”
Na czym polega wzmacnianie?
Polega na tym, że filtr uwagi wzmacnia sygnał.
Na czym polega zachowywanie?
Polega na przechowywaniu i rekodowaniu informacji.
Na czym polega tranformowanie?
Polega na kodowaniu w impulsy nerwowe, rekodowane na wrażenia spostrzeżenia.
Na czym polega przywoływanie?
Pamięć robocza wydobywa z LTM potrzebne informacje dla sprostania wymagań sytuacji.
Na czym polega wykorzystywanie?
Polega na wykorzystywaniu informacji w działaniu.
Jakie zasady w psychologii poznawczej wyróżniamy?
- umysł człowieka charakteryzuje ograniczona pojemność
- przebieg przetwarzania informacji ma charakter ekonomiczny
- człowiek unika przeciążenia informacyjnego dzięki selekcji bodźców – mechanizm ten określa się mianem uwagi
Czym są struktury poznawcze?
Struktury poznawcze to trwałe elementy umysłu, możliwe do wielokrotnego wykorzystania w różnych sytuacjach – w przeciwieństwie do procesów poznawczych, np. spostrzeganie, uwaga.
Jakie mechanizmy ekonomii poznawczej wykorzystuje człowiek?
Człowiek posługuje się:
- procesami i strukturami poznawczymi (przekonania, schematy, sądy)
- heurystykami, schematami, stereotypami.
Czym się różnią procesy poznawcze od struktur poznawczych?
Struktury to trwałe elementy wielokrotnego użytku, natomiast procesy to mechanizmy, operacje, przekształcenia.
Kto przyczynił się do pierwszej rewolucji w wiedzy o poznaniu?
Hobbes i Hume
Thomas Hobbes:
- prace jego są prekursorskie w odniesieniu do dzisiejszej myśli IT, XX-w poglądów na architekturę
umysłu oraz do metody chronometrycznej. - twierdził, że umysł jest kalkulatorem, biologicznym narzędziem zdolnym do przeprowadzania obliczeń.
- obliczenia, jakich dokonuje mózg, odbywają się dzięki przewodzeniu nerwowemu, które to z kolei odbywa się z określoną prędkością
David Hume:
- badanie umysłu wymaga wprowadzenia teorii, która definiuje zasady jego działania; owa teoria powinna odnosić się do zasad Newtonowskiej mechaniki klasycznej (zasady dotyczące ruchu, z uwzględnieniem masy obiektów)
Jakie modele umysłu wyróżniamy?
- model blokowy
- umysł jako system modułowy
- model sieciowy
- poziomy przetwarzania
Czym jest sekwencyjne przetwarzanie?
Istotą sekwencyjnego przetwarzania informacji jest założenie o określonej kolejności reakcji i procesów umysłowych, co oznacza, że niewiele operacji wykonywanych jest jednocześnie; w ramach koncepcji przyjmujących sekwencyjność przetwarzania informacji zazwyczaj poszukiwane są proste algorytmy opisujące procesy umysłowe.
Jak wyglądają procesy poznawcze według modelu blokowego?
Procesy poznawcze, to ciąg sekwencyjnych operacji, począwszy od recepcji bodźców przez narządy zmysłu, skończywszy określoną reakcją, zachowaniem na wyjściu.
Na czym bazują koncepcje blokowe?
Koncepcje blokowe bazują na domniemaniu sekwencyjnego przetwarzania.
Czym jest blok?
Blok to system procesów dotyczących podobnych, określonych zadań
umysł
komputer
procesy sensoryczne
klawiatura, skaner
pamięć robocza
pamięć operacyjna
procesy myślowe, procesy decyzyjne
procesor
pamięć trwała
dysk twardy
zachowania zewnętrzne
monitor, drukarka
Jaki model zaproponowali Atkinson i Shiffrin?
Richard Atkinson i Richard Shiffrin zaproponowali model pamięci zbudowany z trzech magazynów (magazyn sensoryczny, krótkotrwały oraz długotrwały).
Co zakłada model Atkinsona i Shiffrina?
- sekwencyjny przebieg procesu zapamiętywania, bieżącego przetwarzania informacji oraz ich przywoływania z pamięci
- istnienie procesów kontrolnych oraz generatora reakcji, zarządzających zapamiętywaniem oraz innymi procesami pamięciowymi zgodnie z bieżącymi wymaganiami
- istnienie odrębnych rejestrów sensorycznych
Jak według modelu Atkinsona i Shiriffa informacje trafiają do STM?
Model atkinsona i Shiffrina przyjmuje, że informacje trafiają do LTM zawsze przez STM (pominięcia procesów nieświadomego przetwarzania informacji)
Do czego model Atkinsona i Shiffrina?
Model Atkinsona i Shiffrina porównuje LTM do magazynu, w którym informacje są przede wszystkim przechowywane (proces bierny).
Jakie założenia ma modułowa struktura umysłu (Fodora)?
umysł stanowi strukturę składającą się z
hierarchicznie zorganizowanych trzech systemów:
- systemów przekazujących
- systemów wejść
- procesorów centralnych
Z czym związany jest efekt cocktail party?
Efekt cocktail party związany jest z chronicznie podwyższoną dostępnością pamięciową, jaką charakteryzuje się reprezentacja własnej osoby, która jest najbardziej rozbudowaną strukturą spośród innych, często aktywizowaną
Jakie procesy wykorzystujemy w przetwarzaniu informacji?
- uwagę
- pamięć
- kontrolę
- spostrzeganie
Jaki charakter mają procesy poznawcze?
Procesy poznawcze mają charakter zarówno sekwencyjny i równoległy. Niektóre są przetwarzane krok po kroku, a inne jednocześnie.
Jakie funkcje mają systemy (procesory centralne)?
- integrują informacje napływające z różnych modułów
– są odpowiedzialne za myślenie, tworzenie przekonań, wiedzy, poznanie
– przetwarzają informacje niemodułowo (komunikują się wzajemnie), w wyniku czego struktury poznawcze ulegają modyfikacji (tworzenie i przekształcanie schematów poznawczych)
Co robią systemy przekazujące?
Systemy przekazujące odbierają stymulację i przekazują ją do systemów wejść.
Co robią systemy wejścia?
Systemy wejścia są mediatorami przekazującymi między systemami przekazującymi a procesorami operacyjnymi.
Co robią systemy wejścia?
Systemy wejścia są mediatorami przekazującymi między systemami przekazującymi a procesorami operacyjnymi.
Co charakteryzuje moduły?
Moduły są:
- systemami przekazującymi, systemami wejść
- wyspecjalizowane w danym typie czynności
- aktywizowane jedynie w jednej określonej klasie bodźców
- pracują niezależnie, bez interferencji
- obsługują głównie percepcję i sterowanie motoryką, wejście i wyjście systemu poznawczego
- działają w sposób zautomatyzowany
