diuretyki Flashcards
mechanizmy zwiększania ilości wydalanego moczu
- podwyższenie BP
- zwiększenie wolemii
- zwiększenie przepływu nerkowego (rozszerzenie naczyń nerkowych)
- zwiększenie przesączania w kłębuszkach
- zahamowanie wchłaniania zwrotnego elektrolitów w nerkach
(2 ostatnie do leków moczopędnych)
grupy diuretyków (5)
- inhibitory anhydrazy węglanowej
- diuretyki osmotyczne
- diuretyki pętlowe
- tiazydy i tiazydopodobne
- diuretyki oszczędzające potas: antagoniści aldosteronu, blokery kanałów sodowych
skuteczność leków moczopędnych
- wyrażona jako odsetek ilości sodu w przesączu pierwotnym
- zależy od: stanu nawodnienia, punktu uchwytu
potencjał natriuretyczny diuretyków
- pętlowe- silny (20-30%)
- tiazydy- umiarkowany (10-15%)
- diuretyki oszczędzające potas- niski (2-3%)
gdzie znajdują się trasportery będące punktami uchwytu dla diuretyków?
na błonie luminalnej komórek nabłonka kanalików nerkowych
substancje endogenne wydzielane w kanaliku proksymalnym (5)
- sole kwasów żółciowych
- kreatynina
- szczawiany
- prostaglandyny
- kwas moczowy
leki wydzielane w kanaliku bliższym (5)
- leki moczopędne
- morfina
- penicylina
- sulfonamidy
- kwas acetylosalicylowy
konkurencja o transportery w kanaliku bliższym
kwas moczowy<diuretyki<NLPZ
- diuretyki zmniejszają wydalanie kwasu moczowego
- NLPZ zmniejszają wydalanie diuretyków (zmniejszają filtrację kłębuszkową)
diuretyki pętlowe charakterystyka
- blokowanie kontransportera Na+/K+/2Cl-
- dodatkowo mogą nasilać syntezę prostaglandyn i przepływ kłębuszkowy
(PGE2 hamuje reabsorpcje sodu w pętli) - zmniejszają reabsorbcję Ca2+ i Mg2+ przez dodatnie naładowanie błony kom.
diuretyki pętlowe: nazwy
pochodne sulfonamidowe
- furosemid
- torasemid
synteza prostaglandyn przez diuretyki pętlowe po podaniu dożylnym
- rozszerzenie żył
- zmniejsza ciśnienie napełniania lewej komory (obrzęk płuc)
- efekt wcześniejszy niż moczopędny
diuretyki u pacjentów z upośledzoną czynnością nerek
skuteczne
diuretki pętlowe wskazania (5)
- obrzęk płuc- lek z wyboru (i.v.)
- ostre i przewlekłe obrzęki obwodowe związane z niewydolnością serca lub upośledzeniem czynności nerek
- nadciśnienie oporne na tiazydy
- diureza forsowana w leczeniu zatruć
- hiperkalcemia, hiperkaliemia
diureza forsowana
dożylne podawanie dużej ilości płynów (10-15l)+ ewentualnie diuretyków w celu zwiększenia wydalenia trucizny lub jej metabolitu rozpuszczalnych w wodzie
furosemid wskazania
- obrzęki w zastoinowej niewydolności serca
- obrzęki w chorobach nerek i wątroby
- nadciśnienie oporne na tiazydy
furosemid dawkowanie
- p.o. 40 mg/dobę rano, na czczo
- i.v. stany nagłe, obrzęk płuc 40 mg
torasemid działanie plejotropowe
- zmniejsza sekrecję aldosteronu
- zwiększa wytwarzanie prostacykliny i NO
(rozszerzenie naczyń, hamowanie włóknienia serca)
wskazania torasemid
- nadciśnienie tętnicze pierwotne (2,5/5 mg)
- obrzęki
torasemid dawkowanie
- HA pierwotne 2,5mg x1/d
- obrzęki 5 mg x1/d
- i.v.
torasemid przewaga nad furosemidem
- korzyści plejotropowe
- wysoka biodostępność
- długi czas działania
- rzadziej hipokaliemia
DN diuretyki pętlowe
- hipowolemia
- nadwrażliwość
- hiponatremia, hipomagnezemia, hipokaliemia, hipokalcemia (tężyczka)
- hiperglikemia, hiperlipidemia
- hiperurykemia (konkurencja)
- ototoksyczność (szumy w uszach, zaburzenia słuchu)- transporter w uchu
- zasadowica metaboliczna
tiazydy i leki tiazydopodobne nazwy
- tiazydy: hydrochlorotiazyd
- tiazydopodobne: indapamid, chlorotalidon
tiazydy działanie
- blokowanie kotrasportera Na+/Cl- w kanaliku dystalnym
- aby działały muszą zostać wydalone do światła nefronu w kanaliku bliższym
- nieskuteczne przy GFR<30 ml/min
- zwiększona reabsorbcja Ca
działanie pozanerkowe tiazydów
bezpośrednie działanie na naczynia krwionośne:
- zmniejszenie sodu w ścianach- zmniejsza wrażliwość na katecholaminy i ANG II
- wpływa na syntezę NO
tiazydy wskazania (4)
- nadciśnienie
- obrzęki
- idiopatyczna hiperkalciuria
- moczówka prosta (nerkowa)
efekt szybki i opóźniony tiazydów
- szybki- zmniejszenie objętości krwi
- opóźniony- zmniejszenie ilości sodu w kom. mm. gładkich naczyń
przez co zmniejszany jest wpływ tiazydów na naczynia?
dużą ilość sodu w diecie
DN tiazydów co nowego (2)
- hiperkalcemia
- zwiększone ryzyko nieczerniakowych zmian nowotworowych (rak podstawnokomórkowy, kolczystokomórkowy skóry)- hydrochlorotiazyd
hydrochlorotiazyd dawkowanie
- HA- 12,5-25 mg/d 1x/d
- obrzęki 25-50 mg/d 1x/d
indapamid dawkowanie
HA 1x/d
hydrochlorotiazyd dodatkowe działania
- otwieranie kanałów potasowych (naczynia)
- zwiększenie glukozy i TG
indapamid dodatkowe działania
- blokowanie kanałów wapniowych (naczynia)
- redukcja stresu oksydacyjnego
dlaczego diuretyki tiazydopodobne są preferowane nad tiazydowymi?
- więcej dowodów na prewencję ryzyka sercowo-naczyniowego
- silniejszy efekt hipotensyjny
- korzystniejszy profil metaboliczny
który diuretyk tiazydopodobny ma silniejszy efekt diuretyczny
chlortalidon
które diuretyki wykorzystujemy w niewydolności serca, a które w nadciśnieniu
- niewydolność serca- pętlowe, spironolakton, eplerenon
- nadciśnienie- tiazydopodobne
diuretyki interakcje (6)
- NLPZ- osłabiają działanie diuretyków
- przeciwcukrzycowe- słabsze działanie hipoglikemizujące
- antykoagulanty doustne- ryzyko krwawień
- glikozydy naparstnicy- zaburzenia rytmu (hipokaliemia)
- GKS, leki przeczyszczające- ryzyko hipokaliemii
- diuretyki pętlowe+ leki ototoksyczne
diuretyki oszczędzające potas
- antagoniści receptorów aldosteronu (MRA)
-> spironolakton
-> eplerenon (bardziej selektywny) - leki blokujące kanały sodowe ENaC
-> amilorid
MRA mechanizm działania
zapobiegają penetracji kompleksu receptor-hormon do jądra-> brak białek stymulujących wymianę Na+-K+ w kanaliku zbiorczym
diuretyki oszczędzające potas … wchłaniają się z przewodu pokarmowego
dobrze
antagoniści aldosteronu blokują receptory gdzie?
- nefron
- serce
- naczynia krwionośne
spironolakton wskazania (5)
- przewlekła skurczowa niewydolność serca
- obrzęki zw. z zespołem nerczycowym
- wodobrzusze i obrzęki- choroby nerek
- nadciśnienie (lek dodatkowy)
- pierwotny hiperaldosteronizm
eplerenon wskazanie
niewydolność serca
który MRA ma większą skuteczność?
spironolakton
(ale eplerenon mniejsze objawy niepożądane)
MRA DN
- hiperkaliemia
+ spironolakton: antyandrogenne, kancerogenne (zwierzęta)
antagoniści aldosteronu- monitorujemy
- K+
- klirens kreatyniny (GFR)
- unikać diety bogatej w potas
spironolakton wykorzystywany jest off-label w leczeniu….
hirsutyzmu
DN: ginekomastia, impotencja, zaburzenia miesiączkowania, bóle piersi
jaki lek jest nazywany pseudoantagonistą aldosteronu?
amilorid
amilorid wskazania
skojarzenie z diuretykami tiazydowymi w celu zmniejszenia strat potasu
inhibitory anhydrazy węglanowej działanie
acetazolamid
- wywołuje słabą diurezę
- zatrzymanie HCO3–> zwiększenie pH moczu
- utrata HCO3–> hiperchloremiczna kwasica metaboliczna
inhibitory anhydrazy węglanowej wskazania (JAPCO)
- jaskra (zmniejsza tworzenie cieczy wodnistej)
- choroba wysokościowa (łagodzenie zasadowicy oddechowej)
- alkaloza metaboliczna
- padaczka, obrzęki (pomocniczo)
diuretyki osmotyczne wskazania (4)
mannitol
- zwiększenie diurezy i leczenie oligurii w ostrej niewydolności nerek
- obniżenie ciśnienia śródczaszkowego
- obniżenie podwyższonego IOP
- diureza wymuszona subst. toksycznych
wydalanie mannitolu
po podaniu dożylnym jest w całości wydalany przez nerki
mannitol DN (2)
- obrzęk płuc
- bóle głowy, nudności, wymioty
