Diuretyki Flashcards

1
Q

Diuretyki - podział ze względu na mechanizmy działania (3)

A
  1. leki modyfikujące transport kanalikowy
    • diuretyki pętlowe
    • diuretyki tiazydowe
    • diuretyki oszczędzające potas
    • inhibitory anhydrazy węglanowej
  2. diuretyki osmotyczne - mannitol
  3. leki zwiększające przepływ nerkowy
    • metyloksantyny
    • preparaty roślinne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

diuretyki pętlowe - MD

A

inhibitory koprzenośnika Na+, 2Cl- i K+ w części wstępującej pętli Henlego

  • > hamowanie zwrotnego wchłaniania jonów Na, Cl i K w grubej części pętli Henlego
  • > upośledzenie mechanizmu przeciwprądów w ramieniu zstępującym pętli i hamowanie wchłaniania zwrotnego wody
  • > wtórne usuwanie jonów K, Mg i Ca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

diuretyki pętlowe - siła działania

A

wysoka, rośnie wraz ze wzrostem dawki (brak efektu pułapowego)!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

diuretyki pętlowe - wymienić (4)

A
  • furosemid
  • torasemid
  • kwas etakrynowy
  • bumetanid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

furosemid - drogi podania

A

doustnie i parenteralnie (i.v., i.m., s.c.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

furosemid - czas i siła działania

A

po podaniu i.v. 2/3h
po podaniu p.o. 5h
działa szybko i silnie, ale krótko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

furosemid - zastosowania (5)

A
  1. likwidowanie obrzęków niezapalnych
  2. jako leczenie wspomagające w niewydolności serca
  3. hiperkalcemii
  4. krwawieniach z nosa (płuc) u koni wyścigowych
  5. niektóre zatrucia subst. rozp. w wodzie (wraz z płynami infuzyjnymi) w celu forsownej diurezy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

furosemid - DN (10)

A
  • nadmierna diureza -> odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe (hipokaliemia, hiponatremia, hipomagnezemia, hipokalcemia)
  • PU/PD
  • pogłębienie zasadowicy metabolicznej wskutek utraty chlorków
  • spadek ciśnienia krwi
  • zagęszczenie krwi i aktywność prozakrzepowa
  • azotemia przednerkowa (za niskie ciśnienie na efektywną filtrację w kłębuszku)
  • zaburzenia ze strony pp
  • ototoksyczność u kotów!
  • po podaniu i.v. może wystąpić przejściowa wazodylatacja i bronchodylatacja (nieznany mechanizm)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

furosemid - PWSK

A
  • odwodnienie
  • anuria (np. niewydolność nerek)
  • tamponada serca (płyn w osierdziu, bo tylko pogorszymy sprawę zmniejszając objętość krwi w sercu)
  • hipokaliemia
  • ciężkie uszkodzenie wątroby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

torasemid - drogi podania

A

dobrze wchłania się p.o.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

torasemid - czas i siła działania

A

dłuższe i silniejsze (20x) działanie od furosemidu

- ok. 12h (szczyt po 2h u psów, po 4h u kotów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

torasemid - zastosowanie

A

leczenie obrzęków wskutek zastoinowej niewydolności serca

+ ma dodatkowe działanie antyaldosteronowe!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

diuretyki pętlowe - interakcje

A
  • aminoglikozydy (nasilenie nefro-/ ototoksyczności)
  • NLPZ (nasilenie nefrotoksyczności)
  • glikozydy nasercowe (hipokaliemia i nasilenie działania)
  • inh. anhydrazy węglanowej, GKS, diuretyki tiazydowe, teofilina (hipokaliemia)
  • tubokuraryna (hamowana) i suksametonium (nasilane)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

diuretyki tiazydowe - MD

A

+ budowa sulfonamidowa
+ słaba inhibicja anhydrazy węglanowej

blokowanie symportera jonów Na, Cl w bliższej części kanalika krętego IIrz.

  • > hamowanie zwrotnego wchłaniania Na i Cl w tej cz. kanalika
  • > wzrost stężenia Na i Cl w filtracie
  • > hamowanie zwrotnego wchłaniania wody
  • > utrata jonów K i Mg oraz dwuwęglanów
  • hamowanie wydalania Ca (!!!) i kwasu moczowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

diuretyki tiazydowe - siła działania

A

średnia, występuje efekt pułapowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

diuretyki tiazydowe - wymienić (2)

A
  1. chlorotiazyd

2. hydrochlorotiazyd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

diuretyki tiazydowe - drogi podania

A

p.o.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

diuretyki tiazydowe - zastosowanie

A
  • obrzęki pochodzenia sercowego, wątrobowego i nerkowego (zwłaszcza gdy diuretyki pętlowe nie działają wystarczająco)
  • moczówka prosta NERKOWA! (efekt paradoksalny)
  • obrzęk wymienia, obrzęk jelit po zatruciu solą
  • zapobieganie tworzenia kamieni szczawianowych (bo szczawiany wapnia a tiazydy zmniejszają koncentrację wapnia w kanalikach)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

diuretyki tiazydowe - PWSK

A
  • ciężkie zaburzenia wątroby, nerek
  • hipokaliemia
  • nadwrażliwość na sulfonamidy!
20
Q

diuretyki tiazydowe - DN

A
  • zaburzenia elektrolitowe (hipokaliemia, hiponatremia, hipochloremia, hiperkalcemia, hipomagnezemia)
  • hiperglikemia (bo budowa sulfonamidowa -> blokowanie uwalniania insuliny)
  • nasilenie działania aldosteronu!
  • przy długotrwałym stosowaniu zasadowica metaboliczna (bo Cl ucieka)
21
Q

diuretyki tiazydowe - interakcje

A
  • diuretyki pętlowe, GKS (hipokaliemia)
  • glikozydy nasercowe (hipokaliemia, nasilenie działania)
  • wit. D, preparaty wapnia (hiperkalcemia)!
22
Q

diuretyki oszczędzające potas - MD

A

hamują wymianę Na/K w strefie aldosteronozależnej (części dalszej kanalika krętego IIrz.)

  • > wzrost wydalania Na, Cl w tej strefie
  • > hamowanie zwrotnego wchłaniania wody
  • > wzrost wydalania Ca i kwasu moczowego
  • > zmniejszenie wydalania jonu K+, H+, amonowego i Mg2+
23
Q

diuretyki oszczędzające potas - siła działania

A

słaba

24
Q

diuretyki oszczędzające potas - wymienić (3)

A
bezpośrednio wpływające na wchłanianie:
1. triamteren
2. amiloryd
pośrednio:
3. spironolakton
25
Q

diuretyki oszczędzające potas - zastosowanie

A
  • ze względu na słabe działanie d.s. jako dodatek do innych diuretyków w celu zapobiegania hipokaliemii
  • w wodobrzuszu wskutek chorób wątroby
  • spironolakton także w zastoinowej niewydolności serca w celu hamowania aldosteronu oraz w hiperaldosteronizmie
26
Q

diuretyki oszczędzające potas - PWSK

A
  • hipoadrenokortycyzm
  • hiperkaliemia
  • hiponatremia
  • ciąża, laktacja
  • rosnące samce (efekt antyandrogenny)
  • stosowanie NLPZ u zwierząt z przewlekłą chorobą nerek
27
Q

diuretyki oszczędzające potas - DN

A
  • hiperkaliemia
  • hiponatremia
  • odwracalny zanik gr.krokowego
28
Q

anhydraza węglanowa - działanie

A

przeprowadza reakcję wody z CO2 -> H2CO3 -> H+ + HCO3-
-> w kanaliku bliższym H+ jest następnie wydalane do moczu na zasadzie antyportu z Na+ (a z Na+ resorbowana jest też woda)

29
Q

inhibitory anhydrazy węglanowej - MD

A

+ budowa sulfonamidowa

hamowanie aktywności anhydrazy węglanowej w komórkach kanalika bliższego

  • > zmniejszenie produkcji jonów H+
  • > spadek wymiany jonów H+ na jony Na+
  • > spadek resorpcji zwrotnej wody w kanaliku bliższym + alkalizacja moczu + kwasica metaboliczna
30
Q

inhibitory anhydrazy węglanowej - siła i czas działania

A

słaba, rozpoczyna się po 1h i działa 6-8h
po kilku dniach stosowania acetazolamidu dochodzi do wtórnej aktywacji mechanizmów kompensujących kwasicę metaboliczną -> produkcja H+ bez udziału anhydrazy -> ustaje działanie moczopędne (ale kilkudniowa przerwa w stosowaniu je przywraca)

31
Q

inhibitor anhydrazy węglanowej - wymień (5)

A
  1. acetazolamid
  2. topiramid
  3. zonisamid
  4. dorzolamid
  5. brynzolamid
32
Q

inhibitory anhydrazy węglanowej - drogi podania

A

p.o. (acetazolamid)

preparaty miejscowe do oczu (dorzolamid, brynzolamid)

33
Q

inhibitory anhydrazy węglanowej - PWSK

A
  • nadwrażliwość na sulfonamidy
  • niewydolność wątroby
  • ciąża
  • KOTY
34
Q

inhibitory anhydrazy węglanowej - DN

A
  • zaburzenia ze strony pp (anoreksja, wymioty, biegunka)
  • dyszenie
  • kwasica metaboliczna
  • hipokaliemia
  • alkalizacja moczu (co może prowadzić do przyspieszenia wydalania kwaśnych związków z moczem - np. barbituranów)
  • mniejsza produkcja płynu mzg-rdz i cieczy wodnistej w oku!
35
Q

inhibitory anhydrazy węglanowej - zastosowanie

A
  • głównie w celu zmniejszenia produkcji płynu mzg-rdz w leczeniu zaburzeń neurologicznych
    • > padaczka - topiramid, zonisamid
    • > episoding falling u CKCS - acetazolamid
  • oraz w leczeniu jaskry jako preparaty miejscowe do oczu - dorzolamid, brynzolamid
36
Q

diuretyki osmotyczne - MD

A

są to związki czynne osmotycznie, nieresorbowane w nerkach

  • > szybki wzrost ciśnienia osmotycznego we krwi
  • > następnie przesączane do światła kanalika nerkowego
  • > zatrzymanie wody w przesączu (hamowanie zwrotnego wchłaniania wody)
37
Q

diuretyki osmotyczne - przykład (1)

A
  1. mannitol
38
Q

mannitol - co to za związek

A

pochodna mannozy

polisacharyd niepodlegający biodegradacji + niewchłanialny z pp

39
Q

mannitol - droga podania

A

wlewy dożylne
- ale w jego r-rach (zwłaszcza 20%) mogą wytrącić się kryształy, dlatego r-r przed podaniem podgrzać lub podawać z pomocą zestawu do infuzji z filtrem

40
Q

mannitol - zastosowanie

A
  • w obrzękach mózgu w celu obniżenia ciśnienia śródczaszkowego
  • w zatruciach w celu nasilenia diurezy
  • w celu wymuszenia diurezy u pacjentów ze skąpomoczem
  • w nagłych stanach obniżenia ciśnienia tętniczego
41
Q

mannitol - czas działania

A

w ciągu 15min od rozpoczęcia infuzji obniżenie ciśnienia śródczaszkowego i śródgałkowego

  • > trwa przez 3-8h
  • > nasilona diureza rozpoczyna się po 1-3h
42
Q

leki zwiększające przepływ nerkowy - wymienić (2/7*)

A
  1. metyloksantyny
  2. roślinne leki moczopędne
    • korzeń lubczyka
    • liść pokrzywy
    • ziele skrzypu
    • ziele połonicznika
    • owoc pietruszki
    • kłącze perzu
43
Q

metyloksantyny - MD

A

zwiększają ukrwienie nerek -> wzrost przesączania kłębuszkowego, bez wpływu na transport kanalikowy
- słaba siła działania

44
Q

roślinne leki moczopędne - MD

A

drażnią miąższ nerek -> przekrwienie -> nasilone przesączanie kłębuszkowe -> nasilona diureza

45
Q

leki zwiększające przepływ nerkowy - zastosowanie

A

pomocniczo, głównie w terapii schorzeń dolnych dróg moczowych, w celu zwiększonego wydalania bakterii