Diuretyki Flashcards
Diuretyki - podział ze względu na mechanizmy działania (3)
- leki modyfikujące transport kanalikowy
- diuretyki pętlowe
- diuretyki tiazydowe
- diuretyki oszczędzające potas
- inhibitory anhydrazy węglanowej
- diuretyki osmotyczne - mannitol
- leki zwiększające przepływ nerkowy
- metyloksantyny
- preparaty roślinne
diuretyki pętlowe - MD
inhibitory koprzenośnika Na+, 2Cl- i K+ w części wstępującej pętli Henlego
- > hamowanie zwrotnego wchłaniania jonów Na, Cl i K w grubej części pętli Henlego
- > upośledzenie mechanizmu przeciwprądów w ramieniu zstępującym pętli i hamowanie wchłaniania zwrotnego wody
- > wtórne usuwanie jonów K, Mg i Ca
diuretyki pętlowe - siła działania
wysoka, rośnie wraz ze wzrostem dawki (brak efektu pułapowego)!
diuretyki pętlowe - wymienić (4)
- furosemid
- torasemid
- kwas etakrynowy
- bumetanid
furosemid - drogi podania
doustnie i parenteralnie (i.v., i.m., s.c.)
furosemid - czas i siła działania
po podaniu i.v. 2/3h
po podaniu p.o. 5h
działa szybko i silnie, ale krótko
furosemid - zastosowania (5)
- likwidowanie obrzęków niezapalnych
- jako leczenie wspomagające w niewydolności serca
- hiperkalcemii
- krwawieniach z nosa (płuc) u koni wyścigowych
- niektóre zatrucia subst. rozp. w wodzie (wraz z płynami infuzyjnymi) w celu forsownej diurezy
furosemid - DN (10)
- nadmierna diureza -> odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe (hipokaliemia, hiponatremia, hipomagnezemia, hipokalcemia)
- PU/PD
- pogłębienie zasadowicy metabolicznej wskutek utraty chlorków
- spadek ciśnienia krwi
- zagęszczenie krwi i aktywność prozakrzepowa
- azotemia przednerkowa (za niskie ciśnienie na efektywną filtrację w kłębuszku)
- zaburzenia ze strony pp
- ototoksyczność u kotów!
- po podaniu i.v. może wystąpić przejściowa wazodylatacja i bronchodylatacja (nieznany mechanizm)
furosemid - PWSK
- odwodnienie
- anuria (np. niewydolność nerek)
- tamponada serca (płyn w osierdziu, bo tylko pogorszymy sprawę zmniejszając objętość krwi w sercu)
- hipokaliemia
- ciężkie uszkodzenie wątroby
torasemid - drogi podania
dobrze wchłania się p.o.
torasemid - czas i siła działania
dłuższe i silniejsze (20x) działanie od furosemidu
- ok. 12h (szczyt po 2h u psów, po 4h u kotów)
torasemid - zastosowanie
leczenie obrzęków wskutek zastoinowej niewydolności serca
+ ma dodatkowe działanie antyaldosteronowe!
diuretyki pętlowe - interakcje
- aminoglikozydy (nasilenie nefro-/ ototoksyczności)
- NLPZ (nasilenie nefrotoksyczności)
- glikozydy nasercowe (hipokaliemia i nasilenie działania)
- inh. anhydrazy węglanowej, GKS, diuretyki tiazydowe, teofilina (hipokaliemia)
- tubokuraryna (hamowana) i suksametonium (nasilane)
diuretyki tiazydowe - MD
+ budowa sulfonamidowa
+ słaba inhibicja anhydrazy węglanowej
blokowanie symportera jonów Na, Cl w bliższej części kanalika krętego IIrz.
- > hamowanie zwrotnego wchłaniania Na i Cl w tej cz. kanalika
- > wzrost stężenia Na i Cl w filtracie
- > hamowanie zwrotnego wchłaniania wody
- > utrata jonów K i Mg oraz dwuwęglanów
- hamowanie wydalania Ca (!!!) i kwasu moczowego
diuretyki tiazydowe - siła działania
średnia, występuje efekt pułapowy
diuretyki tiazydowe - wymienić (2)
- chlorotiazyd
2. hydrochlorotiazyd
diuretyki tiazydowe - drogi podania
p.o.
diuretyki tiazydowe - zastosowanie
- obrzęki pochodzenia sercowego, wątrobowego i nerkowego (zwłaszcza gdy diuretyki pętlowe nie działają wystarczająco)
- moczówka prosta NERKOWA! (efekt paradoksalny)
- obrzęk wymienia, obrzęk jelit po zatruciu solą
- zapobieganie tworzenia kamieni szczawianowych (bo szczawiany wapnia a tiazydy zmniejszają koncentrację wapnia w kanalikach)
diuretyki tiazydowe - PWSK
- ciężkie zaburzenia wątroby, nerek
- hipokaliemia
- nadwrażliwość na sulfonamidy!
diuretyki tiazydowe - DN
- zaburzenia elektrolitowe (hipokaliemia, hiponatremia, hipochloremia, hiperkalcemia, hipomagnezemia)
- hiperglikemia (bo budowa sulfonamidowa -> blokowanie uwalniania insuliny)
- nasilenie działania aldosteronu!
- przy długotrwałym stosowaniu zasadowica metaboliczna (bo Cl ucieka)
diuretyki tiazydowe - interakcje
- diuretyki pętlowe, GKS (hipokaliemia)
- glikozydy nasercowe (hipokaliemia, nasilenie działania)
- wit. D, preparaty wapnia (hiperkalcemia)!
diuretyki oszczędzające potas - MD
hamują wymianę Na/K w strefie aldosteronozależnej (części dalszej kanalika krętego IIrz.)
- > wzrost wydalania Na, Cl w tej strefie
- > hamowanie zwrotnego wchłaniania wody
- > wzrost wydalania Ca i kwasu moczowego
- > zmniejszenie wydalania jonu K+, H+, amonowego i Mg2+
diuretyki oszczędzające potas - siła działania
słaba
diuretyki oszczędzające potas - wymienić (3)
bezpośrednio wpływające na wchłanianie: 1. triamteren 2. amiloryd pośrednio: 3. spironolakton
diuretyki oszczędzające potas - zastosowanie
- ze względu na słabe działanie d.s. jako dodatek do innych diuretyków w celu zapobiegania hipokaliemii
- w wodobrzuszu wskutek chorób wątroby
- spironolakton także w zastoinowej niewydolności serca w celu hamowania aldosteronu oraz w hiperaldosteronizmie
diuretyki oszczędzające potas - PWSK
- hipoadrenokortycyzm
- hiperkaliemia
- hiponatremia
- ciąża, laktacja
- rosnące samce (efekt antyandrogenny)
- stosowanie NLPZ u zwierząt z przewlekłą chorobą nerek
diuretyki oszczędzające potas - DN
- hiperkaliemia
- hiponatremia
- odwracalny zanik gr.krokowego
anhydraza węglanowa - działanie
przeprowadza reakcję wody z CO2 -> H2CO3 -> H+ + HCO3-
-> w kanaliku bliższym H+ jest następnie wydalane do moczu na zasadzie antyportu z Na+ (a z Na+ resorbowana jest też woda)
inhibitory anhydrazy węglanowej - MD
+ budowa sulfonamidowa
hamowanie aktywności anhydrazy węglanowej w komórkach kanalika bliższego
- > zmniejszenie produkcji jonów H+
- > spadek wymiany jonów H+ na jony Na+
- > spadek resorpcji zwrotnej wody w kanaliku bliższym + alkalizacja moczu + kwasica metaboliczna
inhibitory anhydrazy węglanowej - siła i czas działania
słaba, rozpoczyna się po 1h i działa 6-8h
po kilku dniach stosowania acetazolamidu dochodzi do wtórnej aktywacji mechanizmów kompensujących kwasicę metaboliczną -> produkcja H+ bez udziału anhydrazy -> ustaje działanie moczopędne (ale kilkudniowa przerwa w stosowaniu je przywraca)
inhibitor anhydrazy węglanowej - wymień (5)
- acetazolamid
- topiramid
- zonisamid
- dorzolamid
- brynzolamid
inhibitory anhydrazy węglanowej - drogi podania
p.o. (acetazolamid)
preparaty miejscowe do oczu (dorzolamid, brynzolamid)
inhibitory anhydrazy węglanowej - PWSK
- nadwrażliwość na sulfonamidy
- niewydolność wątroby
- ciąża
- KOTY
inhibitory anhydrazy węglanowej - DN
- zaburzenia ze strony pp (anoreksja, wymioty, biegunka)
- dyszenie
- kwasica metaboliczna
- hipokaliemia
- alkalizacja moczu (co może prowadzić do przyspieszenia wydalania kwaśnych związków z moczem - np. barbituranów)
- mniejsza produkcja płynu mzg-rdz i cieczy wodnistej w oku!
inhibitory anhydrazy węglanowej - zastosowanie
- głównie w celu zmniejszenia produkcji płynu mzg-rdz w leczeniu zaburzeń neurologicznych
- > padaczka - topiramid, zonisamid
- > episoding falling u CKCS - acetazolamid
- oraz w leczeniu jaskry jako preparaty miejscowe do oczu - dorzolamid, brynzolamid
diuretyki osmotyczne - MD
są to związki czynne osmotycznie, nieresorbowane w nerkach
- > szybki wzrost ciśnienia osmotycznego we krwi
- > następnie przesączane do światła kanalika nerkowego
- > zatrzymanie wody w przesączu (hamowanie zwrotnego wchłaniania wody)
diuretyki osmotyczne - przykład (1)
- mannitol
mannitol - co to za związek
pochodna mannozy
polisacharyd niepodlegający biodegradacji + niewchłanialny z pp
mannitol - droga podania
wlewy dożylne
- ale w jego r-rach (zwłaszcza 20%) mogą wytrącić się kryształy, dlatego r-r przed podaniem podgrzać lub podawać z pomocą zestawu do infuzji z filtrem
mannitol - zastosowanie
- w obrzękach mózgu w celu obniżenia ciśnienia śródczaszkowego
- w zatruciach w celu nasilenia diurezy
- w celu wymuszenia diurezy u pacjentów ze skąpomoczem
- w nagłych stanach obniżenia ciśnienia tętniczego
mannitol - czas działania
w ciągu 15min od rozpoczęcia infuzji obniżenie ciśnienia śródczaszkowego i śródgałkowego
- > trwa przez 3-8h
- > nasilona diureza rozpoczyna się po 1-3h
leki zwiększające przepływ nerkowy - wymienić (2/7*)
- metyloksantyny
- roślinne leki moczopędne
- korzeń lubczyka
- liść pokrzywy
- ziele skrzypu
- ziele połonicznika
- owoc pietruszki
- kłącze perzu
metyloksantyny - MD
zwiększają ukrwienie nerek -> wzrost przesączania kłębuszkowego, bez wpływu na transport kanalikowy
- słaba siła działania
roślinne leki moczopędne - MD
drażnią miąższ nerek -> przekrwienie -> nasilone przesączanie kłębuszkowe -> nasilona diureza
leki zwiększające przepływ nerkowy - zastosowanie
pomocniczo, głównie w terapii schorzeń dolnych dróg moczowych, w celu zwiększonego wydalania bakterii
