Deel 2: Personen En Familierecht

Question 0

Staat van de persoon

Answer 0

1. Begrip en verkrijging:
   = geheel van persoonlijke en relatiegebonden hoedanigheden van een persoon die zijn juridische plaats in de maatschappij en de familie bepalen

• rechtstoestand van een persoon die zijn rechten en plichten bepalen:
  a. Tov overheid: nationaliteit
  b. Tov de familie: verwantschap, gehuwd of niet
  c. Als enkeling: leeftijd, geslacht, psychische geestestoestand, …

Verkrijging staat door:
1. Rechtsfeit: bepaalde gebeurtenissen bv. Geboorte, overlijden, leeftijd, waardoor juridische gevolgen tot stand komen

2. Rechtshandeling: handeling die bewust gesteld wordt om juridische gevolgen te hebben bv. Erkenning of huwelijk: je moet er bewust over nadenken, dit overkomt je niet op 1 dag
3. Gerechtelijke uitspraak:
   Bv. Adoptie, onbekwaamheid of echtscheiding: je kan nooit zeggen dat je gescheiden bent zonder gerechtelijke uitspraak
4. Formele wet bv. Naturalisme
5. Kenmerken van staat:
   * verkrijgen / verliezen/ wijzigen van elementen van staat moet volgens wettelijke regels
   a. Verkrijgen nationaliteit: je kan niet zomaar Belg worden
   b. Huwelijk: voor een huwelijk moeten diverse formaliteiten ingevuld worden. Ook bij een echtscheiding is er rechterlijke uitspraak nodig die de echtscheiding vastlegt.

• onbeschikbaarheid van de staat
  = betekend dat men over de staat geen overeenkomsten kan sluiten
• staat is enkelvoudig: voor elk element van staat is op een bepaald moment 1 toestand mogelijk

Question 1

Wat is personenrecht?

Answer 1

Deel burgerlijk recht dat bepaalt wie een persoon is en wat zijn rechten en plichten zijn en de bescherming van personen regelt

Persoon: iedereen die Rechtsbekwaam is

A. Natuurlijke persoon:
=> elk mens heeft rechten en plichten
=> mag goederen kopen, huwen, kan erven, mag schenken, …
Bv. Aangezien de burgerlijke dood afgeschaft is, kan geen mens in ons land rechteloos worden, of met andere woorden zijn Rechtsbekwaamheid volledig verliezen => wel ontneemt of ontzegt de wet aan enkele personen een beperkt aantal subjectieve rechten

B. Rechtspersonen:
=> verenigingen zoals vzw’s of vennootschappen die ook rechten en plichten hebben zoals een natuurlijk persoon (met uitzonderingen)
=> kan geen familierechten hebben (huwen, adopteren) en evenmin politieke rechten hebben (stemrecht, deel uitmaken van een jury)

• ontstaan en beëindiging van persoonlijkheid:
  => het bestaan van een natuurlijke persoon vangt in beginsel aan bij zijn geboorte en eindigt bij de dood. Deze regel kent evenwel nuanceringen:
  a. Rechten en plichten streken zich in een aantal gevallen uit voor de geboorte:
  Bv. Ongeboren vrucht wordt als persoon beschouwd voor het erfrecht, voor schenkingen of voor testamenten. Het ongeboren kind kan ook erkend worden.
  Bv. Het kind heeft voor de geboorte ook recht op bescherming van zijn persoon: uitzondering: abortuswet

b. Rechten en plichten strekken zich in een aantal gevallen uit na overlijden: bv. Een overleden kind kan nog erkend worden als het op zijn beurt kinderen heeft nagelaten

Question 2

Elementen van staat: naam

Answer 2

• voornaam:
  a. Vrije keuze: de ambtenaar mag de keuze weigeren indien het aanleiding geeft tot verwarring of het schade kan toebrengen aan het kind of aan derden

b. Naamsverandering: administratieve procedure gaat sneller dan achternaam; een ministerieel besluit volstaat en de beslissing wordt meegedeeld per aangetekend schrijven

c. Naamsverbetering: is een recht
=> iedereen heeft recht op een correcte schrijfwijze van de juiste naam
=> de aanvraag dient te gebeuren via een verzoekschrift aan de rechtbank van eerste aanleg

• familienaam:
  A. Geen vrije keuze: kind krijgt naam van vader, nieuwe regel, nu mag men kiezen
  B. Naamsverandering:
  Administratieve procedure: aanvragen aan minister van justitie, moet gemotiveerd worden. Het toestaan van een naamsverandering is een gunst en geen recht. Het moet worden bekend gemaakt in bet Belgisch staatsblad.
  C. Naamsverbetering: is een recht, iedereen heet recht op de correcte schrijfwijze van een juiste naam, aanvraag via een verzoekschrift aan de rechtbank van eerste aanleg
• handelsnaam:
  => voor bedrijven
  => geen persoonlijkheidsrecht, ook al draagt het de naam van de ondernemer
  => is een patrimoniaal recht dat vervreemd mag worden

Question 3

Elementen van staat: geslacht

Answer 3

• niet vrij te kiezen
• bij geboorte bepaald:
  a. Fysieke criteria: uiterlijke kenmerken
  b. Psychologische criteria: innerlijke overtuiging van persoon over tot welk geslacht ze behoren
  c. Sociologische criteria: het geslacht waartoe een persoon volgens de maatschappij behoort voortgaande op de uiterlijke verschijningsvorm en de rom die de persoon opneemt
• interseksuelen
• transseksuelen
• geen onderscheidend criterium: het geslacht is ons recht de laatste decennia ; steeds minder onderscheidend

Question 4

Elementen van staat: woonplaats

Answer 4

• hoofdverblijf
• materieel element: vestiging de hoofdverblijfplaat
• is niet hetzelfde als feitelijke verblijfplaats
• vrije keuze => men mag van woonplaats veranderen
• belangrijk voor bepalen van burgerlijke rechten en plichten
• juridisch gezien twee woonplaatsen: 1 woonplaats om in het rechtsverkeer bereikbaar te zijn, meerdere verblijfplaatsen zijn wel mogelijk
  1. Burgerlijke woonplaats = hoofdverblijf
  2. Rechterlijke woonplaats = domicilie

Soorten:
1. Wettelijke woonplaats: de keuze van de woonplaats is vrij, maar de wie stelt voor sommige categorieën personen beperking aan de vrije keuze bv. De onder voogdij geplaatste personen hebben hun woonplaats bij hun voogd. Dat betekent in het algemeen dat de minderjarige zijn woonplaats heeft bij zijn vertegenwoordiger.

2. Woonplaats ad hoc of gekozen woonplaats:
   Personen kunnen in een overeenkomst bepalen dat voor de uitvoering van verbintenissen een andere plaats dan hun werkelijke woonplaats kan fungeren
   Bv. Men kan woonplaatskeuze doen Bij een notaris met een aangifte van nalatenschap. De fiscale administratie zal dan alle briefwisselingen naar de notaris sturen en niet naar de erfgenamen.
3. Echtelijke verblijfplaats:
   => is waar men zijn echtelijke verplichtingen moet uitvoeren
   => is vrij te kiezen
   => bij gebreken van een overeenstemming tussen de echtgenoten doet de vredesrechter uitspraak in het belang van het gezin
4. Kieswoonplaats:
   => deze publiekelijke woonplaats valt niet noodzakelijk samen met de privaatrechtelijke zoals bepaald in het burgerlijk wetboek of het gerechtelijk wetboek.
   => het is de plaats waar iemand in het bevolkingsregister is ingeschreven de eerste dat van de tweede maand voorafgaand aan de verkiezingen. Als men na die dag verhuist, dan blijft de kieswoonplaats daar waar men daarvoor ingeschreven was in het bevolkingsregister.

Bv. Europese verkiezingen van 17 juni 2009 telde dus de inschrijving in het bevolkingsregister op 1 april 2009 om te bepalen in welke gemeente men op de kieslijst zal ingeschreven worden

Question 5

Elementen van staat: nationaliteit

Answer 5

= juridische band tussen een persoon en de staat waarvan hij onderdaan is en waardoor rechten en plichten ontstaan volgens de wetgeving van dat land
=> bepaald niet enkel de publiekrechtelijke rechten en plichten (kiesrecht, verkiesbaarheid, …) maar ook de privaatrechten van een persoon
=> obv geboorte in land (ius soli)
=> obv nationaliteit ouders (ius sangi)

Kenmerken:
A. Openbare orde: de nationaliteit bepaald de rechten en plichten tov de overheid
B. Algemeen: er wordt getracht dat elk persoon een nationaliteit heeft: dit is een mensenrecht
C. Enkelvoudig: dubbele nationaliteit (bipatride) dient verleden te worden, maar zal nooit uit te sluiten zijn aangezien de Belgische wetgeving niet kan bepalen dat men de vreemde nationaliteit verliest
D. Veranderbaar: door wilsuiting

Question 6

Elementen van staat: bekwaamheid:

Answer 6

Rechtsbekwaamheid: vanaf de geboorte het dragen van rechten en plichten

Handelingsbekwaamheid: afvragen of het mogelijk is zelfstandig uitvoeren van rechten en plichten bv. Kan ik een huis kopen?

• handelingsonbekwamen:
  A. Iemand anders zal in zijn plaats optreden: vertegenwoordiger
  B. Iemand zal samen met hem optreden: bijstand
  C. Ter bescherming van onbekwame: oa bescherming minderjarigen
  D. Ter bescherming van derden oa het gezin
  E. Strafsanctie: verbodsbepaling

=> bekwaamheid
A. Rechtsbekwaamheid
B. Aandelingsbekwaamheid = handelingsbekwaamheid bv. Minderjarigen

Question 7

Elementen van staat: handelingsonbekwamen

Answer 7

• niet ontvoogde minderjarigen:
  A. Algemen en volledige onbekwaamheid:
  Algemeen: geld voor alle rechtshandelingen
  Volledig: minderjarige treed niet zelf op
• verlengde minderjarig verklaarden:
  A. De minderjarigen tav zijn persoon en zijn goederen gelijkgesteld met een minderjarige < 15 j

B. Voorwaarden:

• er moet sprake zijn van een ernstige geestelijke achtergesteldheid waardoor de persoon ongeschikt is om zichzelf te leiden en zijn goederen te beheren
• de achterlijkheid moet ontstaan tijdens de kinderjaren
• ze moeten een blijvend karakter hebben

C. Aanvraag bij rechtbank eerste aanleg: bewijs door recent medisch attest
D. Volledig handelingsonbekwaam: mag niet huwen (hetgeen een gedeeltelijke rechtsonbekwaamheid inhoudt)

• gerechtelijk onbekwaam verklaarde geesteszieken:
  A. Een meerderjarige die zich in een aanhoudende toestand van onnozelheid of krankzinnigheid, zelfs wanneer in die staat heldere momenten voorkomen
  B. Alle handelingen die hij stelt zonder de bijstand van zijn raadsman zijn van rechtswege nietig
• zwakzinnigen en verkwisters:
  Zwakzinnigen: bescherming tegen kwaadwillige medecontractanten die misbruik zouden maken van hun zwakke wil
  Verkwisters: bescherming van de onderhoudsplichten en de onderhoudsgerechtigden bv. Gokverslaafden

C. Onbekwaamheid betreft enkel goederen
D. Beperkte onbekwaamheid

• onder voorlopig bewind gestelde personen:
  A. Meerderjarige die geheel of gedeeltelijk, tijdelijk of aanhoudend wegens zijn gezondheidstoestand niet in staat is zijn goederen te beheren
  B. Aanstellen van voorlopig bewindvoerder mbt goederen
  C. Wie? Dementen, comateuzen, fysieke onvermogendheid
  D. Initiatief? Persoon zelf, elke belanghebbende, PK, Vrederechter
  E. Beschikking vredrechter

Question 8

Persoonlijke publiciteit: burgerlijke stand

Answer 8

• gemeentelijke bevoegdheid:
  Bevoegdheid die toekomt aan gemeenten
  => het college van burgemeester en schepenen is belast met het houden van registers van burgerlijke stand
• publiciteit voor elementen van staat

5 verplichte registers - authentieke bewijskracht:
1. Geboorteakten
2. Akte van aangifte van het huwelijk
3. Huwelijksakten
4. Akten van overlijden
5. Nationaliteitsakte
=> de akten die de ambtenaar van burgerlijke stand zelf opstelt? worden in de registers bewaard
=> daarnaast worden akten die de ambtenaar zelf niet opstelt, in de register overgeschreven bv. Als een Belg in Frankrijk trouwt, dan kan hij vragen dat de in Frankrijk opgestelde huwelijksakte, wordt overgeschreven in de registers van de burgerlijke stand van zijn woonplaats in belgie

Question 9

Persoonlijke publiciteit - andere identificatiemiddelen

Answer 9

• publicatie in Belgisch staatsblad
  Bv. Onbekwaamheidsverklaring, naamsverandering (dat is,immers een koninklijk of ministerieel besluit), naturalisme , …
• bevolkingsregisters: attest gezinssamenstelling => bevat info met betrekking tot de persoon, gegevens per persoon opgeslagen
• rijksregister
• identiteitskaart, internationaal paspoort en trouwboekje

Question 10

Persoonlijkheidsrechten

Answer 10

=> beschermen de persoonlijkheid van de mens
=> persoonlijkheidsrechten zijn het geheel van subjectieve rechten die een persoon tov eenieder kan afdwingen met betrekking tot zijn fysieke, psychische en moreel integriteit

• algemeen karakter:
  => door de persoonlijkheid is elk mens drager van persoonlijkheidsrechten
  => elk mens kan zijn persoonlijkheid tov derden ontwikkelen. Toch betekent dit absoluut karakter niet dat de rechten onbegrensd zijn
  => extrapatrimoniaal: persoonlijkheidsrechten zijn niet in geld waardeerbaar. Hoeveel is een leven, de vrijheid van een beweging, waard?
  => onvervreemdbaar: je kan ze niet verkopen of er afstand van doen en er kan ook geen beslag op gelegd worden

=> levenslang karakter: ontstaan bij de geboorte en eindigen bij de dood
=> de effecten ervan kunnen wel uitwerking hebben na overlijden bv. De wijze waarop je wilt bezien worden of doorwerken na dood (bescherming van het lijk)
=> we beperken ons tot het geven van een aantal voorbeelden:
A. Recht op eerbied voor het leven
B. Recht op eerbiedig privéleven
C. Recht op geslacht …

Question 11

Oefening: Marcel, die mede via een oplichtingszaak heel wat geld wist te vergaren, verblijft nagenoeg nog steeds in een Riante villa in Aalst. Om fiscale reden liet hij zich echter inschrijven in Knokke waar hij een appartement heeft, hoewel hij daar bijna nooit vertoeft. Onlangs werd Marcel omwille van de genoemde oplichtingszaak opgesloten in de gevangenis in Leuven. Waar bevindt zich de woonplaats van Marcel, en dit zowel in burgerrechtelijke zin als in de zin van het gerechtelijk recht?

Answer 11

Burgerlijke: Aalst
Gerechtelijke: Knokke
Feitelijke: gevangenis Leuven

Question 12

Maarten 16 en zoon van lydie en Pascal, verdiende met zijn vakantiejob 750 EUR. Bij Oscar, de plaatselijke garagehouder, koopt hij een tweedehands BMW 316 voor de prijs van 10 000 EUR. Zijn ouders zijn helemaal niet tevreden met deze aankoop en wensen stappen te ondernemen. Wat kunnen ze volgens jou doen?

Answer 12

Garage aanklagen => minderjarigen zijn handelsonbekwaam

Question 13

Familierecht

Answer 13

Wie is familie?
* bloedverwanten
= personen die afstammen van elkaar of van gemeenschappelijke voorouders

• aanverwanten (schoonfamilie):
  => bloedverwanten van de echtgenoot en de echtgenoten van bloedverwanten
  => een niet gehuwd persoon kan dus ook geen aanverwanten hebben
  => bloedverwanten zijn daarbij personen die afstammen van elkaar (= in rechte lijn) of van een gemeenschappelijke voorouder (= in zijlijn)

Question 14

Huwelijk

Answer 14

= instelling die het vormen van een bestendige levensgemeenschap? gesteund op seksualiteit, inhoudt tussen twee personen van een verschillend / hetzelfde geslacht
=> sluiten van contract mits bepaalde vormvereisten

1. Voorwaarden:
   * twee partners
   * vrije en bewuste toestemming
   * hetzelfde/ verschillend geslacht
   * geen verboden graad van bloed of aanverwantschap
   => tussen bloed en aanverwanten in de rechte lijn bestaan er steeds een huwelijkbeletsel, zij kunnen niet huwen met elkaar
   * minimumleeftijd: 18 jaar, onder de 18 jaar kan toch gehuwd worden als dispensatie (ontheffing) wordt verkregen van de rechtbank voor de leeftijdsvereiste. Dat kan gebeuren op voorwaarde dat de ouders hun instelling daarvoor geven of als er een vervangende matiging is door de rechtbank (als de ouders hun instelling weigeren te geven)
2. Sancties bij het niet naleven van de voorwaarden:
   * preventief: weigering door ambtenaar burgerlijke stand bv. Als je nog getrouwd bent, als je wil trouwen met je broer, …
   * achteraf:
   => nietigverklaring: wordt met terugwerkende kracht ongedaan gemaakt dwz vanuit gaan dat er nooit een huwelijk is geweest
   => werkt ex tunc: vanaf dat het huwelijk gesloten is en je na 4 jaar gescheiden bent, ben je voor de staat wel 4 jaar getrouwd geweest
   * situaties:
   Trouwen op 12/9/2010 -> 27/3/2014 => nietig verklaard of echtscheiding => huwelijk heet nooit bestaan of je bent 4 jaar getrouwd geweest voor de staat
3. Vormvereisten:
   Huwelijksaangifte voor ambtenaar van de burgerlijke stand
   => ambtenaar burgerlijke stand maakt akte van aangifte op
   => huwelijk mag ten vroegste 14 dagen na opmaak akte aangifte huwelijk voltrokken worden en ten laatste 6 maand na verstrijken 14 dagen
   => openbaar voor ambtenaar en burgerlijke stand: vroeger moest het op het gemeentehuis nu kan het ook elders
   => Max. 4 getuigen: mag ook zonder getuigen, kunnen zowel bloedverwanten als niet bloedverwanten zijn
4. Gevolgen van het huwelijk: primair stelsel
   => het geheel van rechten en verplichtingen die toepasselijk zijn op alle echtgenoten zonder onderscheid
   * wederzijdse rechten en plichten echtgenoten
   * verplicht voor alle echtgenoten
   * geen afwijkingen mogelijk (dwingend recht)
   * secundair stelsel
5. Gevolgen van huwelijk: huwelijksplichten:
6. Samenwoningsplicht: echtgenoten moeten samen wonen in echtelijke verblijfplaats
7. Getrouwheidsplicht: trouw zijn aan je echtgenoot / echtgenote
8. Bijstandsplicht: morele bijstand bv. Als je vrouw, haar broer verliest en aan het rouwen is moet je er zijn voor haar
9. Hulp en bijdrage plicht: financiële bijstand bv. De partner het meeste geld helpt partner met minste geld

Question 15

Gevolgen van het huwelijk - bescherming gezinswoning + huisraad

Answer 15

Onroerend goed, effectief bewoond door min. 1 echtgenoot = gezinswoning -> niet de tweede verblijfplaats!
=> als de vrouw een huis koopt kan de man niet een 2 e buis kopen achter haar rug
=> een tweede huis aan de kust zal niet als gezinswoning beschermt worden
=> gezinswoning in eigendom: geen verkoop! / geen bezwaring met zakelijk recht zonder instemming van de andere echtgenoot
* gezinswoning wordt gehuurd: mede-echtgenoot wordt van rechtswege medehuurder , ookal tekende deze de huurovereenkomst niet

Gevolgen huwelijk - hoofdelijkheid:
* voor huishoudelijke schulden
* voor schulden opvoeding kinderen
* niet: buitensporige schulden => allebei maar matig verdienen maar bv. Wel een dure auto kopen
* schulden => principe deelbaarheid :
Schuldeiser kan enkel bv. 20 euro vrezen aan elke schuldenaar en kan niet vragen aan een andere schuldenaar om 20 euro voor te schieten
* schuldeiser - schuldenaar => uitzonderlijke hoofdelijkheid:
1 schuldenaar betaald bv, 1000 euro terug en dat is comfortabeler voor de schuldeiser, want die heeft zijn geld terug. Dan is het juist nog de taak van de schuldenaar om het geld van de andere schuldenaren te krijgen

Question 16

Gevolgen van het huwelijk: vrijheid van beroep en autonomie in bankzaken

Answer 16

• elk van de echtgenoten kan een beroep naar keuze uitoefenen en de inkomsten er zelf van ontvangen:
  => de mede-echtgenoot kan zich wel richten tot de rechtbank als hij/zij meent dat het uitgeoefende beroep de belangen van het gezin schaadt. Bv. Een gehuwde man werkte bij de NMBS en in zijn statuut werd bepaald dat noch hij noch zijn echtgenote een cafe mocht openen. Op het moment dat de echtgenote een bar wenst te openen stapt de man naar de rechtbank omdat de beslissing van de vrouw de belangen van het gezin in gevaar kan brengen. Voor de rechtbank haalt de man zijn gelijk.
• elke echtgenoot kan een bank / kluis openen bij de Bank
  => weerlegbaar vermoeden: de bank gaat ervan uit dat de echtgenoot die de rekening opent, ook de eigenaar is van de gelden die erop staan

Question 17

Gevolgen huwelijk dringende en voorlopige maatregelen

Answer 17

Dringende en voorlopige maatregelen is niet hetzelfde als een echtscheiding: kan niet gevraagd worden wanneer de procedure van een echtscheiding al gestart is

Wanneer? 1 van de echtgenoten komt De huwelijksplichten niet na

Question 18

Oefeningen: na de huwelijksreis neemt Ilse haar intrek op het appartement van jan, de verhuurder van het appartement stuurt echter 1 maand later een aangetekende brief naar jan met de mededeling dat hij zelf het pand wenst te betrekken en dus de huurovereenkomst opzegt. Jan en Ilse verlaten het appartement. Ze beslissen onderling dat Ilse tijdelijk terug zal keren naar het ouderlijke huis en dat jan tijdelijk intrekt bij zijn beste vriend. Is er een geldige opzegging van de huurovereenkomst?

Answer 18

Ja geldig.

Question 19

Oefening: 4 jaar later … Jan en Ilse hebben intussen een eigen woning, hun eerste kindje wordt geboren en Ilse besluit niet meer te gaan werken. Jan en Ilse beslissen een tweedehandswagen aan te schaffen. Jan koopt echter een dikke Mercedes. Ilse is verontwaardigd want zo een wagen kan jan niet betalen. Uit schrik opent Ilse een bankrekening zonder medeweten van jan. De garagist wil het geld voor de wagen. Voeldoen beide echtgenoten aan de plicht van de bijdrage in de lasten van het huwelijk? Mag Ilse zonder medeweten van jan een bankrekening openen? Wie zal de garagist kunnen aanspreken voor de betaling v d schuld?

Answer 19

/, ja, jan, het is een buitensporige schuld

Question 20

Feitelijke scheiding en echtscheiding

Answer 20

1. Echtscheiding - voorlopige maatregelen
   => voorlopige maatregelen samen of nadat de scheiding werd ingeleid bij de burgerlijke rechtbank
   => voorlopige maatregelen gelden enkel tijdens de echtscheidingsprocedure: uitzondering maatregelen mbt kinderen
   => voorlopige maatregelen worden genomen door de voorzitten van de rechtbank in 1e aanleg : soms door echtscheidingsrechter bv. Toekenning van de gezamenlijke uitoefening van het ouderlijke gezag over de kinderen, het uitwerken van een verblijfsregeling voor de kinderen, opleggen van een afzonderlijke verblijfplaats
2. Echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting in het huwelijk:
   - voortzetting van de samenleving tussen de echtgenoten en hervatting is redelijkerwijze onmogelijk door ontwrichting
   - geen schuldvraag meer
   - geen bewijzen dat er een onherstelbare ontwrichting is
   - ofwel vermoeden onherstelbare ontwrichten:
   a. Beide echtgenoten vragen echtscheiding: vanaf 6 maanden na feitelijke scheiding
   b. Een echtgenoot vraagt echtscheiding: vanaf 1 jaar na feitelijke scheiding
   c. Indien minder lang feitelijk gescheiden: rechter vraagt tweede verschijning om wil uit de echtscheiding te bevestigen

Procedure => burgerlijke rechtbank

Gevolgen:
A. Ontbinding huwelijk
B. Huwelijksvermgensstelsel wordt vereffend en verdeeld
C. Verval rechten en plichten primair stelsel
D. Quid met regeling kinds? Voorlopige maatregelen lopen door na echtscheiding : indien geen akkoord, kan rechtbank uitkering opleggen op voorwaarde dat diegene die onderhoudsgeld vraagt geen zware fout beging en behoeftig is; Max 1/3 + Max duur van het huwelijk

Question 21

Echtscheiding door onderlinge toestemming

Answer 21

• buitenechtelijke fase:
  A. Familierechtelijke overeenkomst:
• onderhoudsgeld tussen partners: zowel tijdens als na procedure
• afzonderlijke verblijfsplaats
• maatregelen mbt kids
• bijdrage in de opvoeding en het onderhoud van de kinderen

B. Vermogensrechtelijke overeenkomst:

• regelingsakte
• verdeling van de schulden
• gerechtelijke fase:
  A. Meestal twee maal verschijnen in een tijdspanne van 3 tot 4 maanden nadien spreekt rechtbank echtscheiding uit
  B. Tijdens de hele duur van de procedure kan 1 van de echtgenote, beslissen de procedure niet voort ge zeggen. In dat geval kan de echtscheiding door onderlinge toestemming geen doorgang vinden.
  C. Gevolgen: de gevolgen van deze vorm van echtscheiding regelen de echtgenoten zelf in de overeenkomst die ze in de buitengerechtelijke fase opstellen

Question 22

Samenwoning buiten het huwelijk

Answer 22

1. Wettelijke samenwoning:
   * twee personen: zowel voor homo als voor hetero
   * echte levenspartners / huishouden vormen uit economische overwegingen
   * verklaring van samenwoning afleggen voor ambtenaar burgerlijke stand
   * mini primair stelsel van dwingend recht:
   - bescherming gezinswoning,
   - hoofdelijke aansprakelijkheid
   - bijdrageplicht
   - dringende en voorlopige maatregelen: voorwaarde: vordering daartoe bun de vrederechter werd ingeleid binnen de 3 maanden na de beëindiging v h samenwonen

• stelsel van scheiding van goederen (aanvullend recht)

=> dit betekent dat elke partner bij een wettelijke samenwoning de goederen behoudt waarvan hij de eigendom kan bewijzen alsook de inkomsten uit deze goederen en de opbrengsten uit arbeid
=> goederen : geen bewijs? Komen in de onderverdeeldheid

• eventueel notarieel samenlevingscontract = ander systeem dan hierboven
• einde:
  1. Een van de twee partners legt verklaring af bij ambtenaar burgerlijke stand
  2. Onderling akkoord overhandigen aan ambtenaar burgerlijke stand
  => beëindigen wettelijke samenwoont
  => echtscheidingsprocedure is niet nodig
  3. Geen onderhoudsuitkering
  => de ene echtgenoot is niks verschuldigd aan de andere
  4. Huwelijk
  5. 1 van de 2 partners overlijdt

Question 23

Feitelijke samenwoning

Answer 23

=> geen persoonlijke plichten: niet verplicht om wettelijk samen te wonen
=> feitelijk samenwonen: al dan niet op hetzelfde adres gedomicilieerd
* vermogensrechtelijke verhouding
* eventueel samenlevingscontract (aanbevolen) :
A. Onderhands / notarieel:
Onderhands: samenwonende partners kunnen zelf opteren een dergelijk contract onderling op te smeken
B. Notarieel: bv. Gemeenschappelijke rekening om bepaalde kosten van te betalen en hoeveel elk daar op stort, een regeling treffen over wat moet gebeuren bij beëindigen relatie

• geen wettelijk erfrecht
• einde relatie? Men kan van de ene op de andere dag een einde maken aan de samenwoning : geen formaliteiten

Question 24

Moederlijke afstamming

Answer 24

Diegene die in de geboorteakte als moeder is vermeld

• naam moeder niet vermeld / geen geboorteakte: moeder kan kind erkennen
• als de moeder gehuwd is en een kind geboren tijdens het huwelijk: erkenning moet meegedeeld worden aan de echtgenoot
• gerechtelijk worden vastgesteld

Question 25

Vaderlijke afstamming

Answer 25

Vermoeden: als een gehuwde vrouw een kind krijgt en de echtgenoot daarvan de vader is en dit als het kind geboren is tijdens het huwelijk of binnen de 300 dagen na de ontbinding / nietigverklaring van het huwelijk
A. Vermoeden kan betwist worden door moeder, kind, man ten aanzien van wie afstamming vaststaat en de persoon die vaderschap van het kind opeist

• erkenning: wanneer vaderschap niet vaststaat op grond van vermoeden vaderschap
  A. Niet gehuwde vrouw: wanneer de vader gehuwd is en een kind erkend dat verwekt is bij een vrouw van wie hij niet de echtgenoot is, moet die erkenning ter kennis van de echtgenoot gebracht worden

B. Onderzoek naar vaderschap:
=> de afstamming wordt in dat geval bewezen door het bezit van staat ten aanzien van de vermeende vader, bij gebrek aan bezit van staat wordt de afstamming van de vaderszijde door alle wettelijke middelen bewezen

Question 26

Ouderlijk gezag

Answer 26

* rechten 
A. Recht op persoonlijk contact met het kind
B. Gezag over het kind
C. Recht op respect v h kind
D. Beheer van goederen van het kind
E. Vruchtgenot op goederen kind 

• plichten:
  A. Ouders zijn aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door hun kind
  = minderjarige kinderen
  B. Ouders zijn onderhoudsplichtig tov hun niet zelfstandige kinderen:
  => eindigt niet noodzakelijk bij meerderjarigheid , duurt tot de kinderen hun studieplicht hebben afgerond kan wel wegvallen door bv studies zonder normale voortgang
  => alimentatiegeld
• uitoefening van het ouderlijk gezag:
  A. Samenwonenden:
• principe: gezamenlijke uitoefening over minderjarige kinderen
  => bij gebrek aan instemming van beide ouders kan jeugdrechtbank oordelen
  B. Niet-samenwonenden:
• principe: gezamenlijke uitoefening
  => de rechtbank kan uitzonderlijk het ouderlijk gezag exclusief aan 1 v d ouders geven bv. Als 1 van de ouders in een verafgelegen land verblijft, drugsverslaafd is of in gevangenis zit

Question 27

Kinderen: onderhoudsverplichting

Answer 27

De personen tussen wie een onderhoudsplicht bestaat zijn nagenoeg steeds door een familiale band verbinden: belangrijke plichten:
A. Verplichtingen v d echtgenoten tot hulp en bijdrage in lasten huwelijk
B verplichting v beide ouders tov hun niet zelfstandige kinderen
C onderhoudsplicht tussen ex echtgenoten
D kinderen + schoonkinderen

Voorwaarden:
* schuldeisers moeten behoeftig zijn: wil zeggen dag hij een bepaald levensniveau niet kan bereiken bv. Zo zal de echtgenoot behoeftig zijn als hij niet dezelfde levensstandaard heeft van zijn partner
* potentieel onderhoudsplichtige moet over voldoende middelen beschikken om het onderhoud te verschaffen:
Bv. Jos, vader van jan, beschikt over 400 euro per maand. Opdat hij in zijn bestaan zou kunnen voorzien heeft hij 600 euro nodig. Het saldo van 200 euro moet worden betaald door jan als deze in casu onderhoudsplichtig en vermogend is.

Question 28

Omgangsrecht

Answer 28

• 2 ouders met kind die niet samenwonen
  => gezamenlijk
  => exclusief: 1 iemand en andere omgangsrecht
• grootouders:
  => recht om persoonlijk contact met kind te onderhouden
  => jeugdrechter
  => kan ontzegt worden in belang kind
• andere personen bv. Tantes, overgrootouders, samenwonende partner => Wnr de betrokkene aantoont dat bij een bijzonder affectieve band met het kind heeft; belang kind primeert