De wervelkolom Flashcards
Bespreek de wervelboog.
= arcus vertebrae
- foramen vertebrale -> vormen canalis vertebralis met ruggemerg
- basis craniaal en caudaal ingesnoert = incisura cran/caud
Bespreek het corpus vertebae
= ventraal deel wervel
- extremitas cranialis(bol)/caudalis(hol)
- verbonden met discus intervertebralis
- crista dorsalis en ventralis
Beschrijf het foramen intervertebrale.
- gevormd door incisura cranialis en caudalis 2 opeenvolgende wervels.
- nn. spinales naar buiten
Wat is het spatium interarcuale?
= ruimte tussen 2 wervelbogen
Wat is typisch aan halswervels (algemeen)?
- zwakke spinaaluitsteeksels
- sterk uitgebouwde en afgeronde gewrichtsuitsteeksels
- dwarsuitsteeksels hebben canalis transversalis
Wat zijn de foveae articulares craniales van de atlas?
= 2 diepe gewrichtsvlakken voor de achterhoofdsknobbels
Wat is het verschil tussen de atlas van een paard, carnivoren en een rund?
paard: onduidelijk tuberculum dorsale
rund: knobbelvormig tuberculum dorsale + geen foramen transversarium op atlasvleugels
carnivoren: atlasvleugels hebben incesura alaris ipv foramen alare
Bespreek het atlanto-occipitaal gewricht.
naam, gewrichten, banden,…
= articulatio atlanto-occipitalis
- 2 ellipsgewrichten met elk 1 achterhoofdsknobbel en 1 voorste gewrichtsvlakte
- verlengde merg tussen 2 gewrichtskapsels
- membrana atlanto-occipitalis dorsalis
- membrana atlanto-occipitale ventralis
- lig. laterale sinister/dexter -> versterken gewrichtskapsel
bespreek het membrana atlanto-occipitale dorsale
verbind dorsale atlasboog -> dorsale rand for. magnum + lateraal versmolten met gewrichtskapsels
-> sluit spatium atlanto-occipitale af
Bespreek het membrana atlanto-occipitale ventrale.
zwakkere membraan.
verbind ventrale atlasboog met met ventrale rand van for. magnum
Hoe verschilt de axis van de andere halswervels?
- zeer lang wervellichaam
- dens axis
- scherpe crista axis
- proc. transversus zwak ontwikkelt
- basis dwarsuitsteeksel door for. transversum doorboord
- incisura vertebralis cran. meestal gesloten tot for. vertebralis
Wat is het verschil tussen de axis van het paard, carnivorn en het rund?
paard: crista axis = lang + gesplitst (caudaal)
dwarsuitsteeksel kort+ smal
carn: crista axis= cran en caud voorbij corpus
incisura vertebralis cran. niet gesloten+ zeer diep
dwarsuitsteeksel overschrijd einde lichaam
rund: crista axis = kort+ hoog+ rechthoekig
dens: kort en breed
bespreek het atlanto-axiaal gewricht.
= gewricht tussen atlas en axis
- 1 gewrichtskapsel
- dorsale ligamenten: - lig. interspinale = lig. atlanto axialis
- membrana atlanto-axialis dorsalis
- membrana tectoria
bespreek de banden van de tand van de axis.
RU en EQ: 2 banden van bovenvlakte tand naar bovenvlakte ventrale atlasboog -> voortzetting lig. longitudinale dorsale
- lig. apicis dentis = overblijfsel notochord ; verbind apex dentis met pars basilaris van os occipitale
CARN en SU:
- ligg. alaria -> zijranden tand met achterhoofdknobbels of onderrand for. magnum
- ligg. transversa atlantis -> dens axis naar laterale zijde atlas
ventrale ligamenten:
- lig. atlanto-axiala ventrale : tuberculum ventrale (atlas) met crista ventralis (axis)
Bespreek het lig. atlanto-axialis dorsalis.
= lig. interspinale
verbind tuberculum dorsale atlas met voorzijde proc. spinosus van axis. is voortzetting van lig. supraspinale tussen andere wervels
Bespreek het membrana atlanto-axiale dorsalis.
loopt tussen caudale rand arcus dorsalis atlas en craniale rand van arcus axis. wisselt vezels uit met gewrichtskapsel
bespreek het membrana tectoria.
verbind bovenzijde wervellichaam axis met onderzijde van foramen magnum. versterkt gewrichtskapsel + beschermt ruggemerg.
verbonden met lig. longitudinale dorsale en ligg. transversa atlantis
Wat is er typisch aan de wervelboog bij de halswervels?
- diepe incesura vertebralis cran. en caud. -> wijd for.intervertebrale voor spinale zenuwen
- spatium interarculare bij carn. zeer nauw
Bespreek de dwarsuitsteeksels bij de halswervels.
= proc; transversus.
- voorste knobbel : tuberculum ventrale processi transversi -» dicht bij corpus. Bij C6 uitgegroeid tot laten (= lamina ventralis)
- achterste knobbel : tuberculum dorsale processi transversi
- for. transversarium aan basis dwarsuitsteeksel -» vormen allen canalis transversalis
Bespreek de halswervels bij het paard.
- lang wervellichaam
- tuberculum dorsale ipv spinaaluitsteeksels
- dwarsuitsteeksels smal en caudolateraal gericht
- tuberculum ventrale proc transversum smal en craniaal gericht
bespreek de halswervels bij runderen.
- kort en breed wervellichaam
- spinaaluitsteeksels meer uitgesproken + caudaal gericht
- dwarsuitsteeksels knobbelvormig en dwars gericht
Bespreek de halswervel bij de carnivoren.
- lichaam wordt steeds langer C3->C7
- extremitas cran en caud slechts crista ventralis sterk bij C3< C4C6
- dwarsuitsteeksel smal
Hoe herken je de overgangswervel C7?
-kenmerken van zowel hals als thoracale wervels:
HALSWERVEL: * Bolle extremitas cran. * holle extremitas caud. * grote proc. articulares THORACALE WERVEL: * kort lichaam * geen for. trasversium * lang spinaaluitsteeksel * kort dwarsuitsteeksel zonder tuberculum ventrale ** corpus bevat fovea costalis caud.
vergelijk de verschillende overgangswervels bij de verschillende diersoorten.
CARN: kort, scherp spinaaluitsteeksel
RUND: breed, lang spinaaluitsteeksel
EQ: kort, scherp spinaaluitsteeksel
hoeveel ruggenwervels hebben volgende diersoorten?
eq, su, ru, carn, cun, ho?
eq= 18 su=14 ru=13 carn= 13 cun= 12 ho=12
Wat is typisch voor het corpus van de ruggenwervels?
- zwakke crista ventralis
- fovea costalis cran en caud voor rib
- > diep vanvoor, zwak naar achter toe
- > fovea costalis caud ontbreekt bij laatste rugwervel
Bespreek de spinaaluitsteeksel bij de rugwervels.
- zeer hoog thv de schoft
- eerste caudaal gericht, laatste craniaal gericht. loodrechte proc. spinosus = verterbae anticlinalis(= diafragmatische wervel; aanhechting diafragma)
- vrije uiteinden verdikt = tuberositas spinalis
- bevat kraakbeenkap bij jonge dieren
Wat zijn proc. mammilares?
- komt alleen voor bij rug en lendewervels
- zijn craniaal gericht
- leunen aan bij proc. transversus, meer caudaal: bij voorste gewrichtsuitsteeksel
bespreek de openingen in de ruggewervels.
incisura vertebralis cran en caudalis
* cranialis: klein
* caudalis: diep, soms afgesloten tot for. vertebralis (Bo.)
foramina intervertebralia:
* zeer wijd(C7,T1,T2) andere zeer klein
* geen spatia interarcularia wanr bogen schuiven over elkaar
Wat is er typisch voor oudere paarden thv de spinaaluitsteeksels van de ruggenwervels?
kraakbeenkap op proc; spinosus verbeent en er ontstaat een tuberositas spinalis
Hoeveel lendenwervels hebben volgende diersoorten?
carn, cun, eq, ru, su, ho?
carn= 7 cun= 7 eq=6 -> arabische volbloed 5 ru= 6 su=6 ho=5
Wat is het spatium lumbosacrale, hoe wordt het gevormd + klinische relevantie?
= breed spatium tussen de laatste lendewervel en het sacrum
= goede plaats voor epidurale anesthesie
wat is er zo bijzonder aan de gewrichtsuitsteeksels thv de lendewervels?
- gewrichtsuitsteeksels staan sagitaal waardoor zijdelingse bewegingen worden verhinderd.
- craniale gewrichtsuitsteeksels (bji laatste L) versmolten met proc; mamilares = proc. mamilo-articularis
Wat zijn proc. accessori?
- komen voor bij honden op de lendenwervels
- staan caudaal gericht
Wat is er speciaal aan de wervellichamen bij de sacraalwervels?
- vergroeien door verbening tussenwervelschijven = os sacrum
- driehoekige vorm (4 hoekig bij CARN)
- vertonen aan onderzijde dwarse groeven = lineae transversae
- craniovertrale rand 1e wervellichaam steekt meestel kamvormig uit= promontorium
Wat is speciaal aan de spinaaluitsteeksels van de sacraalwervels?
zijn caudaal gericht en soms vergroeit tot kam
Wat is er speciaal aan de transversaal uitsteeksels bij de sacraalwervels?
- vergroeien bilateraal tot pars lateralis
- craniaal deel pars lateralis vormt ala sacralis
- > gescheiden van corpus door incesura alae ossis sacri
- > bovenvlakte= gewrichtsvlakte voor os ilium= ilio-sacraal gewr. - bovenvlakte pars lateralis= ruw= facies dorsalis
- ondervlakte pars lateralis= glad= facies pelvina
- door versmelting forr. intervertebralia gedeelt in forr. sacralia dorsalia ventralis en dorsalis
Wat is het verschil tussen de sacraalwervels van een paard en een rund?
PAARD: - alleen aan basis vergroeide spinaaluitsteeksels+uiteinden verdikt tot tuberositas spinalis
- pars lateralis draagt crista sacralis lateralis
RUND: - spinaaluitsteeksels over de ganse lengte vergroeid
-> uiteinden vormen crista sacralis mediana
- gewrichtsuitsteeksels versmelten tot crista sacralis intermedia -» deelt forr. sacralia dorsalia in 2 delen
hoeveel staartwervels hebben volgende diersoorten?
ov, cap, eq, bo, car, su?
ov= 3-24 cap=12-16 eq= 15-21 bo= 18-20 car= 20-23 su= 20-23
wat is de procc. hemales?
komt voor bij carnivoren en koeien, ventraal ophet wervellichaam van de staartwervels
geef de lange banden van de wervelkolom.
- lig. longitudinale ventrale: onderzijde wervellichaam en tussenwervelschijven, van laatste Th tot sacrum
- lig. longitudinale dorsale: op bodem wervelkanaal, van axis tot sacrum
- lig. supraspinale: voortzetting nekstreng over de spinaaluitsteeksels, van schoft tot sacrum. Bij EQ en RU kapvormig verbreed (= pars cucullaris)
-Lig; nuchae: van achterhoofd naar schoft 2 delen:
-> funiculus nuchae: pare nekstreng (niet bij fe en su)
van occiput naar 2e spinaal
-> lamina nuchae= pare nekplaat
-
Geef de korte banden van de wervelkolom.
- ligg. interarcualia: overbruggen spatia interacualia
- ligg. interspinale: fibreuze banden tussen spinaaluitsteeksels in rug en lendenstreek
- ligg; intertransversalia: banden tussen transversaaluitsteeksels lendewervels
Wat is de bursa subligamentosa supraspinalis?
= bursa cucularis
= slijmbeurs onder de pare nekstreng van het lig. nuchae tussen atlas en axis bij het paard
