Dars 3 Flashcards
چه عواملی شرایط نهضت مشروطه را فراهم کرد؟ (پرسش نمونه ۱)
۱. از دست رفتن بخش‌هایی از سرزمین ایران
۲. غلبه استعمار بر مملکت
۳. استبداد دستگاه حاکم
۴. مخالفت‌های مردم و علما با استبداد و استعمار
۵. ورود اندیشه‌های جدید
ص۳۸-۴۱
در دوره قاجار کدام نواحی توسط روسیه از ایران جدا شد؟
کل قفقاز و منطقه ماوراءالنهر که مناطق و ایالت‌های وسیع و زرخیزی بودند.
ص۳۸
در دوره قاجار کدام نواحی توسط انگلستان از ایران جدا شد؟
ایالت‌های هرات و قندهار؛ همچنین بخش بزرگی از بلوچستان.
ص۳۸
چرا ایران در قرن نوزدهم مورد توجه کشورهای استعمارگر قرار گرفت؟
موقعیت ویژه جغرافیایی و برخورداری از منابع سرشار اولیه
ص۳۹
چه عواملی زمینه سلطه بیگانگان بر ایران را فراهم کرد و بارزترین نتیجه آن چه بود؟
۱. ضعف حکومت قاجار
۲. دسیسه‌های عناصر نفوذی
۳. فساد مالی درباریان
– بارزترین نتیجه این وضعیت، امتیازهای متعددی بود که به خارجی‌ها داده می‌شد.
ص۲۹
چرا شاهان قاجار از بیگانگان وام دریافت می‌کردند و آن چگونه آن را خرج می‌کردند؟
علاقه شاهان قاجار به مسافرت به اروپا انگیزه شاهان به دریافت وام را بیشتر کرده بود. ناصرالدین‌شاه و مظفرالدین‌شاه از روس‌ها و انگلیسی‌ها وام دریافت می‌کردند و به جای اینکه این پول را هزینه کار‌های اساسی کنند، آن را خرج سفرهای خود به اروپا می‌کردند.
ص۳۸
چه عواملی در دوره قاجار احساسات ملی ایرانیان را جریحه‌دار کرد؟
۱. دادن امتیازات به کشورهای دیگر
۲. گرفتن وام از خارجی‌ها
۳. اعمال حق کاپیتولاسیون (قضاوت کنسولی)
۴. دخالت دولت‌های بیگانه در امور داخلی ایران
ص۴۰
در مورد استبداد حکومت قاجار توضیح دهید
حکومت قاجار بر بنیاد استبداد متکی بود و قدرت در دست شاه و اراده او متمرکز بود. مردم ایران هیچگونه تضمینی برای حفظ جان و مال و ناموس خود در مقابل دستگاه استبدادی نداشتند. شاه و بستگانش هر کاری که مایل بودند انجام می‌دادند و هر بلایی که می‌خواستند بر سر مردم می‌آوردند.
ص۴۰
روش انتصاب حاکمان ایالت‌ها در دوره قاجار چگونه بود و چه پیامدهایی داشت؟
روش انتصاب حاکمان ایالت‌ها به این طریق بود که این ایالت‌ها در ازای دریافت مالیات‌های سنگین ثابت سالیانه، به طور کامل در اختیار شاهزادگان قرار می‌گرفتند. این نوع واگذاری شبیه به فروش ایالت‌ها بود؛ بدین گونه فشار مالیاتی کمرشکنی بر مردم تحمیل می‌شد. به این دلیل مردم از حکومت قاجار ناراضی بودند.
ص۴۰
اندیشه سیاسی اسلام و فعالیت عالمان دینی چه نقشی در پیدایش مشروطه‌خواهی داشت؟ (پرسش نمونه ۲)
توجه مردم مسلمان ایران به آموزه‌های دین اسلام نظیر عدالت خواهی و لزوم دفع ظلم که در آیات قرآن به آن پرداخته شده است، موجب می‌شد نسبت به این آموزه‌ها احساس تکلیف کنند. از سوی دیگر مکتب شیعه قدرت مطلق سلاطین را نامشروع می‌دانست و مشروعیت نسبی قدرت حکام، مشروط به پاسداری از باورهای دینی مردم و حفظ تمامیت ارضی کشور بود.
ص۴۰
نهضت تحت رهبری روحانیون در دوره ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه بر چه پایه‌هایی استوار بود و چه اهدافی را دنبال می‌کرد؟ (پرسش نمونه ۳)
اساس این نهضت بر مبارزه با استعمار خارجی و استبداد داخلی و تلاش برای برقراری ارتباط عدالت در مملکت قرار داشت تا با ایجاد عدالت‌خانه و “دارالشورا”، قدرت و اختیارات پادشاه را محدود و با اجرای قوانین اسلامی از گسیختن آنها جلوگیری کند.
ص۴۱
در دوره قاجار اندیشه‌های سیاسی جدید از چه طریقی به ایران راه یافت؟ (پرسش نمونه ۴)
– اعزام دانشجو به خارج
– سفرهای درباریان و سیاستمداران به خارج
– مهاجرت برخی از ایرانیان به کشورهای مختلف
ص۴۱
روزنامه‌های دوره قاجار را به چند دسته می‌توان تقسیم‌بندی کرد؟
داخلی و خارجی (روزنامه‌های داخلی خود به دو دسته‌ی روزنامه‌های “دولتی” و “غیردولتی” تقسیم می‌شدند)
اولین روزنامه ایران چه نام داشت و توسط چه کسی منتشر شد؟
“کاغذ اخبار” اولین روزنامه ایران بود که توسط میرزا صالح‌شیرازی انتشار یافت.
ص۴۲
ویژگی سفرنامه میرزا صالح شیرازی چیست؟
میرزا صالح شیرازی در سفرنامه خود به روشنی از اندیشه‌های نوین غربی به ویژه نظام حکومت مشروطه انگلیس تعریف و تمجید کرده است.
ص۴۲
“سیاحتنامه ابراهیم بیگ” اثر کیست و چه ویژگی‌ای دارد؟
“سیاحتنامه ابراهیم بیگ” حاج زین‌العابدین مراغه‌ای است. در این سفرنامه اوضاع نابسامان کشور به زبان ساده بیان گردیده و در مقابل از ویژگی‌های مثبت تمدن غرب سخن گفته است.
ص۴۲
نوشته‌های چه کسانی در پیدایش مشروطه‌خواهی موثر بودند؟
– میرزا ملکم‌خان
– میرزا یوسف‌خان مستشارالدوله
– عبدالرحیم‌خان طالبوف
– میرزا فتحلی‌آخوندزاده
ص۴۲
در آثار روشنفکران ایرانی دوره قاجار به چه مسائلی توجه شده است؟ (پرسش نمونه ۵)
پذیرش اندیشه‌های غربی شیفتگی و خودباختگی بی‌چون و چرا در برابر فرهنگ بیگانه از ویژگی‌های بارز افکار این افراد بوده.
ص۴۲
