Dars 13 Flashcards
علت استعفای دکتر مصدق در ۳۰ تیر ۱۳۳۱ چه بود؟
در ۳۰ تیر ۱۳۳۱ او که برای مواجهه با مخالفان داخلی در راس دربار قرار داشت، از شاه خواست تا پست وزارت جنگ را در اختیار او قرار دهد و چون شاه نپذیرفت، مصدق استعفا کرد.
ص۱۲۰
قیام ۳۰ تیر چه نتایجی داشت؟
در اولین ساعات روز ۳۰ تیر ۱۳۳۱ مردم تهران در حالی که محاصره نیروی نظامی بودند حرکت می‌کردند و رشادت آنها باعث شهادت تعدادی از آنها شد؛ در نتیجه این اتفاقات، شاه با بر کناری قوام بار دیگر مصدق را به نخست‌وزیری منصوب کرد.
آیت‌الله کاشانی به ریاست مجلس انتخاب شد و دکتر مصدق علاوه بر ریاست دولت، وزارت جنگ را نیز شخصاً بر عهده گرفت و از موقعیت مستحکمی برخوردار شد.
ص۱۲۱
بروز اختلاف میان رهبران نهضت ملی شدن نفت چه پیامدهایی داشت؟
با بروز اختلاف و شکاف در میان رهبران نهضت، کوچک‌ترین توطئه مبدل به ضربه محکمی بر ملی شدن صنعت نفت می‌شد و پایه‌های حمایت و پشتیبانی مردم که عامل مهمی بود را سست می‌کرد.
ص۱۲۱
چه عواملی موجب شد که مصدق در دور دوم نخست وزیری از حمایت مردم محروم بماند؟ (پرسش نمونه ۱)
ضعف ساختاری و بی‌کفایتی برخی از اعضای کابینه دولت، رقابت‌ها و قدرت طلبی‌ها، جدایی و بروز شکاف اجتماعی مانع از آن شد که مردم بار دیگر در صحنه مبارزه حاضر شوند.
ص۱۲۱
واکنش آمریکا نسبت به نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران در آغاز چگونه بود؟ چرا؟
دولت آمریکا به دلیل رقابت نفتی با انگلستان در خاورمیانه ابتدا به حمایت از نهضت ملی شدن نفت پرداخت و قانون ملی شدن صنعت نفت را گامی در راستای پایان دادن به تسلط انگلستان بر نفت ایران تلقی می‌کرد.
ص۱۲۲
انگلستان از چه راه‌هایی همکاری آمریکا برای انجام کودتا در ایران را جلب کرد؟ (پرسش نمونه ۲)
– انگلیسی‌ها قول دادند شرکت‌های نفتی آمریکا را در منابع نفت ایران شریک سازند.
– خطر نفوذ کمونیسم و حزب توده را در ایران بزرگ جلوه دادند.
ص۱۲۲
انگلستان از چه راه‌هایی به تضعیف دولت مصدق پرداخت؟ (پرسش نمونه ۳)
دولت انگلستان با استفاده از شبکه جاسوسی در ایران فعالیت داشت و به شکل‌های گوناگون دولت مصدق را تضعیف می‌کرد. از جمله این اقدامات تحریم خرید نفت ایران و تهدید کشورهای خریدار نفت ایران بود.
ص۱۲۳
شوروی در جریان نهضت ملی شدن نفت ایران چه اقداماتی انجام داد؟
شوروی نیز با وجود شدت جنگ سرد با آمریکا، برای کمک به ایران کاری انجام نداد و در شرایط سخت اقتصادی ایران، از پرداخت بدهی‌های خود به ایران سر باز زد.
ص۱۲۴
موضع حزب توده نسبت به دولت مصدق چه بود؟ عملکرد آن حزب در کودتای ۲۸ مرداد چگونه بود؟ (پرسش نمونه ۴)
حزب توده به دلیل وابستگی به شوروی از منافع آن دولت حمایت می‌کرد و همواره رفتار خشمگینی با نهضت ملی شدن نفت داشت.
ص۱۲۴
شبکه بدامن چه نقشی در کودتای ۲۸ مرداد داشت؟
این شبکه از طریق نفوذ در احزاب و جریان‌های سیاسی، ضمن ایجاد آشوب در کشور و اختلاف افکنی اعضای نهضت ملی ایران، شرایط بدبینی نسبت به رهبران نهضت را فراهم می‌کرد.
ص۱۲۵
واکنش محمدرضا شاه در برابر نهضت ملی شدن صنعت نفت چگونه بود؟
محمدرضا شاه ابتدا در برابر نهضت ملی شدن نفت مردد بود. او به شدت از پیامدهای نهضت که موجب تضعیف قدرت او می‌شد، می‌ترسید. او شجاعت ایستادگی در برابر ملت و نهضت را نداشت و از طرفی هم جرات نمی‌کرد با آنها همراهی کند؛ زیرا از انگلیسی‌ها می‌ترسید و هنوز برکناری و اخراج پدرش توسط آنان را از یاد نبرده بود.
ص۱۲۶
در دوره نخست وزیری مصدق عناصر فعال دربار چه کسانی بودند؟ آنها چگونه به تضعیف دولت مصدق پرداختند؟ (پرسش نمونه ۵)
اشرف پهلوی، خواهر شاه، مادر شاه و افراد دربار، که بر ضد حقوق و منافع ملت ایران و به نفع دولت انگلستان، در مقابل نهضت ملی شدن نفت ایستادند.
ص۱۲۶
مطبوعات چه نقشی در کودتای ۲۸ خرداد داشتند؟
کودتاگران با استفاده از مطبوعات به سازماندهی افکار عمومی پرداختند و از این طریق توانستند با ایجاد شایعات به تخریب شخصیت دکتر مصدق و تشدید نارضایتی مردم از دولت به اختلاف‌ها دامن بزنند.
ص۱۲۷
هدف مصدق از انحلال مجلس چه بود و چه پیامدهایی داشت؟
دکتر مصدق به بهانه نفوذ بیگانگان در مجلس تصمیم گرفت دوره هفدهم را منحل کند. تلاش‌های آیت الله کاشانی برای جلوگیری از انحلال مجلس به جایی نرسید و باعث شد فرصت مناسبی برای کودتاگران فراهم شود.
کودتاگران مدعی بودند پس از انحلال مجلس شورای ملی دیگر دولت مصدق مشروعیت قانونی ندارد.
ص۱۲۸
