Ćwiczenie 3: narządy limfoblastyczne, hematopoeza - rozwój elementów morfotycznych krwi. Krzepnięcie krwi (hemostaza)

Question 1

Czym jest szpik kostny?

Answer 1

Jest to tkanka znajdująca się wewnątrz kości, która pełni kluczową rolę w produkcji komórek krwi. Istnieją dwa rodzaje szpiku kostnego: szpik czerwony i szpik żółty.

Question 2

Jakie znaczenie ma szpik czerwony?

Answer 2

Jest odpowiedzialny za produkcję czerwonych krwinek (erytrocytów), białych krwinek (leukocytów) oraz płytek krwi (trombocytów). Te trzy rodzaje komórek krwi są niezbędne do utrzymania zdrowego układu krwionośnego i transportu tlenu, walki z infekcjami oraz krzepnięcia krwi.

Question 3

Jakie znaczenie ma szpik żółty?

Answer 3

W przeciwieństwie do szpiku czerwonego, szpik żółty składa się głównie z tłuszczu i jest mniej aktywny pod względem produkcji komórek krwi. Jednak może służyć jako rezerwuar krwiotwórczy w przypadku potrzeby, na przykład w przypadku uszkodzenia szpiku czerwonego.

Question 4

Wymień narządy limfoblastyczne

Answer 4

Grasica, węzły chłonne, śledziona, grudki chłonne, migdałki

Question 5

Scharakteryzuj grasicę

Answer 5

Grasica jest narządem limfoidalnym umieszczonym w górnej części jamy brzusznej, pod żebrami. Grasica jest ważna w dojrzewaniu limfocytów B (komórek B) oraz w usuwaniu zużytych czerwonych krwinek. Pełni istotną rolę w reakcjach immunologicznych i odporności organizmu.

Question 6

Scharakteryzuj węzły chłonne

Answer 6

Węzły chłonne to małe narządy o kształcie fasolki, które są rozproszone wzdłuż całego ciała wzdłuż dróg limfatycznych. Są one miejscem, gdzie zachodzą ważne procesy immunologiczne. Węzły chłonne zawierają białe krwinki, zwłaszcza limfocyty, które biorą udział w reakcjach obronnych organizmu, usuwaniu patogenów i filtracji limfy.

Question 7

Scharakteryzuj śledzionę

Answer 7

Śledziona to narząd umiejscowiony w lewym górnym kwadrancie jamy brzusznej. Pełni rolę filtru dla krwi, usuwając uszkodzone lub zużyte czerwone krwinki. Śledziona również pełni funkcję immunologiczną, a jej tkanka limfatyczna zawiera limfocyty, które uczestniczą w reakcjach obronnych organizmu.

Question 8

Scharakteryzuj grudki chłonne

Answer 8

Grudki chłonne, znane także jako węzły chłonne błon śluzowych, są małymi skupiskami tkanki limfatycznej rozproszonymi w obrębie błon śluzowych organizmu, takich jak błona śluzowa jelita czy nosa. Grudki chłonne są częścią układu odpornościowego, które reagują na potencjalne patogeny wprowadzające się przez błony śluzowe.

Question 9

Scharakteryzuj migdałki (tonsyle)

Answer 9

Migdałki to skupiska tkanki limfatycznej w obrębie gardła i nosa. Pełnią one rolę w obronie organizmu przed infekcjami, ponieważ zawierają limfocyty i białka immunoglobulinowe, które mogą neutralizować patogeny.

Question 10

Jaka jest wspólna funkcja wszystkich narządów limfoidalnych?

Answer 10

Wszystkie te narządy limfoidalne współpracują, aby utrzymać zdrowy układ odpornościowy i chronić organizm przed infekcjami i chorobami.

Question 11

Wymień główne funkcje czerwonego szpiku kostnego

Answer 11

Produkcja erytrocytów (czerwonych krwinek): Erytrocyty, znane również jako czerwone krwinki, są komórkami krwi odpowiedzialnymi za transport tlenu do tkanek i narządów oraz usuwanie dwutlenku węgla z organizmu. Czerwony szpik kostny jest głównym miejscem produkcji erytrocytów.

Produkcja leukocytów (białych krwinek): Leukocyty są kluczowymi komórkami układu odpornościowego, które pomagają organizmowi w walce z infekcjami i innymi patogenami. Czerwony szpik kostny produkuje różne rodzaje leukocytów, takie jak limfocyty, neutrofile, eozynofile i bazofile.

Produkcja płytek krwi (trombocytów): Płytki krwi, znane także jako trombocyty, są odpowiedzialne za proces krzepnięcia krwi i zatrzymywanie krwawień. Czerwony szpik kostny jest źródłem nowych płytek krwi.

Tworzenie nowych komórek krwi: Czerwony szpik kostny jest miejscem, gdzie zachodzi hematopoeza, czyli proces powstawania i dojrzewania komórek krwi. Jest to skomplikowany proces, który jest ściśle regulowany przez różne czynniki w organizmie.

Question 12

Opisz regulację erytropoezy (produkcja erytrocytów)

Answer 12

Głównym hormonem regulującym erytropoezę jest erytropoetyna (EPO), która jest wytwarzana głównie przez nerki w odpowiedzi na niedotlenienie tkanek.
Niedotlenienie krwi, spowodowane zmniejszonym poziomem tlenu lub obniżonym ciśnieniem tlenu, stymuluje wydzielanie EPO, co z kolei pobudza czerwony szpik kostny do produkcji erytrocytów.
Poziom EPO jest regulowany przez układ nerwowy i hormonalny w odpowiedzi na potrzeby organizmu w dostarczaniu tlenu.

Question 13

Opisz regulację granulopoezy (produkcja granulocytów)

Answer 13

Granulocyty, takie jak neutrofile, eozynofile i bazofile, są rodzajem białych krwinek.
Cytokiny, takie jak G-CSF (czynnik stymulujący tworzenie granulocytów) i GM-CSF (czynnik stymulujący tworzenie granulocytów i makrofagów), są ważne w regulacji produkcji granulocytów.
W odpowiedzi na infekcje i stany zapalne organizm może zwiększyć produkcję granulocytów.

Question 14

Opisz regulację monocytopoezy (produkcja monocytów)

Answer 14

Monocyty są prekursorami makrofagów, które pełnią kluczową rolę w obronie przed infekcjami.
Cytokiny, takie jak M-CSF (czynnik stymulujący tworzenie makrofagów) i IL-3 (interleukina 3), wpływają na produkcję monocytów i ich przekształcanie w makrofagi.
Infekcje i stan zapalny mogą zwiększyć produkcję monocytów.

Question 15

Opisz regulację trombocytopoezy (produkcja płytek krwi)

Answer 15

Produkcję płytek krwi reguluje trombopoetyna (TPO), hormon wytwarzany głównie w wątrobie.
Spadek liczby płytek krwi lub uszkodzenie tkanek może stymulować wydzielanie TPO, co z kolei pobudza czerwony szpik kostny do produkcji płytek krwi.
Poziom TPO jest również regulowany przez układ nerwowy i hormonalny w zależności od potrzeb organizmu.

Question 16

Czym jest limfocytopoeza?

Answer 16

Limfocytopoeza to proces produkcji limfocytów, które są jednym z rodzajów białych krwinek i stanowią kluczową część układu odpornościowego. Istnieją dwie główne podpopulacje limfocytów: limfocyty B (B-komórki) i limfocyty T (T-komórki). Proces powstawania tych komórek jest ściśle regulowany i zachodzi w różnych narządach limfoidalnych.

Question 17

Opisz proces limfocytopoezy, który zachodzi z udziałem limfocytów B

Answer 17

Limfocyty B są produkowane w czerwonym szpiku kostnym.
W czerwonym szpiku kostnym prekursorowe komórki B (pro-B-komórki) dojrzewają do komórek B (B-komórek).
Komórki B przechodzą przez proces selekcji i dojrzewania, podczas którego reorganizacja genów odpowiedzialnych za receptory na powierzchni komórek B ma miejsce.
Dojrzałe komórki B są wytwarzane w odpowiednich ilościach i migrują do narządów limfatycznych, takich jak węzły chłonne i śledziona, gdzie biorą udział w odpowiedziach immunologicznych.

Question 18

Opisz proces limfocytopoezy, który zachodzi z udziałem limfocytów T

Answer 18

Limfocyty T są również wytwarzane w czerwonym szpiku kostnym, ale ich dojrzewanie odbywa się głównie w grasicy.
W grasicy komórki prekursorowe T (pro-T-komórki) dojrzewają w komórki T, a proces ten jest stymulowany przez interakcje z innymi komórkami i cząstkami prezentującymi antygen.
Dojrzałe komórki T opuszczają grasice i migrują do narządów limfatycznych, gdzie biorą udział w odpowiedziach immunologicznych.
Limfocyty T są podzielone na dwie główne podpopulacje: limfocyty T pomocnicze (CD4+) i limfocyty T cytotoksyczne (CD8+), które pełnią różne funkcje w układzie odpornościowym.

Question 19

Wymień narządy limfoidalne mające znaczenie w różnicowaniu i dojrzewaniu limfocytów

Answer 19

1. Grasica
2. Czerwony szpik kostny
3. Narządy limfatyczne wtórne (węzły chłonne, śledziona, grudki chłonne, migdałki)

Question 20

Jakie znaczenie w różnicowaniu i dojrzewaniu limfocytów ma grasica?

Answer 20

Grasica jest głównym narządem, w którym zachodzi dojrzewanie limfocytów T (T-komórek).
Proces ten polega na selekcji i edukacji limfocytów T, które zostaną zaakceptowane przez organizm i staną się funkcjonalnymi komórkami T. Grasica eliminuje limfocyty T, które są autoreaktywne i mogą atakować własne tkanki.
Limfocyty T, które przejdą przez proces dojrzewania w grasicy, uzyskują swoje receptory TCR (receptory komórkowe limfocytów T), które pozwalają im rozpoznawać antygeny.

Question 21

Jakie znaczenie w różnicowaniu i dojrzewaniu limfocytów ma czerwony szpik kostny?

Answer 21

Czerwony szpik kostny jest miejscem produkcji limfocytów B (B-komórek).
W czerwonym szpiku kostnym dojrzewają prekursorowe komórki B, które stają się komórkami B.
Komórki B przechodzą przez proces różnicowania i uzyskują swoje receptory BCR (receptory powierzchniowe komórek B), które pozwalają im rozpoznawać antygeny.
Komórki B migrują do narządów limfatycznych, gdzie stają się aktywnymi uczestnikami odpowiedzi immunologicznej.

Question 22

Jakie znaczenie w różnicowaniu i dojrzewaniu limfocytów mają narządy limfatyczne wtórne (węzły chłonne, śledziona, grudki chłonne, migdałki)?

Answer 22

Te narządy służą jako miejsca spotkań między dojrzałymi limfocytami B i T oraz antygenami.
Komórki T i B migrują do narządów limfatycznych, gdzie interagują z antygenami prezentowanymi przez komórki prezentujące antygeny (APC), takie jak komórki dendrytyczne.
W narządach limfatycznych zachodzi aktywacja i różnicowanie limfocytów B i T w odpowiedzi na obecność antygenów. Komórki B mogą przekształcać się w komórki plazmatyczne, które produkują przeciwciała.

Question 23

Wymień etapy krzepnięcia krwi

Answer 23

1. Faza naczyniowa
2. Faza płytkowa
3. Faza koagulacji
4. Faza fibrynolizy

Question 24

Opisz fazę naczyniową

Answer 24

Uszkodzenie naczynia krwionośnego prowadzi do skurczenia naczynia (skurcz naczyniowy), co zmniejsza przepływ krwi i ogranicza krwawienie.
Endotelium naczyniowe (wewnętrzna powierzchnia naczynia) wytwarza czynniki, takie jak czynnik tkankowy, który inicjuje proces krzepnięcia.

Question 25

Opisz fazę płytkową

Answer 25

Uszkodzenie naczynia krwionośnego wywołuje adhezję (przyleganie) płytek krwi do uszkodzonego miejsca, co jest inicjowane przez kolagen naczyniowy i czynnik tkankowy.
Po przyłączeniu się do uszkodzonego obszaru, płytki krwi uwalniają czynniki aktywujące, takie jak ADP (adenozynotrifosforan) i tromboksan A2.
Te czynniki przyciągają inne płytki krwi i wzmacniają reakcję płytkową.

Question 26

Opisz fazę koagulacji

Answer 26

To jest najbardziej złożona faza, która polega na przekształcaniu rozpuszczalnego fibrynogenu w nierozpuszczalną fibrynę, tworząc sieć włóknistą.
W wyniku procesu koagulacji aktywowane są czynniki krzepnięcia, takie jak czynnik X i protrombina.
Proces ten jest ściśle regulowany przez kaskadę enzymatyczną, co oznacza, że jedna reakcja enzymatyczna aktywuje kolejną i tak dalej, aż do powstania fibryny.

Question 27

Opisz fazę fibrynolizy

Answer 27

Po zatrzymaniu krwawienia i zagojeniu uszkodzenia naczynia, organizm musi rozpuścić skrzepy krwi.
To jest proces fibrynolizy, który prowadzi do rozpadu fibryny przez enzym zwany plazminą. Plazmina powstaje z plazminogenu, a proces ten jest inicjowany przez aktywowany czynnik tkankowy.

Question 28

Jaką rolę odgrywają czynniki krzepnięcia?

Answer 28

Czynniki krzepnięcia, w tym czynniki krzepnięcia osoczowego i płytkowego, odgrywają istotną rolę w procesie krzepnięcia. Istnieje wiele czynników regulujących i hamujących, które utrzymują równowagę między krzepnięciem a fibrynolizą, aby uniknąć nadmiernego tworzenia skrzepów krwi. Przerwanie tej równowagi może prowadzić do skrzepów krwi (trombozy) lub nadmiernej krwawości.

Question 29

Czym jest fibrynoliza?

Answer 29

Fibrynoliza to proces rozkładu skrzepów krwi, w którym nierozpuszczalna fibryna, główny składnik skrzepu, jest rozpuszczana przez enzym plazminę. Plazmina jest enzymem proteolitycznym, który przecina włókna fibryny, prowadząc do jej rozpadu. Proces fibrynolizy jest istotny, aby zapobiec nadmiernemu gromadzeniu się skrzepów krwi i utrzymać przepływ krwi w naczyniach krwionośnych. Aktywatory i inhibitory fibrynolizy odgrywają kluczową rolę w regulacji tego procesu.

Question 30

Na czym polega równowagi inhibitorów i aktywatorów w fibrynolizie

Answer 30

W procesie fibrynolizy, równowaga między aktywatorami a inhibitorami jest istotna. Aktywatory przekształcają plazminogen w plazminę, która rozkłada fibrynę w skrzepie krwi. Jednak inhibitory hamują te aktywatory lub plazminę, aby zapobiec nadmiernemu rozpadowi skrzepów krwi lub nadmiernemu krwawieniu. W ten sposób organizm reguluje proces fibrynolizy, aby utrzymać równowagę między tworzeniem i rozkładem skrzepów krwi.

Question 31

Scharakteryzuj aktywatory w procesie fibrynolizy

Answer 31

Tkankowy aktywator plazminogenu (tPA): tPA to enzym wytwarzany głównie przez komórki śródbłonka naczyń krwionośnych w odpowiedzi na uszkodzenia naczyń krwionośnych. Jest on kluczowym aktywatorem plazminogenu, co prowadzi do przekształcenia plazminogenu w plazminę.

Urokinaza (uPA): Urokinaza to inny enzym aktywujący plazminogen, który jest wytwarzany przez różne komórki, w tym komórki nowotworowe. Podobnie jak tPA, uPA przekształca plazminogen w plazminę.

Question 32

Scharakteryzuj inhibitory w procesie fibrynolizy

Answer 32

Inhibitor aktywatora plazminogenu typu 1 (PAI-1): PAI-1 to główny inhibitor tkankowego aktywatora plazminogenu (tPA). Jest wytwarzany przez różne komórki, w tym komórki wątroby i śródbłonka naczyń krwionośnych. PAI-1 wiąże się z tPA i hamuje jego zdolność do aktywacji plazminogenu, co ogranicza proces fibrynolizy.

Alfa-2-antyplazmina: Alfa-2-antyplazmina jest inhibitorem plazminy, który wiąże się z aktywną plazminą i hamuje jej zdolność do rozkładu fibryny. To utrzymuje skrzepy krwi w stanie stabilnym.

Question 33

Jak wyznaczyć czas krzepnięcia krwi?

Answer 33

Czas krzepnięcia to czas, jaki organizm potrzebuje, aby utworzyć skrzep krwi po uszkodzeniu naczynia krwionośnego. To badanie jest wykonywane, aby ocenić funkcję płytek krwi i kaskady krzepnięcia.
Procedura polega na pobraniu próbki krwi i umieszczeniu jej w probówce (np. probówka Kapinasa).
Następnie probówka jest przechylana co kilka sekund, a czas od momentu uszkodzenia naczynia krwionośnego do utworzenia skrzepu jest mierzony. Wynik jest wyrażany w sekundach.

Question 34

Jak wyznaczyć czas krwawienia?

Answer 34

Czas krwawienia to czas, jaki organizm potrzebuje, aby zatrzymać krwawienie po uszkodzeniu naczynia skórnego. To badanie służy do oceny funkcji płytek krwi oraz zdolności organizmu do wytwarzania skrzepu w odpowiedzi na uszkodzenie naczynia krwionośnego w skórze.
Procedura polega na niewielkim nakłuciu skóry na ramieniu lub płytce paznokciowej i mierzeniu czasu, jaki upływa od momentu nakłucia do momentu zatrzymania krwawienia. Wynik jest wyrażany w minutach i sekundach.

Question 35

Czym jest Komora Bürkera?

Answer 35

Komora Bürkera to urządzenie służące do precyzyjnego liczenia krwinek, w tym leukocytów, erytrocytów i płytek krwi, w próbkach krwi pod mikroskopem.

Question 36

Na czym polegają zasady liczenia leukocytów na siatkach hematologicznych (komora Bürkera)?

Answer 36

1. Pobranie próbki krwi: Próbka krwi jest pobierana za pomocą igły i strzykawki.
2. Rozcieńczenie próbki: Pobraną próbkę krwi należy odpowiednio rozcieńczyć, aby umożliwić dokładne liczenie komórek. Do rozcieńczenia krwi można użyć roztworu, który jest znanego stężenia.
3. Napełnienie komory Bürkera: Po rozcieńczeniu próbki kroplę rozcieńczonej krwi umieszcza się w komorze Bürkera.
4. Obserwacja pod mikroskopem: Komora Bürkera jest umieszczana pod mikroskopem, a komórki krwi są liczone na siatkach w komorze. Odpowiednie zasady są stosowane do liczenia erytrocytów, leukocytów i płytek krwi.
5. Wyrażenie wyników: Wyniki liczenia komórek krwi są wyrażane w jednostkach na milimetr sześcienny (np. liczba komórek na mikrolitr krwi) i służą do określenia liczby komórek krwi na jednostkę objętości krwi.