CULT Flashcards
van wat is de politieke participatie van de burgers afhankelijk?
Onderwijsniveau, geslacht , leeftijd , gezinssituatie, Urbanisatiegraad
Wie stelde de participatiepiramide op?
Lester Milbrath
In welke cathegorieren verdeelde Lester Milbrath zijn participatiepiramide
in Gladiators, Spectators en Apathetics
wat stelt de categorie galdiators voor?
mensen die heel sterk betrokken zijn bij politiek en heel actief deelnemen aan politieke processen
Wat stelt de categorie spectators voor?
minieme mate actief in de politiek maar stellen er zich wel voor open.
Wat stelt de categorie Apathetics voor?
mensen die zich volledig onthouden van enige vorm van politieke participatie (=de grootste groep)
Wat is de belangrijkste vorm van politieke participatie
verkiezingen, maar daarvoor nood aan kiesrecht en stelsel
Wat is belgie?
een representatieve democratie
Wat is een representatieve democratie
dat is wanneer belgische staatsburgers op gezette tijden via het kiesrecht bepalen wie hen vertegenwoordigt.
Wat zijn de voorwaarden van te mogen stemmen
De burgers:
-moeten de belgische nationaliteit hebben
-minste 18 jaar zijn op dag van verkiezing en 16 voor europees
-ingeschreven zijn in het bevolkingsregister van een gemeente van het kiesgebied
-mogen niet uitgesloten zijn vanwege criminele feiten/ handicap
wat is er in belgie dat in tegenstelling is tot bijna alle landen in belgie?
er is geen stemrecht maar wel een opkomstplicht. dankzij artikel 62
Wat is artikel 62?
De stemming is verplicht en geheim.
Waar is er nog stemplicht?
In cyprus, Griekenland en Luxemburg
Waarom spreekt mn eerder van opkomstplicht ipv stemplicht
Omdat de stemming geheim is en het onmogelijk is om te controleren of een stem daadwerkelijk werd uitgebracht op het moment dat de stembrief in de stembus valt.
Wat is het gevolg van opkomstplicht
Dat er sancties volgen als je niet stemt
Wat zou er gebeuren moest er geen opkomstplicht meer zijn
dan zou open VLD en groen meer stemmen krijgen omdat de hooggeschoolden dan wel stemmen en VB en Vooruit zouden stemmen verliezen/
Geef de argumenten due voor de opkomstplicht zijn
-stemmen is een zaak van rechten maar ook van plichten
-wanneer je de opkomstplicht afschaft zullen er nog minder mensen gaan stemmen
-wanneer stemmen niet meer verplicht zijn komen laageschoolden en sociale zakkeren niet meer opdagen
Geef de argumenten contra opkomstplicht
-politici worden gedwongen om kiezers te lokken naar de stembus
-Opkomst plicht verdoezeld de onverschilligheid van de burgers
-Opkomstplicht is nadelig voor vrouwelijke politici want burgers stemmen vaker voor mannelijke politicis
sinds wanneer bestaat de algemene stemrecht in belgie?
sinds 1948
leg het evolutie van stemrecht uit in belgie
Fase 1: Cijnskiesrecht (1830-1893)
=> enkelmannelijke burgers stemmen die ouder dan 25 jaar zijn en een bepaalde hoeveelheid belasting of cijns betalen. Dus alleen rijke burgers hun stem telde. 1% van de bevolking maar bracht zijn stem uit
FASE 2: Algemeen meervoudig stemrecht voor mannen (1893-1918)
=> Alle mannelijke burgers kregen minstes 1 stem. Sommige 2 of 3 afhankelijk van cijns of opleiding. Mannendie gezinshoofd waren konden rekenen op extra stem. Opkomstplicht : 25 J
FASE 3: Algemeen enkelvoudig stemrecht voor mannen (1918-1948)
=> elke mannelijke burger 1 stem , opkomstplicht verlaagds naar 21 jaar. Nieuwe wet in 1920 = vrouwen voor het eerst inspraak maar beperkt, enkel uitbrengen tijdens gemeenteraadsverkiezingen. Oorlogsweduwen en moeders van gesneuvelde soldaten kregen stemrecht voor het parlement.
FASE 4: algemeen enkelvoudig stemrecht (1948-nu)
ook vrouwen kunnen hun stem laten gelden op alle niveau van de belgische politiek. In 1981 werd leeftijdsgrens van 21 -> 18.
Wat doet het kiessysteem
legt de manier vast waarop de volksvertegenwoordigers worden gekozen. Het bepaalt voor een groot stuk hoe het parlement is samengesteld en welk type bestuur een land heeft.
Wat zijn de classificatie van de belangrijkste kiessystemen
Uninominale = Relatieve meerderheid en Absolute meerderheid
Plurinominaal= Relatieve meerderheid en Evenredige vertegenwoordiging.
Wat is het verschil tussen uninominale en plurinominale kiessystemen
het aantal zetels dat op hetzelfde moment wordt toegewezen. Dat gebeurt in uninominale kiessysteem 1 voor 1, wanneer het grondgebied in kieskringen is opgedeeld kan er in elke kieskring maar 1 zetel worden gewonnen. In plurinominale systemen worden meerdere zetels tegelijkertijd verdeeld. Per kieskring zijn er dan meerdere zetels te winnen.
Bij een relatieve meerderheid (plurality) moet de winnaar meer stemmen hebben gehaald dan de andere deelnemers. Bij een absolute meerderheid (majority) moet de winnaar niet alleen de grootste zijn maar ook meer dan de helft van de stemmen hebben gehaald. Bij evenredige vertegenwoordiging betektn dat alle uitgebrachte stemmen ook daadwerkelijk meetellen om de zetelverdeling te bepalen
wat is de paritaire samenstelling
Gelijke verdeling van M en V op de kieslijst.
Geef meer uitleg over het Uninominaal-relatieve meerderheid
- het meest eenvoudig, ‘first past the post’
-grondgebied wordt opgedeeld in verschillende kiesdistricten en binnen elk district is er telkens 1 zetel te winnen
-voorbeeld : GB: kamer van Volksvertegenwoordigers (=house of commons) 650 ZETELS!
-premier van GB = rishi sunak
Geef meer uitleg over uninominaal-absolute meerderheid
-kiessysteem ong zelfde als uninominaal relatieve meerderheid waarbij dremepl om de verkiezingen te winnen iets hoger zit: alleen kandidaat of de lijst die meer dan de helft van de stemmen krijgt kan als overwinnaar uit de bus komen.
-VB: frankrijk de Assemblé Nationale; het lager huis in het tweekamerparlement bestaat uit 577 zetels. FR grondgebied opgedeeld in 577 kieskringen. Elk kieskring = 1 zetel
- kandidaat die in kieskring de absolute meerderheid van de stemmen heeft gaat naar Assemblé Nationale
=> stel dat geen enkele kandidaat 50% haalt dan tweede ronden; degenemet meer dan 12,5% stemmen gaan nar 2de ronde, als er meer dan 2 kandidaten naar 2de ronde gaat voldoet een relatievve meerderheid om de zetel binnen te halen.
Tussen de twee ronden in sluiten de partijen onderlinge akkoorden. Partij die niet naar de 2de ronde gaat roept zijn stemmers op om voor bepaalde partij te stemmen.
->alleen 2 kandidaten met die het best scoren gaan naar 2de ronde.
Geef meer uitleg over Plurinominaal-Relatieve Meerderheid
- politieke partijen stellen per kiesdistrict niet 1 kandidaat maar een lijst van kandidaten. Lijst met grootst aantal stemmen wint verkiezingen in dat disctrit en krijgt alle zetels. = THE WINNER TAKES IT ALL
-vb. VS; president niet rechtstreeks door bevolking gekozen maar door college van 538 grand electors/ kiesmannen. DAT ZIJN EVENVEEL als Huis van Afgevaardigden (435) en Senaat (100) en 3 extra zetels voor hoofdstad Washington DC
-> Amerikaanse bevolking kiest de leden van dat kiescollege volgens principe van Winner Takes It All.
->bevolkingsaantal van elke staat bepaalt hoeveel kiesmannener te winnen zijn. VB in california 55 en Alaska maar 3. In elke staat wint de lijst met de meeste stemmen.