Cristnogaeth : Credoau a Dysgeidiaethau

Question 1

Hollbresennol

Answer 1

Duw’n bresennol ym mhobman

Question 2

Creawdwr

Answer 2

Creodd pob dim o ddim byd

Question 3

Trosgynnol

Answer 3

Byw ar wahan i’w greadigaeth

Question 4

Cynhaliwr

Answer 4

Byd yn ddibynnol arno ef

Question 5

Mewnfodol

Answer 5

Weithredol yn y bydysawd

Question 6

Hollalluog

Answer 6

Yn meddu ar bwer diderfyn

Question 7

Hollgariadus

Answer 7

Caru ei greadigaeth yn ddiamod, maddeugar, trosturiol

Question 8

Hollwybodus

Answer 8

Gwybod popeth

Question 9

Genesis 1

Answer 9

Adroddiad o hanes creu’r bydysawd: cynllun a threfn i’r byd, creu o ex nihilo, pobl wedi creu ar ddelw Duw ac yn rheoli a chynnal y byd ar ei ran

Question 10

Genesis 2 a 3

Answer 10

Sylw i greu dyniolaeth yn hytrach na sut creodd y byd. Pwysleisio’r berthynas rhyngddom a Duw. Dysgu cafodd Adda ei greu o bridd y Ddaear a rhoddodd Duw fywyd iddo trwy andalu i mewn iddo. Esbonio dirywiad y berthynas rhwng Duw a ni o ganlyniad i Adda ac Efa’n torri ymddiriedaeth Duw

Question 11

Dehongliad llythrennol o’r creu

Answer 11

• Duw wedi creu y byd mewn 6 diwrnod., 24 awr yn ol y drefn Genesis
• Pawb wedi’u creu yn union fel maent heddiw
• Genesis 1-3 yn adroddiad parhaus o hanes creu’r bydysawd
• G1 = adroddiad cyffredinol
• G2+3 = manylion am darddiad bywyd dynol
• Stori’r Cwymp wedi dod a pechod i’r byd ac felly’n amhosib i ni bedio a pechu

Question 12

Dehongliad creadaethwyr daear hen o’r creu

Answer 12

• Genesis yn wir yn y bon
• Duw wedi creu’r byd yn ol disgrifiad am Genesis
• Nid 6 diwrnod ond 6 chyfnod hirach, miloedd neu miliynau o flynydoedd

Question 13

Dehongliadau rhyddfrydwyr o’r creu

Answer 13

• G1 yn ymgais cyn-wyddonol i esbonio tarddiad y bydysawd
• Union broses ddim yn bwysig
• Hyn sy’n bwysig yw creodd Duw popeth ac y mae popeth yn dibynnu arno ef
• Byd wedi’i greu i fodau dynol a phopeth yn dod o dan eu rheolaeth
• Fel safbwynt olwyddonol, nid oes problem derbyn damcaniaethau’r Glec Fawr / Esblygiad

Question 14

Duw ymgnawdoledig

Answer 14

Dsygeidiaeth Gristnogol mai Duw oedd Iesu, er mae dyn ydoedd ar yr un pryd.
Enghreifftiau o’r Ysbryd Glan yn gweithio yn, drwy ac o amgylch Iesu = tystiolaeth fod Iesu’n ddwyfol e.e presennol ym medydd Iesu, cenhedlu gan yr Ysbryd Glan, cyflawni gwyrthiau trwy nerth yr Ysbryd Glan

Question 15

Meseia

Answer 15

Cyfeirio at yr un yr oedd Duw yn ei anfon i ddod a theyrnas newydd ac i sefydlu cyfiawnder a heddwch. Awduron yr Efengylau yn honni Iesu oedd y Meseia

Question 16

Gwaredwr

Answer 16

Ystyr Iesu = gwaredwr. Efengyl Mathew yn nodi ef a wareda ei bobl. Trwy aberthu ei hun ar y groes, gwaredodd (achub) ddyniolaeth. Dyniolaeth nawr yn derbyn bywyd tragwyddol yn y nefoedd

Question 17

Y Gair

Answer 17

Efengyl Ioan yn cyfeirio at Iesu fel ‘y gair’.
Y gred mai Duw oedd Iesu pan gafodd y byd ei greu, pan greoedd Duw popeth drwy ‘ddweud’ wrthyn nhw am fodoli. Iesu yn cysylltu ni gyda Duw. Iesu wedi rhannu cynlluniau Duw gyda ni a’i disgwydliadau. Gallen ni nesau at Dduw trwy addoli Iesu

Question 18

Yr Iawn

Answer 18

Croeshoeliad Iesu yn ‘gwneud yn iawn’ bechod dynol. Perthynas rhwng Duw a dyniolaeth wedi’i thrwsio o ganlyniad

Question 19

Genedigaeth Iesu

Answer 19

Elfennau allweddol y genedigaeth i’w weld yn Efengyl Mathew a Luc. Y ddau yn pwsyleisio Iesu fel y Meseia, yr Un a anfonnodd Duw ac Iesu fel Ymgnawdoliad Duw.
Efengyl Mathew = pwyslais ar natur ddwyfol Iesu
- angel yn ymddangos i Joseff - genedigaeth barchus ac anrhydeddus i rieni priod
- pobl pwysig yn ymweld ag ef ac yn rhoi anhregion gwerthfawr
Efengyl Luc = pwyslais ar ddyniolaeth Iesu
- angel yn ymddangos i Mair
- genedigaeth gyffredinol i bar dibriod
- pobl gyffredin fel bugeiliaid yn ymweld ag ef

Question 20

Y Croeshoeliad Iesu

Answer 20

• Iesu wedi ei arestio a’i gyhuddo o gabledd wrth iddo honni y gall faddau pechodau a’i dilynwyr yn dweud ei fod y Meseia
• Danfonodd at Pilat oedd am ei ryddhau ond y dorf yn dewis ryddhau Barabbas ynnlle
• Milwyr yn rhoi gwisg borffor a choron o ddrain arno
• Iesu wedi dioddef fel unhryw fod dynol arall, felly Duw yn deall dioddefaint ni
• Hyn wedi agor y drws i iachawdwriaeth

Question 21

Atgyfodiad ac esgyngiad Iesu

Answer 21

• Cred sy’n sylfaenol i’r ffydd
• Iesu wedi codi o’r meirw ar y trydydd dydd
• Mair Magdalen yn profi’r atgyfodiad ac yn mynd at y disgyblion a dweud wrthynt
• Iesu yn dod i sefyll yn eu canol a dweud ‘Tangnefedd i chwi’
• Cipiodd cwmwl ef o’u golwg ac ymddangosodd dau ddyn mewn dillad gwyn wrth ei hymyl
• Y gred yw y bydd Iesu yn dychwelyd yn yr un ffordd