Colleges week 1

Question 1

Wat is het belangrijkste kenmerk van het BW?

slide 6

Answer 1

Gelaagde structuur:
afdalen van algemene naar bijzondere regels
(afdalen van boek 3 BW naar één of meer van de volgende Boeken)

Voorbeeld: huurkoop roerende zaak (art. 7:84 lid 3 aanhef en onder b BW)

Question 2

Wat betekend het begrip schakelbepaling?

slide 7

Answer 2

Een schakelbepaling zorgt ervoor dat het bereik van bepaalde wetsartikelen groter wordt; anders gezegd: bepaalde wetsartikelen die voor een specifieke situatie zijn geschreven, zijn via een schakelbepaling ook op andere situaties van toepassing

voorbeelden:

hoe wordt een vruchtgebruik (art. 3:201 BW) op een stuk grond gevestigd? (art. 3:98 i.v.m. art. 3:84 en 89 BW)
kan een overeenkomst van huwelijkse voorwaarden (art. 1:114 BW) op grond van dwaling worden vernietigd? (art. 6:216 i.v.m. art. 6:228 BW)

Question 3

In welke twee categorieën kunnen handelingen opgesplitst worden?
(slide 43)

Answer 3

1. feitelijke handelingen
   (vb. onrechtmatige daad)
2. rechtshandelingen (handelingen met beoogd rechtsgevolg)

beoogd = belangrijk

Question 4

In welke 2 categorieën en 4 daaraan subcategorieën kunnen rechtshandelingen (titel 3.2 BW) opgedeeld worden?
(slide 44)

Answer 4

1. eenzijdig
   - gericht (opzegging huur- of arbeidsovereenkomst)
   - niet gericht
   (uiterste wilsbeschikking)
2. Meerzijdig (overeenkomst)
   - eenzijdig
   eenzijdige overeenkomst -> om verwarring te voorkomen
   (schenking)
   - wederkerig (koop)

belang: eenzijdige overeenkomst kan bijv. niet worden ontbonden zie art. 3:32 lid 2 BW en 3:34 lid 2 BW, alsmede art. 6:261 en 6:265 BW

Question 5

Hoe komt een rechtshandeling tot stand?

slide 45

Answer 5

Het uitgangspunt is wil en verklaring -> (art. 3:33 BW)

Hiernaast is vertrouwen ook van belang. (art. 3:35 BW)

Dubbele grondslag: combinatie van wil en vertrouwen (wils/vertrouwensleer)

Question 6

Wanneer komt de rechtshandeling tot stand?

slide 45

Answer 6

Vooral voor de overeenkomst van belang

oplossing wetgever: genuanceerde ontvangsttheorie (art. 3:37 lid 3 BW)

Question 7

Hoe komt een overeenkomst tot stand?

slide 46

Answer 7

door aanbod en de aanvaarding daarvan (art. 6:217-225)

-> gelaagde structuur dus ook 3:33 en 3:35 BW van belang zijn voor de totstandkoming

Question 8

Wat is de de discrepantie tussen wil en verklaring en het gevolg daarvan?
6 voorbeelden
(slide 47)

Answer 8

Dit doet zich voor wanneer de wil en de verklaring niet overeenkomen.
voorbeelden:
1.  geestelijke stoornis (art. 3:34 BW)
2. vergissing
3. verspreking
4. verschrijving
5. misverstand
6. fout in telegram

art. 3:33 is dan niet van toepassing, de uiterlijke verklaring dekt de innerlijke wil namelijk niet.
gevolg: rechtshandeling komt niet tot stand, tenzij art. 3:35 BW van toepassing is. -> gerechtvaardigd vertrouwen

Question 9

Wat is het gevolg van een geestelijke stoornis bij de totstandkoming van een rechtshandeling (art. 3:34 BW)?
(slide 48)

Answer 9

het gevolg is soms
vernietigbaarheid: het is vernietigbaar wanneer de wederpartij daar een beroep op doet.
Wanneer dit toegekend wordt heeft de rechtshandeling nooit bestaan (ex tunc).
en soms
nietigheid: de rechtshandeling is geacht nooit bestaan te hebben (ex tunc) -> zonder dit aan te kaarten bij de rechter

(hangt ervan af of het gaat om een meerzijdige of eenzijdige gerichte rechtshandeling dan wel om een eenzijdige niet-gerichte rechtshandeling)

art. 3:35 BW (gerechtvaardigd vertrouwen) blijft onverlet doorwerken wanneer hier een geslaagd beroep op wordt gedaan door wederpartij of geadresseerde.

Question 10

Wat is en doet het gerechtvaardigd vertrouwen? (art. 3:35 BW) uitwerking van art. 3:11
(slide 49)

Answer 10

De acceptant van de overeenkomst kan een beroep doen op gerechtvaardigd vertrouwen wanneer de aanbieder iets anders wilde dan dat hij heeft verklaard.

Wanneer de acceptant gerechtvaardigd mocht vertrouwen dat de aanbieder verklaarde wat hij wilde, dan kan er zonder overeenstemming van aanbod en aanvaarding (bij de aanbieder) toch sprake zijn van een overeenkomst.
-> bijv. verkoop van goed door persoon onder de invloed van alcohol, die zich gewoon normaal gedroeg.
Dan treed het rechtsgevolg alsnog in.

Omdat art. 3:35 een beschermingsbepaling is, moet de wederpartij of geadresseerde een beroep op gerechtvaardigd vertrouwen doeneen beroep op art. 3:35 kan echter, ook al is aan alle vereisten van dit artikel voldaan, naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn (art. 6:2 lid 2)

Gerechtvaardigd vertrouwen impliceert een onderzoeksplicht

Question 11

Wat zijn de drie mogelijkheden van totstandkoming van een rechtshandeling?
(slide 50)

Answer 11

1. wil en verklaring stemmen overeen; rechtshandeling komt tot stand (art. 3:33)
2. wil en verklaring stemmen niet overeen; wederpartij of geadresseerde doet echter geslaagd beroep op gerechtvaardigd vertrouwen; rechtshandeling komt tot stand (art. 3:35)
3. wil en verklaring stemmen niet overeen; wederpartij of geadresseerde heeft geen beroep op art. 3:35 (bijvoorbeeld omdat vertrouwen niet gerechtvaardigd is of onderzoeksplicht niet is nagekomen) of laat dit beroep achterwege; rechtshandeling komt niet tot stand; uitzondering: eenzijdige gerichte of meerzijdige rechtshandeling van geestelijk gestoorde komt wel tot stand, maar is vernietigbaar (art. 3:34 lid 2)

wat eenzijdige niet-gerichte rechtshandeling betreft: art. 3:35 is hierop niet van toepassing, alleen art. 3:33 is hierop van toepassing

Question 12

Wat zijn de drie beginselen van het contractenrecht? (titel 6.5)
(slide 51)

Answer 12

1. contractsvrijheid (behoudens art. 3:40, geen verplichte stof)
2. verbindende kracht van de overeenkomst, ‘pacta sunt servanda’ (art. 6:248)
3. consensualisme, vormvrijheid, enkele wilsovereenstemming is voldoende (art. 3:37 lid 1)

uitzonderingen:
a. formele overeenkomsten (art. 7:86 lid 1, 114 lid 1 en 653)
b. reële overeenkomsten (art. 7A:1777)

Question 13

Wat zijn nulliteiten?

slide 53

Answer 13

Nulliteit: zonder waarde -> dus geen rechtsgevolg

onder te verdelen in:
1. nietigheid
(van rechtswege)

2. vernietigbaarheid (waarop een beroep moet worden gedaan)
   a. in rechte
   b. buiten rechte

Question 14

3 voorbeelden van nietigheid

slide 54

Answer 14

1. rechtshandelingen die niet in de voorgeschreven vorm zijn verricht (art. 3:39) NB: punten 2 en 3 hierna slechts pro memorie, want art. 3:40 is geen verplichte stof
2. rechtshandelingen die door inhoud of strekking in strijd zijn met de goede zeden of de openbare orde (art. 3:40 lid 1)
3. rechtshandelingen die in strijd zijn met een dwingende wetsbepaling (art. 3:40 lid 2 aanhef)

uitzonderingen:
a. art. 3:40 lid 2 vanaf ‘doch’ (geen nietigheid, maar vernietigbaarheid)

b.	art. 3:40 lid 3 (art. 3:40 lid 2 is in het geheel niet van toepassing, 	dus geen nietigheid of vernietigbaarheid)

Question 15

Voorbeelden vernietigbaarheid

slide 55

Answer 15

1. handelingsonbekwaamheid (art. 3:32 lid 2 eerste volzin)
2. geestelijke stoornis (art. 3:34 lid 2 eerste volzin)
3. wilsgebreken (wil en verklaring stemmen wel overeen, maar wil is op onzuivere wijze gevormd; art. 3:44 en 6:228)a. bedreiging (art. 3:44 lid 1 en 2)
   b. bedrog (art. 3:44 lid 1 en 3)
   c. misbruik van omstandigheden (art. 3:44 lid 1 en 4)
   d. dwaling (art. 6:228)

Question 16

Wat is handelingsonbekwaamheid?

slide 56

Answer 16

De onmogelijkheid om in abstracto rechtshandelingen onaantastbaar te verrichten, waardoor de handelingsonbekwame zichzelf bindt; hij kan wel een ander onaantastbaar binden (art. 3:63 lid 1)

wettelijke vertegenwoordiger treedt namens handelingsonbekwame op, waardoor de laatste wordt gebonden (art. 3:78 i.v.m. art. 3:66 lid 1)

Question 17

Wie zijn handelingsonbekwaam en wie zijn hun wettelijke vertegenwoordigers?
(slide 57 & 58-> uitzondering artikelen)

Answer 17

1. minderjarigen (art. 1:234 lid 1 i.v.m. art. 1:233)

• > wel gebruikelijkheid handeling van persoon van die leeftijd.
  2. onder curatele gestelden (art. 1:381 lid 2 i.v.m. art. 1:378)

met bijbehorende wettelijke vertegenwoordigers:
1. ouders/voogd (art. 1:245 lid 3 en 4, 253i lid 1, 337 lid 1 en 337a)

2. curator
   (art. 1:383 lid 1)

Question 18

Waar moet je handelingsonbekwaamheid niet mee verwarren?

slide 59

Answer 18

1. feitelijke onbekwaamheid, bijvoorbeeld geestelijke stoornis (art. 3:34); hierbij kan art. 3:35 een rol spelen, doch bij handelingsonbekwaamheid niet!
2. handelingsonbevoegdheid, dit is onmogelijkheid om in concreto rechtshandelingen onaantastbaar te verrichten, terwijl het gewoon om een handelingsbekwame gaat (art. 3:43)
3. beschikkingsonbevoegdheid, dit is een specifiek goederenrechtelijke term (art. 3:84 lid 1 i.v.m. art. 3:86 lid 1)

Question 19

Op welke 8 manieren kunnen overeenkomsten worden gegroepeerd?
(slide 52)

Answer 19

Overeenkomsten kunnen als volgt worden gegroepeerd:

1. obligatoir – niet-obligatoir
2. benoemd – onbenoemd
3. eenzijdig – wederkerig (art. 6:261 lid 1); belang: afdeling 6.5.5 geldt alleen voor wederkerige overeenkomsten
4. onder bezwarende titel (om baat) – om niet; belang: soms alleen bescherming voor degene die om baat, althans anders dan om niet, verkrijgt, zoals in art. 3:86 lid 1
5. aflopend (bijvoorbeeld koop) – duurovereenkomsten (bijvoorbeeld huur); belang: in het tweede geval is beëindigingsregeling nodig
6. consensueel – formeel – reëel (zie vorige sheet bij het derde beginsel van contractenrecht)
7. tweepartijenovereenkomsten – meerpartijenovereenkomsten (art. 6:213 lid 2 en 279)
8. overeenkomsten tussen ‘gewone’ partijen – overeenkomsten met bijzonder type partij (bijvoorbeeld met de overheid)

Question 20

Wat zijn de voorwaarden van dwaling? (art. 6:228 BW)

Answer 20

• er is sprake van een onjuiste voorstelling van zaken;
• er is sprake van causaal verband tussen de dwaling en de totstandkoming van de
  overeenkomst;
• er is sprake van een van de drie in de wet genoemde dwalingsgevallen;
  a. indien de dwaling te wijten is aan een inlichting van de wederpartij, tenzij deze mocht aannemen dat de overeenkomst ook zonder deze inlichting zou worden gesloten;
  b. indien de wederpartij in verband met hetgeen zij omtrent de dwaling wist of behoorde te weten, de dwalende had behoren in te lichten;
  c. indien de wederpartij bij het sluiten van de overeenkomst van dezelfde onjuiste veronderstelling als de dwalende is uitgegaan, tenzij zij ook bij een juiste voorstelling van zaken niet had behoeven te begrijpen dat de dwalende daardoor van het sluiten van de overeenkomst zou worden afgehouden.
• er is voldaan aan de kenbaarheidseis; het moet kenbaar zijn dat de eigenschap waarover de dwaling gaat essentieel is voor de wederpartij
• er is geen sprake van een toekomstige gebeurtenis;
• de dwaling komt niet voor rekening van de dwalende.

Question 21

Heeft vernietiging terugwerkende kracht?

Answer 21

In beginsel wel zie art. 3:53 BW

Question 22

Wat houdt gerechtvaardigd vertrouwen in, en welke twee criteria horen hierbij?

Answer 22

Gerechtvaardigd vertrouwen houdt te goede trouw zijn in als omschreven in art. 3:11 BW
criteria:
subjectief criterium: wat iemand weet
objectief criterium: wat iemand behoorde te weten