College B6 Flashcards
1
Q
Drie versies van de Apologie
A
- Plato’s Apologie van Socrates
- Polycrates’ Aanklacht tegen Socrates
- Xenophons Apologie van Socrates voor de jury en Memorabilia
- Terwijl P. en X. op niveau van de feiten discuteren, probeert Plato de noodzakelijkheid van deze gebeurtenis te beseffen
- Plato geeft ons de indruk dat hij een verslag zo objectief mogelijk schrijft
- Hij toont wie Socrates was, geen dogmatische verdediging
2
Q
Het proces in cijfers
A
- Eerste stemming na de toespraken van Meletus (aanklager) en Socrates (aangeklaagde): 281 stemmen voor de aanklager en 220 voor Socrates
- Tweede stemming na het voorstel van Socrates voor zijn straf: 361 stemmen voor de doodstraf, 140 stemmen voor een boete
- Het punt is hier niet of een rechtszaak via stemmen kan worden opgelost (typische antidemocratische houding in de literatuur over het proces tegen Socrates)
- Maar dat Socrates de meerderheid van de jury niet kan overtuigen van de onwaarheid van de beschuldiging en dat 80 mensen hem niet ondersteunen na zijn tweede toespraak
3
Q
Waarom wou Socrates sterven?
A
- Deze vraag heeft bij Plato geen zin
- Plato toont dat Socrates wou winnen of tenminste tonen dat hij gelijk had en achteraf toont hij het dilemma van Socrates tussen leven als een dode Socrates of sterven als de echte Socrates
- De meerderheid van de literatuur over Socrates verdedigt hem en niet wil toegeven dat de verdediging een mislukking is geweest
- Uitzondering: Hegel, Nietzsche, Apostel en Montuori
4
Q
Structuur van Plato’s apologie van Socrates
A
- Inleiding door Socrates
- Eerste toespraak van Socrates om zich te verdedigen nadat Meletus en misschien nog iemand aan het woord was/waren
- Tweede toespraak van Socrates nadat hij schuldig wordt verklaard om een straf voor te stellen als alternatief voor de straf die Meletus voorstelde (doodstraf)
- Derde toespraak van Socrates nadat de jury voor de doodstraf stemt: “Populärphilosophie” (Hegel)
5
Q
De eerste toespraak
A
Twee hoofddelen:
* Argumenten tegen de onofficiële aanklacht, de slechte reputatie van Socrates in Athene als de echte beschuldiging en/of de oorzaak van het proces: goddeloze filosoof bezig met de ontmythologisering van de natuur (bron: Aristophanes De wolken)
* Argumenten tegen de officiële aanklacht: misleiding van jongeren, invoering van nieuwe goden en ontkenning van de goden van Athene
* Zijn verdedigingsstrategie bestaat bijgevolg uit twee acties: eerst de vermoedelijke oorzaak van de officiële beschuldiging te ondermijnen en dan de logische inconsistentie van Meletus’ aanklacht te bewijzen.
6
Q
De ondervraging van Meletus tijdens de
eerste toespraak
A
- Maieutische methode
- Contraproductief: wat Socrates met zijn ondervraging eigenlijk aantoont is de onredelijkheid van zijn eigen daden
- De jury hoort op dit moment van het proces uiteindelijk uit de mond van Socrates waarom hij verdient bestraft te worden: Zijn politiek gedrag is niet alleen een aanval op de zeden en de gezondheid van de polis, het is ook iets irrationeels, abnormaals, onnatuurlijks.
- Wat Socrates’ maieutische sluwheid eigenlijk veroorzaakt is dat Meletus’ antwoorden effectiever werken dan de vragen, opmerkingen en conclusies van Socrates (Socrates is inderdaad hét probleem)
7
Q
Plato: Liefde en verdediging
A
- Plato doet in zijn Apologie en in zijn vroegere en latere socratische dialogen absoluut geen inspanning om te tonen dat zijn meester ooit een minimum aan respect voor de goden van Athene had
- Plato toont dat Socrates’ toespraak voor de jury een mislukking is, dat Socrates helemaal in de war raakt, dat Meletus inderdaad slimmer is geweest dan Socrates
- Plato geeft ons alle nodige elementen om te concluderen dat Socrates met zijn argumenten terecht niemand kon overtuigen
- Hij behandelt nergens de vraag over wie gelijk heeft (anders dan Polycrates en Xenophon)
8
Q
De mislukking van de filosoof
A
- De taal, de keuze van de woorden
- De strategie, maar vooral de verandering van strategie aan het einde van de eerste toespraak
- De impliciete en expliciete ontkenning van de democratisch gelegitimeerde autoriteit
- De overbodige belediging aan de jury en de mensen van Athene
- De misplaatste ironie
- Niet begrijpen waarover het gaat, wat de jury wou horen
- Niet goed plannen: dan merkt Socrates dat hij niet genoeg tijd heeft voor zijn verdediging
9
Q
Het argument van Socrates
A
- Deze aanklacht is de formalisering van roddels, jaloezie en vijandigheid
- Geen normale mens zou zoiets doen
- Jullie zoeken een sofist, Athene is geen plaats voor sofisten (hij ziet niet in dat Athene eigenlijk geen dictatuur meer wil)
- De aanklacht is op zich absurd
- Hij heeft nooit geld gevraagd voor alles wat hij voor Athene deed
- Hij heeft kinderen
- Hij verdient eigenlijk een soort van bijzondere pensioen
10
Q
Identiteit
A
- Aan het einde van het proces kent Athene zichzelf
- Aan het einde van het proces begint Socrates om zichzelf te kennen
- Maar van begin af aan is er sfeer van wantrouwen, Athene en Socrates weten te veel over elkaar
- Plato’s verhaal van Socrates: een tragikomische reeks van misverstanden van Socrates over zijn eigen identiteit.
- Is dat niet van toepassing op alle mensen?
