College 6: psychofarmacologie. Flashcards
Wanneer is depressie aanwezig?
Vaakst: middelbare leeftijd. Hierna afname vaak.
Depressie is aanwezig gedurende hele leven.
Wie hebben vaker te maken met depressies?
Vrouwen vaker dan mannen
Mensen met lage SES (omgekeerde relatie)
Etniciteit: Marokkaanse, Turkse etc hebben vaker last van depresiviteit dan Nederlanders.
Wat zijn SSRI’s ?
Serotonine heropname remmers.
Wat is het ATC classificatie systeem en wat houdt het in?
Anotomical Therapeutic Chemical classificatie systeem: hierin worden alle werkzame stoffen verdeeld in groepen o.b.v. orgaan of systeem waarop ze werken met bijbehorende therapeutische, farmacologische en chemische eigenschappen.
In welke classificaties worden medicijnen gedefinieerd in het ATC-systeem?
-Psychoanaleptica
-Antidepressiviteit
- Zenuwstelsel
-SSRI
-Citalopram
->ieder medicijn heeft een eigen ATC code.
Wat houdt DDD in?
Defined daily dose-> de veronderstelde gemiddelde onderhoudsdosis per dag voor een geneesmiddel voor volwassenen.
Wat zijn drugs?
- kunnen verslaving, gewenning of bewustzijnsverandering veroorzaken.
- stof die bedoeld is voor gebruik bij diagnose, genezing, verzachting behandeling of preventie van ziekte.
- beïnvloedt functie lichaam
-Component geneesmiddel of hulpmiddel.
Farmaceutische medicijn->
een stof die wordt gebruikt om een ziekte te behandelen, genezen, voorkomen, diagnosticeren of om welzijn te bevorderen.
Psychofarmaca/ psychofarmaceutisch/ psychotroop ->
een chemische stof die de bloed-hersenbarriere passeert en voornamelijk op het CZS.
Psychofarmacologie->
wetenschappelijke studie naar effecten medicijnen op stemming, sensatie, denken en gedrag.
Farmacokinetiek->
Tak van farmacologie die zich bezighoudt met de beweging van geneesmiddelen in je lichaam/ wat het lichaam met een medicijn doet.
Wat is ADME?
absorptie, distributie, metabolisme en excretie->
Welke routes waarop medicatie op plek van bestemming komt?
oraal-> mond
Transdermaal-> huid
Inhaleren-> longen
Intraperitoneaal-> buikholte
Transmucosaal-> slijmvliezen
Sublingaal-> onder tong
Rectaal-> anus
Enteraal-> maagdarmkanaal
intraveneus-> ader
Intramusculair-> spierweefsel
Subcutaan-> net onder huis (langzaam)
Intradermaal-> huid
Epidural-> tussen dura mater ruggenmerg.
Intrathecal-> hersen-bloedbarriere.
Hoe verloopt de distributie van oraal gebruik?
- Eerst opname maag of darmkanaal.
- Vanuit hier via bloed naar lever
- Vanuit daar naar hart en andere delen lichaam
- Hierna moet het actief worden opgenomen vanuit bloed om bij doelcel te krijgen (tenzij lipofiel).
Waaruit bestaat de bloed-en hersenbarriere ?
Gliacellen (astrocyten) die ervoor zorgen dat er geen stofjes vanuit buiten de hersenen kunnen binnentreden.
->psychofarmica kunnen hier doorheen.
Hoe meten welke medicatie er in het lichaam zitten?
meting van plasma.
Waarin kan medicijnen terecht komen?
Bloedplasma
Intracellulaire vloeistof (meerderheid)
Extracellulaire vloeistof
cerebrospinaal: hersenvocht.
Wat heeft invloed op opname medicijnen?
vetpercentage-> verschil in mannen en vrouwen.
Medicijnen zijn gemakkelijker opneembaar in vet.
Functie lever t.o.v. medicijnen->
Lever zet medicijn stoffen dmv enzymen om in makkelijkere oplosbare delen die door nieren/gal naar de darmen.
Welke functie heeft gal tov uitscheiding medicijnen/geneesmiddelen?
gal is een middel dat afvalstoffen (vetten) kan emulgeren, waardoor het lichaam kan verlaten via de ontlasting.
Welke soorten van eliminatie van lichaamsvreemde stoffen:
Nieren: urine
Lever: gal en feces
Huid: zweet
Longen: ademhaling
Klieren: tranen, speeksel, zweet en melk
Haar en nagels.
Welke lichamelijke barrières moeten medicijnen overwinnen?
- (fosfolipide) celmembraam
- Wanden van haarvaten
- Bloed-en hersenbarriere
- Placentabarriere-> moeder en kind.