ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİŞ DENEMELERİ Flashcards
9 Eylül 1923 tarihinde açılan partidir. Temsil Heyeti ile Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti'nden dönüştürüldü. İlk siyasi partidir. İlk kurultayını Sivas Kongresi kabul eder. Atatürk'ün ilkeleri sembolüdür. Ekonomide devletçidir. Çift dereceli seçimleri savunur. Aşar vergisinin kaldırılmasını savunur. Hangi partidir?
Halk Fırkası
Temsil Heyeti ile Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti’nin Halk Fırkası’na dönüştürülmesine dair karardır.
Dokuz Umde Kararı
Halk Fırkası neden kuruldu?
- Devrimleri gerçekleştirebilmek için örgüte ihtiyaç duyulması
- İlkeler parti aracılığıyla halka öğretilecekti
- Partiler demokrasinin gereğidir.
İlk muhalefet partisidir.
Kurucusu Kazım Karabekir’dir.
Rauf Orbay, Refet Bele, Ali Fuat Cebesoy, Cafer Tayyar, Adnan Adıvar gibi Milli Mücadele’nin çekirdek kadrosu burada yer alır.
İlk şubesi Urfa’dadır.
Mustafa Kemal bu partiyi “Komutanlar Komplosu” olarak tanımlamıştır.
Tek dereceli seçimleri savunur.
Yerel yönetimleri savunur.
“Dine saygılıyız.” sloganını kullanır. Ancak bu ilkeyle laikliği kötüye kullanmıştır.
Liberal ekonomiyi savunur. (Özel Sektör)
Şeyh Said İsyanı’nda katkısı olduğu gerekçesiyle kapatıldı.
Hangi parti?
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
Ordunun siyasetten ayrılmasına sebep olan isyandır.
Nasturi İsyanı
İngilizlerin çıkardığı Kürt devleti kurma amaçlı isyandır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk rejim karşıtı isyanıdır.
Fethi Okyar hükümeti bu isyan sonucunda istifa etti. Yerine İsmet İnönü hükümeti geldi.
Hangi isyandır?
Şeyh Said İsyanı
İsmet İnönü hükümetinin Şeyh Said İsyanı'nı bastırabilmek amacıyla çıkarttığı sıkıyönetim kanunudur. Kısmi seferberlik ilan edildi. İstiklal Mahkemeleri yeniden kuruldu. Basına sansür koyuldu. 1925'ten 1929'a kadar uygulandı. Tekke ve zaviyeler kapatıldı. Hangi kanundur?
Takrir-i Sükun Kanunu
Musul’un İngiliz mandasındaki Irak’a bırakıldığı antlaşmadır.
1926 Ankara Antlaşması
İnkılapların en çok uygulandığı dönemdir.
1925 - 1929
İttihatçıların tasfiye edildiği olaydır.
İstiklal Mahkemeleri’nin son kez kurulduğu olaydır.
Atatürk bu olaydan sonra “Benim naciz vücudum, bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti, ilelebet payidar kalacaktır.” sözünü söylemiştir.
Hangi olaydır?
İzmir Suikastı
İstiklal Mahkemeleri hangi olaylarda kurulmuştur?
- I. TBMM İsyanlara Karşı
- Kütahya - Eskişehir Savaşı sonrası Tekalif-i Milliye Emirlerinin Uygulanmasında
- Şeyh Said İsyanı
- İzmir Suikastı
- Şapka Kanunu
1929 Ekonomik Buhranı’ndan etkilenen Halk Fırkası’na alternatif ekonomi politikaları sunması amacıyla Mustafa Kemal’in emriyle Fethi Okyar’a kurdurulan muhalefet partisidir.
Mustafa Kemal’in kız kardeşi Makbule Adanır’da bu partiye üyedir.
Siyasette kadın haklarını savunur.
Limanlara uygulanan tekellerin kaldırılmasını savunur.
Seçimlerin tek dereceli olmasını savunur.
Ekonomi de liberaldir.
Parti amacından şaşınca parti kendi kendini feshetti.
Hangi partidir?
Serbest Cumhuriyet Fırkası
Serbest Cumhuriyet Fırkası kendini feshettikten 5 gün sonra yaşanmıştır.
Laik inkılapların eleştirilmesiyle olaylar başlamıştır.
İki asker şehit edildi ve bir tanesinin başı kesilip mızrağa takılıp gezdirilmiştir.
Menemen Olayı (Kubilay Olayı)
Menemen Olayı (Kubilay Olayı) suçluları nerede yargılandı?
Divan-ı Harp
CHP’nin tek başına olması hangi ilkenin oturmasını geciktirdi?
Cumhuriyetçilik