Cluster 2 Flashcards
problemen medische technologie
arts verliest vertrouwen in eigen klinisch oordeel
arts pt relatie verslechterd; pt meer objectief
opaak lichaam
ondoordringbaar
19e eeuw begon men lichaam door te dringen dmv auditief, visueel, numeriek, grafisch en chemisch
hierdoor toenemende objectivering pt
beperkingen big data
- vervangt wetensch onderzoek niet
- betekenis verbanden niet duidelijk
- betrouwbaarheid discutabel
- manipulatie
- vicieuze cirkel doordat gegevens op internet komen waardoor mensen meer googelen
- gegevens niet relevant
- zeldzame situaties werkt niet
hersendood
volledig en onherstelbaar verlies functies hersenen, incl hersenstam en verlengde merg
- essentieel voor orgaandonatie
criteria
- uitsluiten reversibele oorzaak
- hersenstamreflexen
- hoestprikkel
- ct scan
- eeg, apneutest
letsel moet dodelijk en bekend zijn en weten dat niet behandelbaar is
vaststellen hersendood
anamnese en algemeen onderzoek
klinisch neurologisch onderzoek
aanvullend onderzoek
verspreidingsmodel/determinisme wetenschap
(standaardmodel)
- stapsgewijs proces
- onafhankelijke individuen
- ontw wetensch en techn beinvloeden samenleving
- wetenschap maakt technologie; deze komt in samenleving terecht
vervlechtingsmodel
wetenschap, technologie en samenleving zijn vervlochten en wederzijds beinvloeding
- constructivistisch
kritiek: belangenverstrengeling
geanticipeerde beslissingsspijt
iemand die test niet neemt maar vervolgens wel afwijking heeft, spijt dat hij test niet genomen heeft
Latour en techniek
techniek niet neutraal; heeft script in zich - voorgeschreven programma
marteriele rechtvaardigheid
rechtvaardigheidsprincipes
streeft naar een eerlijke verdeling van de materiële middelen, zoals inkomen, eigendom, gezondheidszorg, onderwijs en andere sociale goederen
utilisme, liberalisme, communitarisme, egalitarisme
Utilitarisme
verdelen van middelen op een manier die het grootste totaal welzijn voor de samenleving oplevert,
gezondheidswinst voor zoveel mogelijk mensen, met zo min mogelijk kosten
communitarisme
gemeenschap is belangrijk; zoveel mensen moeten deelnemen en samen beslissen wanneer iemand zorg krijgt
Egalitarisme
gelijke toegang mogelijk tot zaken die ieder redelijk denkend mens zou willen
Liberalisme
iedereen verantwoordelijk voor eigen zorgbehoeftes
schaarste leidt tot oa:
prioritering
rantsoenering
= selectie behandelingen (basispakket of aanvullend)
= selectie patiënten (wachtlijsten)
QALY
gezondheidswinst
- kwaliteitscorrectie
- aggregatieprobleem
- inherente leeftijdsdiscriminatie
rantsoenering manieren
chronologisch; wie eerst komt, wie eerst maalt
niet-medisch; leeftijd, sociale positie
medisch; urgentie, behoefte, succeskans
obv loting
conflict kennisclaims/richtlijnen
door richtlijnen valt evidence based medicine weg; wordt niet meer naar uitkomst pt gekeken maar richtlijnen -> miss werkt behandeling wel bij individuele pt maar staat het niet in de richtlijnen
fasen voor nieuw gnm op de markt
- onderzoeksfase
- preklinische fase
- klinische fase
- registratiefase
klinische trial fases
- veiligheid
- doeltreffendheid
- grote schaal
- post marketing surveillance
criteria nieuw gnm
kwaliteit / reproduceerbaar
werkzaamheid / beter dan placebo, zelfde comparator
veiligheid / benefitrisk ratio
toetsen gnm
CBG en EMA (europa)
partijen betrokken nieuwe gnm
farmaceutische industrie
CBG
verzekeringsmaatschappij
patienten
overheid
drijfveer nieuwe gnm
uitvinding
bedreiging
vraag
geld
registratiedossier
- chemisch/farmaceutisch dossier
- preklinisch dossier
- klinisch dossier
SmPC
contract tussen registratieautoriteit en fabrikant gnm
> indicaties, CI, dosering, bijwerkingen, waarschuwing etc
generiek middel
wanneer gnm wordt nagemaakt nadat patent verlopen is (lijkt op eerder gnm want zelfde dossier kan gebruikt worden)
absoluut risico vs relatief risico
incidentie ziekte - verhouding aantal x behandelde groep vergeleken met placebogroep
NNT
NNH
aantal pt dat behandeld moet worden om bepaalde ongunstige uitkomst te voorkomen
aantal pt dat behandeld moet worden om ongunstige effecten te zien bij 1 pt
NNT berekenen
100/ARR
ARR = A/A+b - B/B+D x 100%
off label voorschrijven
binnen beroepsgroep protocollen of standaarden voor + verplicht tegen pt zeggen
marketing/artsen beinvloeden bepaald middel voorschrijven
- gunstbetoon/cadeau
- medical writing (artikel laten schrijven)
- ghostwriting (zelf schrijven)
- congressen en nascholing
- artsenbezoekers
- seeding trials
- discussiegroepen
FTO
farmaco therapeutisch overleg; tuussen huisartsen en apothekers
formularium
afspraak over keuzemiddelen per praktijk, regio, zkh of land
CGR
verantwoordelijk voor zelfregulering bij gnm reclame met focus op uitingen over receptgnm en financiele relaties
trends 20e eeuw
- wetensch vooruitgang
- gestegen welvaart
- gestegen levensverwachting
- vergrijzing
- chronisch zieken meer
- meer staatsinterventie
> secularisering (men neemt heft in eigen hand, gezondheid is maakbaar)
gezondheid is een recht ipv gift
maakbaarheidsideaal
rationalisering en objectivering
individualisering
klassieke grondrechten
18e eeuw had koning absolute macht > dit ter bescherming individuen; tegen inbreuk autonomie
- vrijheid onderwijs
- prive eigendom
- godsdienst/levensovertuiging
- mening
- onaantastbaarheid
absoluut: onafhankelijk van welvaart land
overheid terughoudend
sociale grondrechten
20e eeuw; participatierechten
- maatsch en culturele ontplooiing
- sociale zekerheid
- woon en werkgelegenheid
- bestaanszekerheid en welvaart
- onderwijs
- volksgezondheid bevorderen
niet absoluut: afhankelijk welvaart, kwestie van verdeling en dus politieke kwestie
overheid actief optreden
zorg en politiek 19e eeuw
- zelfredzaamheid en zelfontplooiing
- economisch en militair belang
- minimale staatsinterventie
zorg en politiek 20e eeuw
- verplichtingen staat jegens burger
- verzorgings/solidariteitsideologie
- vergaande staatsinterventie
zorg en politiek 21e eeuw
- zorg als recht
- kater zorgkosten
- zorgmarkt tussen solidariteit en zelfredzaamheid
- participatiesamenleving?
voorwaarden preventieve zorg
kennis; inzicht gezondheidsdeterminanten
aanvaarding kennis; acceptatie en maatregelen
implementatie; bereidheid en in staat leefregels opvolgen
periodisering preventie
- hippocrates (verband omgeving en ziekte)
- genootschappen (overgang naar PH; aandacht gezondheidsdeterminanten op populatieniveau)
- sanitaire beweging
- medicalisering en interventiestaat (staat besef verplichting jegens burgers)
- risk society (staat trekt deels terug)
meldplicht
acuut bij groep A
<24 uur bij zekerheid B1/2 en C, vermoeden B1 en bij vermoeden B1/2 met weigering onderzoek
isolatie
voorzitter veiligheidsregio bij gegrond vermoden A ziekte
burgemeester bij B1 ziekte, vermoeden B1/2 of weigering onderzoek
voorwaarden isolatie
-ernstig gevaar volksgezondheid (doelmatig)
- geen bereidheid tot opname
- geen andere manier (subsidiariteit)
- pt krijgt raadsman
quarantaine
bij recent contact A ziekte, ernstig gevaar volkgsgezondheid of geen andere manier aard omvang gevaar vaststellen
> botsing individuele rechten en algemeen belang
Wbo
doel: bescherming bevolking tegen onderzoek dat gevaar kan vormen
hoe: vergunning; deugdelijk, wettelijke regels, risk benefit
kenmerken preventie
- public health
- gericht op populaties
- interventies bij asymptomatische personen
- veelal aanbod, geen verplichting
problemen preventie
- preventieparadox; individu heeft er minder aan dan groep, risico’s preventieonderzoek, duur
- ondermijnd door eigen succes
- medicalisering
sense of coherence/mentaal stabiel zijn
- begrijpbaarheid > begrijp wat er gebeurt
- hanteerbaarheid > regie houden
- zinvol in levenscontext
kenmerken nudge
- bewuste poging gedrag beinvloeden
- automatische gedragsprocessen
- alternatieve keuze is reeel
- keuzevrijheid
- doelgerichtheid
- compensatie voor gebrek capaciteit
- aanmoediging gewenst gedrag
- gericht op ongewenst gedrag
soorten nudges
incencitive = dmv beloning
default = standaard tenzij anders aangegeven (donor)
salience and affect = boeken, fotos, films
norms and messenger = beinvloed door anderen
priming = onbewust
commitments and ego = consequenties als iemand niet aan afspraak houdt
