Cluster 1 Flashcards
ethiek en recht
normatieve disciplines
- recht beschermt minimum moraal
- ethiek is hoe je met de wet omgaat
science in transition
wetenschap moet bijdragen + nuttig zijn
> anders geen goed onderzoek
wilsonbekwaam
niet in staat tot redelijke waardering van hun belangen
negatieve wilsverklaring > positieve verklaring
ethiek = systematische reflectie op verantwoord handelen
systematisch - body of knowledge
reflectie - denken en argumenteren (afstand)
verantwoord - wat is juist/goed
handelen - uitvoering
ethisch redeneren
= formuleren van goede redenen voor het handelen
in gesprek met redelijke anderen
- anti-dogmatisch (openstaan voor discussie)
- al-partijdig
- argumentatief
provisional fixed points
= resultaat ethisch redeneren
- provisional: erkennen dat te veranderen door betere argumenten
- fixed: goed onderbouwd om nu zo te handelen
ethische uitspraken
- normatief: morele juistheid
- prescriptief: voorschrift hoe te handelen
- ceteris paribus: universaliseerbaar
- intersubjectivisme
intersubjectivisme
morele waarheid wordt bepaald door wederzijdse overeenstemming binnen populatie
normen en waarden
normen = handelingsvoorschriften (principes)
waarden = nastrevenswaardige ervaringen/situaties/eigenschappen (deugden)
verschillende theorieën over normen en waarden; consequentialisme, deontologie en deugdethiek
consequentialisme
morele juistheid bepaald door gevolgen vh handelen
- goed > juist
- kritiek: onduidelijk welke doelen nastreven en hoe je verschillende doelen vergelijkt
- calculus = stelling van vergelijkbaarheid
deontologie
karakter/aard handelen bepaalt
- juist > goed
- kritiek: onduidelijk wat basis verplichtende aard is en hoe meerdere verplichtingen handelen
deugdethiek
genoeg goede eigenschappen > volgt juist gedrag vanzelf
- kritiek: onvoldoende sturing, welke deugden, hoe conflicten
mid level principes
overeenstemming van verschillende theorieën over aantal zaken:
- niet schaden/erger maken
- autonomie
- rechtvaardigheid
- weldoen
rechtsbronnen op sterkte
- internationale verdragen
- nationale wetgeving
- rechtspraak
- richtlijnen en gedragsregels
EVRM
art 2 = recht op eerbiedig leven
art 5 = recht op vrijheid
art 8 = recht op bescherming prive/famleven
Grondwet
art 10 = bescherming persoonlijke levenssfeer
art 11 = onaantastbaarheid lichaam
art 12 = recht op gezondheidszorg
beginselen rechtspraak
- openbare zitting
- openbare uitspraak; transparantie
- onafhankelijke rechter
- onpartijdige rechter
- motiveringsplicht
- hoor/wederhoor
- redelijke termijn
- beroepsrecht
organisatie rechtspraak
rechtbank (hoger beroep)> gerechtshof (cassatie)> Hoge Raad
privaatrecht
publiekrecht
recht tussen burgers onderling (horizontaal)
verhoudingen burgers en publieke autoriteiten verticaal)
tuchtrecht
(= publiekrecht)
- kwaliteit handelen beroepsbeoefenaars bewaken en bevorderen
- toetst handelen zelf (niet de gevolgen)
strafrecht
(= publiekrecht)
- bescherming maatschappij, preventief
- vergelding
- heropvoeding
vermogensrecht/verbintenissenrecht
(= publiekrecht)
behandelingovereenkomst
WGBO
zowel rechten als plichten van hulpverleners en patiënten vastgelegd
plicht op betalen + medewerking/inlichten arts
recht op behandeling, vrije keuze, info, toestemming, weigering, inzage dossier, privacy, second opinion, schadevergoeding