Circulatie Flashcards
Hart en peristaltiek van de vaten verrichten…
een pompactiviteit om bloed te laten circuleren
- in de Gewenste snelheid
- met de Gewenste druk
Functie van circulatie (5)
Voedingsstoffen aanvoeren Afvalstoffen afvoeren Zuurstof aanvoeren Koolzuur afvoeren Vervoer van warmte
Observatie:
hartslag en bloeddruk
polsslag of hartslag - Definitie, waar is voelbaar
- Golvende beweging die ieder linker kamersystole in de arterie teweegbrengt tgv het stootsgewijze voortdrijven van het bloed.
- Golvende beweging is voelbaar bij druk op een oppervlakkig gelegen arterie (elastische wand)
- Voelen thv pols, hals, lies, enkel…
Doel van het nemen van de polsslag / hartslag
- Inlichting over de hartwerking – beoordelen toestand vaten
- Stellen van een diagnose
- Controle bij behandeling
- Evolutie ziekte nagaan
polsslag of hartslag - wat kan je observeren (3)
Frequentie
Ritme
Sterkte (spanning)
Frequentie - wat, normaal, afh van (fysiologische omstandigheden), pathologies
= aantal polsslagen per minuut Normaal: 72 à 80 slagen per minuut Afhankelijk van: -Leeftijd -Tijdstip -Fysische inspanning – rusttoestand -Nervositas (omgevingsfactoren…) Pathologie: -Tachycardie: polsfrequentie van > 100 slagen / min -Bradycardie: polsfrequentie van < 60 slagen / min
Ritme - wat, normaal, pathologie
= volgt het openen en sluiten van de hartkleppen – opeenvolging van de hartkloppingen
Normaal: regelmatig – gelijke tussenpauzen
Niet normaal: onregelmatig
Pathologisch: Aritmie
Sterkte (spanning)
= kracht waarmee de pols te voelen is.
vb. zwakke pols
Opname van de polsslag - Plaatsen:
- Arteria radialis (ventrale zijde van de pols, langs duimkant)
- Arteria carotis (hals onder de kaakbeenhoek)
- Arteria axilares
- Arteria femoralis
- Auscultatie thv het hart
Opname van de polsslag - Tijdstip:
Vóór totaalzorg
Bij ongunstige wijziging algemene toestand
Best in rusttoestand
Opname van de polsslag - Werkwijze:
- Patiënt inlichten en gerust stellen
- Rusttoestand
- Arm of been laten strekken en rusten
- Met twee/drie middelste vingertoppen
- Gedurende 15 s / 30 s tellen
- Tevens observatie van ritme, spanning, …
- Observaties worden genoteerd
opname van de polsslag - Aandachtspunten:
- Polsslag is soms aan de ene arm beter voelbaar dan aan de andere
- Soms moeilijk te tellen: te zwak, te snel -> auscultatie
- Nooit laten beïnvloeden door voorafgaande meting
- Sterke afwijkingen -> arts verwittigen.
bloeddruk - wat is
- Druk die door het bloed op het bloedvatenstelsel wordt uitgeoefend
- Druk in de grote arteriën ~ druk in de aorta
- Druk die in de slagaders heerst -> gecreëerd door pompwerking van het linker ventrikel
bloeddruk - Waarom observeren?
- Hulp bij diagnosestelling
- Evaluatie therapie
- Controlemiddel, evolutie ziekte
bloeddruk - Twee waarden
- Systolische bloeddrukwaarde: maximumdruk van de polsgolf, teweeggebracht door de linker ventrikelsystole die het bloed in de aorta perst.
- Diastolische bloeddrukwaarde: de bloeddruk vermindert, maar valt nooit op nul, er is steeds bloed in de slagader.
-> Verschil tussen de twee waarden: Amplitude of variatiebreedte
Normaal: diastolische druk = (systolische druk / 2) + 1
bloeddruk - normaal waarde
- Erg individueel
- Systolische BD: 130 à 140 mmHg of 13 à 14 cmHg
- Diastolische BD: 80 à 90 mmHg of 8 à 9 cmHg
- Systolische bloeddruk neemt toe met de leeftijd, stijging van de diastolische BD is ongunstig.
- Normale BD: (max) 140/90 mmHg of 14/9 cmHg
bloeddruk - Pathologische schommelingen
- Belangrijkste waarde is de diastolische -> heeft een beeld van de elasticiteit van de slagaderwand
- Systolische waarde wordt snel beïnvloed door stress, spanning, angst …
- Hypertensie = verhoging van de bd
Diastolische bd: > 90 mmHg
-Hypotensie = verlaging van de bd
Systolische bd < 80 à 90 mmHg
Orthostatische hypotensie = bd is lager bij staan, dan bij liggen (symptoom, zoals duizeligheid, treedt op bij het plots rechtstaan).
opname van de bloeddruk - methoden (see slides)
- Auscultatiemethode volgens Riva-Rocci (RR) -Bloeddrukmeter en stethscoop.
- Digitale bloeddrukmeting
- onrechtstreekse en rechtstreekse methode (katheter in art. radialis en transducer)
- bij voorkeur - linker arm
opname van de bloeddruk - Aandachtspunten
- Bloeddrukmeter regelmatig ijken
- Manchet niet onnodig opblazen
- Voor het oppompen, kwikkolom of meter op nul
- Manchet stevig en rechtstreeks om de arm sluiten
- Slangen van stethoscoop los van elkaar
- Geruis -> verkeerd beeld
- Discreet waarde mededelen
