chp3 Νευροχημικοί υποδοχείς και πρωτεΐνες Flashcards
List the main 5 Προσδέτες υποδοχέων
- Νευροδιαβιβαστές
- Ορμόνες
- Τοπικές ορμόνες
- Αυξητικοί παράγοντες
- Κυτταροκίνες (Κυτοκίνες)
define Νευροδιαβιβαστές
= Χημικές ουσίες που απελευθερώνονται από τις απολήξεις των νευρικών κυττάρων
Eg ακετυλοχολίνη, νορεπινεφρίνη/αδρεναλίνη
how do neurotransmitters work
- Διαχέονται στο συναπτικό χάσμα και δεσμεύονται σε ειδικούς υποδοχείς (can be on the pre or post synaptic cell)
- Η δέσμευσή τους ενεργοποιεί τους υποδοχείς και καταλήγει σε βιολογική απάντηση π.χ. σύσπαση
how are neurotransmitters deactivated
Απενεργοποιήση είτε:
- μέσω ενζυμικής αποικοδόμησης
- μέσω επαναπρόσληψης από τον προσυναπτικό νευρώνα
what 2 main ways do drugs work using neurotransmitters
Πολλά φάρμακα ασκούν τη δράση τους ελαττώνοντας (ανταγωνιστές) ή ενισχύοντας (αγωνιστές υποδοχέων) την
ικανότητα των νευροδιαβιβαστών.
define hormones + eg
= Χημικές ουσίες που απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος από ενδοκρινείς αδένες
Eg θυρεοειδής, τα επινεφρίδια, πάγκρεας και η υπόφυση
how/where do hormones work
Ασκούν τις φυσιολογικές δράσεις τους στους ιστούς που έχουν τους ειδικούς για την κάθε ορμόνη υποδοχείς
How do drugs work by using hormones
- Φάρμακα που αλληλεπιδρούν με το ενδοκρινικό σύστημα αναστέλλουν ή αυξάνουν την απελευθέρωση ορμονών
- Άλλα φάρμακα αλληλεπιδρούν με υποδοχείς ορμονών και τους ενεργοποιούν (eg κορτικοστεροειδή) ή τους αναστέλλουν (eg ανταγωνιστές οιστρογόνων)
Name a known hormone and describe the different signalling pathways it can use
Οιστρογόνα:
- γενωμικές δράσεις(genomic effects):
—> μεταγραφή, RNA, πρωτεΐνη
- Ενεργοποιεί πυρηνικούς υποδοχείς (α και β) —> inside the cell and it will affect the gene expression
- το σύμπλοκο διμερίζεται για να δράσει στο πυρήνα
- κάθε υποδοχέας έχει διαφορετική μεταγραφική ιδιότητα
- Ανάλογα με το που βρίσκεται (ιστό)
- Μεγάλη σειρά πρωτεϊνών συντίθενται από τα οιστρογόνα για φυσιολογικές λειτουργίες - Non-genomic/ μη γενωμικα:
- μέσω μεμβρανικού υποδοχέα/ 2ου αγγελιοφόρου που δεν χρειάζεται μεταγραφή
- 2nd messenger can be ions/cAMP/kinase
what are Τοπικές ορμόνες + describe them
= μόρια που παρουσιάζουν ποικιλία δομών και φαρμακολογικών δράσεων.
- συντίθενται στους ιστούς στους οποίους δρουν
- παράγονται από πολλούς ιστούς, σε αντίθεση με τις ορμόνες που παράγονται από ειδικούς αδένες.
Example: η ισταμίνη, η σεροτονίνη, οι προσταγλανδίνες, απελευθερώνονται σε παθολογικές καταστάσεις σε μεγάλες ποσότητες
how do drugs work on local hormones
Τα αποτελέσματα της δράσης τους αναστέλλονται με φάρμακα που:
- εμποδίζουν την αλληλεπίδραση τους με τους ειδικούς υποδοχείς τους (π.χ. αντιϊσταμινικά)
- αναστέλλουν τη σύνθεση τους (π.χ. τα μη στεροειδή αναλγητικά-αντιφλεγμονώδη)
How are prostaglandin made? what does it do?
- παράγονται από το αραχιδονικό οξύ διαμέσου της επιδράση του ενζύμου κυκλοοξυγενάση (COX-1/2)
- παρασκευάζονται από ακόρεστα λιπαρά οξέα
Function:
- αποτελούν μεταβολίτες της φλεγμωνης και προκαλούν αγγειοδιαστολή
- επάγουν τον πόνο, πυρετό
Describe how does a drug stop prostaglandin?
Αναστολείς COX αναστέλλουν την παραγωγή των προσταγλανδινών και την φλεγμονή /πυρετό
what are growth factors? where they’re made + where they are excreted and act
= μόρια που ρυθμίζουν την αύξηση και τη διαίρεση των κυττάρων στους πολυκύτταρους οργανισμούς.
—> Παράγονται από διάφορα κύτταρα
—> εκκρίνονται στον εξωκυτταρικό χώρο
—> δρουν στα κύτταρα
What different ways can drugs stop Αυξητικοί παράγοντες
- Τα φάρμακα είναι ανταγωνιστές των υποδοχέων τους (π.χ. αντίσωμα έναντι του υποδοχέα του αυξητικού επιδερμικού παράγοντα EGFR).
- Φάρμακα που παρεμβαίνουν σε κάποιο στάδιο στο μονοπάτι μεταγωγής του μηνύματος μετά από δέσμευση του αυξητικού παράγοντα στον υποδοχέα του.
Give an example of a growth factor that can be overexpressed and its mechanism
EGF προσδένεται στον υποδοχέα EGFR που σε περιπτώσεις καρκίνο υπερεκφράζεται.
Όταν αυτό συμβενει:
- διμερτίζεται και αποκτά δραστικότητα κινάσες τυροσίνη
- φωσφοριλώζει τον αμινοξυτυροσύνη σε ενδοκυταρίες πρωτεΐνες.
- Αυτές φωσφορυλιώνουν διαδοχικά άλλες πρωτεΐνες
- One of the key proteins phosphorylated by activated EGFR is the RAS protein. RAS is a small GTPase that acts as a molecular switch in the MAPK pathway
- Η κινάση MAP (MAPK) causes the σηματοδότηση που επάγει την διαίρεση του κυττάρου
- καταλήγοντας σε διαφορετικά μονοπάτια μεταγωγή σήματος