chp3 Δεδομένα υγείας Flashcards
define Δεδομένα υγείας
= τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα τα οποία παρέχουν μια εικόνα με την παρελθούσα, τρέχουσα ή μελλοντική σωματική, ψυχική και οποιαδήποτε άλλη διάσταση της υγείας και των καθοριστικών παραγόντων της υγείας ενός προσώπου ή ενός συνόλου πληθυσμού.
what is the point of having the δεδομένα σχετικά με την υγεία ενός προσώπου ή ενός συνόλου πληθυσμού
- τον εντοπισμό και τη μέτρηση παραγόντων που επηρεάζουν ή προκαλούν ένα αποτέλεσμα (γεγονός, ασθένεια ή θάνατο)
- τον εντοπισμό προβλημάτων δημόσιας υγείας που χρήζουν προσοχής.
- την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων δημόσιας υγείας
Name the 3 categories of Δεδομένα υγεία
- Δημογραφικά δεδομένα υγείας
- Επιδημιολογικά δεδομένα υγείας
- Δεδομένα επιτήρησης
what are the main factors that affect Δημογραφικά δεδομένα υγείας
Οι τρεις παράγοντες:
- γεννητικότητα
- θνησιµότητα
- µετανάστευση
—> δρουν στον πληθυσµό, καθορίζουν το µέγεθος του, τη σύνθεσή του και την µορφή της εξέλιξης του και άρα αποτελούν τα βασικά αντικείµενα µελέτης της δηµογραφικής επιστήµης
what are some additional factors that can also affect demographic data of health
- τη γαµηλιότητα
- τη συχνότητα διαζυγίων
- την κοινωνική κινητικότητα
- την απασχόληση
- την εσωτερική µετανάστευση
—> δεν επηρεάζουν άµεσα το συνολικό µέγεθος του πληθυσµού, καθορίζουν όµως τη σύνθεση του
define Κατηγοριοποίηση + name the different types
= ταξινόμηση σε μικρότερες υποομάδες ανθρώπων σύμφωνα με ορισμένα χαρακτηριστικά.
- Δημογραφικά δεδομένα που αναφέρονται στο µέγεθος του πληθυσµού και τη σύνθεση του
- Δημογραφικά δεδοµένα που αφορούν τη διαχρονική εξέλιξη του πληθυσµού
- γεω-δημογραφική κατάτμηση
What are the characteristics linked to the Δημογραφικά δεδομένα που αναφέρονται στο µέγεθος του πληθυσµού και τη σύνθεση του
Δημογραφικά δεδομένα που αναφέρονται στο µέγεθος του πληθυσµού και τη σύνθεση του, βάσει διαφόρων χαρακτηριστικών, κάποια χρονική στιγµή (εγκάρσια δεδοµένα).
Τα χαρακτηριστικά αυτά µπορεί να είναι :
1. βιολογικά eg —> φύλο, ηλικία, φυλή
2. κοινωνικά ή οικονοµικά eg —> οικογενειακή κατάσταση, επίπεδο εκπαίδευσης, επάγγελµα, εισόδηµα
3. γεωγραφικά eg —> τόπος γέννησης, τόπος διαµονής
what is Δημογραφικά δεδοµένα που αφορούν τη διαχρονική εξέλιξη + example
= αναφέρονται στα δηµογραφικά συµβάντα σε µια χρονική περίοδο (δεδοµένα περιόδου - period data)
Examples:
- ο αριθµός θανάτων
- ο αριθµός γεννήσεων
- ο αριθµός γάµων
—> κατά την διάρκεια κάποιου ηµερολογιακού έτους
what is the γεω-δημογραφική κατάτμηση + its use
= συνδυάζει δημογραφικά και γεωγραφικά στοιχεία, έτσι ώστε οι άνθρωποι να ομαδοποιούνται σε μικρές γεωγραφικές περιοχές, με παρόμοια δημογραφικά χαρακτηριστικά.
—> Η θεωρία είναι ότι τέτοιοι άνθρωποι είναι πιθανό να έχουν παρόμοιες συμπεριφορές.
List the uses of Δημογραφικά δεδομένα υγείας
- Εντοπισμός διαφορών οι οποίες μπορεί να οφείλονται στην υγεία ή σε άλλες ανισότητες μεταξύ πληθυσμών.
- Παρακολούθηση του αντίκτυπου των παρεμβάσεων στο τομέα της δημόσιας υγείας.
- τα γεωδημογραφικά δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία εκστρατειών κοινωνικού μάρκετινγκ για τη βελτίωση του αντίκτυπου και της αποτελεσματικότητας της προαγωγής της υγείας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.
- Ο δηµόσιος τοµέας έχει την ανάγκη θεώρησης των προβλεπόµενων µεταβολών του πληθυσµού όσον αφορά το µέγεθος και την σύνθεση του για τη δηµιουργία βραχυπρόθεσµων και µακροπρόθεσµων προγραµµάτων
- Ο ιδιωτικός τοµέας έχει την ανάγκη γνώση της δοµής και της εξέλιξης του πληθυσµού
Explain in more details how the public sector uses the data to create new programs
- προγράµµατα οικονοµικής και κοινωνικής ανάπτυξης:
- για την κάλυψη µελλοντικών αναγκών νέων κατοικιών, σχολείων, διδακτικού προσωπικού, νέων θέσεων εργασίας - µελέτες εργατικού δυναµικού —> εισερχόµενοι/εξερχόµενοι από την αγορά εργασίας
- συνταξιοδοτικά προγράµµατα
- προγράµµατα αντιµετώπισης ανεργίας
- προγράµµατα δηµόσιας υγείας
- παροχή κοινωνικών υπηρεσιών
- φορολογία
- δηµόσια τάξη
- νοµοθεσία
- αξιολόγηση των διαφόρων προγραµµάτων.
—> Πολλές κυβερνήσεις αναπτύσσουν πολιτικές και εφαρµόζουν προγράµµατα για να επηρεάσουν την εξέλιξη του πληθυσµού, τη σύνθεση του, το µέγεθος του, όπως πολιτικές αποκέντρωσης - αντιµετώπισης αστυφιλίας, µεταναστευτική πολιτική, προγράµµατα αντιµετώπισης υπογεννητικότητας κ.ά.
define Βασικοί δηµογραφικοί λόγοι + name 2
= Είναι ο λόγος µεταξύ των µεγεθών δύο πληθυσµιακών υποσυνόλων του γενικού πληθυσµού
- Λόγος φύλου
- Λόγος παιδιών - γυναικών
define Λόγος φύλου + how to calculate it
= Υπολογίζεται σαν το κλάσµα του αριθµού ανδρών προς τον αριθµό γυναικών στον πληθυσµό τη χρονική στιγµή t.
- Πολλαπλασιαζόµενος µε το 100 εκφράζει τον αριθµό ανδρών ανά 100 γυναίκες στον πληθυσµό
- ο συνολικός λόγος φύλου εµφανίζεται µικρότερος του 100
= average of males in pop/ average of females in pop
—> when comparing 2 numbers, the smaller number shows there are more females
define Λόγος παιδιών - γυναικών + calculation
= το κλάσµα αριθµού παιδιών της οµάδας ηλικιών 0-5 ετών
προς τον αριθµό γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία στον πληθυσµό, πολλαπλασιασµένος µε το 100
= pop of kids 0-5yrs old / pop of females that can give birth
what does the Βασικοί δηµογραφικοί δείκτες express
= εκφράζουν τον αριθµό των δηµογραφικών συµβάντων κάποιου χρονικού διαστήµατος (συνήθως ενός ηµερολογιακού έτους) προς τον πληθυσµό στο µέσο αυτού του διαστήµατος,
τον µέσο δηλαδή πληθυσµό επί του οποίου έδρασε το δηµογραφικό συµβάν.
—> πολλαπλασιάζονται µε το 1000 για να εκφράσουν τον µέσο αριθµό συµβάντων ανά 1000 άτοµα του πληθυσµού κατά την διάρκεια της χρονικής περιόδου αναφοράς
what is Επιδημιολογία
Είναι η επιστήμη που:
- Περιγράφει τη φυσική ιστορία και την κατανομη8 της ασθένειας και της υγείας στον πληθυσμό
- Ερμηνεύει τις διαφορές στην κατανομη8 της ασθένειας και της υγείας στον πληθυσμό (μελέτη των προσδιοριστών)
- Εφαρμόζει τα αποτελέσματα στην καθημερινή πράξη και τις πολιτικές υγείας
- Αξιολογει τις παρεμβάσεις υγείας στον πληθυσμό
what is the point of epidemiology
Είναι να προσδιοριστει για έναν δεδομένο πληθυσμο ποια προβλήματα υγείας, μετρημένα αντικειμενικά, αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλη για την υγεία και την ποιότητα ζωής.
Name + describe the 2 types of epidemiology
- Περιγραφική επιδημιολογία:
- Απαντά στα εξής ερωτήματα: συχνότητα της νόσου και χαρακτηριστικα της νόσου (ποιοι νοσούν-πότε;-χρόνος, που νοσούν;- τόπος)
- Διαμορφώνει υποθέσεις σχετικά με τους αιτιολογικούς παράγοντες
- Αναλυτική επιδημιολογία:
- Ταυτοποιεί τους παράγοντες που σχετίζονται με τη νόσο
- Αξιολογεί τη σχέση μεταξυ των διαφόρων παραγόντων-εκθέσεων με την εμφάνιση της νόσου
- it uses the info from descriptive epidemiology to delve deeper into the actual risk factors linked to a disease
define Περίπτωση based on epidemiology
= το «επεισόδιο» ή τον«περιστατικό» τη στιγμή ακριβώς
που εμφανίζει για πρώτη φορα;τα συμπτώματα της νόσου
= how many people have it
define Προσδιοριστής based on epidemiology
= είναι τα αίτια ή οι παράγοντες κινδύνου της νόσου, το χαρακτηριστικο; των ατόμων το οποίο σχετίζεται με τη συχνότητα εμφάνισης της νόσου
Eg κάπνισμα για καρκίνο του πνεύμονα, stress, other drugs or other diseases
define Έκβαση based on epidemology
= είναι μεταβλητή, ένα χαρακτηριστικο που μπορει να λάβει τουλάχιστον δύο πιθανές τιμές ως προς την παρουσία ή όχι της νόσου.
—> how the disease develops, whether it has symptoms or no
what are the 2 most common indicators of Κατανομη ή συχνότητα
- Επιπολασμός:
- Η συχνότητα εμφάνισης ενός φαινομένου (π.χ. νοσήματος) στο γενικό πληθυσμο) δηλαδή εκτιμάει το εύρος του προβλήματος.
- Το ποσοστο) (ή αναλογία) του πληθυσμου) που έχει την νόσο τη χρονική στιγμή t (στιγμιαίος επιπολασμός) - Επίπτωση:
- shows the statistics of the new people that got the disease
- the higher this number, the worse it is because it indicates our inability to contain the disease
Formula for Επιπολασμός
= total nb of patients at a certain point/ pop at risk of the disease
Formula for Επίπτωση
= nb of new patients at a certain point/ pop at risk of the disease
define Κόορτη
= μια ομάδα ατόμων, η οποία είναι «κλειστη» και στην οποία
όλα τα άτομα της έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό κυρίως όσον αφορα την έκθεση σε κάποιο παράγοντα. Τα άτομα της κοόρτης είναι πάντα υγιη ως προς τον υπό εξέταση παράγοντα
Compare Προοπτικές μελέτες vs Αναδρομικές μελέτες
- Προοπτικές μελέτες:
- συλλέγονται πληροφορίες από τη στιγμή της έναρξης της μελέτης και έπειτα - Αναδρομικές μελέτες:
- συλλέγουν δεδοµένα που αφορούν το παρελθόν πριν τη διεξαγωγή της μελέτης, με αποτέλεσμα οι συµµετέχοντες ερωτώνται για συνήθειες που είχαν στο παρελθόν
- βασίζονται σε αναµνηστική ανάκληση πληροφοριών και για το λόγο αυτό εµπεριέχουν σφάλµα µέτρησης