Boek 2: Het openbaar ambt Flashcards
Ambtenaar
- 3 betekenissen
1) Enge/Belgische betekenis: vast statutair dienstverband dmv een eenzijdige benoeming waardoor de rechten en plichten eenzijdig dd OH worden bepaald en waardoor ze de hoedanigheid van ambtenaar slechts kunnen verliezen in een aantal gevallen dd gw bepaald.
2) Ruimste betekenis: elke persoon die prestaties in overheidsdienst levert. (minister, parlementslid,;;)
3) betekenis gegeven d HJEU: personeelsleden (ongeacht wijze van aanstelling) deelnemen aan de uitoefening van het overheidsgezag of de bevoegdheid hebben de staat te binden tov 3den
verschil statuut en contract
statuut: rechtsregels die rechten en p van ambt bevatten
1) vaste benoeming = verhoogde rechtsbescherming. ontslag kan maar dit is een eenzijdige arm rh en een schorsingsberoep is dus mogelijk. ambtenaar zal dan opnieuw zijn functie kunnen opnemen
2) vast dienstverband = de beeindigingsgevallen staan limitatief bepaald in het statuut
3) veranderlijkheidsbeginsel = OH kan uw toestand eenzijdig wijzigen (voor wat hoort wat)
4) Koning moet uitdrukkelijk de wetgeving overt de sociale zekerheid van werknemers van toepassing verklaren
contract: R&P die we terug vinden OK en WAO
- WG behoud individueel ontslagrecht
- WG mag de essentiële bestanddelen van de OK niet veranderen bv. loon ofzo
- wetgeving over de sociale zekerheid is sws van toepassing
Stakingsrecht van de ambtenaar
vroeger: omwille van de continuïteit van de openbare dienst, stakingsrecht niet verenigbaar was met de rechtspositie van de ambtenaar. Dit ‘stakingsverbod’ werd nooit aanvaard als algemene regel.
Het ESH heeft het stakingsrecht erkend als een voor ambtenaren
beperkingen mogelijk ASA
–> bij wet zijn voorgeschreven
–> en noodzakelijk in een democratische samenleving bv. stakingsrecht van militairen gaat niet.
–> doel = nastreven van de bescherming van openbare orde
Nationaliteitsvereiste in het Belgisch openbaar ambt.
Art 10 : enkel belgen behoudens uitzonderingen.
Art 45 VWEU: beginsel van VVWN geldt niet voor betrekkingen in OH-dienst
= lidstaten kunnen nationaliteitsvoorwaarden opleggen
België doet dit met Art 10
MAAR: RS HVJEU: Art 45 moet strikte interpretatie = functies die rechtstreek of onrechtstreekse deelneming en tot die werkzaamheden met als doel bescherming algemene belang lidstaat ( = gezag functies militairen politie magistraten . andere overheidsfunctie? = vrije verkeer van werknemer;.
niet-EU: afwijking kan in bijzonder gevallen Art 10 mag niet de regel worden!
Discretieplicht van de ambtenaar
- de grondwettelijke rechten van een ambtenaar.
- het recht van vrije meningsuiting
- nu: plicht om ambt op een loyale zorgvuldige en integere wijze uit te oefenen/ niet de uitholling van zijn vrije meningsuiting! zwijgplicht is de uitzondering
- politiek actief mag, maar neutraliteit niet in het gedrang brengen
- spreekrecht is de regel, beperkingen hierop zijn limitatief opgesomd in het statuut van de ambtenaar (APKB
Vermoeden van statutaire tewerkstelling
- in beginsel is de regel dat het personeelslid van de overheid in statutair dienstverband is tewerkgesteld. indatzelfde statuut zijn dan ook de uitzonderingen opgenomen wanneer men personeel contractueel kan aanwerven bv. tijdelijke behoefte.
- ambtenaar bekleed met IMPERIUM/ oefent deel van staatsgezag uit.
- RS HVC: dit geldt ook bij afwezigheid van een uitdrukkelijke bepaling. = arbeidsrelatie staat BUITEN de contractuele relatie.
- weerlegbaar vermoeden.
1) geschreven OK moet aangetoond kunnen worden, 2) regelgeving moet het toestaan. - geen statuut? -> ARB inzake ambtenarenstatuut gelden (APKB)
- meer en meer overheden willen van de statutaire tewerkstelling de uitzondering maken.
Wie bepaalt het statuut van het OH-personeel? het ambtelijks statuut bij reglement te bepalen.
- federaal niveau KONING 1° direct 2) delegatie: Koning Art 107 bepaalt het ambtenarenstatuut van de ambtenaren
bij de federale rijksbesturen en `
bij de buitenlandse betrekkingen. .
koning bepaalt het statuut van het personeel van de eigen diensten (statuut camu nog steeds van belang is. Dit statuut garandeert dat ambtenaren een correcte verloning krijgen, werkzekerheid hebben (over legislaturen en beleidsmakers heen) en zodanig op een correcte en duurzame manier zonder andere motieven het algemeen belang kunnen dienen. ) - federale gedecentraliseerde instellingen : wetgever die de instelling opricht bepaald aard van de rechtspositie van het personeel: veelal in het algemeen, waarbij hij dan verregaande delegatie verleent aan de koning hom het nader te bepalen (komt op hetzelfde neer)
- gemeenschappen en gewesten 1) DEELSTAATREGERING 2° DEELSTAATREGERING VIA DELEGATIE VAN DE DECREETGEVER:
eigen gecentraliseerde regionale en gemeenschapsdiensten : deelstaatregeringen zijn bevoegd.
deelstatelijke gedecentraliseerde instellingen ; het oprichtingsdecreet moet voorzien in bepalingen = decreetgever maar voorts wordt er ook gewoon delegatie verleend aan de deelstaatregering om het ambtelijke statuut van dat personeel nader te bepalen.
ZELFDE PRINCIPE
patere legem qua ipse fecisti
-ARB
-gelinkt aan gelijkheidsbeginsel
- onderga de wet die je zelf hebt gemaakt
- alle ambtenaren moeten zelfde statuut krijgen ok KB.
- het is een verplichting voor het bestuur die algemene regels vaststellen ook te eerbiedigingen bij de concrete toepassing ervan
individueel besluit tav 1 ambtenaar mag niet afwijken van regels die zijzelf in statuut vooraf op algemene en objectieve wijze heeft bepaald.
taalrol en taalkader
- bepalingen gelden voor de OH waar meerder talen moeten worden gesproken zowel in de binnendienst als buitendienst en in relatie met de rechtsonderhorigen
- centrale diensten : werkkring = heel het land FR NL DU; de FOD’s
- Taalwet Bestuurszaken
- openbare orde
- taalrol: alle federale ambtenaren worden hierop ingeschreven obv de taal van hun toelatingsexamen = taal van hun diploma (behalve als je kan aantonen dat je perfect ook de andere taal kan spreken SELOR)
- taalkader:
1) voldoende personeel in een taal
2) bescherming van de ambtenaren van elke rol (disc)
bij de FOD’s: 50 50 twee taalkaders ; frans en NL
bij de gedecentraliseerde FOD’s RVA: drie taalkaders
FR NL en tweetalig 40/40/10/10
noodambtenaar/ feitelijk ambtenaar
- beginsel van de continuïteit van de openbare dienst
- nietigheid van een bestuurshandeling : wordt geacht nooit te hebben bestaan
- hierdoor verstoring van de rechtsordening
- personen die niet de hoedanigheid hadden van ambtenaar nemen beslissingen. deze beslissingen moeten in sommige situaties als regelmatig beschouwd worden voor de continuïteit van de openbare dienst.
- examens die docent had laten afgelegd wanneer haar benoeming als docent vernietigd was, deze examens worden geacht regelmatig te zijn.
mandaatstelsel
-copernicus hervorming
nieuwe categorie van ambtenaren functies gecreëerd die zich situeren boven het niveau 1
- deze categorie worden tijdelijk en niet vast benoemd: meestal t = 6j
- via interne en externe werving worden ze geselecteerd
beëindiging van het ambtenarenstatuut
- opgesomd in het APKB
- onwettige afwezigheid van meer dan 10 dagen (hoorplicht!)
- verlies van hoedanigheid (bv. uw nationaliteit is afgenomen)
- ontslag bij wijze van tuchtmaatregelen
- afzetting bij wijze van tuchtmaatregel
- ongeschikt verklaard voor het ambt nog uit te oefenen
- wat bij afschaffing VAN DE BETREKKING? : systeem van herplaatsing. het kan zijn dat uw betrekking wordt afgeschaft omdat ze niet meer nodig is
preventieve schorsing
- ordemaatregel
- aanwijzingen van tuchtfeiten, geen onderzoek, ambtenaar preventief worden geschorst
- vatbaar voor vernietiging rvs
vergelijkende selectie bij aanwerving federale ambtenaar
- bij aanwerving en bevordering
- deelnemen aan een vergelijkende selectie via een objectief wervingssysteem.
- vvb. selectie wordt uitgeschreven voor jurist bij de OH, moet je deelnemen aan de georganiseerde selectie. resultaat: rangschikking die bindend is. de tien beste krijgen een extra mondelinge proef, de eerste kan worden benoemd. ben je bij meerdere selecties de beste, dan wordt de tweede van de lijst gekozen - meeste waarborgen voor onpartijdigheid
minimale dienstverlening
- militairen genieten geen stakingsrecht
- als politieambtenaren willen staken, stakingsaanzegging nodig
- moeten wel instaan voor een minimale dienstverlening
- als er dan te weinig agenten zijn, moeten ze bereid zijn om opgevorderd te worden.
