blok 5 - techniekfilosofie Flashcards
1
Q
transhumanisme
A
- heeft een utopisch beeld van technologie
- een internationale filosofische beweging die ernaar streeft om technologie (met name nieuwe informatie en computertechnologie) in te zetten om fundamentele menselijke beperkingen te overwinnen (om ons slimmer, gezonder en beter te maken)
2
Q
precision medicine
A
het idee dat we door de combinatie van nieuwe datagedreven technologie en genetisch onderzoek in staat zullen zijn om de zorg perfect op het individu af te stemmen, waarbij medische behandelingen en beslissingen op maat gesneden zullen zijn voor elk individu
3
Q
determinisme
A
de technologie ontwikkelt zich toch wel; onze enige optie is om met deze technologie mee te gaan.
4
Q
welke zorgen/ vragen/ dilemma’s zijn er
A
- technologe en verlies van menselijke identiteit
- technologe en massacultuur
- technologie en nieuwe risico’s
5
Q
definitie techniekfilosofie
A
de filosofische stroming die onderzoek doet naar de aard en betekenis van techniek en verhouding tussen techniek, mensen en samenleving
6
Q
welke 3 bijdragen zijn er?
A
- relevantie
- reflectie
- bijsturen
7
Q
Martin Heidegger
A
- hield zich bezig met abstracte thema’s
- “overal blijven we aan de techniek geketend, of wij haar nu hartstochtelijk beamen of afwijzen. het ergste zijn we aan de techniek overgeleverd, als we haar als iets neutraals beschouwen”
8
Q
centrale begrippen Heidegger
A
- in zijn lezing naar de vraag om de techniek stelt hij instrumentele of antropologische vragen op techniek ter discussie
- ontologische benadering: op zoek naar het wezen van techniek
- de techniek als wijze van ‘ontbergen’
- fundamenteel verschil tussen traditionele en moderne technologie
- moderne techniek leidt tot vervreemding
- verlies van betekenis door nadruk op maakbaarheid en beheersbaarheid
- heidegger zoekt naar andere, vrije verhouding tot techniek
- technische denken tegenover het ‘bezinnende denken’
9
Q
centrale begrippen Jacques Ellul
A
- techniek als autonome kracht
- techniek als systeem
- technisch systeem breidt zichzelf voortdurend uit
- mens staat tegenover macht die hij niet meer kan beheersen
- mens en wereld voegen zich naar technische eisen
- niet tegen technische vernieuwing, maar tegen technicisme
- ondanks wurggreep technische systemen geloofde Ellul in hogere vrijheid die nooit door techniek opgeslokt kan worden
10
Q
achtergrond informatie John Ihde
A
- ons begrip van de wereld wordt op verschillende manieren bepaald door de technologie waarmee wij ons omringen.
- beïnvloedt door de fenomenologie; een filosofische stroming die in de 19e eeuw is ontstaan en zich richtte op het onderzoek van de relatie van de menselijke ervaring en de wereld.
11
Q
centrale begrippen John Ihde
A
- post-fenomenologie: relatie mens en wereld wordt op vele manieren bemiddeld door technologieën (‘technological mediation’)
- vier bemiddelingsrelaties: inlijvingsrelatie, hermeneutiische relatie, alteriteitsrelatie en achtergrondrelatie
- nieuwe relaties door nieuwe technologische ontwikkelingen/ grensvervaging: immersierelaite en versmeltingsrelatie.
- kenmerkend voor de bemiddeld van de waarneming is structuur van amplificatie en reductie: bepaalde aspecten van de werkelijkheid versterkt/ andere verzwakt
12
Q
centrale begrippen Wiebe Bijker
A
- technologische cultuur
- verwevenheid technologie en maatschappij: ‘co-productie’ in plaats van determinisme
- theoretische ‘roots’ verbonden met empirische wending wetenschapsfilosofie
- SCOT (social construction of technology)
13
Q
SCOT: kernbegrippen
A
- interpretatieve flexibiliteit
- relevante sociale groepen
- openen van de ‘black box’
- stabilisatie & closure (bepalen sociale groepen, niet de ingenieurs)
14
Q
wat voor typen innovaties worden onderscheiden?
A
- product innovatie; introductie van nieuwe typen goederen en services voor de externe markt. essentieel voor leven van de organisatie
- process innovatie; verbetering van interne productieprocessen van goederen en services. verbeteren interne mogelijkheden
- marketing innovatie; implementeren van een nieuw marketing methode waarbij er verandering zijn in product design
- organizational innovation; implementatie van nieuwe organisatorische methoden in het bedrijf.
15
Q
sociologie van verwachtingen (engels)
A
- the sociology of expectations studies the informal production and circulation of expectations in science and technology
- the sociology of expectations studies how in scientific and technological developments actors continuously and explicitly refer to what is possible in the future; they draw form and add to a repertoire of images, statements and prophecies - and by doing so they contribute to a particular dynamic
16
Q
kenmerken van verwachtingen
A
- performativiteit
- ‘temporal variability’ - temporele variabiliteit
- ‘socio-spatial variability’ - sociaal-ruimtelijke variabiliteit
