bio (LIPIDO)

Question 1

LIPIDO DEF

Answer 1

• talde heterogeno,orokorrean hidrokarburo, ezagunenak :olio,gantz,gurin,karotenoide ——EZAUGARRI KOMUNAK dis.polar(ura)–> disolbaezin / dis.apolar(azetona)–>disolbagarri
• SAILKAPENA: saponifikagarri (gantz azido) /saponifikaezin (g.a ez)

Question 2

GANTZ AZIDOAK

Answer 2

• karboxilo talde bat duen hidrokarburo kate luzea (R-COOH)
• hidrofoboa : H-C lotura apolarra
• EZAUGARRi bereizgarriak :
  1. kate luzera
  2. lotura bikoitzak edo ez (ase/asegabe)*
  3. lotura bikoitzen kokapena
• GANTZ AZIDO batzuk : palmitiko 16:0 / esteariko 18:0 /
  oleiko 18:1 (9)

Question 3

Gantz azido ase VS asegabe

Answer 3

ASE : lotura bakuna,zurruna,estu lotu,solido,urtze puntu altua (animalia gantzak)
ASEGABE: lot. bikoitza,okertuta,ez estu lotu, fluido,urtze puntu baxu
(olio begetalak)

Question 4

AZILGLIZERIDO

Answer 4

• OSAGAI: glizerol + gantz azido
• ester lotura–>esterra
• GLIZEROL -arekin lotzen diren gantz az. kopuruaren arabera
  1. monoazilglizerido
  2. diazilglizerido
  3. triazilglizerido *
• Esterifikazio:* gantz azidoaren karboxilo taldearen H-OH glizerola
• funtzio : ENERGIA BILTEGI
  1. hidrofoboa denez, urik gabeko biltegiak , beraz , BOLUMEN txikian energia asko
  2. Adipozitoetan metatzen da eta beharra dagoenean erabiltzen da energia
  3. Gluzidoak erretzeko baino prozesu ZAILAGOA da LIPIDOAK erretzea (…)
• ezaugarri:
  1. molekula apolar
  2. apolarrak (urik gabeko biltegiak sortu–> LIKIDO asegabe / SOLIDO ase
  3. dentsitate txikia
  4. Energia kopuru handia gorde
  5. Bero konduktibitate txikia ( isolatzaile ona)

Question 5

TRIAZILGLIZERIDO*

Answer 5

• GLIZEROLARI 3 gantz azido
• esterifikazioan (H2O) sortu
• hidrolisian (H2O) sartu behar

1. hidrolisi basiko (SAPONIFIKAZIO)*
2. hidrolisi azido

Question 6

SAPONIFIKAZIO

Answer 6

• hidrolisi basikoa
• H2O ingurune basiko (NaOH)
• triazilglizerido bat–> 3H2O + NaOH –> hidrolizatu–> GLIZEROL + XABOIA

XABOIA =
Na-gantz azidoa
Na-gantz azidoa
Na-gantz azidoa

Question 7

GLIZEROFOSFOLIPIDO

FOSFOLIPIDO

Answer 7

• OSAGAI: amino alkohol+ azido fosforiko+glizerol+ (2) gantz azido
  *( ester lotura/ESTERRA/ h20 sortu/ hidrolisia: apurtzeko)
• ezaugarriak : mol. ANFIPATIKO—> 3 egitura : MIZELA;LIPOSOMA;MINTZ BIKOITZA

Question 8

ESFINGOLIPIDO

Answer 8

• OSAGAI: amino alkohol+azido fosforiko+ esfingosina+ gantz azido
• ezaugarriak : anfipatiko
• funtzioa: neuronen mielina zorroa— neurona babestu/info garraioa bizkortu

Question 9

GLUKOLIPIDOA

Answer 9

• OSAGAI: oli/mono-sakarido + esfingosina+gantz azido
• ezaugarri: anfipatiko
  MINTZ PLASMATIKO aren osagai :
  1. mintz zelularraren kanpoaldean
  2. nerbio sisteman ugari

zerebrosido

Question 10

ARGIZARI

Answer 10

• OSAGAI: monoalkohol kate luze+ gantz azido
• ezaugarri: anfipatiko
• FUNTZIO:
  1. egitura erlauntz
  2. babes belarri
  3. energia biltegi (org planktoniko)

+ luma iragazgaitzak

Question 11

ESTEROIDE

Answer 11

• egitura : esterano 4 eraztun (+ metil,alkohol…)
• garrantzitsuenak:
  1. kolesterol
  2. sexu hormonak(testo-estroge.)
  3. bitamina D
  4. giltzurrun hormonak (kortisona…)
  5. behazun AZIDO ( lipidoak digeritu)
  6. kardiotonikoak

SAPONIFIKAEZIN

Question 12

TERPENO

Answer 12

• egitura: isoprenoaren deribatu
  isopreno: (5 c-ko hidrokarburo asegabea)
• garrantzitsuenak:
  1. landare esentziak (lemonene,mentol…)
  2. landare hormonak (…)
  3. karotenoideak (kolore gorri laranja pigmentazioa)
  4. A,E,K bitaminak
  5. fitola (klorofilaren osagaia)

saponifikaezin