BILINGGWALISMO AT MULTILINGGWALISMO Flashcards
Isang doktor at linggwista na nakaimbento sa wikang Esperanto na nangangahulugang “The Hoping One”
L.L ZAMENHOF
Bilang ng wikang natutuhan ni Jose Rizal
DALAWAMPU’T DALAWA
Ano ang tawag sa kakayahan ng taong makapagsalita ng isa pang wika bukod sa kaniyang unang wika?
BILINGGWALISMO
“Kakayahan sa paggamit at pagkontrol ng dalawang wika na tila ba ang dalawang ito ay kanyang katutubong wika.”
BLOOMFIELD
“Kakayahan ng isang tao na makabuo ng
mga makabuluhang pahayag gamit ang
wika bukod pa sa kanyang unang wika.”
HAUGEN
“Kailangan ng malalim na pag-unawa sa
konsepto ng bilingguwalismo. Hindi porket may kakayahan na sa paggamit ng
dalawang wika, maituturing ng bilingguwalang isang tao. Kinakailangan pa ring
isaalang-alang ang katatasa sa dalawang
wika.”
GROSJEAN
“Pagkakaroon ng kakayahang gumamit ng
dalawang wika. Ito ay batay sa dalawang
antas: Una, mataas na sa dalawang
magkaibang wika at; Ikalawa, nagsisimula
pa lamang na matuto ng ikalawang wika.
Isinasaalang-alang sa nasabing pag-aantas
na ito ang apat na makrong kasanayan- pag
unawa sa pakikinig, pagsasalita, pag-unawa
sa binasa at sinulat. “
LIDDICOAT
Kayang isalin ng isang tao ang isang
konsepto sa dalawang magkaibang wika
subalit ang pagkakaunawa niya sa mga
salitang ito ay parehas lamang din.
(Ervin at Osgood, 1954)
CO-ORDINATE
Nauunawaan ng isang tao ang konsepto ng
isang salita sa magkakaibang wika batay sa
kanyang karanasan o kaya naman ay sa konteksto nito batay sa kulturang mayroon
ang magkaibang wika (Ervin at Osgood,
1954)
COMPOUND
Pagkatuto sa dalawang wika nang
magkasabay na itinakda lamang sa pagitan
ng kapanganakan hanggang sa magtatlong
taong gulang ang isang indibidwal
(McLaughin, 1984)
SIMULTANEOUS
Natutuhan lamang ang ikalawang wika
matapos lubusang matutuhan ang unang
wika. Walang itinakdang edad para dito.
(McLaughin, 1984)
SUCCESSIVE
Ang dalawang wika at ang kulturang
nakapaloob dito ay positibong nakakatulong
sa kabuuang paglago ng isang indibidwal o
bata (complementary) (Lambert, 1975)
ADDITIVE
Naglalaban ang dalawang wika sa paraang
ang isa ay higit na dominate kaysa sa isang
wika na umaabot sa puntong napapalitan na
nito ang konsepto ng isang wika (Lambert, 1975)
SUBTRACTIVE
Natutuhan ng isang indibidwal ang kanyang
ikalawang wika sa tulong ng pormal na
edukasyon. Bilang resulta, nagagamit niya
na ito na tila natural na lamang sa kanya.
(Kangas, 1981)
ELITE
Natutuhan ng isang indibidwal ang kanyang
ikalawang wika dahil sa pakikisalamuha
lamang sa ibang taong nagsasalita ng
wikang iyon. (Kangas, 1981)
FOLK
Ang isang indibidwal ay matatas o
may kahusayan sa paggamit ng
dalawang wika. Pantay ang kanyang
kakayahan sa paggamit ng kanyang
una at ikalawang wika. (Haugen,
1973)
BALANCE
Ayon___________, “ang multilingguwalismo
ay itinuturing na kakayahan ng isang tao na
makipag-ugnayan o makipagtalastasan
gamit ang isa o higit pang wika, sa aktibong
paraan man (pagsasalita at pagsusulat) o
pasibong paraan (pakikinig at pagbabasa).”
LI
“Kakabit ng pagkatuto at paggamit ng higit
sa dalawang wika ang cross-linguistic
interaction.”
PARADIS
“Maiuugnay sa pag-aaral ng cross- linguistic
interaction ang code switching at code-mixing at ito rin ay makabuluhan sa usapin
ng multilingguwalismo.”
CENOZ
“Ang kaibahan ng monolinggwal sa
multilinggwal ay, ang multilinggwal ay
kayang gumamit ng hindi lamang isang wika
sa magkakaibang pagkakataon, sitwasyon
at taong kinakausap samantalang ang
monolinggwal ay nakagagamit lamang ng
isang wika sa lahat ng sitwasyon.”
MOORE AT GAJO
“Malikhain ang pagiging multilinggwal at sila
ay may kakayahang makagamit ng wika sa
iba’t ibang sitwasyon na may iba’t ibag
paraan.”
CENOZ
Sinasabing ang mga pananaliksik ay
nagpapakita na ang mga bata na ay may mas
mahusay na kasanayan sa wika, sa
alinmang wika.
> Mas mahusay bumuo ang kanilang utak.
> Magkaroon ng mas matatag na
pagmamahal sa kanilang mga magulang.
> Magkaroon ng mas mahusay na mga
kasanayan sa komunikasyon.
> Handang-handa para sa pag-aaral.
BEST STAR MEILLEUR DEPART (2014)
Ayon ay Cenoz (2013), marami nang
pag-aaral ang nagpapakita ng ugnayan ng
multilinggwalismo at pagbuo ng mga ideya.
KOGNITIBO
Sangay ng linggwistika na
nakatuon sa pag-uuri at paglikhang mga
tunog na ginagamit sa wika.
PONETIKO