Belboekje Flashcards
Iemand belt met de klacht: algehele malaise / ziek.
- Wat vraag je uit?
- Wat kan in je DD staan?
- Wat kunnen je adviezen zijn?
- Naam, geboortedatum, termijn, G/P
- Welke klachten? (Hoofdpijn (CAVE: PE / HELPP), misselijk/overgeven, buikpijn, oedeem)
- Sinds wanneer?
- Bloedverlies?
- Mictie? (CAVE: cystitis)
- Defecatie?
- Koorts? (Hoe vaak/voor het laatst gemeten? Rectaal?)
- Harde buiken?
- Leven voelen?
- Is er een focus, een specifieke pijnlijke plek?
- Zijn er mensen in je omgeving ziek? (In aanraking geweest met zieke kinderen? KDV)
- Heb je iets verkeerds gegeten?
- Druk geweest?
- Al ergens mee bekend? (Schildklierproblematiek, anemie, diabetes, hypertensie risicofactoren)
DD:
- Griep
- Infectie (o.a. GBS, GAS)
- Hypertensie / PE / HELLP
- Diabetes gravidarum (hyperglykemie, hypoglykemie)
- Anemie
- Schildklierproblematiek
Adviezen:
- 2x 500 mg paracetamol innemen
- Rust nemen, proberen te slapen
- Over twee uur temp overmeten, >38 graden; terug bellen
- Indien ongerustheid / specifieke PE-klachten / niet te duiden algehele malaise: visite, o.a. voor tensie
Iemand belt met de klacht: bloedverlies - miskraam.
- Hoogstwaarschijnlijk een miskraam bij…?
- Belangrijk aan de telefoon is…?
- Voorlichting?
- Vervolg afspraak?
- Terug bellen indien…?
Hoogstwaarschijnlijk een miskraam bij…
- Ruim helderrood bloedverlies < 12 weken;
- (Hevige) pijn in de onderbuik;
- Miskraam gediagnosticeerd op de echo.
NB: een miskraam kan je niet 100% diagnosticeren aan de telefoon. De cliënt zal gezien moeten worden. Let op: sluit EUG uit!
Belangrijk aan de telefoon is…
- Luisterend oor, ruimte bieden voor emotie;
- Neem de tijd;
- Voorlichting.
Voorlichting:
- Het te verwachten verloop bij een spontane miskraam: toenemend bloedverlies, afname binnen een week.
- Soms is het vruchtje herkenbaar in het bloedverlies.
- Indien missed abortion twee weken afwachten mogelijk.
- Hevige buikkrampen te verwachten. Advies: warmte en paracetamol. Ibuprofen liever niet i.v.m. bloedverdunnend effect.
- Infectiepreventie: niet in bad, niet zwemmen, geen coïtus en geen tampons.
- Je kan snel weer vruchtbaar zijn na miskraam. Geen minimale termijn om te wachten tot een nieuwe zwangerschap.
Vervolg afspraak:
- Naar wens cliënt;
- Aanbieden telefonisch contact;
- Mogelijkheid: 1 week na stop vbv zwangerschapstest doen;
- Eventueel echo inplannen;
- Bij missed abortion: tot wanneer afwachten?
Terug bellen indien…
- Maandverband vol in een half uur;
- Extreme buikpijn;
- Koorts;
- Ongerustheid;
- Bij vragen.
NB: Indien bellen met ruim helderrood vbv en niet lekker zijn: denk aan shockverschijnselen (EUG!) en GASOS-techniek. Specifiek:
- Duizeligheid;
- Transpireren;
- Gevoel van flauwvallen.
Iemand belt met de klacht: bloedverlies - eerste helft zws.
- Wat vraag je uit?
- Wat kan in je DD staan?
- Wat kan je doen?
- Naam, geboortedatum, termijn, G/P.
- Termijn zwangerschap, IUG al gediagnosticeerd?
- Sinds wanneer bloedverlies?
- Hoeveel? (Tip: hoe vaak verschonen, uitdrukken in 2 euro muntstuk).
- Buikpijn?
- Andere klachten? Niet lekker voelen (denk aan shock verschijnselen)
- Kleur: helderrood / bruin?
- Vochtverlies?
- Mictie?
- Defecatie? Is het echt vaginaal, of van hemorroïden?
- Al eerder gehad?
- Iets aan vooraf gegaan > trauma?
- Coïtus?
- Ongerust? (Let op: blijkbaar genoeg om te bellen!)
- Waar ligt de placenta? (Normaal pas bekend na SEO).
- Medicatie?
- Stollingsstoornis?
- Wanneer volgende controle? Evt. echo inplannen / vervoegen.
DD:
- Contact bloeding;
- Onverklaarbaar onschuldig bloedverlies;
- SOA;
- Dreigende abortus;
- Abortus incompletus;
- Extra uteriene zwangerschap;
- Mola-zwangerschap;
- Endometritis;
- Myoom;
- Poliep / carcinoom;
- Stollingsstoornis (al dan niet door medicatiegebruik);
- Buiktrauma;
- Infectie (cystitis / salpingitis / appendicitis);
- Obstipatie / hemorroïden;
- Placenta praevia.
To do:
- Aandacht en tijd voor ongerustheid cliënt;
- Terug laten bellen bij verergering klachten; op basis van risico inschatting;
- Laagdrempelig controle / visite / echo;
- Voorlichting fysiologie.
Iemand belt met de klacht: bloedverlies - tweede helft zws.
- Wat vraag je uit?
- Wat kan in je DD staan?
- Wat kan je doen?
- Naam, geboortedatum, termijn, G/P.
- Sinds wanneer bloedverlies?
- Hoeveel? (Tip: hoe vaak verschonen, uitdrukken in 2 euro muntstuk).
- Kleur: helderrood / bruin?
- Buikpijn?
- Andere klachten? Niet lekker voelen (denk aan shock verschijnselen)
- Vochtverlies?
- Mictie?
- Defecatie? Is het echt vaginaal, of van hemorroïden?
- Leven voelen?
- Al eerder gehad?
- Iets aan vooraf gegaan > trauma?
- Coïtus?
- Ongerust? (Let op: blijkbaar genoeg om te bellen!)
- Waar ligt de placenta? (Normaal pas bekend na SEO).
- Medicatie?
- Stollingsstoornis?
DD:
- Begin van de baring (tekenen)
- Contact bloeding (coïtus);
- Onverklaarbaar onschuldig bloedverlies;
- Placenta praevia;
- SOA;
- Obstipatie / hemorroïden;
- Buiktrauma;
- (Partiële) abruptio;
- Uterus ruptuur;
- Vasa praevia;
- Infectie (cystitis, salpingitis / appendicitis);
- Endometritis;
- Poliep / carcinoom;
- Stollingsstoornis (al dan niet door medicatiegebruik).
To do:
- Aandacht en tijd voor ongerustheid cliënt;
- Terug laten bellen bij verergering klachten; op basis van risico inschatting;
- Laagdrempelig controle / visite;
- Denk op tijd aan consult 2e lijn.
Iemand belt met de klacht: bloedverlies - postpartum.
- Wat vraag je uit?
- Waar let je op?
- Wat kan in je DD staan?
- Wat kan je doen?
- Wat zijn je adviezen?
- Naam, geboortedatum, aantal dagen pp, G/P.
- Sinds wanneer ruimer bloedverlies?
- Hoeveel? (Tip: hoe vaak verschonen, uitdrukken in 2 euro muntstuk).
- Stolsels?
- Buikpijn?
- Hoe ruikt het?
- Koorts?
- Fysiek veel gedaan?
- Mictie? (atonie door volle blaas)
- Partus: termijn, TBV, sectio?
- Stand fundus / gecontraheerd?
- Placenta: compleet / vorm / spontaan?
- Stollingsstoornis?
- Ruptuur, epi?
Let op de vier T’s:
- Tonus;
- Tissue;
- Trauma;
- Thrombin.
DD’s:
- Tonus - placentarest / vliesrest;
- Tissue - late atonie;
- Trauma - ruptuur / episiotomie;
- Thrombin - stollingsstoornis;
- Cystitis;
- Endometritis (GAS / GBS);
- Retentio blaas.
Beleid:
- Visite;
- Temperatuur meten (rectaal, à 2 uur);
- Eventueel katheteriseren;
- Atonie: overweeg Syntocinon.
Adviezen:
- Rust;
- Voldoende drinken;
- Elke twee uur naar de WC;
- Bloedverlies in de gaten houden;
- Laagdrempelig bellen en/of visite;
- Consult 2e lijn indien: twijfel placentarest / ruim vbv zonder duidelijke oorzaak / blijvende atonie.
Iemand belt met de klacht: buikpijn.
- Wat vraag je uit?
- Wat zijn algemene adviezen?
- Wat staat er in je DD?
- Naam, geboortedatum, termijn, G/P;
- Sinds wanneer?
- Waar zit het?
- Hoe voelt het? Krampend / stekend / zeurend?
- Continue of met komen en gaan?
- Andere klachten? Bloedverlies?
- Leven voelen?
- Koorts?
- Mictie?
- Defecatie?
- Coïtus?
- Druk geweest?
- Harde buiken?
- Mensen in je omgeving ziek?
- Is er iets aan voorafgegaan? Trauma?
- VAS score laten geven 1-10.
Algemene adviezen:
- 2x 500 mg paracetamol;
- Warmte en rust;
- Terugbellen bij koorts / bloedverlies;
- Terugbellen bij verergering / ongerustheid;
- Laagdrempelig consult / visite;
- Bij verdenking pathologie consult 2e lijn.
DD:
- Bandenpijn;
- Spierpijn;
- Dreigende abortus;
- Abortus incompletus;
- Extra uteriene zwangerschap;
- Mola-zwangerschap;
- Endometritis;
- Myoom;
- Buiktrauma;
- Infectie (cystitis / salpingitis / appendicitis / peritonitis);
- Nierstuwing / nierstenen / galstenen;
- Obstipatie;
- SOA;
- Uterus ruptuur / bloeding;
- Gynaecologische oorzaak (poliep / carcinoom / torsie);
- Hypertensie / PE / HELLP;
- Harde buiken / Braxton Hix;
- Beursheid agv leven voelen;
- Begin van de baring;
- Partus prematurus;
- (Partiële) Abruptio;
- Uterusruptuur;
- Griep / buikgriep;
- Voedselvergiftiging.
Iemand belt met de klacht: contracties.
- Wat vraag je uit?
- Wat kan in je DD staan?
- Wat zijn algemene adviezen?
- Naam, geboortedatum, termijn, G/P;
- Sinds wanneer?
- Herken je het van de vorige keer?
- Komt en gaat het of is het constant?
- Hoe lang zit er tussen?
- Hoe lang duren de contracties?
- Zijn ze pijnlijk?
- Leven voelen?
- Andere klachten? (Bloedverlies, buikpijn tussen de contracties);
- Vochtverlies (SROM)?
- Hoe vang je de contracties op?
- Waar ben je?
- Ben je alleen of met iemand?
DD:
- Miskraam (afhankelijk van termijn);
- Harde buiken;
- Braxton hix contracties;
- In partu;
- Latente fase;
- Actieve fase;
- Abruptio (indien buik niet ontspant).
Iemand belt met een vraag omtrent infectieziekten.
- Wat vraag je uit?
- Wat weet je over Varicella?
- Wat weet je over Rubella?
- Wat weet je over Parvo B19?
- Wat weet je over Covid-19?
- Wat zijn algemene adviezen?
- Naam, geboortedatum, termijn, G/P;
- In aanraking geweest met?
- Wanneer in aanraking geweest?
- Ziek kind thuis?
- Klachten? (Algehele malaise, koorts, jeuk/huiduitslag).
- IgG: antistoffen bij infectie in verleden (immuniteit), wel door de placenta.
- IgM: antistoffen bij huidige infectie, niet door de placenta.
Varicella (waterpokken):
Indien zelf doorgemaakt, voldoende beschermd. Indien niet zelf doorgemaakt / twijfel: vermijden én varicella antistoffen bepalen.
Advies: Als een onbeschermde zwangere vrouw een meer dan vluchtig contact heeft gehad met een kind met waterpokken, is passieve immunisatie met Varicella Zoster Immuno Globuline (VZIG varicellazosterimmunoglobuline) geïndiceerd. Dit is zinvol tot 4 dagen (96 uur) na het eerste contact. Besmettelijke periode: 2 dagen voor het ontstaan van de blaasjes tot indrogen. Indien cliënt al waterpokken doormaakt in de periode van 5 dagen vóór tot en met 2 dagen ná de geboorte, dient de baby zo spoedig mogelijk na de geboorte VZIG te krijgen (RIVM).
Rubella (Rodehond):
Indien ooit zelf doorgemaakt of normale vaccinatie programma doorlopen, dan voldoende beschermd. Besmettelijke periode: 10 dagen voor tot 7 dagen na huiduitslag. Vacineren in zwangerschap niet mogelijk i.v.m. levend vaccin.
Advies: vermijden.
Indien contact gehad:
- Contact inventariseren
< 15 min in zelfde kamer = geen actie nodig;
- Zwangerschapsduur?
< 20 weken verdere diagnostiek: IgG/IgM bepalen (>20 iu/ml IgG is voldoende beschermd); Indien infectie rubella verwijzing 2e lijn.
>20 weken geen actie nodig.
Parvo B19 (vijfde ziekte):
Indien doorgemaakt voldoende beschermd.
In contact geweest <20 weken AD: IgG / IgM bepalen om mogelijke infectie vast te stellen.
Bij aangetoonde Parvo B19 infectie verwijzing 2e lijn.
Covid-19 (Corona):
Geen verhoogde kans op ernstiger verloop of miskraam/aangeboren afwijkingen bij de neonaat. Geen besmetting-effect bekent op de baby.
Advies:
- Vermijd drukte, houd 1,5 meter afstand, was je handen regelmatig met water en zeep, hoes/nies in de binnenkant van je elleboog, gebruik papieren zakdoekjes.
- Blijf thuis, laat je testen en ziek uit bij symptomen (zijn divers). Klachten kunnen zijn: verkoudheidsklachten, hoesten, benauwdheid, verhoging, plotseling verlies van reuk en/of smaak (zonder neusverstopping).
Algemene adviezen:
- Goede handhygiëne;
- Handdoeken / theedoeken vaak verschonen;
- Niet van bestek kinderen eten;
- Handen wassen na verschonen kinderen;
- Laagdrempelig overleg huisarts.
Iemand belt voor een telefonische intake
- Wat vraag je uit?
- Welke anamnese voer je uit?
- Wat vertel je nog meer?
- Wat wil je nog kwijt over de eerste afspraak?
- Hoe gaat het?
- Eventueel uitleg zwangerschapsklachten?
- Al bekend in praktijk?
- Hoeveelste zwangerschap?
- EDLM > geschatte termijn?
Anamnese:
- Medicatie gebruik;
- Ziekte / aandoeningen.
Leefstijl advies:
- Foliumzuur;
- Voedingsadviezen;
- Roken / alcohol / drugs.
Voor de eerste afspraak:
- Prenatale screening, indien gewenst inlezen op www.onderzoekvanmijnongeborenkind.nl;
- Consultenschema, wanneer echo, etc.;
- Intake plannen (+ echo);
- Laagdrempelig bellen bij vragen.
Iemand belt met de klacht: jeuk.
- Wat vraag je uit?
- Wat staat er in je DD?
- Wat is je beleid?
- Wat zijn adviezen?
- Naam, geboortedatum, termijn, G/P;
- Waar zit de jeuk? CAVE voetzolen en handpalmen = cholestase;
- Sinds wanneer is de jeuk?
- Is de jeuk op sommige momenten erger dan op andere momenten?
- Allergie?
- Medicatie?
- Is er iets te zien op de plekken waar het jeukt? (Huiduitslag, vlekken, rood, gezwollen, open);
- Zijn er nog andere klachten?
- In aanraking geweest met iets bijzonders?
DD:
- Fysiologische jeuk door droge huid / oprekken huid;
- Zwangerschapscholestase;
- Allergische reactie (zonneallergie, voedselallergie, hooikoorts, medicatie allergie, insectenbeet, zwangerschapsdermatosen).
Beleid:
- Indien verdenking pathologie verwijzing huisarts / 2e lijn / gynaecoloog i.c.m. dermatoloog;
- Zwangerschapscholestase: galzuren zouten en andere leverwaarden bepalen in de 2e lijn.
Adviezen:
- Allergeen vermijden;
- Afdekken;
- Niet krabben;
- Koelen > mentholgel;
- Antihistaminica via de huisarts bij allergie.
Iemand belt met de klacht: koorts in het kraambed.
- Wat vraag je uit?
- Wat staat er in je DD?
- Wat is je beleid?
- Wat zijn adviezen?
- Naam, geboortedatum, aantal dagen postpartum, G/P;
- Sinds wanneer?
- Andere klachten?
- Is er een focus? (specifieke pijnlijke plek)
- Medicatie? Paracetamol?
- Zijn er mensen in het gezin ziek?
- Borsten: stuwing, harde plekken, rode plekken, kloven?
- Buik: bloedverlies (hoeveelheid, kleur, geur), buikpijn, mictie, defecatie, hechtingen?
- Benen: rood/gezwollen, pijnlijk, mobiel?
DD:
- Stuwing;
- Mastitis;
- Cystitis;
- Endometritis (GAS GBS);
- Ontstoken ruptuur/episiotomie;
- Diep veneuze trombose;
- Griep.
Beleid:
- Snel zien; visite;
- Laagdrempelige verwijzing 2e lijn, koorts in het kraambed is vaak pathologie!
- Medicatie via huisarts indien mastitis (mag 24 uur afwachten met instructies);
- Goede belinstructies achterlaten;
- Elke 2 uur rectaal temperaturen. Indien >38.0 of stijging dan bellen;
- Indien toename klachten: bellen.
Adviezen:
- 2x 500 mg paracetamol;
- Rust, slapen;
- Dreigende mastitis: veel aanleggen, een keer leeg kolven, meemasseren;
- Laagdrempelig bellen.
Iemand belt met de klacht: minder leven.
- Wat vraag je uit?
- Wat staat er in je DD?
- Wat zijn algemene adviezen?
- Wat is je beleid?
- Naam, geboortedatum, termijn, G/P;
- Voor of na 28 weken?
- SInds wanneer?
- Minder of helemaal niet?
- Wanneer heb je het voor het laatst gevoeld?
- Is het minder in kracht of minder in frequentie?
- Welk patroon ben je gewend?
- Waar ligt de placenta?
- Druk geweest?
- Harde buiken?
- Andere klachten? (Ziek zijn, buikpijn, bloedverlies);
- Iets aan vooraf gegaan? Iets anders dan anders?
DD:
- Placenta insufficiëntie, CAVE hypertensie CAVE diabetes gravidarum;
- Placenta op voorwand;
- Verandering van bewegingen;
- Verandering ligging kind;
- Foetale pathologie;
- IUVD;
- IUGR;
- Aangeboren afwijkingen.
Adviezen:
- Iets eten (darmen stimuleren);
- Rust houden;
- Actief contact proberen te maken;
- Trappelkaart bijhouden.
Beleid:
- Controle binnen een half uur (visite / spreekuur);
- Algemene controles doen. Eventueel consult 2e lijn. Beleid 2e lijn: CTG, echo (groei en vruchtwater).
Tip: ga snel over tot cortonen luisteren.
Iemand belt met de klacht: misselijkheid / overgeven.
- Wat vraag je uit?
- Wat staat er in je DD?
- Wat is je beleid?
- Wat zijn algemene adviezen?
- Naam, geboortedatum, termijn, G/P;
- Sinds wanneer?
- Welk moment op de dag?
- Overgeven?
- Hoe vaak geef je over?
- Heb je iets verkeerds gegeten / anders gedaan dan anders?
- Zijn er mensen in je omgeving ziek?
- Koorts?
- Uitvragen voeding en vochtinname op een dag?
- Gewichtsverlies?
- Geconcentreerde urine?
- Hoe vaak mictie op een dag?
- Welke adviezen al toegepast?
- Wat doe je op een dag? Werk / rust?
- Andere klachten? (PE/HELLP klachten);
- Wanneer volgende controle?
DD:
- Fysiologische misselijkheid;
- Hyperemesis gravidarum;
- Mola zwangerschap;
- Tweeling zwangerschap;
- PE / HELLP (tweede helft zwangerschap).
Beleid:
- Vocht / voedingsadvies;
- Voldoende blijven drinken;
- Eventueel medicatie via huisarts (Emesafene / Primperan);
- Eventueel consult tweede lijn (hydratie + medicatie);
- Frequent contact, oog voor emotioneel welbevinden.
Advies:
- Voldoende drinken, CAVE uitdroging (ORS);
- Frequente kleine maaltijden;
- Vermijd pittig eten;
- Gember, 4 dd 250 mg;
- Consult huisarts voor medicatie.
Iemand belt met de klacht: psyche + slaapproblematiek.
- Wat vraag je uit?
- Wat is je beleid?
- Wat zijn adviezen?
- Naam, geboortedatum, termijn, G/P;
- Welke klachten?
- Sinds wanneer?
- Aanwijsbare oorzaak?
- Sociale steun?
- Slapen?
- Medicatiegebruik?
- Verloop zwangerschap / kraambed?
- Bekend bij psycholoog / psychiater?
- Beïnvloedt het je dagelijkse leven?
CAVE angst, depressie, psychose.
Beleid:
- Aandacht en tijd voor cliënt;
- Visite / afspraak op spreekuur;
- Laagdrempelige verwijzing huisarts / POP-poli / psycholoog;
- Slaapadviezen;
- In kaart brengen sociale omgeving;
- Voorlichting POP-poli.
Advies:
- Slaapadviezen (slaaphygiëne, dag-nacht ritme [voldoende zonlicht overdag], vaste tijden, homeopathische middelen, géén melatonine);
- Vraag om hulp in omgeving, praktisch en sociaal;
- Laagdrempelig contact verloskundige.
Iemand belt met de klacht: Rugpijn / bekkenpijn.
- Wat vraag je uit?
- Wat staat er in je DD?
- Wat zijn adviezen?
- Naam, geboortedatum, termijn, G/P;
- Welke klachten?
- Waar zit de pijn?
- Sinds wanneer?
- Zijn er specifieke momenten?
- Bewegingspatroon op een dag?
DD’s:
- Bekkenklachten (schaambeen, stuit, linker/rechter bil);
- Ischias klachten = zenuwpijn van rug via bil naar been (lage rugpijn, uitstraling naar bil/been);
- Nierstuwing / nierbekkenontsteking (hoge rugpijn).
Advies:
- Platte schoenen dragen;
- Afwisselen in houding;
- In zijligging slapen met kussen tussen knieën;
- Voldoende rust;
- Blijven bewegen (fietsen, zwemmen);
- Zware werkzaamheden uitbesteden;
- Bewegingen met beleid (niet snel de trap op, etc.);
- ARBO-arts gesprek;
- Bekkenband (+ uitleg alleen gebruik op piek-momenten i.v.m. overname functie spieren);
- Fysiotherapie;
- Ostheopathie.
