begrippen Flashcards
lactaatacidose
verzuring door te veel lactaat
H-vorm lactaatdehydrogenase
komt voor in het hart
M-vorm lactaatdehydrogenase
komt voor in lever en spierweefsel
glycogeen
gemakkelijk mobiliseerbare vorm van reserveglucose (polymeervorm van glucose), vertakte ketens van glucose-eenheden, glucosebuffer tussen maaltijden en tijdens belangrijke spieractiviteiten
nucleosidefosfaatsuikers
algemene glucosyldonoren bij biosynthese van disachariden en polysachariden, vb: UDP-glucose
primer (glycogeensynthese)
minstens 4 glycosidische resten in keten aanwezig
insuline
peptidehormoon, bestaande uit 2 polypeptideketens (A & B) onderling verbonden door disulfidebruggen, gevormd uit prepro-insuline, geeft signalen via receptoren op cellen, wordt niet opgenomen door cellen, regelt opname glucose door 2 belangrijke weefsels adhv insuline-afhankleijke translocatie van glucostransporters (GLUT’s)
glucagon
polypeptidehormoon, gesecreteerd door alfa-cellen van pancreas, sitmuleert glycogeenafbraak in lever
adrenaline/epinefrine
behoort tot groep de katecholaminen, gesecreteerd door bijniermergcellen (adrenal medulla), stimuleert glycogeenafbraak in spieren
second messenger
intracellulaire signaalmolecule, vb: cAMP
glycokinase
katalyseert bepaalt glucosedrempel voor start van glycogeensynthese
fosforylase
sensor voor bloedsuikerspiegel in levercellen, bepaalt glucosedrempel voor einde van glycogeenafbraak en synthese glucose 1-P
histonen
houden DNA compact, geen transcriptie mogelijk, te veel elektrostatische reacties, kunnen positief geladen zijn vanwege positieve lading op zijketen Lysine
stikstofbalans
hoeveelheid N opgenomen uit voedsel vs hoeveelheid N afgescheiden
negatief: te veel uitgescheiden (vb: anorexia) => tekort aan AZ => spieren, vetweefsel, organen afgebroken
niet-essentiële aminozuren
kunnen we zelf aanmaken (Alanine, arginine, aspartaat, asparagine, cysteïne, glutamine, glycine, glutamaat, proline, serine, tyrosine)
! cysteïne & arginine essentieel bij prematuren, arginine essentieel bij groeiende kinderen, tyrosine essentieel bij personen met fenylketonurie
essentiële aminozuren
moeten uit voeding opgenomen worden, als 1 minder aanwezig is => limiterend => ongunstige stiktstofbalans
metabolisme
som van alle chemische reacties die in het organisme plaatsvinden waarbij energie wordt geproduceerd of verbruikt, in elke cel aanwezig, aanpasbaar aan alle omstandigheden, georganiseerd in metabolische routes
anabolische reacties
synthese, endergonisch (verbruiken energie), spiersamentrekkingen, actief ionentransport, thermogenese (temperatuur op peil houden)
katabolische reacties
afbraak, voornamelijk oxidatie, exergonisch (energie komt vrij -> nodig voor anabolimse, arbeid…), afbraak brandstofmoleculen (koolhydraten -> erythrocyten, zenuwweefsel; vetzuren -> lever; aminozuren)
adenosinetrifosfaat
ATP, adenine, ribose, fosfaateenheid, fosfoanhydridische bindingen => high energy bonds, nucleotide, energiedrager
delta G = gibbs-vrije-energie
verandering van vrije energie die optreedt bij een bepaalde reactie, maximale hoeveelheid energie die wordt vrijgegeven bij een verandering van toestand A naar toestand B, spontaan als het negatief is
delta G 0 = standaard-gibbs-vrije-energie
standaardconcentraties: alle concentraties = 1 mol/l
delta G 0 ‘ = biochemische standaard-gibbs-vrije-energie
alle concentraties = 1 mol/l behalve de concentratie protonen = 10^-7 mol/l => ph = 7 -> standaard gebruikt
fysiologische delta G
actuele concentratie in cel => heel variabel